Μια Ελληνίδα για ψώνια στα supermarkets του Λονδίνου

Η χώρα που έχει εθνικό μάγειρα τον Jamie Oliver, τον Ross Burden (στο παρελθόν), τον Σκωτσέζο Gordon Ramsay, σόου όπως το MasterChef, το Saturday Kitchen και άλλα πολλά, κάθεται στον καναπέ, τους βλέπει στην τηλεόραση και τρώει φαγητό που μόλις “μαγείρεψε” στον φούρνο μικροκυμάτων. Και το απολαμβάνει. (Πριν από 9 χρόνια, ο Jamie Oliver ξεκίνησε μία εκστρατεία κατά του junk food στα σχολεία. Υπήρχαν μαμάδες που πηδούσαν τον φράχτη και έδιναν στα παιδιά τους ό,τι απαγορευόταν να υπάρχει στην καντίνα του σχολείου.

Έτοιμοι για ψώνια

Πάμε λοιπόν στον ναό του νοικοκυριού. Το super market. Ε λοιπόν, αν αποφασίσω ότι ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΜΑΓΕΙΡΕΨΩ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΖΩΗ ΜΟΥ, το καταφέρνω πολύ άνετα. Εννοείται ότι δεν χρειάζομαι καν μαγειρικά σκεύη, φούρνους και άλλες τέτοιες βλακείες! Μόνο ένα φούρνο μικροκυμάτων! Ο,τι θες να φας, ό,τι θες να πιεις, μπορείς να το βρεις και να το αγοράσεις σε προσιτές (αλλά και όχι) τιμές σε μία από τις φτηνότατες ή και άλλες όχι και τόσο, αλυσίδες supermarkets που υπάρχουν κυριολεκτικά σε κάθε γωνία. Μιλώ για τις θηριώδεις αλυσίδες Morrison’s, ASDA, Tesco, Sainsburry’s, Aldi, The Co-Operative Food, Lidl, Marks & Spencer’s, Waitrose και άλλα που λειτουργούν καθημερινά, ως τις 21.00, τις 22.00, τις 24.00 ή όλο το 24ωρο ακόμη και τις Κυριακές.

Τα μαγαζάκια της γειτονιάς από την άλλη, κρατούν πολύ υψηλά τις τιμές αλλά επειδή δεν μπορούν και δεν θέλουν να ανταγωνιστούν τα supermarkets, κανένα πρόβλημα. Πουλάνε ένα (πανάκριβο) κρουασάν σε κάποιον που έρχεται να πάρει τσιγάρα ή εφημερίδες, να γεμίσει την κάρτα για το τραίνο, το γκάζι ή το ρεύμα και βγάζουν τη χασούρα.

Οι προαναφερθείσες αλυσίδες αγοράζουν με τους τόνους (εμείς πάντα θέλουμε να πιστεύουμε ότι το κάθε πορτοκαλάκι μεγάλωσε με αγάπη και φροντίδα μόνο για εμάς, αλλά η σκληρή αλήθεια είναι ότι στοιβάζονται σε τόνους και με κάθε τόνο, η ποιότητα, ε, πέφτει ένα τόνο!) και πετυχαίνουν εξαιρετικές τιμές για δεκάδες χιλιάδες κωδικούς προϊόντων καθώς έχουν τη δυνατότητα να είναι one-stop shop σε ψάρια, κρέατα, λαχανικά, ψωμί, γλυκά, εφημερίδες, μονάδες για το κινητό και ό,τι άλλο (δεν) χρειάζεται ένα σπίτι. Ετοιμα γεύματα που είναι έτοιμα σε 3-5 λεπτά στο φούρνο μικροκυμάτων (ψαρόπιτα, μουσακάς με λαχανικά, σούπα από μπιζέλια και σπανάκι μπλιαχ) ακόμη και πακετάκι “φτιάξε το δικό σου κάρυ, τώρα” με οδηγίες και όλα τα συστατικά να συμπεριλαμβάνονται στη συσκευασία! Θες φρουτάκι;

Ψιλοκομμένος ανανάς ή καρπουζάκι φετούλα σε συσκευασία για έναν. Τυρί φέτα; Βαρέλι; Κιλό; 400 γραμμάρια, άγευστο και πολύ σου είναι. Πιπεριά; 60 πένες, κι ας είναι ζαρωμένη κι ας είναι μουχλιασμένη. Ολα σε μερίδες, όλα σε μετρημένες ποσότητες για έναν ή δύο το πολύ. Ναι, για να πάρεις περισσότερα από ένα αν είσαι οικογένεια και να σου αρκεί αν είσαι μπακουράκος.

Βέβαια, οι προσφορές (μισή τιμή, δύο στην τιμή του ενός, πάρε δύο για 2 λίρες) βρίσκονται σε κάθε διάδρομο και σε ζαλίζουν με αποτέλεσμα να παίρνεις (μάντεψε;) βλακείες. Είναι χαρακτηριστικό ότι παλιότερα σε ένα super market, στο ράφι με τα dvd που κόστιζαν 4,24 λίρες, μπήκε κατά λάθος μία ταμπέλα που έλεγε “πάρτε 2 για 10 λίρες”. Ε λοιπόν, οι πελάτες έσπευσαν για την “προσφορά”! Σε μία άλλη περίπτωση, στο ράφι μίας μάρκας ουίσκι, μπήκε μία κίτρινη κορδέλα όπου αναγραφόταν το όνομα και η τιμή του οινοπνευματώδους ποτού. Αυτό καταγράφηκε στο μυαλό των καταναλωτών ως προσφορά και οι πωλήσεις ανέβηκαν 30%! Ομως, αν ξέρεις πού να ψάξεις, θα βρεις πραγματικές προσφορές: μισή ώρα πριν κλείσει το κατάστημα, βγαίνουν σε αξιοζήλευτη τιμή σε συγκεκριμένο χώρο, προϊόντα που πρέπει να “φύγουν”. Δεν είναι χαλασμένα, απλώς είναι είτε κοντά στην ημερομηνία λήξεως ή η συσκευασία είναι σκισμένη. Αν περνάς δύσκολα και μετράς και την τελευταία πέννα, ιδού η ευκαιρία. Μην ντρέπεσαι για αυτό, το Λονδίνο είναι πανάκριβο και όλοι έχουμε βρεθεί ή θα βρεθούμε αργά ή γρήγορα σε αυτή τη θέση.

Το ιδανικό μεσημεριανό

Αν το ελληνικό πρωινό είναι “καφές και τσιγάρο”, το βρετανικό μεσημεριανό είναι σάντουιτς, πατατάκια και αναψυκτικό. Τα παίρνεις σε ειδική (φθηνότερη) τιμή και τα απολαμβάνεις και μέσα στο τραίνο (επιτρέπεται το τρώγειν και πίνειν) και πας στη δουλειά σου. Υπάρχουν ολόκληρα ράφια στο supermarket για το “meal deal” και τα προϊόντα που συμπεριλαμβάνονται σε αυτή την προσφορά στην οποία δύσκολα θα αντισταθείς. Όλα τα γεύματα σε πλαστικά κουτάκια, πιατάκια, με τα πηρουνάκια και τα κουταλάκια σε περίοπτη θέση, έτοιμα να φαγωθούν στο λεωφορείο ή στο τραίνο. Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο!

Η ρίζα του κακού

Στην πραγματικότητα, το θέμα είναι ότι αυτό που δύσκολα θα βρει κάποιος που μένει στο Λονδίνο, είναι πρόσβαση σε καλές φθηνές πρώτες ύλες. Γιατί αν επιλέξεις τα προαναφερθέντα έτοιμα γεύματα… σκορβούτο και ακόμη χειρότερα! Εντελώς αντικειμενικά, όλες οι γεύσεις είναι… ίσωμα, εμπλουτισμένες με πιπέρι ή κάτι άλλο καυτερό για να χάνεται η… απουσία γεύσης! Όπου δεν πίπτει πιπέρι δε, πίπτει η περίφημη καυτερή Αγγλική Μουστάρδα η οποία ισοπεδώνει οποιαδήποτε γεύση ή υποψία αρώματος. Στα αγγλικά εστιατόρια αλλά και στα φαστφουντάδικα βρίσκεις παραταγμένες όλες τις σάλτσες, μαγιονέζες, πιπέρια, τσίλι κτλ ή ακόμη, το πιάτο έρχεται μαγειρεμένο με ΌΛΑ τα μπαχαρικά ταυτόχρονα, σε μια απέλπιδα προσπάθεια για γεύση. Όταν πρωτοπήρα ένα γεύμα σε πακέτο για το σπίτι, αναρωτιόμουν γιατί έβαλαν τόσα δείγματα κέτσαπ, μουστάρδας, σως, μαγιονέζας. Όταν έφτασα στο σπίτι και άνοιξα το πακέτο και γεύτηκα το φαγητό, άνοιξα τα δειγματάκια και έφαγα το γεύμα με έντονο το αίσθημα της ήττας. Εδώ συνειδητοποίησα γιατί οι Άγγλοι κάνουν σαν τρελοί όταν πρωτογεύονται μία χωριάτικη, ένα μουσακά, λαχανοντολμάδες ή τουρσί στην Ελλάδα. Ο ουρανίσκος έχει μνήμη αλλά αυτές τις γεύσεις δεν τις έχει ματαξανανιώσει!

Λύση: Ή αγοράζεις καλές ακριβές πρώτες ύλες τις οποίες θα τις βρεις με πολύ ψάξιμο, δυσκολία, κόπο και χρόνο και θα μαγειρεύεις στο σπίτι ή βγαίνεις σε καλά γκουρμέ ή διαφόρων εθνικοτήτων, εστιατόρια. Τα τούρκικα εστιατόρια έχουν πιάσει το νόημα στο Λονδίνο με γεύσεις και τρόπο μαγειρέματος που μοιάζουν πολύ με τις δικές μας και φυσικά τα λιβανέζικα. Μέση ΚΑΙ καλή λύση δεν υπάρχει.

ΤΟ αβγό!

Για την νοικοκυρά που δεν ξέρει να βράσει ούτε αβγό, έχω αυτό που δεν περιμένατε! Ναι, χωρίς πλάκα, ήρθε στα βρετανικά supermarkets, το βραστό αυγό! Ελευθέρας βοσκής, έτοιμο βρασμένο, μελάτο, μαζί με κριτσίνια, αλατάκι, πιπεράκι και φυσικά την αβγουλιέρα του! (Προσέξτε στη φωτογραφία προώθησης του αβγού, το κινητό με τα ακουστικά… Για σένα με την απαιτητική ζωή και τους τρελούς ρυθμούς βράζουμε καθημερινά αυτό το αβγό!).

Τάπερ μίας χρήσης

Αν πάμε τώρα στα εξαρτήματα για την κουζίνα και το νοικοκυριό: Ο έντονος ανταγωνισμός για χαμηλές τιμές μεταξύ των αλυσίδων supermarkets έχει βάλει σε όλα τα αγγλικά σπίτια, “ψεύτικα” είδη πρώτης ανάγκης. Από τα μαγειρικά σκεύη, σε τάπερ, κουτάλες και κουταλομαχαιροπήρουνα, σφουγγάρια και πετσέτες κουζίνας, ανοιχτήρια και άλλα εξαρτήματα κουζίνας, ε δεν θα τα αγόραζες ούτε για ένα ευρώ. Προτιμάς να μαζέψεις χρήματα και να πας να πάρεις τα καλά, τα ακριβά. Στα αγγλικά supermarkets ισχύει το αντίθετο: θα πάρουν το προϊόν με την “ημερομηνία λήξεως” γιατί α. που να τρέχεις να ψάχνεις καλό τάπερ και β. έχουμε λεφτά αδερφέ να πάρουμε και ένα δύο και τρία τάπερ.

Σε αυτό βέβαια, συνετέλεσε και η εκτίναξη των One Pound Shops, τα μαγαζιά στα οποία θα βρεις τα πάντα με μία λίρα. Οι παγκοσμίως γνωστές και μεγάλες μάρκες απορρυπαντικών, σαμπουάν, γλυκών, δημητριακών και πολλών άλλων ειδών καθημερινής χρήσης, παράγουν προϊόντα ίδιας ποιότητας με εκείνο που θα βρείτε στο super market με τιμή αγοράς £4,99, μόνο που εδώ θα το πάρετε μόνο με μία λίρα! Πώς το καταφέρνουν; Ιδέα δεν έχω! Ακριβώς από δίπλα όμως θα μπορέσετε να αγοράσετε, πάλι με μία λίρα, όλο τον αγνώστου κατασκευαστού εξοπλισμό, για το σπίτι, τον κήπο, το μπάνιο, την κουζίνα. Επαναλαμβάνω με μία λίρα. Και έτσι ξεκινά ο εθισμός στο φτηνό, το παροδικό, ο εθισμός στην κατανάλωση για την κατανάλωση.

Κάντο μόνος σου

Βγαίνοντας από τα supermarkets, επιλέγεις να περάσεις από ταμείο με υπάλληλο ή να περάσεις μόνος σου τα προϊόντα από το ειδικό scanner. Οι περισσότεροι επιλέγουν το δεύτερο. Tα self service ταμεία έφτασαν στην Αγγλία το 2002 και μέχρι και σήμερα είναι αντικείμενο διαμάχης: το θέλουν ή δεν το θέλουν; Τους λύνει προβλήματα, τους γλυτώνει χρόνο; Ακόμη το μελετούν…

Στην απόδειξη που θα βγει, αναγράφεται πόσο φθηνότερα σε σχέση με τους ανταγωνιστές ψώνισες ή αν σε κάποιες περιπτώσεις συνέβη το αντίθετο, περιέχει ήδη το κουπόνι με το ποσό που “έχασες” ψωνίζοντας εδώ, για να το χρησιμοποιήσεις στην επόμενη αγορά σου. Ρίξαμε και το αγκίστρι για την επόμενη επίσκεψή σου…

Φυσικά, όπως και σε όλους τους καθημερινούς τομείς δουλειάς και ζωής, το κοινό παροτρύνεται να ψωνίζει διαδικτυακά. Η πληροφορία που μαζεύεται καθημερινά είναι υπέρογκη και βοηθάει τα supermarkets να κάνουν παραγγελίες και να εξοπλίζουν αποθήκες και καταστήματα με τον βέλτιστο τρόπο. Προς τούτο, δίνονται πολλές και πολύ καλές προσφορές, μόνο για το Διαδίκτυο και φυσικά παράδοση στο σπίτι ακόμη και με μία λίρα.

Ευκαιρία για τις startups

Μεγάλο κενό, καλύπτει η mysupermarket.co.uk., μία ισραηλινή startup που αναδεικνύει όλες τις προσφορές, συγκρίνει τιμές σε 11 αλυσίδες και έχει και δικές του προσφορές. Η εταιρεία έχει πάρει μέχρι σήμερα χρηματοδότηση περίπου 33 εκατομμυρίων δολαρίων και δραστηριοποιείται στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ. Πρέπει όμως να αναφέρουμε ότι κάθε αλυσίδα supermarkets διατηρεί πολύ ακριβά και εξαιρετικά λειτουργικά sites με πολύ καλές και εύκολες μηχανές αναζήτησης που μετατρέπουν την διαδικτυακή αγορά ειδών μπακαλικής σε ώρα του παιδιού! Είναι χαρακτηριστικό ότι τα sites συντηρoύνται από ολόκληρη ομάδα ανθρώπινου δυναμικού, που ασχολείται μόνο με αυτό και φυσικά η ειδικότητα του Αναλυτή δεδομένων αξιοποιείται ένδοξα στην εμπειρία χρήσης του καναλωτή.

Και; Τελικά τι τρώμε;

Όσο περνάει ο καιρός, οι αντιστάσεις σου μειώνονται. Βαριέσαι να γκρινιάζεις για τις περίεργες γεύσεις, να ψάχνεις μήπως και βρεις κάτι που να τρώγεται και απλώς παραδίνεσαι στις λύσεις με τις λιγότερες επιπτώσεις: Βρίσκεις κάποιο υπαίθριο μάρκετ, με φρέσκα λαχανικά, ένα μαγαζάκι με υποφερτό κρέας (προτιμήστε τα πολωνικά, κατά τη γνώμη μου εξαιρετική γεύση σε πολύ καλή τιμή) και μαγειρεύεις βλέποντας τα talk shows του BBC (τι, θέλετε να πάμε και στην pub; Αφού, πήγαμε super market! Τι είμαστε; Τίποτα πλούσιοι;)

ΥΓ. Αν μένετε στο Λονδίνο, γράψτε μου πού βγαίνετε για φαγητό. Θα πάρουμε ιδέες και οι υπόλοιποι ξενιτεμένοι ή θα συναντηθούμε κιόλας κάπου εκεί.

* Η Δώρα Παυλίδου είναι δημοσιογράφος. “Αποφοίτησε” μετά από 10 χρόνια από τον ΔΟΛ με τον τίτλο “Επικεφαλής social media” ενώ παράλληλα διατηρούσε καθημερινή εκπομπή για startups, επιχειρηματικότητα και social media στον Βήμα fm. Αρθρογραφεί στο NEWS247 από το Λονδίνο όπου ζει μόνιμα και εργάζεται ως social media και PR consultant.