Ο Κολοσσός της Ρόδου: Από πού κρατά η σκούφια του;

Η ετυμολογία της λέξης «κολοσσός» είναι άγνωστη – πιθανώς η λέξη έχει προελληνικές, μεσογειακές ρίζες, λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Όπως και να’ χει, «κολοσσός» σημαίνει το τεράστιο άγαλμα, τον ανδριάντα υπερφυσικού μεγέθους, και κατ’ επέκταση, ό,τι τεράστιο και πελώριο σε μέγεθος, ισχύ ή σημασία.

Βέβαια, το Κολοσσαίο των Ρωμαίων, αυτό το Χόλιγουντ της αρχαίας εποχής, πήρε το όνομά του από το γιγαντιαίο άγαλμα του Νέρωνα. Τώρα, στα καθ’ ημάς, τον 4ο αιώνα π.Χ. οι κάτοικοι της Ρόδου, όταν γλίτωσαν από την πολιορκία του Μακεδόνα στρατηγού Δημήτριου του Πολιορκητή, ανήγειραν ένα γιγαντιαίο άγαλμα προς τιμήν του προστάτη τους, του θεού Ήλιου, ύψους 33 μέτρων – περίπου όσο και το Άγαλμα της Ελευθερίας, δυόμισι φορές ψηλότερο από το άγαλμα του Δία στην Ολυμπία.

Αυτός ο ορειχάλκινος ανδριάντας, έργο του γλύπτη Χάρη, ανακηρύχθηκε ως ένα από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου. Όμως, το κατ’ εκτίμησιν 225 τόνων άγαλμα κατέρρευσε από ένα σεισμό μόλις 60 χρόνια μετά τα αποκαλυπτήριά του. Έτσι, ο Κολοσσός παρέμενε πεσμένος, αν και μεγαλοπρεπέστατος, για 900 χρόνια, μέχρι που οι Σαρακηνοί, που λεηλάτησαν τη Ρόδο, τον τεμάχισαν και τον πούλησαν ως μέταλλο… Ο μύθος λέει ότι χρειάστηκαν 900 καμήλες για να μεταφέρουν τα κομμάτια του Κολοσσού στη Συρία.

Οι καλλιτέχνες της Αναγέννησης απεικόνισαν αυθαιρέτως τον Κολοσσό με αφεστώτα τα σκέλη, στην είσοδο του λιμανιού της Ρόδου, με τα πλοία να περνάνε από κάτω του. Αναρωτιέμαι τώρα εγώ τί θα έβλεπαν οι ναυτικοί να κρέμεται πάνω από το κεφάλι τους, καθώς περνούσαν ανάμεσα από ανοιχτά πόδια του Κολοσσού…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.