Ο Ρόκερ που πήγε στη Συρία για να πολεμήσει το Isis

Του Γιώργου Σκαφιδά

Γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο, μια πόλη αρχετυπικά ταυτισμένη με το ειρηνιστικό κίνημα των παιδιών των λουλουδιών. Την πρώτη του δουλειά, τελειώνοντας το σχολείο, την έπιασε σε ελληνικό ανθοπωλείο, των αδελφών Παπαδόπουλου (Brothers Papadopoulos), στη Δυτική Ακτή. Τραγούδησε σε αντισυμβατικές πανκ ροκ μπάντες (Warkrime). Έγραψε σε μουσικά περιοδικά(Maximum Rock n Roll). Δραστηριοποιήθηκε στο αντιπολεμικό κίνημα. Έμπλεξε με καταχρήσεις, καταλήγοντας σε κλινικές αποτοξίνωσης.

Και κάποια στιγμή στα 27 του, αποφάσισε να αφήσει τα λουλούδια και να πιάσει τα όπλα. Ταξίδεψε εθελοντικά στη βόρεια Συρία. Πολέμησε στο πλευρό των Κούρδων ενάντια στους τζιχαντιστές. Είδε ανθρώπους να σκοτώνονται, και στρατιώτες να ανοίγουν πυρ κατά αμάχων. Είδε ωστόσο και ημιαυτόνομες κοινότητες να ζουν διαφορετικά, οργανωμένες σε ελευθεριακά-σοσιαλιστικά πρότυπα, εντός των συνόρων της πολύπαθης Μέσης Ανατολής.

Η ιστορία του, 28χρονου σήμερα, Μπρέις Μπέλντεν, μοιάζει βγαλμένη από ταινία. Παραλίγο μάλιστα να γίνει και ταινία, όταν στούντιο παραγωγής του Χόλιγουντ αγόρασε τα δικαιώματα συνέντευξης που εκείνος είχε παραχωρήσει στο περιοδικό Rolling Stone, μιας συνέντευξης την οποία ωστόσο ο ίδιος σήμερα απορρίπτει.

Άντεξε έξι μήνες

Ο Μπρέις βρέθηκε στην Ελλάδα το περασμένο Σεπτέμβριο. Το ΕΘΝΟΣ συναντήθηκε μαζί του στη γειτονιά του Ψυρρή. «Μόνο μερικά emails και ένα αεροπορικό εισιτήριο», ήταν που χρειάστηκαν για να καταφέρει να φτάσει στη Συρία, όπως δηλώνει ο ίδιος. «Αυτά, και το πρώτο ψέμα που μπορούσε να σκεφτεί», καθώς είπε στην κοπέλα του ότι πάει στη Συρία για να προσφέρει ανθρωπιστικό έργο και να φτιάξει ένα ραδιοφωνικό σταθμό.

Ο Αμερικανός ταξίδεψε αεροπορικά στο Ιράκ. Έφτασε στην πόλη Σουλεϊμανίγια του Ιρακινού Κουρδιστάν (Βόρειο Ιράκ) και από εκεί, πέρασε στα εδάφη της Βόρειας Συρίας, ταξιδεύοντας νύχτα. Χρειάστηκε να περπατήσει για ώρες και να διασχίσει τον ποταμό Τίγρη με φουσκωτή βάρκα. Όλα αυτά με τη διακριτική βοήθεια ντόπιων. «Υπάρχουν καλοί και κακοί Πεσμεργκά», σημειώνει ο ίδιος αναφερόμενος στις ένοπλες δυνάμεις της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης (KRG), χωρίς να κρύβει την προτίμησή του προς την αντιπολιτευόμενη κεντροαριστερή παράταξη PUK του εκλιπόντος Τζαλάλ Ταλαμπάνι, έναντι εκείνης(KDP) του απερχόμενου προέδρου Μασούντ Μπαρζάνι.

Ο Μπρέις Μπέλντεν πάτησε πόδι στις ημιαυτόνομες κουρδικές περιοχές της Βόρειας Συρίας (Ροζάβα) το Σεπτέμβριο του 2016, εμφανιζόμενος με το ψευδώνυμο Ρασίντ Φουάντ. Μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στα τέλη Αυγούστου, η Τουρκία είχε εισβάλει στρατιωτικά στη Συρία βάζοντας σε εφαρμογή την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη». «Είδαμε τους Τούρκους να ανοίγουν πυρ εναντίον πολιτών που προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα. Ένας εθελοντής μάλιστα από την Καλιφόρνια σκοτώθηκε από τουρκικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς την περίοδο που ήμουν εκεί», δηλώνει ο ίδιος, μιλώντας στο ΕΘΝΟΣ.

Ο 28χρονος ακτιβιστής θα έμενε στη Συρία για έξι μήνες, έως το Μάρτιο του 2017. Τον πρώτο μήνα, θα τον πέρναγε σε κέντρο εκπαίδευση, και τους επόμενους πέντε στα πεδία της μάχης κατά των τζιχαντιστών, πιο πολύ περιμένοντας, κάνοντας σκοπιά ή ταξιδεύοντας, και λιγότερο πολεμώντας.

Η οργή του Ευφράτη

«95% αναμονή και 5% μάχες», έτσι περιγράφει ο ίδιος μια τυπική ημέρα στο μέτωπο. «Μετακινούμασταν με φορτηγά και διανυκτερεύαμε σε ερείπια, ως μεταφερόμενες μονάδες μάχης. Εάν δεν συμβαίνει κάτι άλλο, απλά κάθεσαι και φρουρείς τη γραμμή. Όταν απελευθερώσαμε ένα μεγάλο χωριό σε μια από τις πρώτες επιχειρήσεις στις οποίες πήρα μέρος, είδα γυναίκες να σκίζουν τις ισλαμικές μαντίλες τύπου νικάμπ που είχαν εξαναγκαστεί από τους τζιχαντιστές να φορούν».

Τον ρωτάμε εάν σκότωσε κάποιον; «Δεν το γνωρίζω», απαντάει ο ίδιος με σχεδόν αντιηρωϊκή ειλικρίνεια. «Το μόνο που ξέρω είναι ότι άνοιξα πυρ κατά τζιχαντιστών». Ο Μπρέις Μπέλντεν βρέθηκε να προελαύνει και προς τη Ράκα, το άλλοτε προπύργιο τουISIS, στην πρώτη φάση της στρατιωτικής επιχείρησης «Οργή του Ευφράτη» για την απελευθέρωση της συριακής πόλης.

Τι ήταν εκείνο όμως που τον ενέπνευσε να πάει στη Συρία; Το παράδειγμα της συμμετοχής χιλιάδων Αμερικανών και Ευρωπαίων εθελοντών στον Ισπανικό Εμφύλιο ενάντια στις δυνάμεις του φασισμού, εξακολουθεί λειτουργεί σήμερα ως «φάρος» για πολλούς αριστερούς.

«Είμαι κομμουνιστής», δηλώνει ο Μπρέις Μπέλντεν στο ΕΘΝΟΣ. «Εμπνεύστηκα από μια γυναίκα, την Ιβάνα Χόφμαν. Ήταν Γερμανίδα και πολέμησε ως εθελόντρια στις τάξεις του τουρκικού MLKP. Σκοτώθηκε στη Συρία πριν λίγα χρόνια. Ήθελα να ακολουθήσω το παράδειγμά της».

«Στη Βόρεια Συρία ήμουν με τις δυνάμεις πολιτοφυλακής YPG», τον στρατιωτικό βραχίονα δηλαδή του αριστερού κόμματος PYDτων Κούρδων της Συρίας, «και με μια διεθνή ομάδα μαχητών από την Τουρκία και άλλες χώρες που ονομαζόταν International Freedom Battalion». «Υπήρχαν πολλοί αριστεροί Τούρκοι που πολεμούσαν μαζί με τους Κούρδους της Συρίας, και πολλοί εθελοντές από ολόκληρο τον κόσμο», συνεχίζει ο 28χρονος, που έμελλε να ζήσει στη Συρία πολλά και τρομακτικά, χωρίς ωστόσο να χάσει το χιούμορ του.

«Προσπάθησα να μάθω να μιλάω κουρδικά, αρχικά για να μπορώ να τους λέω ένα αστείο: ότι τάχα πήγα εκεί για να μπω στις τάξεις της αλ Κάιντα, αλλά η αλ Κάιντα ήταν μακριά και κουράστηκα να περπατάω. Για αυτό και έμεινα με τους Κούρδους…»

Μεταξύ των εθελοντών ήταν κάθε είδους άνθρωποι, οι περισσότεροι πολιτικοποιημένοι (αριστεροί, ακροαριστεροί, αναρχικοί) αλλά και κάποιοι λάτρες της περιπέτειας. Μεταξύ τους, και ένας 50αρης Βρετανός ηθοποιός που είχε κάνει ένα πέρασμα ως κομπάρσος από την ταινία «Οι Πειρατές της Καραϊβικής».

Υπήρχαν επίσης και πολλές γυναίκες στο μέτωπο. «Υπάρχουν οι ανδρικές πολιτοφυλακές YPG και οι γυναικείες YPJ. Σε κάποια σημεία, ήταν μισοί άνδρες, μισές γυναίκες.» Η κοινωνία στις ημιαυτόνομες περιοχές της Βόρειας Συρίας είναι οργανωμένη κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει ίση εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών. Σε όλα τα δημοτικά συμβούλια, στις διοικήσεις, στις θέσεις ευθύνης αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο, οι εκπρόσωποι είναι πάντοτε δύο: ένας άντρας και μια γυναίκα.

Η κοινωνία στη Ροζάβα είναι οικονομικά διαρθρωμένη σε συλλογικότητες και συνεταιρισμούς που επικοινωνούν μεταξύ τους και συνεργάζονται. Λαϊκές συνελεύσεις λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα (χωριό, κωμόπολη, πόλη, καντόνι) με την εκπροσώπηση να μοιράζεται ισότιμα μεταξύ ανδρών, γυναικών και μειονοτήτων. Η προσωπική ιδιοκτησία είναι περιορισμένη. Στους άνδρες δεν επιτρέπεται να έχουν πολλές συζύγους, ενώ εντυπωσιάζει το πόσο αγαπούν οι Κούρδοι τα ζώα, ειδικά τα περιστέρια τα οποία παίρνουν μαζί τους ακόμη και στα τανκς.

Κατά την παραμονή του στη Συρία, ο Μπρέις Μπέλντεν είδε ανθρώπους να σκοτώνονται. Την ίδια χρονική περίοδο, πίσω στην Καλιφόρνια, θα γινόταν η κηδεία του Μάικλ Ίσραελ, ενός Αμερικανού εθελοντή που έχασε τη ζωή του σε ηλικία 27 ετών πίσω στη Βόρεια Συρία, χτυπημένος από τουρκικά πυρά.

«Εάν έμενα και άλλο εκεί, θα είχα σίγουρα σκοτωθεί», δηλώνει στο ΕΘΝΟΣ ο Μπρέις, εξηγώντας τους λόγους που τον οδήγησαν να φύγει από τη Συρία το Μάρτιο του 2017. Η μεγαλύτερη αμερικανική εμπλοκή (σε επίπεδο κρατικών ενόπλων δυνάμεων) υπέρ των Κούρδων της Συρίας λειτούργησε επίσης ως αιτία φυγής, ειδικά μετά την εκλογή Τραμπ.

Ο 28χρονος έφυγε από τη Συρία, περίπου όπως μπήκε, μέσω Ιράκ. Επιστρέφοντας ωστόσο πίσω στις ΗΠΑ, βρήκε έναν νέο πρόεδρο στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ και μια σειρά από νέες πολιτικοκοινωνικές προκλήσεις.

Φοβούνται σενάρια προδοσίας

«Το μόνο καλό που θα μπορούσε να βγει από την προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ, ή την απολυταρχική προεδρία Ερντογάν στην Τουρκία, είναι να στραφούν μεγαλύτερες μερίδες του πληθυσμού πολιτικά προς την Αριστερά», δηλώνει ο Αμερικανός ακτιβιστής στο ΕΘΝΟΣ.

Αν και πίσω στις ΗΠΑ πλέον, ο Μπρέις Μπέλντεν συνεχίζει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, κάνοντας τις δικές του εκτιμήσεις. «Οι Κούρδοι θέλουν να ενσωματωθούν σε ένα μεγάλο Συριακό κράτος αλλά με μεγαλύτερη αυτονομία για τους ίδιους. Φοβούνται μάλιστα μήπως Ρώσοι και Αμερικανοί τους προδώσουν. Η Τουρκία, από την άλλη, φοβάται μήπως οι Κούρδοι αναπτύξουν σταδιακά καλύτερες σχέσεις με τη συριακή κυβέρνηση. Στη Συρία το καλύτερο σενάριο για τους Κούρδους είναι να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη αυτονομία εντός ενός ενιαίου συριακού κράτους. Στο Βόρειο Ιράκ έχουν να κάνουν εκλογές εδώ και επτά χρόνια. Το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία είναι ένα τέχνασμα του Μασούντ Μπαρζάνι με στόχο τη διατήρηση της εξουσίας, το οποίο θα γυρίσει μπούμερανγκ με τον ένα ή τον άλλο τρόπο (σ.σ. η συνέντευξη έγινε στις αρχές Σεπτεμβρίου, αλλά οι δηλώσεις του Αμερικανού έμελλε στην πορεία να επιβεβαιωθούν)». «Δεν πιστεύω ότι θα δούμε ένα μεγάλο Κουρδιστάν μέσα στο επόμενα χρόνια», καταλήγει.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ