Ναυάγιο για το προσφυγικό στη Σύνοδο Κορυφής

Ανταπόκριση από Βρυξέλλες

Το θέμα που δίχασε όσο κανένα άλλο την ευρωπαϊκή οικογένεια το 2015, εξακολουθεί να χωρίζει όσο κανένα άλλο τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες. Την ίδια ώρα που οι προσφυγικές ροές από τα τουρκικά παράλια αυξάνονται και υπό… την «σκιά» από τις πρόσφατες αναφορές Τουσκ για τις «αναποτελεσματικές και διχαστικές» αναγκαστικές ποσοστώσεις προσφύγων σε χώρες της ΕΕ, η πρώτη μέρα της Συνόδου χθες στέφθηκε από αποτυχία. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η συζήτηση για τη φιλοξενία προσφύγων που ξεκίνησε στο δείπνο, έληξε τα ξημερώματα –ανήκουστο για Ευρωπαίους ηγέτες…

«Οι προτάσεις που έκαναν οι ηγέτες ήταν ασυμβίβαστες μεταξύ τους», εξήγησε διπλωμάτης των Βρυξελλών στο Νews 24/7. Αυτό άλλωστε αποτυπώθηκε και στις σημερινές δηλώσεις των ηγετών. Για «αρκετά θυελλώδη συζήτηση» έκανε λόγο ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις, ενώ η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ τόνισε πως «έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε», προσθέτοντας πως «οι θέσεις» των κρατών τα οποία εκφράζουν διαφωνίες «δεν άλλαξαν».

Όπως αναφέρουν οι διπλωμάτες, οι νέοι πρωθυπουργοί της Πολωνίας και της Τσεχίας διεμήνυσαν ότι δεν είχαν καμιά διάθεση υποχώρησης. «Όταν η επιστολή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ τους δίνει τέτοια… “αβάντα”, γιατί να υποχωρήσουν;» αναρωτήθηκε με νόημα διπλωμάτης που μίλησε στο  Νews 24/7.

Μάλιστα, οι τέσσερις πρωθυπουργοί των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών της λεγόμενης ομάδας Βίσεγκραντ προσέφεραν χθες στην Ιταλία 35 εκατομμύρια ευρώ για να υποστηριχθούν προγράμματα στη Λιβύη για το μεταναστευτικό ζήτημα, με σκοπό την μείωση των ροών προς την Ευρώπη. «Θέλουν να συμβάλλουν με χρήματα, εξοπλισμό και προσωπικό στην αυστηρότερη φρούρηση των εξωτερικών συνόρων, αλλά να μην υποδεχθούν πρόσφυγες, ειδικά μουσουλμάνους από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, επιχειρηματολογώντας ότι αυτό θα έθετε εν αμφιβόλω την εθνική τους ασφάλεια», εξήγησε η ίδια πηγή.

Παρόλο που δεν αναμενόταν να ληφθεί κάποια απόφαση χθες το βράδυ, αφού η συζήτηση ξεκίνησε και πρέπει να έχει ολοκληρωθεί –κατά τον Αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς, αλλά και τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Ντ. Τουσκ- ως τον Ιούνιο- αλλά κανείς δεν περίμενε τέτοια πανωλεθρία. Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχία έχουν παραπεμφθεί ήδη από την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ Γερμανία και άλλα κράτη (που υποστηρίζουν τις ποσοστώσεις) προειδοποιούν ότι ενδέχεται να επιβάλλουν στις χώρες που αθετούν την υποχρέωσή τους να υποδεχθούν πρόσφυγες να το πράξουν, με ψήφο κατά πλειοψηφία, εάν δεν εξευρεθεί συμβιβασμός.

Τετραμερής συνάντηση

Ο Ελληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα έχει σήμερα στο περιθώριο των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες συνάντηση με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, την Αγκελα Μέρκελ αλλά και τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ με θέμα τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας και το προσφυγικό.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, ο Α. Τσίπρας θα ζητήσει να ασκηθούν πιέσεις από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες στην Αγκυρα για ανάσχεση των ροών που έχουν αυξηθεί. Στην Αθήνα υπάρχει ανησυχία ότι η απόφαση της κυβέρνησης να μετακινηθούν πρόσφυγες και μετανάστες στην ενδοχώρα, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα νησιά του Αιγαίου, όπου η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως εκρηκτική, μπορεί να πυροδοτήσει περαιτέρω αύξηση των αφίξεων.

Μάλιστα ενδεικτική του εκνευρισμού που επικρατεί στο Μαξίμου για το θέμα αυτό είναι και η δήλωση Τσίπρα με την οποία χαρακτήρισε «άσκοπη και άστοχη» την παρέμβαση Τουσκ.

Δημοσιεύματα

Χαρακτηριστικά είναι τα δημοσιεύματα του κοινοτικού Τύπου.

Ο EUObserver εκτιμά ότι η συζήτηση για το σύστημα ασύλου «ανοίγει παλιές πληγές» διευκρινίζοντας πάντως ότι οι χθεσινές συζητήσεις δεν επρόκειτο ούτως ή άλλως να δώσουν απάντηση στο φλέγον θέμα της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης εφεξής. Στόχος ήταν εξαρχής να προλειανθεί το έδαφος με ανταλλαγή απόψεων για την επίτευξη ομόφωνης συμφωνίας μέχρι τον επόμενο Ιούνιο. «Οι ηγέτες είχαν μία νηφάλια και ειλικρινή συζήτηση», σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ – είναι ο διπλωματικός τρόπος για να γίνει αναφορά σε φορτισμένες συζητήσεις. Ο Πρόεδρος Tusk προέβη σε τροποποιήσεις επί του σχεδίου του μετά τις έντονες αντιδράσεις που αυτό προκάλεσε, αλλά άφησε άθικτο το σημείο περί ποσοστώσεων. «Όταν ο Tusk χαρακτηρίζει αναποτελεσματικές τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις, το λέει με την ευρύτερη έννοια, ότι δηλαδή οι μετεγκαταστάσεις προσφύγων δεν επιφέρουν μείωση της παράνομης μετανάστευσης στην Ευρώπη», προσπάθησε να εξηγήσει ένας αξιωματούχος της ΕΕ. Διπλωμάτης σημείωσε, ωστόσο, ότι με την επιστολή Tusk, οι χώρες που αντιτίθενται στις υποχρεωτικές ποσοστώσεις «ένοιωσαν ότι για πρώτη φορά οι Βρυξέλλες τις καταλαβαίνουν».

Η αμφιλεγόμενη επιστολή Tusk εγείρει για κάποιους το ερώτημα, εάν ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχει υπερβεί τα όρια της αρμοδιότητάς του, δεδομένου ότι η πρότασή του για ουσιαστική κατάργηση των υποχρεωτικών ποσοστώσεων φαίνεται να αμφισβητεί την αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο διαμόρφωσης πολιτικής και νομοθετικής προπαρασκευής.

Η Agence Europe καλύπτει την αντιπαράθεση στους κόλπους της ΕΕ, αλλά υιοθετώντας μία πιο αισιόδοξη στάση υπογραμμίζει την πρόθεση των κρατών – μελών για μία επιτυχημένη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.

Το euractiv επικεντρώνει στην παράταση των σκληρών οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την εμπλοκή της στην Ουκρανία κατά έξι μήνες, όπως συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο πλαίσιο της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Η ΕΕ είναι ενωμένη όσον αφορά τη συνέχιση της εφαρμογής των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας», ανέφερε ο Donald Tusk σε ανάρτησή του στο Twitter. Από την πλευρά της, η Γερμανίδα Καγκελάριος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι ηγέτες είχαν «έντονο διάλογο» σχετικά με τις κυρώσεις. «Δεν υπάρχει αρκετή πρόοδος, για να τερματιστούν οι κυρώσεις – υπήρξε γενική υποστήριξη για δράση, προκειμένου να προωθηθεί η ειρηνευτική διαδικασία του Μινσκ», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Boyko Borrisov, δήλωσε ότι υπάρχουν χώρες που αντιτίθενται στις κυρώσεις, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, την Ουγγαρία και την Ελλάδα. «3,5 χρόνια οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία και έπονται ακόμα περισσότερα, εξαιτίας της μη εφαρμογής των Συμφωνιών του Μινσκ», έγραψε ο εκπρόσωπος Τύπου του Πρoέδρου Tusk, Preben Aamann, στο Twitter.

Επισημαίνεται ότι η επέκταση των κυρώσεων θα λάβει επίσημη νομική έγκριση τις προσεχείς εβδομάδες. Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Petro Poroshenko, δήλωσε χθες ότι η απόφαση της ΕΕ να παρατείνει τις οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία αποτελεί «σημαντική πολιτική απόφαση» για τη χώρα του. «Πρόκειται για μια σημαντική πολιτική απόφαση των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεχίσουν τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας για παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας», ανέφερε ο κ. Poroshenko στην επίσημη σελίδα του στο Facebook.

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν στον EUObserver ότι η Γερμανίδα Καγκελάριος υιοθέτησε σκληρή στάση κατά τη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης τονίζοντας ότι ενδεχόμενη άρση τους «θα έστελνε λάθος μήνυμα στη Μόσχα». Ορισμένοι ηγέτες επεσήμαναν ότι δεν είναι δυνατόν οι κυρώσεις να συνεχίζονται επ’ άπειρον, αλλά κάποιοι άλλοι εκτίμησαν ότι η άρση των κυρώσεων τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, που ο Putin ετοιμάζεται να διεκδικήσει εκ νέου την Προεδρία της χώρας, θα αποτελούσε «δώρο» προς αυτόν.

Τέλος, ο EUObserver αναφέρεται στις συζητήσεις των ηγετών της ΕΕ επί της αμφιλεγόμενης απόφασης του Προέδρου των ΗΠΑ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. O Πρόεδρος Tusk δήλωσε μέσω tweeter ότι οι ηγέτες της ΕΕ «επανέλαβαν τη σταθερή τους δέσμευση υπέρ μίας λύσης δύο κρατών και σε αυτό το πλαίσιο η θέση της ΕΕ για την Ιερουσαλήμ παραμένει αμετάβλητη».

Φωτογραφία:John Thys, Pool Photo via AP