Η χαμένη ψυχή της σοσιαλδημοκρατίας και ο… μόνος Πέδρο Σάντσεθ

Το βάρος που επωμίστηκε ο Πέδρο Σάντσεθ αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία της Ισπανίας διαδεχόμενος τον ανεκδιήγητο Μαριάνο Ραχόι κάλλιστα μπορεί να χαρακτηριστεί και δυσβάσταχτο για τον νεαρό Ισπανό πολιτικό.

Στις πλάτες του ο 46χρονος καθηγητής οικονομικών καλείται να κουβαλήσει όχι μόνο την πολύπαθη και τραυματισμένη από το καταλανικό ζήτημα χώρα του αλλά και την ευρωπαϊκή σοσιαδημοκρατία η οποία έχει μία -τελευταία ίσως-ευκαιρία να σώσει την ψυχή της!

Αν μην τι άλλο τρομερά δύσκολο εγχείρημα κάτω από αδιανόητα πιεστικές συνθήκες και με τη γερμανική μπότα έτοιμη να συντρίψει κάθε προσπάθεια για διαφοροποίηση, ειδικά στην οικονομική πολιτική. Αλλωστε το δικό μας παράδειγμα είναι ακόμη αρκετά νωπό και δίνει τον τόνο της πιθανής γερμανικής αντίδρασης αν ο Σάντσεθ τολμήσει να στρίψει το καράβι σε άλλη ρότα.

Ωστόσο, ο επικεφαλής του ισπανικού σοσιαλιστικού κόμματος θα έχει τη στιγμή του και τη δυνατότητά του, έστω και με κυβέρνησης μειοψηφίας. Το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, απολειφάδι του φρανκισμού ουσιαστικά στην Ισπανία, καταρρέει υπό το βάρος των σκανδάλων τα οποία-ευτυχώς για τη χώρα- δεν κρύφθηκαν κάτω από το χαλί.

Οι Ποδέμος, αν και προς το παρόν μάλλον δεν μπαίνουν στην κυβέρνηση, παρουσιάζονται πρόθυμοι να συνεισφέρουν και από θέσεις ευθύνης εφόσον ο νέος Πρωθυπουργός κρίνει ότι μπορούν να υπάρξουν ευκαιρίες συνεργασίας. Δεν είναι λίγα όλα αυτά για την τέταρτη πιο μεγάλη οικονομία της Ευρωζώνης, ιδιαίτερα αν το δει κανείς και υπό το πρίσμα της ιταλικής πολιτικής αλλαγής (που βέβαια έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά).

Ως προς τη διάσωση της σοσιαλδημοκρατίας πάντως, ο Σάντσεθ θα πρέπει να παλέψει με τα κύματα και στην πράξη μόνος. Στην Ιταλία, ο Ματέο Ρέντσι καταποντίστηκε και ξόδεψε σε χρόνο-ρεκόρ ένα υπολογίσιμο πολιτικό κεφάλαιο. Στη Γαλλία, ο Μακρόν εξαφάνισε-προς το παρόν-από το χάρτη το εκεί σοσιαλιστικό κόμμα μετά από την τραγική προεδρία του Ολάντ. Και στην Αγγλία, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, αν και παλεύει γενναία, προσώρας δεν έχει την εξουσία στα χέρια του.

Για την Ελλάδα, που πάντως δεν έχει το ίδιο πολιτικό βάρος με τους υπόλοιπους, τα ξέρετε. Η εγχώρια σοσιαλδημοκρατία, στην αγωνιώδη προσπάθειά της να αποδειχθεί πιο νεοφιλελεύθερη και των νεοφιλελεύθερων, κατάφερε να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη μόλις στα πρώτα χρόνια του μνημονίου. Τα ήθελε και τα έπαθε βέβαια αφού, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν διατύπωσε ποτέ ξεκάθαρες εναλλακτικές και μετατράπηκε σε ουρά του νεοφιλελεύθερου δόγματος.

Το ιστορικό, επίσης, παράδειγμα δεν προσφέρει ανάσες αισιοδοξίας. Δεν είναι άλλωστε πολύ μακρινές εποχές που ο…σοσιαλιστής Τόνι Μπλερ γινόταν το πιστό σκυλί του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ έδινε όρκους αγάπης με το νεοφιλελευθερισμό μέσα από την ΑΤΖΕΝΤΑ 2010 (πριν γίνει ακριβοπληρωμένος υπάλληλος πολυεθνικής εταιρίας).

Εν δυνάμει σύμμαχος του Σάντσεθ στον ευρωπαϊκό νότο μπορεί να αποδειχθεί, μαζί με την κυβερνώσα πορτογαλική αριστερά, μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος όμως με τη σειρά του εφαρμόζει ένα σκληρό μνημόνιο και έχει αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις ακόμα και για τη μεταμνημονιακή περίοδο.

Σκούρα, άρα, τα πράγματα για τον Σάντσεθ στο ζήτημα των συμμαχιών και των συμπορεύσεων. Ακόμα και έτσι όμως, ο 46χρονος Ισπανός Πρωθυπουργός οφείλει να προσπαθήσει να διατυπώσει έστω μία στοιχειώδη εναλλακτική. Να καταφέρει ρωγμές στο γερμανικό δόγμα περί σιδηράς δημοσιονομικής πειθαρχίας. Να συνεργαστεί με όποιον μπορεί να συνεργαστεί έτσι ώστε η λειτουργία της ευρωπαϊκής ένωσης να αποκτήσει ουσιαστική δημοκρατική νομιμοποίηση μέσα από τη λογοδοσία των οργανών της.

Κοντολογίς, ο Σάντσεθ έχει μπροστά του τη δυνατότητα να γράψει ιστορία. Σε πολλά επίπεδα και όχι μόνο για τη χώρα του. Θα χρειαστεί όμως πολύ μεγάλη τόλμη και μεγάλα αποθέματα στήριξης και υπομονής από τον ισπανικό λαό ο οποίος τους τελευταίους μήνες είδε τη χώρα του να κλυδωνίζεται και να κινδυνεύει με διάλυση.

Μπορεί ο νέος Πρωθυπουργός της Ισπανίας να τετραγωνίσει τον κύκλο;