Τα 10 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τις Τουρκικές εκλογές

default image

Ολοκληρώθηκε η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία που θα καθορίσει το μέλλον του Ερντογάν. Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη διαδικασία, τους αντιπάλους, τον ρόλο του φιλοκουρδικού κόμματος και την επόμενη μέρα στη γειτονική χώρα με τον Ερντογάν να θέλει να αλλάξει το πολιτικό σύστημα. Τι σημαίνει αυτό για τον ίδιο

Ολοκληρώθηκε στις πέντε το απόγευμα η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία για την ανάδειξη των 550 βουλευτών της εθνοσυνέλευσης.

Το ισλαμο-συντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) που είναι στην εξουσία τα τελευταία 13 χρόνια ελπίζει να κερδίσει προκειμένου να ενισχύσει τις εξουσίες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Περίπου 54 εκατομμύρια Τούρκοι ψηφοφόροι κλήθηκαν στις κάλπες. Τα αποτελέσματα αναμένεται να γίνουν γνωστά το βράδυ.

Σε ό,τι αφορά την προεκλογική περίοδο που παρακολουθήσαμε, πολλοί δικαίως αναρωτιούνται, πού είναι ο Νταβούτογλου, μιας και ο ίδιος ο “Σουλτάνος” Ερντογάν εμφανίζεται και σαν πρωθυπουργός που διεκδικεί εκ νέου τη νίκη.

Παρακάτω, παρουσιάζουμε τα βασικά στοιχεία της ιδιάζουσας πολιτικής αναμέτρησης στη γειτονική μας χώρα.

1. Το βασικό ερώτημα: Αν το φιλοκουρδικό κόμμα HDP θα καταφέρει να περάσει το όριο του 10% και να μπει στην τουρκική εθνοσυνέλευση.

Βασικό ερώτημα επίσης είναι το εάν τελικά το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ θα καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Η μεγάλη κόντρα είναι μεταξύ επί της ουσίας μεταξύ του ΑΚΡ και του HDP. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα έπρεπε να έχει κρατήσει ουδέτερη στάση ως πρόεδρος της χώρας, παρόλα αυτά έχει αναμειχθεί ποικιλοτρόπως και πολύ δυναμικά στην προεκλογική περίοδο με παρεμβάσεις του. Στην ουσία προβάλλεται περισσότερο ο ίδιος, παρά ο πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος και πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου.

2. Γιατί ο Ερντογάν “καίγεται” για τη νίκη του ΑΚΡ

Από το αποτέλεσμα των εκλογών θα εξαρτηθεί αν θα καταφέρει να περάσει η χώρα στο προεδρικό σύστημα και να πάρει τελικά όλες τις εξουσίες στα χέρια του ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο ίδιος βγήκε ακόμη και με το κοράνι στο χέρι για να πείσει τους Κούρδους ψηφοφόρους να στραφούν προς το ΑΚΡ, ενώ σε κάθε του ομιλία δεν παραλείπει να περάσει και θρησκευτικά μηνύματα. Με αυτό τον τρόπο ευελπιστεί να φέρει πίσω τους Κούρδους ψηφοφόρους.

Αυτό που παρατηρείται από το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων αλλά και τα διεθνή πρακτορεία, είναι πως η πιθανότητα να περάσει το HDP το 10% είναι πολύ μεγάλη και υπάρχει για πρώτη φορά ο κίνδυνος για το ΑΚΡ να χάσει την αυτοδυναμία και να μην καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Όσο περνούν οι μέρες πολλοί υποστηρικτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν το φιλοκουρδικό κόμμα για να καταφέρει να μπει στο Κοινοβούλιο, φράζοντας τον δρόμο του ΑΚΡ που θέλει να αλλάξει το πολιτικό σύστημα με την επόμενη Βουλή.

 

3. Τα επικρατέστερα σενάρια και το Κυπριακό ζήτημα

Με βάση το εκλογικό σύστημα, αν το HDP καταφέρει να μπει στη Βουλή τότε θα πάρει περίπου 70 έδρες τις οποίες όμως θα τις πάρει από το πρώτο κόμμα, δηλαδή το ΑΚΡ, άσχετα αν τις ψήφους τις έχει αντλήσει από άλλη πολιτική δύναμη. Δηλαδή με το που θα μπει στην Βουλή το φιλοκουρδικό κόμμα, αυτόματα το ΑΚΡ θα χάσει περίπου 70 έδρες. Είναι και ο λόγος που το ΑΚΡ κινδυνεύει να χάσει την αυτοδυναμία του.

Αυτό άλλωστε είναι και το σενάριο στο οποίο επικεντρώνονται όλοι τις τελευταίες βδομάδες και συζητούνται πλέον ανοιχτά οι πιθανές συνεργασίες για σχηματισμό κυβέρνησης μεταξύ των κομμάτων.

Το επικρατέστερο σενάριο στην περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία, είναι η συνεργασία του ΑΚΡ με το ακροδεξιό κόμμα MHP κάτι που θα σημαίνει τερματισμό της διαδικασίας επίλυσης του κουρδικού, ενώ δεν αποκλείεται μια τέτοια συνεργασία να επηρεάσει αρνητικά και το Κυπριακό.

4. Οι πιθανές συνεργασίες

Οι τελευταίες εκτιμήσεις λένε πως αν το MHP είναι έτοιμο να στηρίξει το προεδρικό σύστημα που επιδιώκει ο Ταγίπ Ερντογάν τότε η συνεργασία πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Πολλοί Τούρκοι αναλυτές βλέπουν καθαρά ο Ταγίπ Ερντογάν να κλείνει το μάτι στο ακροδεξιό κόμμα.

Το δεύτερο πιθανό σενάριο είναι η συνεργασία με το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, ενα σενάριο που όσο περνούν οι μέρες απομακρύνεται καθώς το φιλοκουρδικό κόμμα έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μια τέτοια συνεργασία.

Προεκλογική συγκέντρωση του HDP:

 

Πάντως παρασκηνιακά αυτό που λέγεται είναι ότι παρά τις προεκλογικές διακηρύξεις του HDP για μη συνεργασία, αν ο Ταγίπ Ερντογάν δώσει κάτι πολύ μεγάλο στο φιλοκουρδικό κόμμα όπως η αποφυλάκιση του Κούρδου ηγέτη Αμπτουλάχ Οτσαλάν, καθώς και εγγυήσεις για συνέχιση της διαδικασίας επίλυσης του κουρδικού, τότε το HDP θα μπορούσε να στηρίξει το προεδρικό σύστημα του Ταγίπ Ερντογάν και να προχωρήσουν σε κυβέρνηση συνασπισμού.

5. Η υπέρβαση του Ερντογάν

Όπως γράψαμε και πριν, για να πετύχει την αλλαγή του συστήματος, ο Ερντογάν ζητά από τους ψηφοφόρους να δώσουν στο κόμμα του την ενισχυμένη πλειοψηφία που απαιτείται: Τα δύο τρίτα των εδρών της 550μελούς εθνοσυνέλευσης ή αλλιώς 367 έδρες.

Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2002, του 2007 και του 2011 το ΑΚΡ συγκέντρωσε αντιστοίχως 363, 341 και 326 έδρες. Για να αγγίξει την διευρυμένη πλειοψηφία των δύο τρίτων, το κυβερνών κόμμα πρέπει να σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ ξεπερνώντας κατά πολύ το ποσοστό του 50%, κάτι μάλλον δύσκολο με τα σημερινά δεδομένα.

Στις περσινές αυτοδιοικητικές εκλογές κυμάνθηκε στο επίπεδο του 46%.

6. Τα “πονταρίσματα” και οι πιθανότεροι νικητές

Πέραν όμως από αυτά τα δύο σενάρια υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο να διαψευστούν οι δημοσκοπήσεις και το ΑΚΡ να καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση είτε με το HDP εντός είτε εκτός βουλής. Άλλωστε οι δημοσκοπήσεις δίνουν ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα ανάλογα με το που πρόσκειται οι εταιρείες που τις διεξάγουν.

Για το ΑΚΡ υπάρχουν προβλέψεις ότι θα πάρει 48% και άλλες ότι θα λάβει 38%. Για το HDP άλλοι προβλέπουν ότι θα λάβει πολύ κάτω από το 10% και άλλοι πολύ πάνω από το 10%. Για το CHP άλλοι προβλέπουν 29% και άλλοι 25%. Για το MHP άλλοι 18% και άλλοι 14%. Είναι οι εκλογές που προσφέρονται όσο ποτέ άλλοτε για στοιχήματα.

Να πούμε εδώ πως στην κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, το ΑΚΡ ενδέχεται να δεχθεί πλήγμα και από την δεξιά πτέρυγα της κομματικής του βάσης. Δυο μικρά συντηρητικά κόμματα, το Κόμμα Ευτυχίας και το Κόμμα Μεγάλης Ενότητας ενώνουν τις δυνάμεις τους και κατεβαίνουν με κοινή λίστα στις εκλογές. Η συγκεκριμένη συμμαχία δεν αναμένεται να καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 10%. Ωστόσο, η απώλεια ενός ποσοστού της τάξεως του 2-3% θα είχε βαρύ κόστος για το ΑΚΡ

7. Προεκλογική περίοδος με νεκρούς

Ο βουλευτής του HDP Ιντρίς Μπαλουκέν δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι το κόμμα του ξεκαθάρισε στην κυβέρνηση ότι πιστεύει ότι η ρητορική εναντίον του στην οποία επιδίδεται ο Ταγίπ Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα άνοιξαν το δρόμο για την επιθέσεις.

 

Τουλάχιστον 2 άνθρωποι και περισσότεροι από 200 τραυματίστηκαν στις δύο εκρήξεις που σημειώθηκαν την Παρασκευή στη συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών του κουρδικού κόμματος.

Ο Ντεμιρτάς είπε ότι ο Ερντογάν συνέχισε τη δική του συγκέντρωση μετά την είδηση για τη βομβιστική επίθεση χωρίς καν να αναφερθεί σε αυτήν ή στα θύματά της.

Ο ηγέτης του HDP αποκάλυψε ότι το κόμμα του βρέθηκε στο στόχαστρο 140 επιθέσεων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας περιλαμβανομένης μιας διπλής βομβιστικής επίθεσης σε πόλεις της νότιας Τουρκίας τον περασμένο μήνα όπου τραυματίστηκαν 6 άνθρωποι.

Το HDP άλλωστε, όπως ο ίδιος υποστήριξε, θα συνεχίσει να προωθεί τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των Κούρδων αυτονομιστών και της κυβέρνησης ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος.

8. Ερντογάν εναντίον διεθνών media

Ο Tούρκος πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει πάντως τον πόλεμο εναντίον ξένων μέσων ενημέρωσης που του έχουν ασκήσει κριτική με τη βρετανική Guardian να προστίθεται στη λίστα, ενώ κατηγορεί και τους New York Times ότι διοικούνται από Εβραίους.

Έχοντας ήδη εξαπολύσει επίθεση εναντίον των New York Times, του BBC και του CNN για επικριτικά ρεπορτάζ τους, η βρετανική Guardian μπήκε τώρα στο στόχαστρο του.

“Γνωρίζετε τί έγραψε μία βρετανική εφημερίδα για τις εκλογές; Ότι οι φτωχοί μουσουλμάνοι που δεν έχουν δυτικοποιηθεί πλήρως δεν θα πρέπει να κυβερνούν την ίδια τους τη χώρα. Ποιοι είστε; Ποιοι είστε, ξεδιάντροποι απατεώνες; Μην περνάτε τα όρια. Από πότε δικαιούστε να μας κρίνετε;”, ξέσπασε ο Ερντογάν στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης σήμερα στη βορειοανατολική επαρχία Αρνταχάν, κοντά στα σύνορα με τη Γεωργία.

Στην ίδια προεκλογική συγκέντρωση, την παραμονή των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών, ο πρόεδρος είπε ακόμη: “Η Τουρκία δεν είναι πλέον προτεκτοράτο της Δύσης, αυτές οι εποχές έχουν παρέλθει. Σήμερα τα αληθινά παιδιά αυτού του έθνους κυβερνούν τη χώρα”.

Ωστόσο, το απόσπασμα που επικαλέστηκε ο Ερντογάν δεν φαίνεται να υφίσταται. Στις 31 Μαΐου, ένα άρθρο της βρετανικής εφημερίδας όντως επισήμαινε τις ανησυχίες σχετικά με τον αυξανόμενο αυταρχισμό του Ερντογάν την ώρα που η χώρα πηγαίνει αύριο στις κάλπες, αλλά η Guardian δεν έχει δημοσιεύσει κάποιο άρθρο που να αμφισβητεί το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις μουσουλμανικές χώρες.

 

9. Λογοκρισία παντού

Στο μεταξύ για απόπειρα εκφοβισμού και φίμωσης των ΜΜΕ κατηγορούν τον Πρόεδρο Ερντογάν και οι μεγαλύτερες δημοσιογραφικές ενώσεις της χώρας. Οι δημοσιογράφοι της Cumhuriyet εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία εκφράζουν την αλληλεγγύη τους προς τον κ. Can Dundar και  διακηρύσσουν ότι καθήκον τους είναι να καταστήσουν γνωστό στην κοινή γνώμη τους κινδύνους που ελλοχεύει η αποστολή όπλων και πυρομαχικών στη Συρία.

Ο Παγκόσμιος Σύνδεσμος Εφημερίδων και Νέων Εκδοτών (WAN-IFRA) με επείγουσα επιστολή του στις 31 Μαΐου, καλεί την τουρκική κυβέρνηση “να αναγνωρίσει αμέσως την αναγκαιότητα των πλουραλιστικών φωνών στα Μέσα και να παρέχει συνθήκες ανεξαρτησίας στις πηγές των πληροφοριών”. 

10. Μάχη κατά της νοθείας

Οι υποψίες περί νοθείας στις επικείμενες εκλογές τείνουν να γίνουν βεβαιότητα, με το 46% των ψηφοφόρων να είναι πεπεισμένο ότι τα ψηφοδέλτια δεν πρόκειται να καταμετρηθούν σωστά, ομοίως, το 43% του εκλογικού σώματος πιστεύει ότι οι εκλογές της Κυριακής δεν θα είναι δίκαιες.

Σε αντίθεση με παλαιότερα χρόνια ωστόσο, η ολοένα και αυξανόμενη απολυταρχική διακυβέρνηση του Ερντογάν τα τελευταία 13 χρόνια, έχει δημιουργήσει και τις αντίστοιχες αντιστάσεις, οι οποίες ξεκίνησαν από το πάρκο Γκεζί δύο χρόνια πριν και συνεχίζονται δυναμικά, με μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να ριζοσπαστικοποιούνται και να κινητοποιούνται προκειμένου να εμποδίσουν τα φαινόμενα διαφθοράς και αυθαιρεσίας.

Σε αυτό το πλαίσιο ομάδες όπως το Vote and Beyond (Oy ve Ötesi) κινητοποιούν εθελοντές, οι οποίοι έχουν “εκπαιδευτεί” από δικηγόρους ώστε να επιβλέπουν την εκλογική διαδικασία και να καταγγέλλουν φαινόμενα νοθείας στα εκλογικά τμήματα, κάτι που στο παρελθόν δεν ήταν δυνατό.

Τις τελευταίες μέρες πραγματοποιούνται επίσης καθημερινά επιχειρήσεις “σκούπα” της Τουρκικής αστυνομίας σε νοτιοανατολικές επαρχίες της χώρας, με μαζικές συλλήψεις υποστηρικτών του κόμματος, ενώ ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι και πολλοί εκλογικοί αντιπρόσωποι του HDP. Ο ίδιος ο Ντεμιρτάς ανεβάζει φωτογραφίες ασφαλιτών, που κρατούν πέτρες δίπλα σε αστυνομικούς.

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε πως στις βουλευτικές εκλογές του 2015 συμμετέχουν και μικρότεροι σχηματισμοί. Το Κόμμα Πατρίδα, υποστηρίζεται από πρώην στελέχη των Τουρκικών Ένοπλων Δυνάμεων και τις εθνικιστικές-κεμαλιστικές μερίδες της τουρκικής κοινωνίας. Το Κίνημα Γκιουλέν κατεβαίνει στις εκλογές με ανεξάρτητους υποψήφιους και το νεοϊδρυθέν Κόμμα Κέντρου. Η τουρκική Χεζμπολλάχ κατεβαίνει στις εκλογές με ανεξάρτητους υποψήφιους κυρίως στις κουρδικές επαρχίες.

Εκτός λίστας λόγω ξεχωριστού ενδιαφέροντος: Η πρώτη τρανσέξουαλ που κατεβαίνει υποψήφια στις τουρκικές εκλογές

Η Deva Ozenen είναι η πρώτη υποψήφια τρανσέξουαλ που κατεβαίνει στις εκλογές. Για τουλάχιστον 20 χρόνια, όπως δηλώνει και η ίδια στα ξένα ΜΜΕ, δεν είχε άλλο τρόπο επιβίωσης παρά μόνο την πορνεία. Πρόκειται για μια συνηθισμένη κατάσταση των μελών της LGBT κοινότητας καθώς βιώνουν αντιδράσεις, ρατσισμό ακόμη και απειλές βίας στην Τουρκία.  

 

Παρόλα αυτά, στα 37 της, αποφάσισε να δράσει ώστε να συμβάλλει στην αλλαγή αυτής της κατάστασης για τη μειονότητα στη γειτονική χώρα, και για εκείνη ο πιο ηχηρός τρόπος ήταν να κατέβει υποψήφια στις ερχόμενες εκλογές. “Εάν με εκλέξει ο κόσμος, τότε θα είμαι η φωνή των καταπιεσμένων. Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά, αλλά είναι πολύ μεγάλη μάχη”, δήλωσε πρόσφατα σε προεκλογική συνέντευξη της.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα