Ελληνορθόδοξο Ορφανοτροφείο Κωνσταντινούπολης: Καταρρέει το μεγαλύτερο ξύλινο κτίριο της Ευρώπης
Στην μοίρα του έχει αφεθεί το εξαώροφο ξύλινο κτίριο, με την ΜΚΟ Europa Nostra να το προσθέτει στον κατάλογό της με τα απειλούμενα μνημεία της Ευρώπης
- 29 Μαΐου 2018 07:10
Χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα στη νήσο Πρίγκηπο (Büyükada) της Κωνσταντινούπολης, το μοναδικό εξαώροφο ξύλινο κτίριο αποτελούσε το ελληνορθόδοξο ορφανοτροφείο, μέχρι το κλείσιμό του στις αρχές της δεκαετίας του 60.
Πλέον, περισσότερες από πέντε δεκαετίες μετά, το κτίριο αυτό, που αποτελεί την μεγαλύτερη ξύλινη κατασκευή στην Ευρώπη και την δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης.
Προκειμένου να σωθεί αυτός ο αρχιτεκτονικός θησαυρός, η Μη Κυβερνητική Οργάνωση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς Europa Nostra, το έχει προσθέσει στον κατάλογό της με τα 7 πιο απειλούμενα αξιοθέατα της ηπείρου.
Σκοπός της κατασκευής του ήταν να αποτελέσει καζίνο και ξενοδοχείο για τους ευρωπαίους ταξιδιώτες, οι οποίοι κατέκλυζαν την Κωνσταντινούπολη στο αποκορύφωμα της Bell Epoque, φτάνοντας πολλοί από αυτούς με το Όριεντ Εξπρές, η εταιρεία του οποίου, Compagnie des Wagons-Lits, χρηματοδότησε και το κτίσιμο του εξαώροφου ξύλινου κτιρίου.
Τον σχεδιασμό του κτιρίου είχε αναλάβει ο γαλο-οθωμανός αρχιτέκτονας Alexandre Vallaury, ο οποίος ήταν υπεύθυνος και για το ξενοδοχείο Πέρα Παλάς. Το χτίσιμο του ξενοδοχείου ολοκληρώθηκε το 1898, όμως δεν κατάφερε να πάρει άδεια λειτουργίας από τον σουλτάνο Αμπντουλχαμίντ τον 2ο, καθώς ο τζόγος θεωρείτο ανήθικος.
Όταν τα σχέδια για ξενοδοχείο και καζίνο ήρθαν σε τέλμα, το κτίριο πωλήθηκε στη σύζυγο ενός πλούσιου έλληνα τραπεζίτη της Πόλης, η οποία το δώρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, που το 1903 το μετέτρεψε σε ορφανοτροφείο. Μέχρι το κλείσιμό του το 1964 είχε αναλάβει να φροντίσει, περίπου 5.800 ελληνορθόδοξα ορφανά!
Μιλώντας στην Hurriyet, ο Γιάννης Καλαμάρης, ο οποίος έζησε και εργάστηκε ως δάσκαλος εκεί από το 1955 έως το 1961, κάνει λόγο για “το πιο όμορφο μέρος της Κωνσταντινούπολης”.
Από τη στιγμή που έκλεισε το ορφανοτροφείο, εν μέσω πολιτικής έντασης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, έχει αφεθεί στην μοίρα του, μοιάζοντας με στοιχειωμένο, με τα άδεια του παράθυρα να χάσκουν ορθάνοιχτα και κοράκια να βρίσκουν καταφύγιο στις κόγχες της πρόσοψής του. Έρμαιο των ισχυρών ανέμων της Κωνσταντινούπολης, του καλοκαιρινού καύσωνα και του χειμερινού ψύχους, το πάλαι ποτέ ορφανοτροφείο φαίνεται να αναμένει το τελικό χτύπημα που θα το οδηγήσει στην κατάρρευση.
Την κατάρρευση αυτή προσπαθεί να αποσοβήσει η ελληνική κοινότητα της Πόλης. Τον Απρίλιο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά την συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησε την βοήθεια του τουρκικού κράτους, για την αποκατάσταση του κτιρίου.
Μένει να αποδειχθεί αν αυτή η έκκληση θα βρει ευήκοα ώτα στην τουρκική κυβέρνηση, εν μέσω της νέας κρίσης στην οποία έχουν διέλθει ελληνοτουρκικές σχέσεις.
