Το ΣτΕ δικαιώνει ή αδικεί τους δικαστές;

του Γ. Λακόπουλου

Ας ξεκινήσουμε από τον αγγελιαφόρο. Πολιτικοί και ΜΜΕ ξεπέρασαν πάλι το όριο, παρουσιάζοντας την απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας για το “πόθεν έσχες”. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η νομοθεσία για την πληρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων με τη δήλωση, δεν είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα. Δικαστήριο είναι, δικαιούται να αποφασίζει όπως κρίνει. Αλλα και η εκλεγμένη κυβέρνηση δικαιούται να κρίνει ότι δεν νοείται απόκρυψη περιουσίας από κανέναν. Ε λοιπόν αυτό από κάποιους βαφτίσθηκε “επιλογη σύγκρουσης με τους δικαστές”. Η έχουν ξεφύγει τελείως, ή πάνε να κρύψουν δικά τους σκουπίδια κάτω από το χαλί.

Και πάμε τώρα στο μήνυμα. Ο πρόεδρος του ΣτΕ Νίκος Σακελαρίου επικαλέστηκε πρόσφατα την προσωρινή απόφασή, για το “πόθεν έσχες” – δικαστών και εισαγγελέων – για να χαρακτηρίσει “ωμή παρέμβαση στη Δικαιοσύνη” ότι ο Κοντονής επέκρινε αυτή την αντιμετώπιση. Όχι ενώπιον κάποιου Δικαστηρίου, αλλά σε μια… συνδικαλιστική συνέλευση – που δε αποτελεί βεβαίως όργανο της Δικαιοσύνης. Η αντιπολίτευση έκανε πάρτι.

Τη συνέχεια μάλλον δεν θα μπορούσε να τη φανταστεί. Το ΣτΕ – ασκώντας απολύτως κατοχυρωμένες εξουσίες του ασφαλώς – έβγαλε μια απόφαση με την οποία ακυρώνει την διαδικασία του “πόθεν έσχες” για… όλους τους υπόχρεους. Αυτό θυμίζει – με το συμπάθιο – κάποιον που έχει προβλήματα με τον φορολογικό του φάκελο και βάζει φωτιά σε ολόκληρη τη εφορία.

Κατά την κρίση του ανώτατου Δικαστηρίου πάσχουν νομικά οι υπουργικές αποφάσεις που υποχρεώνουν να δηλώνονται τα μετρητά άνω των 15.000 ευρώ τραπεζών και τα αντικείμενα άξιας άνω των 30.000 ευρώ, αμφισβητούνται οι προθεσμίες ελέγχου, η διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων και άλλες επιμέρους πλευρές , τεχνικού χαρακτήρα περισσότερο. Κατά την απόφαση συνιστούν πλημμελή εφαρμογή του <πόθεν έσχες>, άρα πρέπει να ακυρωθούν. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός δικαστών και εισαγγελέων κατέθεσαν ήδη δηλώσεις για την περιουσία τους , χωρίς να ενοχλούνται από αυτές τις “ατέλειες”. Όταν δεν έχεις τίποτε να κρύψεις…

Ας πάμε όμως και στην ουσία. Η δήλωση “πόθεν έσχες” θεσπίσθηκε αρχικά για την “προστασία της τιμής και της υπόληψης του πολιτικού κόσμου”. Εν συνεχεία επεκτάθηκε σε δικαστικούς, δημοσιογράφους, αυτοδιοικητικούς, δημοσίους λειτουργούς κλπ. Πιο απλά σε όσους εμπλέκονται σε διαδικασίες που θα μπορούσαν να τους καταστήσουν υπόπτους για αθέμιτο πλουτισμό. Δεν είναι θεωρητικό ενδεχόμενο. Αυτός ο τρόπος πλουτισμού είναι πραγματικότητα.

Η απλή λογική οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι πρώτοι που έχουν συμφέρον από την κατάθεση του “πόθεν έσχες” είναι υπόχρεοι. Έτσι σε κάθε κλάδο δεν θα καίγονται και τα χλωρά μαζί με τα ξερά

Προφανώς από μόνη της η δήλωση δεν έλυσε το πρόβλημα της ενδεχομένης διαφθοράς, ούτε διασφάλισε απολύτως τη διαφάνεια. Δηλώνεται το “έσχες”- η έστω ότι δεν μπορεί να αποκρυβεί- αλλά δεν προκύπτει εναργώς το “πόθεν”. Επιπλέον ο έλεγχος είναι δυσχερής.

Ωστόσο είναι μέτρο αυτοπροστασίας που έχουν αποδεχθεί όλοι οι κλάδοι. Πλην των συνδικαλιστικών εκπροσώπων δικαστών και εισαγγελέων, που κατέφυγαν… στα δικαστήρια. Έτσι ασκούν ως κοινοί πολίτες το δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη, ζητώντας να τούς αναγνωρίσει ότι… δεν είναι κοινοί πολίτες.

Αν είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό γιατί συνιστά παραβίαση της ανεξαρτησίας του δικαστή η δήλωση της περιουσίας του -οπότε ζητάει δικαστικώς, αν όχι την εξαίρεση πάντως την ιδιαίτερη μεταχείριση του – άλλο τόσο είναι να βρεθεί λογική στην απόφαση ΣτΕ που ακυρώνει το “πόθεν έσχες” για όλους. Αν όχι για κανέναν άλλο λόγο, τουλάχιστον γιατί όσοι πιστεύουν ότι η προστασία της Δικαιοσύνης πρέπει να αρχίζει από τον εαυτό της σίγουρα δεν εννοούν τέτοιου είδους προστασία. Οι δικαστές δεν δικαιώνονται – μάλλον αδικούνται απ αυτή την απόφαση…