Προσφυγικό: Το Βερολίνο πάει… Βρυξέλλες

Σανίδα σωτηρίας στις Βρυξέλλες αναζητά η Καγκελάριος Μέρκελ προκειμένου να διασωθεί ο εύθραυστος κυβερνητικός σχηματισμός της στη Γερμανία. Στη άτυπη μίνι Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιείται σήμερα στην καρδιά της ΕΕ για το μεταναστευτικό, αναμένεται να συμμετέχουν τουλάχιστον 16 χώρες. «Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι» διεμήνυσε η Κομισιόν μέσω του εκπροσώπου της την Παρασκευή, στην σκιά πάντως των παρεξηγήσεων μεταξύ –κυρίως- της νέας ιταλικής κυβέρνησης και του γαλλογερμανικού άξονα.

Είναι μια πρωτοβουλία του Προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ που δρομολογήθηκε μετά την τριμερή συνάντησή του με την Καγκελάριο Μέρκελ και τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν στο Μέζεμπεργκ. Η τριμερής συνέπεσε με την μεγάλη κυβερνητική κρίση της Γερμανίας για το προσφυγικό, με την κόντρα ανάμεσα σε Βερολίνο και Μόναχο να… χτυπάει κόκκινο. Η Γερμανίδα Καγκελάριος χρειαζόταν μια «ευρωπαϊκή απάντηση» στις αντι-μεταναστευτικές πρωτοβουλίες του υπουργού της. Και στράφηκε στον Πρόεδρο Γιούνκερ.

«Είναι σαν η γερμανική εθνική πολιτική να παίζεται στη σκηνή της ΕΕ», σχολίασε χαρακτηριστικά διπλωματική πηγή των Βρυξελλών. «Ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών επιδιώκει την συρρίκνωση των δευτερογενών ροών, επιμένοντας στην πρώτη χώρα υποδοχής –δηλαδή κυρίως Ελλάδα και Ιταλία. Η Ιταλία και η νέα κυβέρνηση αντιδρά έντονα σε αυτό και ήδη υπάρχει υπαναχώρηση. Η Μέρκελ πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια να καταστεί σαφές ότι η εποχή της μη αλληλεγγύης τελείωσε. Μένει να δούμε πώς θα αποτυπωθεί αυτό την Κυριακή», πρόσθεσε.

Ατμόσφαιρα διχαστική και με ρήγματα

Η ατμόσφαιρα μεταξύ των κρατών μελών που έχουν προσκληθεί στη μίνι άτυπη σύνοδο είναι διχαστική και με ρήγματα. Πέρα από την «Ομάδα του Βίσεγκραντ» (Ουγγαρία, Τσεχία, Πολωνία και Σλοβακία) που κυριαρχεί στην αντιμεταναστευτική ρητορική, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει πλέον η νέα κυβέρνηση στην Ιταλία, όπου ο ακροδεξιός υπουργός Εσωτερικών Σαλβίνι έχει ξεκαθαρίσει τις θέσεις του.

Ακόμη και χθες αργά το βράδυ, Σαλβίνι και Μακρόν επιδόθηκαν σε νέα λεκτική κόντρα. Αφορμή ήταν οι δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου ότι η Ιταλία, σε αντίθεση με πριν από ένα χρόνο, δεν αντιμετωπίζει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Άμεση ήταν η απάντηση του Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος μίλησε για την «αλαζονεία του Γάλλου προέδρου», αναφέροντας ότι η Ιταλία φιλοξενεί πάνω από 170.000 «υποτιθέμενους πρόσφυγες» και καλώντας την Γαλλία «να ανοίξει τα λιμάνια της» και να σταματήσει τις απωθήσεις στα ιταλογαλλικά σύνορα, στη Βεντιμίλια.

Ο Σαλβίνι, επίσης, τόνισε ότι η συναίνεση της Ιταλίας, στις Βρυξέλλες, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη και ότι η Ρώμη θα διαπραγματευτεί σημείο προς σημείο τα θέματα που την ενδιαφέρουν…

“Οι Ευρωπαίοι δεν μιλάνε μεταξύ τους”

«Το μεταναστευτικό ζήτημα έχει δαιμονοποιηθεί στην Ευρώπη. Οι λαϊκιστικές δυνάμεις το έχουν στην ουσία “χρησιμοποιήσει” κατά το δοκούν προς άγραν ψήφων. Η μόνη απάντηση σε όλο αυτό είναι οι ευρωπαϊκές λύσεις», τόνισε στο NEWS247 διπλωμάτης της ΕΕ. «Τελευταία, οι Ευρωπαίοι δεν μιλάνε μεταξύ τους. Δεν πρέπει να μιλάει ο ένας για τον άλλον, αλλά όλοι μαζί. Η Κομισιόν έχει αναλάβει το ρόλο να εντείνει τις συγκλίσεις ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας και να εξαντλήσει κάθε πιθανότητα για πρόοδο», τόνισε έτερη πηγή των Βρυξελλών.

Το πιο «νέο» σχέδιο των «σκληρών» της ΕΕ στο μεταναστευτικό αφορά στη δημιουργία κέντρων  προσφύγων –τύπου στρατοπέδων- σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συζητούσαν τις τελευταίες εβδομάδες η Ολλανδία,  η Δανία, η Αυστρία και η Γερμανία και σύμφωνα με το προσχέδιο της συμφωνίας που διέρρευσε χθες, κάτι τέτοιο θα συμβεί.

Λιβύη, Αλγερία αλλά και Αλβανία είναι οι… επικρατέστερες χώρες για κάτι τέτοιο, ενώ στη «μάχη» μπαίνει και η Τουρκία! Πιο «βολικό» μέρος φαίνεται να είναι η Αλβανία, γιατί μπορεί να συνδυαστεί με τον Frontex και να δείξει καλή διαγωγή για να πείσει τη Γαλλία να επιτρέψει την έναρξη των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων για την ΕΕ. Η Κομισιόν δεν βλέπει μεν με καλό μάτι αυτήν την πιθανότητα, αλλά αν οι τρίτες χώρες δεχθούν δεν θα φέρει αντίρρηση. Άλλωστε, ήδη υπάρχει ένα τέτοιο κέντρο στη Λιβύη –και καταγγέλλεται συχνά από ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις άθλιες συνθήκες…

Πέρα από τα κέντρα καταγραφής προσφύγων εκτός ΕΕ, υπάρχει και το θέμα της αύξησης των ροών από τα δυτικά Βαλκάνια. Κάποιοι πάνε να ρίξουν το βάρος στην Ελλάδα, όμως τα στοιχεία δείχνουν άλλα σημεία προέλευσης, όπως πχ. τη Βοσνία», εξήγησε Ευρωπαίος αναλυτής.

Τι βρίσκεται στην ατζέντα

Το NEWS247 απέκτησε πρόσβαση στο προσχέδιο του κειμένου που θα συζητήσουν οι ηγέτες την Κυριακή. Παρόλο που θεωρείται βέβαιο ότι τελικά δε θα υπάρξει κοινό ανακοινωθέν, μετά κυρίως τις αντιρρήσεις της Ιταλίας, είναι πιθανό να εκδοθεί ένα κείμενο από πλευράς βουλγαρικής προεδρίας.

Πέντε είναι οι τομείς στους οποίους αναζητείται συναίνεση. Καταρχάς, οι ηγέτες πρέπει να δεσμευθούν για την εξεύρεση συμφωνίας σε όλα τα επιμέρους στοιχεία ενός ισχυρού κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου πριν από το τέλος του χρόνου. Είναι κάτι που συζητείται εδώ και δύο χρόνια και ο στόχος του Ιουνίου αποδείχθηκε φιλόδοξος. Τώρα ο Πρόεδρος Γιούνκερ είναι αποφασισμένος να πιέσει.

Επίσης, ζητούμενο αποτελεί η εντατικοποίηση των επιστροφών και της εφαρμογής των αποφάσεων για τις επιστροφές, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. «Η ΕΕ εργάζεται εντατικά για τη σύναψη νέων συμφωνιών και ρυθμίσεων με χώρες σε όλον τον κόσμο. Επομένως, δεν είναι κατανοητός ο λόγος για τον οποίο ο ρυθμός επιστροφών στην ΕΕ μειώθηκε κατά 10% τον τελευταίο χρόνο. Οι συμφωνίες έχουν νόημα μόνο όταν εφαρμόζονται από τα Κράτη Μέλη προληπτικά και αποτελεσματικά», είχε πει σχετικά ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Η ΕΕ θα προτείνει να ληφθούν περισσότερα μέτρα για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών μετανάστευσης: συνεργασία με χώρες της Βόρειας Αφρικής, βοήθεια για περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης επί τόπου, αξιοποιώντας το Καταπιστευματικό Ταμείο για την Αφρική. Μέχρι στιγμής, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός έχει συνεισφέρει 2.98 δις ευρώ στο συγκεκριμένο Ταμείο. Ωστόσο, πληροφορίες αναφέρουν ότι υφίσταται ακόμα χρηματοδοτικό κενό ύψους 1.2 δις ευρώ. Η Κομισιόν επιθυμεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, το συντομότερο δυνατό.

Σημαντικό πεδίο αποτελεί η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας. «Η ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσει σύντομα σε ό,τι αφορά στο δεύτερο ποσό των 3 δις ευρώ από το εργαλείο χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για τους Σύριους πρόσφυγες στην Τουρκία. Επίσης, να ενεργοποιήσει το Εθελοντικό Ανθρωπιστικό Πρόγραμμα Εισδοχής», μας είπε ο διπλωμάτης.

Κεντρικό θέμα, τόσο για τις Βρυξέλλες, όσο και για την Γερμανία παραμένει η προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων. Η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη αυτή, και γι’ αυτό θα προτείνει σύντομα νέα νομοθεσία για τη μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής σε μια πραγματική Ευρωπαϊκή Συνοριακή Αστυνομία (EU Border Police), με ισχυρότερη εντολή (mandate) για την πρόσληψη και απασχόληση ιδίων συνοριοφυλάκων. Αυτό περιλαμβάνει τους 10.000 συνοριοφύλακες που έχουν ήδη ανακοινωθεί.

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) θα μετατραπεί σε μια γνήσια Ευρωπαϊκή Αρχή για το Άσυλο. Η αρχή θα πρέπει να είναι σε θέση να διεξάγει αξιολογήσεις στα σύνορα της ΕΕ και να υποστηρίζει τις εθνικές αρχές στον άμεσο εντοπισμό όσων έχουν δικαίωμα πρόσβασης στη διαδικασία χορήγησης ασύλου και όσων πρέπει να επιστραφούν.

Χωρίς συνέντευξη Τύπου

Αφού η μίνι Σύνοδος είναι ανεπίσημη, δεν αναμένεται να δοθεί συνέντευξη Τύπου. Η συνάντηση θα ξεκινήσει το μεσημέρι και αναμένεται να τελειώσει γύρω στις 8 ώρα Ελλάδας.

Σύμφωνα με τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, η συνάντηση θα κλείσει με «μια σύνοψη των θεμάτων που εθίγησαν και πάνω στα οποία θα συνεχίσουμε να συζητούμε στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας».

Εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε πάντως ότι «δεν θα υπάρξει συνολική λύση στο μεταναστευτικό πρόβλημα κατά τη συνάντηση κορυφής» της Κυριακής και επέμεινε στην ανάγκη στη συνάντηση αυτή να βρεθούν μάλλον «διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες».