Αμφίπολη, ένας χρόνος μετά: Μέτρα συντήρησης και τεχνικά προβλήματα

Το έργο που απαιτείται για την προστασία, την αποκατάσταση και την ανάδειξη του μνημείου της Αμφίπολης είναι τεράστιο και απαιτεί μεγάλο προϋπολογισμό, αναφέρει ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείου Πολιτισμού, με τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη της συστηματικής δημοσιοποίησης των ανασκαφικών εργασιών στον λόφο Καστά, όπως τονίζεται.

Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι ήδη έχουν εξασφαλιστεί τα χρήματα που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των απαραίτητων εργασιών για την προστασία και την ανάδειξη του μνημείου, ενώ ασκείται κριτική για τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε το μνημείο έως τώρα.

«Η ανασκαφή τύμβων, λόγω των τεχνικών ζητημάτων που ανακύπτουν από τη φύση της κατασκευής τους, ακολουθεί συγκεκριμένη μεθοδολογία, γνωστή στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Στην περίπτωση του ταφικού μνημείου στον λόφο Καστά της Αμφίπολης επιβλήθηκαν πρακτικές ταχείας αποκάλυψης χάριν της ειδησεογραφικής κάλυψης της ανασκαφικής διαδικασίας σε συμπιεσμένο τηλεοπτικό χρόνο. Η αποχωμάτωση του λόφου-τύμβου και η εκτεταμένη χρήση εκσκαφικών μηχανημάτων έχει αποδυναμώσει την αντιστήριξη του ταφικού μνημείου και έχει διαταράξει τα πρανή. Η υποστύλωση που τοποθετήθηκε κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών λειτούργησε μεν ικανοποιητικά, αλλά αποτελεί προσωρινό μέτρο» υποηραμμίζεται.

Όπως σημειώνει το υπουργείο «η ανασκαφή, η μελέτη και η αποκατάσταση του μνημείου, ως διαδικασίες υψηλής εξειδίκευσης με ιδιαίτερες απαιτήσεις, πρέπει να μένουν μακριά από επικοινωνιακές υπερβολές και να τίθενται σε διεπιστημονική βάση, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία και την επιστημονική δεοντολογία». «Το υπουργείο έχει θέσει σε προτεραιότητα τη λήψη άμεσων μέτρων προστασίας του μνημείου, με κύριο αντικείμενο τη συγκράτηση των μαλακών γαιών και την αποστράγγιση του λόφου-τύμβου. Όπως ήταν επιβεβλημένο, σε πρώτη φάση βαρύτητα δόθηκε στη συμπλήρωση της αρχαιολογικής τεκμηρίωσης, με την ολοκλήρωση των αναλυτικών αποτυπώσεων του μνημείου» προσθέτει.

Ακόμ, στην ανακοίνωση τονίζεται ότι «κατά το παρελθόν δεν είχε υπάρξει πρόνοια να συμπεριληφθούν στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του υπουργείου οι δράσεις που αφορούν στις απαραίτητες μελέτες και επείγουσες εργασίες, ενώ παράλληλα είχε ξεκινήσει η εκπόνηση ορισμένων μελετών χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους. Με συντονισμένες ενέργειες υπό τη Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων και αλλεπάλληλες αυτοψίες καταγράφηκαν τα προβλήματα, συντάχθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές για την εξασφάλιση του μνημείου, ανατέθηκε και είναι προς ανάθεση η εκπόνηση των σχετικών μελετών (εξασφάλιση πρανών, διευθέτηση απορροής ομβρίων, επικαιροποίηση της στερεωτικής διάταξης υποστηλωμάτων στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου και εξασφάλιση της ευστάθειάς του) και προχώρησε η διαδικασία τοποθέτησης δικτύου ενόργανης παρακολούθησης των μικρομετακινήσεων».

Επίσης, επισημαίνεται ότι βαίνει προς ολοκλήρωση, από τις υπηρεσίες του υπουργείου, η εκπόνηση μελετών συντήρησης και προστασίας των δομικών λίθων, των επιχρισμάτων, των γραπτών επιφανειών και των δαπέδων, στο πλαίσιο των οποίων, μεταξύ άλλων, πραγματοποιήθηκε ενόργανη αναγνώριση των χρωστικών με τη χρήση φορητού XRF και πολυφασματικής κάμερας, έγινε η απαραίτητη λήψη δειγμάτων του αρχαίου υλικού και παρήχθησαν δοκίμια θυσιαζόμενων κονιαμάτων στερέωσης των δομικών λίθων. Όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου έχουν θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα το θέμα της Αμφίπολης.

«Προκειμένου το δύσκολο και πολυσύνθετο έργο στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου της Αμφίπολης να προχωρήσει σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία και με την ορθή διοικητική διαδικασία, όπως προβλέπει το νομικό πλαίσιο, από τις αρχές Σεπτεμβρίου θα εξετάζεται από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κάθε ολοκληρωμένη μελέτη και ταυτόχρονα θα ξεκινά η υλοποίηση των αντίστοιχων έργων» σημειώνεται στην ανακοίνωση και γίνεται αναφορά στην εξαιρετική συνεργασία με τον δήμαρχο Αμφίπολης, ο οποίος θα συνδράμει καίρια στην υλοποίηση των επειγουσών εργασιών, διαθέτοντας τα απαραίτητα μηχανήματα και εργατικό δυναμικό, αλλά και με τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας.

«Μετά σειρά συσκέψεων στην Κεντρική Υπηρεσία, υπό τον γενικό συντονισμό της Αν. Γενικής Γραμματέως, προς το παρόν έχει εγκριθεί και βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος συνολικό ποσόν 200.000 ευρώ για επείγουσες μελέτες και έργα. Το ποσόν έχει αρχίσει να εκταμιεύεται σταδιακά, μετά την άρση της αδυναμίας πληρωμών κατά το αμέσως προηγούμενο διάστημα» αναφέρει το υπουργείο και καταλήγει: «Μέλημα του υπουργείου είναι η ολοκληρωμένη προστασία του μνημείου σε μόνιμη βάση και όχι η εφήμερη αντιμετώπισή του».