‘Παιχνίδια’ στην πλάτη των Κούρδων της βόρειας Συρίας

Του Γιώργου Σκαφιδά

Ένα δυνητικά εκρηκτικό γεωπολιτικό «παζάρι» βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία 24ωρα στις «πλάτες» των Κούρδων της βόρειας Συρίας, µε την Τουρκία σε ρόλο εισβολέα να προελαύνει στρατιωτικά, διεκδικώντας µακροπρόθεσµα οφέλη, και τις µεγάλες δυνάµεις (Ρωσία, ΗΠΑ) να συνδαυλίζουν τις εξελίξεις από το παρασκήνιο.

Τουρκικές δυνάµεις επιχειρούν εντός των κουρδικών εδαφών, στη βορειοδυτική Συρία, στο καντόνι Αφρίν, µε την υποστριξη Σύρων αντικαθεστωτικών (FSA) και την κάλυψη της τουρκικής πολεµικής αεροπορίας.

Η στρατιωτική επιχείρηση µε τη χαρακτηριστική ονοµασία «Κλάδος ελαίας» θα έχει ολοκληρωθεί όταν οι Τούρκοι καταφέρουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους µια ζώνη βάθους 30 χλµ. Εντός της βορειοδυτικής Συρίας, στη µεθόριο µε την Τουρκία, σύµφωνα µε όσα έχει ανακοινώσει επισήµως η Αγκυρα. Ο στόχος είναι, µάλιστα, η τρέχουσα στρατιωτική επέµβαση να ολοκληρωθεί «γρήγορα» (ενδεχοµένως πριν από τις 29-30 Ιανουαρίου,  οπότε είναι προγραµµατισµένες οι επόµενες διεθνείς συναντήσεις για τη Συρία στο ρωσικό θέρετρο Σότσι), χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται έως που πραγµατικά θέλουν (ή θα µπορούσαν) να φτάσουν οι Τούρκοι εντός των συριακών εδαφών.

Το πρακτορείο Anadolu µετέδιδε χθες ότι τουρκικές δυνάµεις  πέρασαν τα όρια του καντονιού Αφρίν, συνεχίζοντας ανατολικότερα προς την περιοχή Αζάζ, µε τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου να έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα µπορούσαν να φτάσουν έως και την πόλη Μανµπίζ ή ακόµη και ανατολικά του ποταµού Ευφράτη. Μιλώντας πάντως χθες, ο πρόεδρος Ερντογάν υπογράµµισε ότι η Τουρκία θα παραµείνει στο έδαφος της Συρίας «για όσο χρειαστεί».

Σε πρακτικό επίπεδο, ούτε οι Ρώσοι, ούτε ο Μπασάρ αλ Ασαντ, αλλά ούτε και οι Αµερικανοί έχουν κάνει προς το παρόν κάποια κίνηση για να αποτρέψουν την τουρκική εισβολή.

Η συριακή αεράµυνα-αεροπορία δεν επιχείρησε να εµποδίσει τους Τούρκους.

Οι Ρώσοι, που είχαν και έχουν στρατιωτική παρουσία στο καντόνι Αφρίν καθώς και τα µέσα για να ελέγχουν τον εναέριο χώρο πάνω από τη βορειοδυτική Συρία, επίσης δεν έκαναν κάποια κίνηση. Αντιθέτως,  εµφανίζονται να δικαιολογούν την Αγκυρα, καταγγέλλοντας ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν αφειδώς τις αποσχιστικές τάσεις των «φιλοαµερικανικών» κουρδικών δυνάµεων στη βόρεια Συρία.

Αλλά και η ίδια η Ουάσιγκτον, που προ ηµερών παρουσίαζε σχέδια για σύσταση συνοριοφυλακής 30.000 ανδρών µε τη συµµετοχή Κούρδων στη βόρεια Συρία (εξοργίζοντας Ρώσους, Ιρανούς και Ασαντ), επίσης… δεν έκανε τίποτα άλλο πέρα από το να απευθύνει έκκληση προς την Αγκυρα για «αυτοσυγκράτηση».

Το ΝΑΤΟ (βλέπε ΗΠΑ) εµφανίστηκε, µε ανακοίνωσή του, να υπερασπίζεται την τουρκική εισβολή, επικαλούµενο «το δικαίωµα κάθε χώρας στην αυτοάµυνα», ενώ και η Βρετανία έσπευσε να επικροτήσει ως «θεµιτές» τις κινήσεις της Αγκυρας στα σύνορα µε τη Συρία.

Οι τελευταίες εξελίξεις προκαλούν εντύπωση,  δεδοµένου ότι τόσο ο δυτικός παράγοντας (ΗΠΑ) όσο και η Ρωσία συνεχίζουν παράλληλα να «φλερτάρουν» και µε τους Κούρδους. Η Μόσχα, µάλιστα, δεν παρέλειψε να προσκαλέσει και Κούρδους στο Συνέδριο Ειρήνης για τη Συρία, που πρόκειται να διεξαχθεί στις 29-30 Ιανουαρίου στο Σότσι.

Κατά τα λοιπά, τα σενάρια δίνουν και παίρνουν αναφορικά µε τους στόχους πίσω από τις τελευταίες εξελίξεις εντός της Συρίας. Σύµφωνα µε ένα από τα σενάρια, η Ρωσία έχει δώσει το «πράσινο φως» για την αποµάκρυνση των Κούρδων από το καντόνι Αφρίν, µε απώτερο στόχο να επιστρέψουν συριακά εδάφη υπό τον έλεγχο των δυνάµεων του Ασαντ. Με µια τέτοια κίνηση, η Μόσχα υπονοµεύει παράλληλα και τη συνοχή του ΝΑΤΟ, δηµιουργώντας ρήγµατα µεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Λέγεται, για παράδειγµα, ότι οι Ρώσοι «δίνουν» στους Τούρκους το Αφρίν ως «αντάλλαγµα» για να πάρει ο Ασαντ την περιοχή Ιντλίµπ. Στο ίδιο πλαίσιο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι ακόµη και οι Αµερικανοί θα ήταν διατεθειµένοι να «θυσιάσουν» το Αφρίν, εάν πρόκειται έτσι να θωρακίσουν καλύτερα τους Κούρδους ανατολικά του Ευφράτη.

Για τον ίδιο τον Ερντογάν πάντως, η τρέχουσα εισβολή µπορεί να αποδειχθεί πολύτιµη. Ενισχύει  σηµαντικά τη δηµοτικότητα του Τούρκου προέδρου µεταξύ των εθνικιστικών ψηφοφόρων εν όψει των εκλογών του 2019, καθώς τον εµφανίζει να συγκρούεται µε τις ίδιες τις ΗΠΑ (που αποτελούν και το βασικότερο σύµµαχο των Κούρδων). Παράλληλα, υποχρεώνει ακόµη και την κεµαλική αντιπολίτευση να τον στηρίξει στο συγκεκριµένο θέµα. Και το σηµαντικότερο, τινάζει στον αέρα κάθε προοπτική κουρδικής εδαφικής συνέχειας-διαδρόµου µεταξύ Νοτιοανατολικής Τουρκίας και Βορείου Ιράκ.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ, (φωτογραφία: AP / Hussein Malla)