Νέο δόγμα (αν)ασφάλειας από τον Τραμπ

Του Γιώργου Σκαφιδά

Έντεκα μήνες μετά την είσοδό του στο Λευκό Οίκο, ο Ρεπουμπλικάνος ηγέτης παρουσίασε χθες το δικό του νέο στρατηγικό δόγμα για την αμερικανική ασφάλεια… προκαλώντας ρίγη ανασφάλειας διεθνώς, μεταξύ εχθρών και συμμάχων.

Εκκινώντας από τη φράση «Πρώτα η Αμερική» («America First»), ο 71χρονος Ντόναλντ Τραμπ εγκαινίασε μια… στροφή στον ψυχροπολεμικό απομονωτισμό, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που: αντιμετωπίζει όλους τους «έξω» (εχθρούς και συμμάχους) ως αέναους ανταγωνιστές, που υπονομεύει τις πολυμερείς διεθνείς συμφωνίες ως υποδεέστερες των… μονομερών, που αποκηρύσσει τους διεθνείς οργανισμούς ως αποτυχημένους, που απαξιώνει τις διεθνείς συμμαχίες και υποβαθμίζει την κλιματική αλλαγή ως… μη-απειλή.

«Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα εποχή ανταγωνισμών» διακήρυξε χθες ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι στο εξής οι ΗΠΑ θα υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους «όπως ποτέ στο παρελθόν». «Η Αμερική επιστρέφει στο προσκήνιο ισχυρή», συνέχισε ο Αμερικανός πρόεδρος, παρουσιάζοντας ως προϋπόθεση για τη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης την «απαράμιλλη αμερικανική ισχύ».

Ο Αμερικανός πρόεδρος επιτέθηκε χθες σε «καθεστώτα-ταραξίες» όπως είναι αυτό της Βορείου Κορέας αλλά και ενάντια σε «αντίπαλες δυνάμεις» («rival powers») όπως είναι η κυρίως Κίνα και λιγότερο η Ρωσία με την κατηγορία ότι επιδιώκουν να αλλάξουν το διεθνές στάτους-κβο σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων.

Ο Ρεπουμπλικάνος ηγέτης ανακοίνωσε ότι πρόκειται να ανεβάσει στα 700 δισ. δολ. τον προϋπολογισμό για την Άμυνα τον επόμενο χρόνο. Επανέλαβε τη δέσμευσή του για την κατασκευή τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, σημειώνοντας μάλιστα ότι «ένα έθνος χωρίς σύνορα, δεν είναι έθνος». Υπερασπίστηκε την απόφασή του να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού του 2015 για το Κλίμα. Ανακοίνωσε, επίσης, ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου, και επιτέθηκε στο Ιράν. Επιπλέον, δεν παράλειψε, μάλιστα, να υποστηρίξει ότι οι πιο πλούσιες από τους ΝΑΤΟικούς συμμάχους θα πρέπει «να αποζημιώσουν τις ΗΠΑ που τους υπερασπίζονταν όλα τα προηγούμενα χρόνια».

Το πνεύμα της χθεσινής του ομιλίας θύμιζε σε πολλά εκείνη τη «δυστοπική» ομιλία που είχε εκφωνήσει τον περασμένο Ιανουάριο όταν ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Τραμπ ξεκαθάρισε χθες ότι δεν βλέπει γύρω του συμμαχίες παρά μόνο ανταγωνισμούς (γεωπολιτικούς και οικονομικούς) και απειλές για την αμερικανική ασφάλεια. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο ίδιος προκρίνει, μάλιστα, ως ενδεδειγμένο μέσο αντιμετώπισης των ανταγωνισμών… τη μονομερή ανάληψη δράσης.

Κάπως έτσι, το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει στο «Μόνη η Αμερική».

Ενδεικτικό της αμερικανικής απομόνωσης ήταν και το χθεσινό ψήφισμα (στο οποίο φυσικά άσκησε βέτο η Ουάσιγκτον) με το οποίο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα καταδίκαζε την απόφαση Τραμπ για την Ιερουσαλήμ ζητώντας μάλιστα από τον Αμερικανό πρόεδρο να την ανακαλέσει. Μέσα σε όλα αυτά, δεν είναι να απορεί κανείς που η προγραμματισμένη περιοδεία του Αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πενς στη Μέση Ανατολή τελικώς αναβλήθηκε.

Απορρίπτοντας όσους την κατηγορούν για απομονωτισμό, η κυβέρνηση Τραμπ υποστηρίζει ότι εξακολουθεί να θέλει να διατηρεί γέφυρες με τον έξω κόσμο, αλλά μόνο στο πλαίσιο σχέσεων και «νέων συμφωνιών» που θα είναι «δίκαιες και αμοιβαίες».

Μένει να φανεί, φυσικά, εάν θα γίνουν τελικώς πράξη όσα ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Εάν, πάντως, γίνουν, τότε είναι ορατό το ενδεχόμενο να μεταβληθούν σημαντικά (προς το χειρότερο) οι σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο.

Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πάντως χθες, μέσω της εκπροσώπου του, έτοιμο «να δουλέψει σκληρά μαζί με την αμερικανική πλευρά για την οικοδόμηση μιας ανθεκτικής, σταθερούς και υγιούς εμπορικής και οικονομικής σχέσης με τις ΗΠΑ». Αναλυτές προειδοποιούν, πάντως, ότι εάν οι Αμερικανοί σκληρύνουν τη στάση τους απέναντι στην Κίνα, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες ενός νέου εμπορικού πολέμου με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

(Φωτογραφία: AP Photo/Manuel Balce Ceneta)