Δεν φαντάζεσαι πόσες θερμίδες έχει ένα κουταλάκι ζάχαρη

Πόσο παχυντική μπορεί να είναι η αγαπημένη μας ζάχαρη; Πόσες θερμίδες κρύβονται ακόμη και σε ένα και μόνο κουταλάκι στον καφέ; Ο σύγχρονος τρόπος διατροφής έχει αυξήσει κατακόρυφα, παρά τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, την ποσότητα της ζάχαρης στη διατροφή του ανθρώπου. Εξερευνούμε με τη βοήθεια της Κλινικού Διαιτολόγου-Διατροφολόγου Γεωργίας Καπώλη τα “όρια” της ζάχαρης στο ημερήσιο πρόγραμμα διατροφής μας και ξεχωρίζουμε την “καλή” πηγή ζάχαρης από την… “κακή”.

Οι ποσότητες σε ζάχαρη, που έχει ανάγκη ο άνθρωπος, είναι μακράν χαμηλότερες από εκείνες που καταναλώνει, ενώ ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως στο Δυτικό κόσμο, συνηθίζουμε να προσλαμβάνουμε ζάχαρη από επεξεργασμένες τροφές, ιδιαίτερα χαμηλής θρεπτικής αξίας, γεγονός που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την “κακοφτιαγμένη” και επικίνδυνη για την υγεία, διατροφή των σύγχρονων κοινωνιών.

Η γλυκιά γεύση της ζάχαρης

“Η ζάχαρη ή σουκρόζη είναι κρυσταλλικός δισακχαρίτης με γλυκιά γεύση και χρησιμοποιείται είτε ως γλυκαντική ουσία είτε στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική” αναφέρει η κα. Καπώλη και συμπληρώνει πως “αν και αρκετά δημοφιλής, η ζάχαρη έχει ενοχοποιηθεί για την πρόκληση πληθώρας προβλημάτων που παρουσιάζονται στον οργανισμό, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η παχυσαρκία”.

Ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη περιέχει 20 θερμίδες

Ας περάσουμε όμως στο δια ταύτα. Ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη περιέχει 20 θερμίδες και μάλιστα όπως σημειώνει η ειδικός της διατροφής, αυτές είναι “κενές θερμίδες”. Τι σημαίνει αυτό; Ένα τρόφιμο εκτός από την θερμιδική του αξία, την ενέργεια δηλαδή που προσφέρει στον άνθρωπο, περιλαμβάνει και άλλα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, όλα απαραίτητα για την καλύτερη λειτουργία του.

“Η θρεπτική αξία της άσπρης επεξεργασμένης ζάχαρης όμως είναι πάρα πολύ χαμηλή, αφού εκτός από υδατάνθρακες και ενέργεια δεν έχει να προσφέρει άλλα θρεπτικά συστατικά” εξηγεί η Γεωργία Καπώλη. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ενέργεια που το πιθανότερο είναι να αποθηκευτεί ως λίπος στον οργανισμό, χωρίς από αυτή να προκύψει οτιδήποτε το θετικό στο ανθρώπινο σώμα. Και κάτι ακόμη… τα τρόφιμα που περιέχουν υψηλή συγκέντρωση ζάχαρης, αυξάνουν απότομα το ζάχαρο στο αίμα. Η συνακόλουθη απότομη πτώση της τιμής του, προκαλεί την αίσθηση πιο έντονης πείνας και κατ’ επέκταση κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας τροφής, που οδηγεί μοιραία στην αύξηση βάρους.

Η λιλιπούτεια ημερήσια ποσότητα ζάχαρης

Ποιά είναι όμως η “μικροσκοπική” συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ζάχαρης που προτείνουν οι ειδικοί; Σύμφωνα με τις συστάσεις το 10% των συνολικών ημερήσιων ενεργειακών αναγκών μπορεί να προέρχεται από απλά σάκχαρα. Έτσι, με βάση μια δίαιτα 2000 θερμίδων, που αντιστοιχούν στις μέσες ημερήσιες ανάγκες ενός ενήλικα, η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα απλών σακχάρων ορίζεται στα 50γρ.

Για να αντιληφθείτε την ποσότητα πιο γλαφυρά, σκεφτείτε πως ένα μόλις κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη, ζυγίζει περί τα 4γρ. ήτοι σχεδόν το 10% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας. Για να “κάνετε εικόνα” της ποσότητας, υπολογίστε περίπου 13-14 κουταλάκια του γλυκού ημερησίως.

Ένας μόνο γλυκός καφές περιλαμβάνει 12γρ. με 16γρ. ζάχαρης

Και αν η παραπάνω ποσότητα σας φαίνεται αρκετή, πραγματοποιήστε τώρα και αυτό τον υπολογισμό: Αν συνηθίζετε να παίρνετε τον καφέ σας γλυκό, τότε με την καθημερινή σας συνήθεια προσλαμβάνετε 12γρ. με 16γρ. ζάχαρης κι αυτό από τον πρωινό σας και μόνο καφέ. Αντίστοιχα δύο μπάλες παγωτό σοκολάτας ενδέχεται να περιλαμβάνουν 5 κ.σ., ενώ με ένα και μόνο milkshake μπορεί να προσλάβετε ολόκληρη την ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα σε ένα και μόλις ποτήρι.

Η ζάχαρη βρίσκεται παντού

Εκείνο που έχει σημασία είναι να αντιληφθεί κανείς πως τα σάκχαρα βρίσκονται σε πολύ περισσότερες τροφές από εκείνες που μπορεί να υποθέτει. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς κάποιος μπορεί να προσέχει τη διατροφή του, περιορίζοντας τη ζάχαρη σε καφέ ή ακόμη και στα γλυκά, όμως συνεχίζει προσλαμβάνει ζάχαρη από δεκάδες τροφές.

Προσοχή: Κανείς δεν υποστήριξε πως ένας άνθρωπος δεν πρέπει να βάζει καθόλου ζάχαρη (υπό την έννοια των σακχάρων, όχι στη μορφή της επιτραπέζιας) στη διατροφή του. “Ωστόσο” σημειώνει η Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος Γεωργία Καπώλη “αυτή είναι σημαντικό να προέρχεται από φυσικές πηγές (φρούτα) και όχι από τυποποιημένα συσκευασμένα τρόφιμα (π.χ. γλυκά) ή προστιθέμενα ως ζάχαρη σε ροφήματα”.

Δείτε ενδεικτικά στον πίνακα που ακολουθεί, πόση ζάχαρη κρύβουν ορισμένα τρόφιμα: