Είμαι βέρος Αθηναίος, Γκάγκαρος

default image

Τι ήταν το "γκάγκαρο", πού το χρησιμοποιούσαν και τι σχέση έχει με τον "Γκάγκαρο" ή αλλιώς τον "βέρο Αθηναίο"

“Είμαι βέρος Αθηναίος, Γκάγκαρος!” Αυτή τη φράση, που εκφέρεται υπερηφάνως από εκείνους που η αθηναϊκή καταγωγή τους πηγαίνει κάμποσες γενιές πίσω, δεν την ακούμε και πολύ συχνά, μιας και οι αληθινοί, αυτόχθονες Αθηναίοι δεν είναι και πάρα πολλοί.

Ο Γκάγκαρος λοιπόν, πήρε την ονομασία του από το γκάγκαρο, το οποίο ήταν ένα βαρύ κομμάτι ξύλου, που ήταν αναρτημένο από ένα σχοινί πίσω από την αυλόπορτα των παλιών αθηναϊκών σπιτιών, ώστε με το βάρος του και μόνο η πόρτα να κλείνει αυτόματα. Τέτοιο ξύλο, εν είδει μάνταλου ή αμπάρας είχαν μάλλον οι πλουσιότεροι κάτοικοι των Αθηνών επί τουρκοκρατίας, βεβαίως για λόγους ασφαλείας.

Η Αθήνα, σχεδόν μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν αναγκαστικά σουλουπώθηκε, μιας και έγινε η πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, ήταν ένα σκονισμένο, μάλλον αθλιούτσικο και βρόμικο χωριό, χωρίς δρόμους, με λίγες εκατοντάδες σπιτιών γύρω από την Ακρόπολη, στην Πλάκα και το Μοναστηράκι, λίγες χιλιάδες κατοίκους και πολλά κατσίκια που έβοσκαν δίπλα στους πεσμένους κίονες – ύδρευση από κοινόχρηστες κρήνες, και για αποχέτευση δε μιλάμε.

Εάν οι πλουσιότεροι είχαν τη δυνατότητα να βάλουν γκάγκαρο στην εξώπορτά τους, φανταστείτε πώς ζούσαν οι υπόλοιποι.  Συνεπώς, δεν ξέρω κατά πόσον το να είσαι γκάγκαρος, δηλαδή καταγόμενος από μια οικογένεια που κλειδαμπαρωνόταν από φόβο σπίτι της, είναι τίτλος τιμής.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα