Το φάντασμα της ακροδεξιάς, η Ευρώπη που ξεχνά και η λάθος ατζέντα

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη και δεν είναι αυτό που θα νομίζατε ή θα θέλατε. Το φάντασμα της ακροδεξιάς επιστρέφει μαζί με το μίσος, τη βία και την εκμετάλλευση και των ίδιων του των αφελών ψηφοφόρων.

Για πρώτη φορά μεταπολεμικά στη Γερμανία ένα ουσιαστικά ακροδεξιό κόμμα, η (κατ’ ευφημισμόν) Εναλλακτική για τη Γερμανία (Alternative fuer Deutschland, για συντομία AfD) έρχεται δεύτερο στις δημοσκοπήσεις με 18%. Βέβαια αυτό είναι περισσότερο μία “επιτυχία” των Σοσιαλδημοκρατών, που έχουν καταβυθιστεί με 17% μετά τη νέα κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού (στο τέλος θα δικαιωθεί ο Μάρτιν Σουλτς που δεν ήθελε συγκυβέρνηση, αλλά θα είναι αργά). Αλλά όπως και να έχει η άνοδος ενός κόμματος στην ουσία του ακροδεξιού σε μία χώρα όπως η Γερμανία, που γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον τι σημαίνει ακροδεξιά, είναι τρομακτική.

Η AfD βέβαια τυπικά δεν είναι ναζιστικό κόμμα, γιατί τότε θα ήταν απαγορευμένο βάσει του γερμανικού συντάγματος. Είναι όμως στην ουσία της ένα ακροδεξιό, ρατσιστικό, ξενοφοβικό κόμμα, με αντιευρωπαϊκό προσανατολισμό (ώστε να εξυπηρετεί συμφέροντα συγκεκριμένων Γερμανών βιομηχάνων, που άλλωστε χρηματοδότησαν την ίδρυση της, καθώς δεν ωφελούνται από το ευρώ όσο ωφελουνταν από το ισχυρότερο έναντι των άλλων νομισμάτων γεραμανικό μάρκο) και για να μη ξεχνιόμαστε ένα κόμμα που ζητά την τιμωρία της Ελλάδας ακόμη και σήμερα.

Είναι επίσης το κόμμα που χάρη στην πολιτική βλακεία των δύο μεγάλων κομμάτων κατορθώνει να βάλει την ατζέντα, όπως φάνηκε και στις τελευταίες γερμανικές εκλογές. Στην αρχή της προεκλογικής περιόδου το προσφυγικό και το μεταναστευτικό ήταν δύο θέματα που αξιολογούσε χαμηλά η γερμανική κοινή γνώμη. Όμως στο τέλος (με τη βοήθεια και της βλακείας των ΜΜΕ, που αδυνατούσαν να κάνουν ουσιαστική κριτική και έψαχναν πιασάρικα θέματα) ανέβηκαν ψηλά στην ατζέντα.

Οι δεξιές στροφές που απεγνωσμένα ήθελε να κάνει η δεξιά πτέρυγα της Ένωσης Χριστιανοδημοκρατών- Χριστιανοκοινωνιστών, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, όπως ποτέ δεν έχει αποτέλεσμα να υιοθετείς την ατζέντα του αντιπάλου. Και βέβαια η AfD δεν έλαβε υψηλά ποσοστά στην ανατολική Γερμανία επειδή οι πρώην κομμουνιστές έγιναν ναζί. Καταρχήν οι πρώην κομμουνιστές (όσοι λίγοι έχουν απομείνει) στην ανατολική Γερμανία ψηφίζουν Die Linke, που επίσης παίρνει υψηλά ποσοστά. Όμως η ανατολική Γερμανία περιλαμβάνει μερικές από τις πιο φτωχές περιοχές της Γερμανίας, η οποία ούτως ή άλλως μετά την ατζέντα Σρέντερ μπορεί να ανέκτησε τη θέση της ως οικονομική δύναμη της Ευρώπης, αλλά δεν προσφέρει καθόλου καλή ζωή στο μέσο Γερμανό εργαζόμενο, ο οποίος έχει δει ένα από τα καλύτερα κοινωνικά κράτη της Ευρώπης να διαλύεται, την εργασιακή κατάσταση να χειροτερεύει (η υποτιθέμενη μηδενική ανεργία οφείλεται κατά βάση σε ελαστικού τύπου σχέσεις εργασίας) και το κόστος ζωής να γίνεται δυσβάστακτο- Στην Ελλάδα δεν το πηραμε χαμπάρι, αλλά στη Γερμανία βρίσκεται εν εξελίξει μία άνευ προηγουμένου στεγαστική κρίση (κάτι που εμείς γλυτώσαμε λόγω της ιδιοκατοίκησης, την οποία οφείλουμε στην καταραμένη αντιπαροχή) με χιλιάδες κόσμου στους δρόμους να διαμαρτύρονται για τα δυσβάστακτα υψηλά ενοίκια.

Η ακροδεξιά πατάει πάντα πάνω στη “λογική” της μη εναλλακτικής στην υπάρχουσα κυρίαρχη και οικονομικά νεοφιλελεύθερη πολιτική. Μία πολιτική που αποδέχθηκαν τα τελευταία χρόνια και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην πράξη και ορισμένα σοσιαλοφέρνοντα αριστερά στην ταμπέλα κόμματα. Εξ ου και το φαινόμενο της ανόδου της ακροδεξιάς δεν περιορίζεται σε μία χώρα. Στη Σουηδία η ακροδεξιά έφτασε το 17,6%. Στη Φινλανδία το 18%. Στη Δανία το 21%. Στην Αυστρία το 26%. Στην Ελβετία το 29%. Στη Γαλλία το 13%. Και στην Ελλάδα το 7% (και ίσως να ήταν μεγαλύτερο το ποσοστό αν δεν είχε μεσολαβήσει η δολοφονία Φύσσα).

Κι αν σε όλες αυτές ή τις περισσότερες από αυτές τις χώρες, έχει υπάρξει ναζιστική κατοχή και μπορούμε να υποθέσουμε πως οι ναζί άφησαν επιγόνους, αυτό δεν αρκεί για να εξηγήσει το φαινόμενο. Ούτε η προσφυγική κρίση αρκεί για να το εξηγήσει, καθώς εξάλλου συχνά οι άνθρωποι που ψηφίζουν τέτοια κόμματα δεν έχουν μετανάστες στην άμεση γειτονιά τους. Όμως σε μία Ευρώπη, που πίστεψε το “τέλος της Ιστορίας” και βυθίστηκε στο φαύλο κύκλο του “there is no alternative”, οι (αφελείς) πολίτες καταλήγουν να πέφτουν θύματα των πιο απόλυτα συστημικών κομμάτων, αυτών της ακροδεξιάς, που προτείνουν ένα βολικό και εύκολο εχθρό, αλλά καμία λύση.

Με ευθύνη και ενός μέρους της αστικής δημοκρατίας που βολεύεται ή έτσι νομίζει στη θεωρία των δύο άκρων και της εξίσωσης κομμουνισμού- ναζισμού, προκειμένου να μην της βγει εξ αριστερών αντιπολίτευση και να μη διορθώσει τα δικά της λάθη. Λες και τίποτε δεν έχει διδαχθεί κανείς από τα λάθη των Σοσιαλδημοκρατών της Βαϊμάρης.

Το προσφυγικό και το μεταναστευτικό είναι δύο υπαρκτά ζητήματα. Το προσφυγικό δεν είναι όμως στην ουσία το ζήτημα αυτό που πρέπει να χωρίζει ιδεολογικά και πολιτικά την Ευρώπη. Στην πράξη αυτό συμβαίνει βέβαια, όμως η ακροδεξιά θέτει εσκεμμένα την ατζέντα και τα υπόλοιπα κόμματα σπεύδουν κακώς να απαντήσουν στο λάθος ερώτημα. Αλλά και ορισμένοι ψηφοφόροι κακώς ζητούν απάντηση στο λάθος ερώτημα.

Διότι αναρωτηθείτε αγαπητοί “αφελείς” συμπαθούντες την ακροδεξιά και θύματα της ρατσιστικής ρητορικής, εάν αυτοί οι δύστυχοι πρόσφυγες και μετανάστες εκδιωχθούν, φυλακιστούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, βασανιστούν ή και δολοφονηθούν από νεοναζί, εσείς τι ακριβώς θα κερδίσετε; Μόνο το ότι δε θα μοιραστείτε τη δυστυχία σας με έναν άλλο δυστυχισμένο; Σαν δυο ζωάκια που παλεύουν μέχρι θανάτου για ένα ξεροκόμματο, ενώ ο βοσκός τους γελά γιατί δεν ξέρει ακόμη ότι το ένα από τα δύο μπορεί να του δαγκώσει το πόδι.

Η ψήφος στην ακροδεξιά δεν είναι τελικά παρά η έκφραση ενός δειλού που δεν τολμά να τα βάλει με τους ισχυρούς και να αγωνιστεί για να αλλάξει η ζωή του. Αλλά και τα δημοκρατικά κόμματα, αριστερά, σοσιαλδημοκρατικά ή δεξιά, ούτε πρέπει να νομίζουν πως υιοθετώντας την ατζέντα της ακροδεξιάς θα κερδίσουν κάτι ούτε να μένουν στο ηθικό του πράγματος, κι ας είναι αναμφίβολα σημαντικό. Η Ευρώπη περνά μία υπαρξιακή κρίση. Πάνω σε αυτή πατά η ακροδεξιά. Αν η Ευρώπη δεν το καταλάβει, θα ζήσει ξανά μαύρες ημέρες. Η ατζέντα πρέπει να αλλάξει.