Από πού κρατά η σκούφια μας

Από πού κρατά η σκούφια της σκούφιας; “Κρατάω” σημαίνει κατάγομαι, ενώ η “σκούφια” , το πάνινο κάλυμμα της κεφαλής, προέρχεται, κατά μία εκδοχή, από το ιταλικό scuffia, που με τη σειρά του προκύπτει από την αρχαία γερμανική λέξη “kupphja”. Πιθανόν αυτές οι λέξεις να κατάγονται από το αρχαιοελληνικό “σκύτος”, που σημαίνει κατεργασμένο δέρμα ζώου, και συνεκδοχικά, κάλυμμα του κεφαλιού από το ίδιο υλικό.

Τώρα, στα κράτη που ίδρυσαν ή κατέλαβαν οι Λομβαρδοί, scuphia σημαίνει την κοινωνική προστασία που παρείχε ο ηγεμόνας στους υποτελείς του, για τη διατήρηση της δημόσιας τάξης. Αργότερα, η λέξη σήμαινε και τους φόρους, ή τις αγγαρείες, που όφειλε ο υπήκοος στον άρχοντά του για να εξασφαλίσει αυτή την τάξη.

Πιθανώς λοιπόν, η φράση “από πού κρατά η σκούφια σου” να σημαίνει “σε ποιον μονάρχη στηρίζεις την προστασία σου”, άρα “σε ποιο βασίλειο ανήκεις”, οπότε “από πού κατάγεσαι”. Όσο για το σκουφάκι, μια σημασία του, που δεν περιέχεται στα λεξικά, είναι και αυτή του προφυλακτικού – το λέω αυτό τελείως εγκυκλοπαιδικά.