Η ιστορική ευθύνη των φιλελευθέρων και των σοσιαλδημοκρατών να αλλάξουν την Ευρώπη

Ο ένας προβλέπει ότι σε έξι μήνες θα έχει τελειώσει η Ευρώπη, και ο άλλος κλείνει λιμάνια και αεροδρόμια για τους μετανάστες, ενώ στο διάλειμμα συναντά τη Λε Πεν και ενώνουν τον «πόνο» τους για το μέλλον της Ευρώπης. Ο Λουίτζι Ντι Μάιο ως γνήσιος «γκριλίνι» δίνει τη δική του θεατρική παράσταση, ενώ ο Ματέο Σαλβίνι δεν σκέφτεται πλέον πως θα αποσχιστεί η Παδανία από τους «τεμπέληδες» της Νοτίου Ιταλίας, όπως διατράνωνε πριν από μερικά χρόνια η Λέγκα του Βορρά, αλλά πως η Ιταλία θα αποσχιστεί από την Ευρώπη. Επιστρέφει το πνεύμα του Μπενίτο σε μετάφραση Σαλβίνι και υπότιτλους Ντι Μάιο, ή όλα αυτά είναι μια μπουφονική κωμωδία;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπό άλλες συνθήκες θα λέγαμε ότι αυτό που παρακολουθούμε έχει τα χαρακτηριστικά κωμωδίας. Μαύρης κωμωδίας. Ωστόσο οι φιγούρες που πρωταγωνιστούν, αν και μαύρες, εμφανώς σοβαρολογούν. Έχουν μάλιστα πάρει τόσο σοβαρά το ρόλο τους ώστε πιστεύουν ότι ο εθνικισμός- με χρονομίσθωση ιδεών από τον εθνικοσοσιαλισμό και τον φιλελευθερισμό- θα ξαναγίνει μόδα και θα φορεθεί σε όλη την Ευρώπη. Και μεταξύ μας δεν αποκλείεται εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίσει να μετράει τις αρχές της σε ευρώ και να διευκολύνει την ακροδεξιά να «αγοράζει» φθηνά και να «πουλάει» ακόμα πιο φθηνά τις ευρωπαϊκές αξίες ως δικές της.

Υπάρχει πρόβλημα με την ακροδεξιά; Προφανώς. Όχι όμως στο βαθμό που θέλει η Αριστερά για τους δικούς της λόγους. Όντως τα ακροδεξιά και λαϊκιστικά κόμματα αυξάνουν τα ποσοστά τους στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, έχοντας αξιοποιήσει με απόλυτη επιτυχία το φόβο και την αγωνία των πολιτών για τις μεταναστευτικές- προσφυγικές ροές, αλλά και τη συνεχή υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου. Υπό αυτή την έννοια το πρόβλημα δεν είναι η ακροδεξιά, αλλά η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επανέφερε στο προσκήνιο της πλέον αποκρουστικές ιδέες του περασμένου αιώνα.

Διότι μπορεί ο Λουίτζι Ντι Μάιο να πλειοδοτεί σε λαϊκισμό από τον Σαλβίνι, γιατί βλέπει ότι ο κυβερνητικός του εταίρος αυξάνει τα ποσοστά του κλείνοντας τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, αλλά επί της ουσίας ούτε ο ένας ούτε ο άλλος θα υπήρχαν αν η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε φροντίσει να δώσει απόλυτη προτεραιότητα στην πολιτική ένωση. Διασφαλίζοντας τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της και τις κοινωνικές αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρώπη, αντί να επιμείνει σε μια νομισματική ένωση με όρους επιβολής των ισχυρών κρατών μελών επί των αδυνάτων.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι η Ευρώπη. Και οι ευρωεκλογές ενδέχεται να το επιδεινώσουν εφόσον τα κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς δεν προτάξουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της. Εφόσον αφήσουν τους εθνικιστές της ακροδεξιάς και τους λαϊκιστές της Αριστεράς να χρησιμοποιούν την Ευρώπη στρέφοντας την εναντίον τους. Γιατί, πολύ απλά, αν τα προοδευτικά και δημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης υποτιμήσουν τον κίνδυνο και εστιάσουν στους «παλιάτσους», τότε όλοι αυτοί που σήμερα γελάμε μαζί τους θα πείσουν τους πολίτες ότι η σωτηρία τους είναι η καταστροφή τους. Μια Ευρώπη, με πολλά κράτη- φρούρια, που δημιούργησαν οι νεκροί των πολέμων.