Ο ‘κόφτης’ και όλο του το σόι

Όλη αυτή η ιστορία με τον “αυτόματο κόφτη”, που για την κυβέρνηση είναι μια “ελληνική πρόταση” που προφανώς αποτελεί “λύση” για να υπάρξει θετική αξιολόγηση και συμφωνία ενώ για την αντιπολίτευση είναι “αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής” με την οποία “διαφωνεί”, θα ήταν για γέλια εάν οι συνέπειες δεν ήταν τόσο αρνητικές για τη χώρα.

Όπως φαίνεται, για άλλη μια φορά, δικαιώνεται ο Άλντους Χάξλεϊ, που πριν από περίπου ογδόντα χρόνια, υποστήριζε ότι στο μέλλον η αλήθεια θα πνιγόταν σε ένα ωκεανό άσχετων πληροφοριών και η υπερπληροφόρηση θα μας έκανε να χάσουμε τα αυγά και τα πασχάλια, με αποτέλεσμα να μένουμε άπραγοι στο περιθώριο εξελίξεων που θα αποφασίζονται ερήμην μας.

Γιατί ο “Αυτόματος Δημοσιονομικός Κόφτης” ούτε “νέα” πρόταση είναι, ούτε “ελληνική”, αλλά μια αρχικά γερμανική ιδέα που στη συνέχεια έγινε “ευρωπαϊκή”, με το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, και η οποία, πριν από δύο χρόνια, τον Ιούνιο του 2014, με πρωθυπουργό τον Σαμαρά, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης τον Βενιζέλο και υπουργό Οικονομικών τον Χαρδούβελη, κατόπιν απαίτησης της τρόικας, ψηφίστηκε από τη Βουλή και έγινε… νόμος του κράτους.

Ο “Διορθωτικός Μηχανισμός”, όπως ονομάστηκε η πρώτη “ελληνική” εκδοχή του, προέβλεπε ότι όταν διαπιστωθούν αποκλίσεις επιβάλλεται “η προετοιμασία και υιοθέτηση σχεδίου διορθωτικών ενεργειών” είτε με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, είτε… αυτομάτως μετά “από σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.

Ο ν.4270/2014 προέβλεπε επίσης ότι “το ρυθμιστικό πλαίσιο καθορίζεται μόνο από την ΕΕ”, ότι το “σχέδιο διορθωτικών ενεργειών” ενσωματώνεται στο Μνημόνιο και ότι οι διατάξεις για τον “Κόφτη” υπερισχύουν κάθε αντίθετης… διάταξης νόμου, σε μια προφανή προσπάθεια να “απαγορευτεί” προληπτικά κάθε πιθανή δικαστική δικαίωση πολιτών που θίγονται από τις μνημονιακές περικοπές.

Ο νόμος αυτός, που εμφανίζονται τώρα να “αγνοούν” κυβέρνηση και αντιπολίτευση, αν και η τωρινή αντιπολίτευση -ως κυβέρνηση τότε- τον είχε ψηφίσει και η τωρινή διακυβέρνηση -ως αντιπολίτευση τότε- τον είχε… καταγγείλει, είναι απολύτως ξεκάθαρος και για τα πεδία των περικοπών.

Όπως ορίζει στην 1η παράγραφο του άρθρου 14, οι περικοπές του “Διορθωτικού Μηχανισμού” θα γίνονται από το σύνολο του δημόσιου τομέα, Κεντρικής Κυβέρνησης, Περιφερειών, Δήμων, Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, Οργανισμών Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ΝΠΔΔ και των ΝΠΙΔ κάθε τομέα και (εννοείται!) και του ΟΑΕΔ, καθώς ούτε τα επιδόματα δεν μένουν στο απυρόβλητο.

Αυτόν τον ψηφισμένο μεν αλλά μη ενεργοποιημένο ακόμη “κόφτη” τον θυμήθηκε πέρυσι ο Γιάνης Βαρουφάκης, που (και αυτός) τον εμφάνισε σαν “νέα πρόταση”, ζητώντας πάντως ως αντάλλαγμα για την ενεργοποίησή του την συμφωνία των δανειστών σε μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα, περί το 1,5% του ΑΕΠ, κάτι που οι δανειστές έκαναν ότι δεν… άκουσαν.

Όλα ειπωμένα λοιπόν και όλα προγραμματισμένα να συμβούν, καταχωνιασμένα όμως -μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη συγκυρία- πίσω από διατάξεις και νόμους ων ουκ έστιν αριθμός. Και επειδή κάθε Μνημόνιο είναι συνέχεια των προηγούμενων αλλά και δημιουργικός εμπλουτισμός τους, έτσι και το 3ο, το πρώτο του Σύριζα, εμπεριείχε και νέες προβλέψεις για τον “Κόφτη”, οι οποίες απλώς (;) κρύφτηκαν καταλλήλως.

Έτσι ο Ν. 4334/2015 προβλέπει ρητώς ότι εάν “εμφανίζονται σημαντικές αποκλίσεις από τον τριμηνιαίο στόχο… ενεργοποιείται διορθωτικός μηχανισμός ύστερα από σχετική γνώμη του Δημοσιονομικού Συμβουλίου” και η κάλυψη της απόκλισης γίνεται “είτε με περικοπή δαπανών είτε με ανάληψη δράσεων για την ενίσχυση των εσόδων”. Όλες οι “νέες προτάσεις” λοιπόν, του Τσακαλώτου, του Χουλιαράκη και του Δραγασάκη, είναι… περσινές και προπέρσινες, που η τρόικα -η οποία εν τω μεταξύ έγινε κουαρτέτο- αποφάσισε ότι πρέπει να βγουν από το συρτάρι.

Αλλά το 3ο Μνημόνιο έχει και άλλες σχετικές προβλέψεις που δεν πρέπει να ξεχνάμε, όσο κι αν το πολιτικό προσωπικό θα ήθελε να τις λησμονήσουμε άπαξ και δια παντός. Όπως την αναφορά στην υποχρέωση των “ελληνικών αρχών” να “ενστερνίζονται” τις μεταρρυθμίσεις, που οδηγεί στην διατύπωση “Επομένως, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει οποιαδήποτε μέτρα ενδέχεται να κριθούν κατάλληλα για τον σκοπό αυτόν, καθώς οι περιστάσεις μεταβάλλονται”.

Μπροστά λοιπόν σε μια ακόμα “μεταβολή” συνθηκών, από τις πολλές που… έρχονται, οι δανειστές κόβουν και ράβουν την νέα λίστα μέτρων που η κυβέρνηση θα αποδεχτεί, δηλώνοντας όμως, σε όλους τους τόνους και προς πάσα κατεύθυνση, ότι την έχει ενστερνιστεί. Αυτό δηλαδή που κάνουν υπουργοί, όπως λχ ο Κατρούγκαλος, όταν διακηρύσσουν πως οι “μεταρρύθμισεις” που προωθούν είναι “ιδιοκτησίας Σύριζα”.

Κάπως έτσι, αυτοματοποιείται εντελώς ο Κόφτης με το μεγάλο… σόι, στο οποίο περιλαμβάνονται η Γερμανία, η Γαλλία και γενικά το διευθυντήριο της ΕΕ, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ, ο ESM, δύο Έλληνες πρωθυπουργοί, δύο αντιπρόεδροι κυβέρνησης, τρεις τέσσερις υπουργοί Οικονομικών και τουλάχιστον έξι κόμματα που τον υπερψήφισαν.

Πλέον η Βουλή παρακάμπτεται και τυπικά, καθώς οι περικοπές θα γίνονται με Προεδρικά Διατάγματα, και το Μνημόνιο γίνεται διαρκείας, δεσμεύοντας όλες τις κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως ανασχηματισμών και εκλογών, και καθηλώντας την χώρα στον μνημονιακό οδικό χάρτη της ύφεσης, της ανεργίας και των παροχών με το “δελτίο”.

Γιατί μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να ισχυρίζεται ότι η θάλασσα θα γίνει (αναπτυξιακό) γιαούρτι και θα την φάμε με το κουτάλι, οπότε υποτίθεται ότι θα καλυφθούν οι στόχοι και δεν θα μπει στην πρίζα ο “κόφτης”, αλλά ακόμα και ο Στουρνάρας αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι η στόχευση σε πλεονάσματα 3,5% ετησίως μετά το 2018, είναι όνειρο απατηλό.

Τελικά, οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι βουλευτές που δεν θα έχουν πλέον την υποχρέωση να εξηγούν στους πολίτες γιατί ψήφισαν το ένα ή το άλλο μέτρο και χαμένοι όλοι οι υπόλοιποι, εκτός από το 2-4% του πληθυσμού που δεν είναι αναγκασμένο να μπει στην ουρά για περίθαλψη ή σύνταξη και έχει διασφαλίσει… νομίμως το “δικαίωμά” του στην φοροαποφυγή.

*Ο Βαγγέλης Δεληπέτρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.