Κομισιόν αλά Έλγιν: Τα μάρμαρα απομακρύνθηκαν πολύ παλιά, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι

Κομισιόν αλά Έλγιν: Τα μάρμαρα απομακρύνθηκαν πολύ παλιά, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι

Σε μια παραδοχή αδυναμίας να πράξει κάτι για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα ενόψει Brexit προέβη η Επιτροπή, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου

Απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου, η Επιτροπή διατύπωση τη θέση πως αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει τίποτα για την ανάκτηση των μαρμάρων του Παρθενώνα ενόψει Brexit λόγω… του χρόνου απομάκρυνσης τους από τη χώρα μας. Ή αλλιώς, γιατί είχαν απομακρυνθεί πριν από το 1993, όταν και διατυπώθηκε η πρώτη οδηγία της ΕΟΚ περί προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στην ερώτηση του ο ευρωβουλευτής υπογράμμιζε ότι “τα γλυπτά του Παρθενώνα θεωρούνται τα σημαντικότερα σύμβολα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Συνεπώς, η επανένωση των μαρμάρων, πέρα από το γεγονός ότι θα ήταν ένδειξη σεβασμού και ύπαρξης πολιτισμένης σχέσης μεταξύ του αποχωρούντος μέλους και της ΕΕ, είναι πολύ περισσότερο νομική επιταγή”.

Εν συνεχεία, στην απάντηση της η Κομισιόν δήλωσε πως αν και “αποδίδει μεγάλη σημασία στην προστασία των τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς” είναι ανίκανη να κάνει κάτι. “Η οδηγία 2014/60/ΕΕ, η οποία αποτελεί αναδιατύπωση της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ, συνιστά σημαντικό μέσο για την υποστήριξη των κρατών μελών στην προστασία της πολιτιστική τους κληρονομιάς. Η οδηγία εισάγει πολλά νέα και σημαντικά στοιχεία: για παράδειγμα, καλύπτει όλα τα πολιτιστικά αγαθά που χαρακτηρίζονται ‘εθνικοί θησαυροί καλλιτεχνικής, ιστορικής ή αρχαιολογικής αξίας’ βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Όπως και η οδηγία 93/7/ΕΟΚ, η νέα οδηγία προβλέπει μηχανισμούς συνεργασίας και δικαστικές διαδικασίες επιστροφής κατά του νομέα, για να διασφαλίζεται η επιστροφή του πολιτιστικού αγαθού που έχει απομακρυνθεί από το έδαφος χώρας της ΕΕ και έχει μεταφερθεί στο έδαφος άλλης χώρας της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 1993 ή μεταγενέστερα. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών παρέχει εγγυήσεις στο βαθμό που εξαρτά την εξαγωγή από την προσκόμιση άδειας εξαγωγής που λαμβάνεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών”, απάντησε συγκεκριμένα η Επιτροπή, συμπληρώνοντας ότι “«καμία από τις δύο αυτές οδηγίες δεν μπορεί, ωστόσο, να εφαρμοστεί στην προκειμένη περίπτωση, καθώς τα μάρμαρα του Παρθενώνα απομακρύνθηκαν κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα”.

Θυμίζουμε ότι πριν λίγες ημέρες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέφερε το ζήτημα της διεκδίκησης με ομιλία του κατά τη συνάντηση του με την Επτανησιακή Συνομοσπονδία.

Όπως τόνιζε ο κ. Παυλόπουλος, “πρώτος και βασικός μας στόχος, είναι η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, λόγω της μοναδικότητας του Παρθενώνα για όλο τον πολιτισμό της Δύσης”.

“Δεν υπάρχει άλλο μνημείο στον κόσμο, το οποίο να εκπέμπει αυτούς τους συμβολισμούς. Και για αυτό η Ανθρωπότητα οφείλει σε αυτό το μνημείο, με τα στοιχεία που υπάρχουν βεβαίως ακόμα μέχρι σήμερα, παντού στον κόσμο, ν’ αποκτήσει την ολοκληρωμένη μορφή, την οποία οφείλουμε να αναδείξουμε. Και όχι μόνο για την Ελλάδα, για όλη τη Δύση και ιδίως για τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό” υπογράμμιζε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος.

Από τη δική μεριά, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδία Κονιόρδου προτάσσει τη διπλωματική οδό για τη διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Η υπουργός έχει επισημάνει προσφάτως, απαντώντας σε δημοσίευμα των Times, ότι “h Ελλάδα σε αυτό το στάδιο κινείται προς την κατεύθυνση της χρήσης τόσο της διπλωματικής οδού όσο και εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών”, προσθέτοντας ότι η χώρα επιφυλάσσεται του δικαιώματος που της δίνει το Διεθνές Δίκαιο να κινηθεί νομικά για να διεκδικήσει την επιστροφή ενός εμβληματικού πολιτιστικού της αγαθού, το οποίο νόμιμα της ανήκει όπως είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα.​

Ακολουθεί ολόκληρη η ερώτηση του ευρωβουλευτή Στ. Κούλογλου και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-004469/2017

προς την Επιτροπή

Άρθρο 130 του Κανονισμού

Stelios Kouloglou (GUE/NGL)

Θέμα: Να συμπεριληφθεί στη συμφωνία για το Brexit η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα

Σε παρόμοια ερώτηση που είχε τεθεί παλαιότερα, η Επιτροπή είχε απαντήσει ότι η ΕΕ δεν διαθέτει αρμοδιότητα παρέμβασης για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των κρατών. Όμως, από τον συνδυασμό των άρθρων 3, 50 και 167 της Συνθήκης για την ΕΕ, προκύπτει η υποχρέωση των διαπραγματευτών του Brexit να λάβουν υπόψη την ανάγκη προστασίας της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα γλυπτά του Παρθενώνα θεωρούνται τα σημαντικότερα σύμβολα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Συνεπώς, η επανένωση των μαρμάρων, πέρα από το γεγονός ότι θα ήταν ένδειξη σεβασμού και ύπαρξης πολιτισμένης σχέσης μεταξύ του αποχωρούντος μέλους και της ΕΕ, είναι πολύ περισσότερο νομική επιταγή.

Ερωτάται η Επιτροπή:

Θα ανταποκριθεί στη νομική της υποχρέωση που απορρέει από τον συνδυασμό των άρθρων 3, 50 και 167 της Συνθήκης για την ΕΕ διεκδικώντας την επιστροφή των γλυπτών πριν από την έξοδο του αποχωρούντος μέλους;

Θεωρεί ότι η οδηγία 93/7/ΕΟΚ, που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις παράνομης απομάκρυνσης μόνο από το 1993 και μετά, προστατεύει επαρκώς την ευρωπαϊκή μας πολιτιστική κληρονομιά;

3. Προτίθεται να λάβει  δεσμευτικά μέτρα για να καλυφθεί αυτό το νομικό κενό προστασίας;

Απάντηση του κ. Navracsics εξ ονόματος της Επιτροπής

Η Επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στην προστασία των τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δράση της ΕΕ περιορίζεται στην ενθάρρυνση της συνεργασίας των κρατών μελών και στην υποστήριξη και συμπλήρωση της δράσης τους, μεταξύ άλλων, με σκοπό την διατήρηση και τη διαφύλαξη της ευρωπαϊκής σημασίας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η οδηγία 2014/60/ΕΕ, της 15ης Μαΐου 2014, η οποία αποτελεί αναδιατύπωση της οδηγίας 93/7/ΕΟΚ, συνιστά σημαντικό μέσο για την υποστήριξη των κρατών μελών στην προστασία της πολιτιστική τους κληρονομιάς. Η οδηγία εισάγει πολλά νέα και σημαντικά στοιχεία: για παράδειγμα, καλύπτει όλα τα πολιτιστικά αγαθά που χαρακτηρίζονται «εθνικοί θησαυροί καλλιτεχνικής, ιστορικής ή αρχαιολογικής αξίας» βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Όπως και η οδηγία 93/7/ΕΟΚ, η νέα οδηγία προβλέπει μηχανισμούς συνεργασίας και δικαστικές διαδικασίες επιστροφής κατά του νομέα, για να διασφαλίζεται η επιστροφή του πολιτιστικού αγαθού που έχει απομακρυνθεί από το έδαφος χώρας της ΕΕ και έχει μεταφερθεί στο έδαφος άλλης χώρας της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 1993 ή μεταγενέστερα.

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 116/2009 του Συμβουλίου σχετικά με την εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών παρέχει εγγυήσεις στο βαθμό που εξαρτά την εξαγωγή από την προσκόμιση άδειας εξαγωγής που λαμβάνεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.

Καμία από τις δύο αυτές οδηγίες δεν μπορεί, ωστόσο, να εφαρμοστεί στην προκειμένη περίπτωση, καθώς τα μάρμαρα του Παρθενώνα απομακρύνθηκαν κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα.

Η οδηγία 2014/60/ΕΕ έχει εφαρμογή από τις 18 Δεκεμβρίου 2015. Επί του παρόντος δεν υπάρχουν σχέδια για περαιτέρω αναθεωρήσεις

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα