Χρυσόγονος στο NEWS 247: Θέματα που αφορούν στο Σύνταγμα, δεν μπαίνουν σε δημοψήφισμα

Με τη συζήτηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος να έχει ανοίξει από τον ίδιο τον πρωθυπουργό και εν μέσω προβληματισμού για τις προτάσεις που έχουν πέσει στο “τραπέζι”, ο Συνταγματολόγος και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος εξηγεί στο NEWS 247 την αναθεωρητική διαδικασία, όπως ορίζεται ρητά από το ίδιο το Σύνταγμα.

Ο κ. Χρυσόγονος κάνει λόγο για “απαιτητική” διαδικασία, που “δεν μπορεί να αλλοιωθεί, να συντημηθεί ή να παρακαμφθεί σε καμία περίπτωση”, σημειώνοντας πως από την έναρξη του διαλόγου επί της πρότασης μέχρι την ολοκλήρωσή της, “έχουμε πολύ μέλλον ακόμα”.

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται και στα ζητήματα που δεν μπορούν να τεθούν σε δημοψήφισμα, εξηγώντας ποια άρθρα του Συντάγματος χρήζουν αναθεώρησης.

Την ίδια στιγμή ωστόσο, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση της χώρας με τους Ευρωπαίους, στο πλαίσιο της οποίας ο κ. Χρυσόγονος περιγράφει το κλίμα που επικρατεί για την Ελλάδα. “Είναι γεγονός ότι το κλίμα που επικρατεί παραμένει δυσμενές τουλάχιστον τα τελευταία επτά χρόνια. Προκειμένου να ανατραπεί, η Ελλάδα θα πρέπει να κατορθώσει το 2018, με τη λήξη δηλ. του τρέχοντος προγράμματος, να επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές, καλύπτοντας πλέον από αυτές τις δανειακές της ανάγκες”.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Χρυσόγονου στο NEWS 247:

Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε την έναρξη διαλόγου για αναθεώρηση του Συντάγματος, για το πέρασμα σε μία “νέα Μεταπολίτευση”. Προανήγγειλε μάλιστα τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής που θα αναλάβει τη διεξαγωγή της διαδικασίας πανελλαδικά. Αυτό πρακτικά τι σημαίνει; Υπάρχει δυνατότητα παρέκκλισης από το αρ. 110Σ;

Πρόκειται για μια άτυπη και μη δεσμευτική (από νομική άποψη) διαδικασία προετοιμασίας μιας πρότασης αναθεώρησης, η οποία θα υποβληθεί στο μέλλον. Όταν ωριμάσει το περιεχόμενο της πρότασης, τότε θα ακολουθηθεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 110 του Συντάγματος διαδικασία, δηλ. η υποβολή της πρότασης από τουλάχιστον 50 βουλευτές (του ΣΥΡΙΖΑ), η διαπίστωση της ανάγκης για αναθεώρηση από τη Βουλή σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον ένα μήνα, η διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών όταν φθάσει το πλήρωμα του χρόνου για εκείνες και τέλος η ολοκλήρωση της αναθεώρησης από τη νέα Βουλή.

Σημειωτέον πως απαιτείται η πλειοψηφία των 3/5 του συνολικού αριθμού των βουλευτών (δηλ. τουλάχιστον 180) είτε για τη διαπίστωση της ανάγκης αναθεώρησης πριν από τις εκλογές είτε για τη συντέλεση της αναθεώρησης μετά από αυτές και κατά τα άλλα, αντίστροφα, η απόλυτη πλειοψηφία (δηλ. τουλάχιστον 151). Συνεπώς έχουμε πολύ μέλλον ακόμα. Και βέβαια η απαιτητική αυτή διαδικασία δεν μπορεί να αλλοιωθεί, να συντμηθεί ή να παρακαμφθεί σε καμία περίπτωση.

Για ποια ζητήματα μπορεί ο πρωθυπουργός να κάνει δημοψήφισμα; Θα μπορούσε να κάνει για την εκλογή ΠτΔ από τον λαό, για το εκλογικό σύστημα ή για παράδειγμα για τον δημόσιο έλεγχο του ρεύματος;

Δεν προβλέπεται συντακτικό ή αναθεωρητικό δημοψήφισμα στο Σύνταγμά μας. Συνεπώς ούτε τα θέματα που αναφέρετε ούτε και κανένα άλλο ζήτημα σχετικό με αναθεώρηση του Συντάγματος δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο δημοψηφίσματος. Ο λαός συμμετέχει στην αναθεωρητική διαδικασία μόνο μέσω της ψήφου του στις βουλευτικές εκλογές που μεσολαβούν μεταξύ της διαπίστωσης της ανάγκης αναθεώρησης από τη Βουλή και της συντέλεσης της αναθεώρησης κατά την επόμενη βουλευτική περίοδο.

Εκλογή ΠτΔ από τον λαό. Πώς κρίνετε την πρόταση; Πολλοί υποστηρίζουν ότι εγκυμονεί τον κίνδυνο συγκέντρωσης μεγάλης δύναμης – εξουσίας σε ένα πρόσωπο.

Η άμεση εκλογή του Προέδρου δεν μεταβάλλει καθεαυτή τις περιοριστικά προβλεπόμενες στο Σύνταγμα αρμοδιότητές του. Υπάρχουν άλλωστε αρκετά παραδείγματα ευρωπαϊκών κρατών στα οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τον λαό αλλά έχει περιορισμένες αρμοδιότητες και το πολίτευμα παραμένει κοινοβουλευτικό (Αυστρία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Πορτογαλία). Σε κάθε περίπτωση η άμεση εκλογή φαίνεται να είναι μια λύση, αν η Βουλή αδυνατεί να εκλέξει Πρόεδρο ευρείας αποδοχής με αντίστοιχη πλειοψηφία, ή τουλάχιστον έχει μάλλον περισσότερη λογική από τη διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών χωρίς καν να ξέρουμε τα ονόματα των υποψηφίων για την Προεδρία, όπως συμβαίνει σήμερα. Και τέλος, άσχετα από τον τρόπο εκλογής του, ο Πρόεδρος θα μπορούσε να «προικισθεί», μέσω της επόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, με κάποιες αρμοδιότητες επιλογής προσώπων που έχουν υπερκομματικό ρόλο (όπως και ο ίδιος), σε περιπτώσεις όπου η Βουλή αδυνατεί να βρει τέτοια πρόσωπα με ευρεία πλειοψηφία (π.χ. μέλη ανεξάρτητων αρχών).

Ποια άρθρα του Συντάγματος κρίνετε σκόπιμο / απαραίτητο να αναθεωρηθούν;

Θα ήταν χρήσιμη μια αναθεώρηση προς την κατεύθυνση ενός περαιτέρω εκδημοκρατισμού του πολιτικού συστήματος. Τέτοιες παρεμβάσεις θα μπορούσαν να είναι ο περιορισμός της υπέρμετρης σήμερα προστασίας των υπουργών (και πρώην υπουργών) από ποινικές διώξεις, η περιστολή της βουλευτικής ασυλίας στα όρια της πολιτικής δραστηριότητας του βουλευτή, η θεσμοθέτηση ανωτάτου ορίου βουλευτικής θητείας (π.χ. δεκαετία ή δωδεκαετία), ο περιορισμός σε μία των θέσεων Αντιπροέδρου σε καθένα από τα ανώτατα δικαστήρια για να τονωθεί η δικαστική ανεξαρτησία έναντι της εκτελεστικής εξουσίας κ.ά.

Ποιο είναι το κλίμα αυτή τη στιγμή για την Ελλάδα στην Ευρώπη; Έχει αλλάξει ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η χώρα μας από τους Ευρωπαίους;

Είναι γεγονός ότι το κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη για την Ελλάδα παραμένει δυσμενές τουλάχιστον τα τελευταία επτά χρόνια (και περισσότερα αν υπολογίσουμε τις παλιότερες ιστορίες των Greek statistics), δηλαδή από τότε που το ελληνικό κράτος εκτροχιάσθηκε δημοσιονομικά και έκτοτε εξαρτάται από διακρατικό δανεισμό. Προκειμένου να ανατραπεί αυτό το δυσμενές κλίμα και να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες για μακροπρόθεσμα επενδυτικά σχέδια από σοβαρούς ξένους επενδυτές (αντί εφήμερων αρπακτικών εγχειρημάτων), η Ελλάδα θα πρέπει να κατορθώσει το 2018, με τη λήξη δηλ. του τρέχοντος προγράμματος, να επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές, καλύπτοντας πλέον από αυτές τις δανειακές της ανάγκες. Διαφορετικά είναι ιδιαίτερα αμφίβολο, ενόψει της διαρκώς επιδεινούμενης πολιτικής κατάστασης σε σειρά ευρωπαϊκών κρατών (με τη συνεχή προέλαση της ευρωφοβικής ακροδεξιάς), αν θα «επιτύχουμε» τη σύναψη ενός τέταρτου διακρατικού δανείου, ακόμη και συνοδευόμενου από ένα αντίστοιχο τέταρτο σκληρότατο μνημόνιο.

(Φωτογραφία: Sooc.gr)