Σεισμός 1999: Τα πρώτα λεπτά μετά την τραγωδία πριν φτάσουν οι διασώστες
Τα ρολόγια έδειχναν σχεδόν 3.00 το μεσημέρι όταν η γη άρχισε να τρέμει. Σήμερα συμπληρώνονται 19 χρόνια από τον φονικότερο σεισμό του τελευταίου μισού αιώνα στην Ελλάδα. Παρουσιάζουμε αμοντάριστα πλάνα από τα πρώτα λεπτά από τη Ρικομέξ και τη Μεταμόρφωση, πριν καν φτάσουν τα σωστικά συνεργεία.
- 07 Σεπτεμβρίου 2018 10:41
7 Σεπτεμβρίου 1999, τοπική ώρα 14:56:50. Σαν σήμερα έγινε ο φονικότερος σεισμός που έχει σημειωθεί στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια. Είναι μια φυσική καταστροφή με το μεγαλύτερο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές που έχει συμβεί στη χώρα μας.
Κατά τον σεισμό των 5,9 Ρίχτερ του 1999, ή σεισμό της Πάρνηθας, έχασαν τη ζωή τους 143 άνθρωποι, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι. Οι ζημιές ανήλθαν στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Γενικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ανακοίνωσε αρχικά πως ο σεισμός προκλήθηκε από ρήγμα μήκους 15 χιλιομέτρων που καλύπτει την περιοχή μεταξύ Πεντέλης και Πάρνηθας. Με βάση τη μελέτη δορυφορικών δεδομένων που εξετάζουν την παραμόρφωση καθ’ ύψος του εδάφους και όπως επιβεβαιώθηκε αργότερα από σεισμολογική μελέτη (έγινε το 2008 αποδεκτή και από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο) βρέθηκε ότι έγιναν δύο σεισμοί, μεγέθους 5,8 και 5,5 Ρίχτερ, σε διαφορετικά ρήγματα και με διαφορά 3,5 δευτερολέπτων ο ένας από τον άλλο.
Παρακάτω παρουσιάζουμε δύο βίντεο-ντοκουμέντο του δημοσιογράφου Φώτη Καρύδα τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας τον περασμένο Μάρτιο σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στον Δήμο Ηρακλείου.
Όπως δήλωσε ο ίδιος στο News 24/7, όταν έφτασε στην πολυκατοικία της Μεταμόρφωσης δεν είχαν φτάσει καν ακόμη τα σωστικά συνεργεία. Πρόκειται για μια καταγραφή των πρώτων στιγμών. Στο δεύτερο βίντεο, παρουσιάζονται πλάνα από το εξαόροφο κτίριο της Ρικομέξ στο Μενίδι όπου έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους και δύο έγκυες γυναίκες.
Στα πλάνα μιλάει στον Φώτη Καρύδα ο διευθυντής του Κέντρου Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου της Αθήνας, σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
Το βίντεο-ντοκουμέντο του Φώτη Καρύδα από την πολυκατοικία στη Νέα Φιλαδέλφεια, 40 λεπτά μετά τον σεισμό:
Για την κατάρρευση πολυκατοικίας στην οδό Ψυχάρη, στη Μεταμόρφωση τα αδικήματα παραγράφηκαν. Στην πολυκατοικία έχασαν τη ζωή τους 16 άνθρωποι, ενώ οι πυροσβέστες ανέσυραν ζωντανά δύο μικρά παιδιά στην αγκαλιά του νεκρού πατέρα τους.
Τα πλάνα του Φώτη Καρύδα από τη Ρικομέξ, μία ώρα μετά τον σεισμό:
Για την ιστορία, η Ρικομέξ είχε υποστεί ζημιές κάποια χρόνια νωρίτερα από πυρκαγιά, ωστόσο συνέχιζε να λειτουργεί κανονικά.
Η εταιρεία κήρυξε πτώχευση το 2004. Από την εκδίκαση της υπόθεσης το 2007, από τους 33 κατηγορούμενους για την κατάρρευση του εργοστασίου όλοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες με ασαφή αιτιολογία. Σε συγγενείς θυμάτων δόθηκαν αποζημιώσεις που 17.000 ευρώ για νεκρό αδελφό, 30.000 ευρώ για νεκρό γονιό και 40.000 ευρώ για κάθε νεκρό παιδί.
Το Μάιο του 2010 αποφασίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η Νομαρχία έχει αυτοτελείς ευθύνες, καθώς δεν διενήργησε σωστά τους προληπτικούς και κατασταλτικούς ελέγχους στην κατασκευή του εργοστασίου και έπρεπε να αποζημιώσει τις οικογένειες των θυμάτων με 18 εκατομμύρια ευρώ. Τελικά το 2012 αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων ευρώ σε συγγενείς των θυμάτων από τους πόρους της περιφέρειας.
Το συγκλονιστικό ρεπορτάζ του Associated Press:
Η οικοδομή της Ν. Φιλαδέλφειας, στην οποία σκοτώθηκαν 7 άνθρωποι, είχε ζημιές από το σεισμό του 1981, ωστόσο οι κάτοικοι συνέχιζαν να ζουν κανονικά σε αυτή. Στην πολυκατοικία αυτή λειτουργούσε κατάστημα της αλυσίδας Dia. Σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα η κατάρρευση της οικοδομής έγινε λόγω των μετατροπών που πραγματοποίησαν οι ιδιοκτήτες της εν λόγω επιχείρησης. Τελικά, το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας αθώωσε ομόφωνα τους ιδιοκτήτες του καταστήματος, τον αρχιτέκτονα της οικοδομής, τον πολιτικό μηχανικό, τον εργολάβο και των εκπρόσωπο του καταστήματος.
Από τους συνολικά 143 νεκρούς, οι 79 ήταν σε έξι κτίρια και συγκεκριμένα 39 στη “Ρικομέξ”, 8 στη “Φαράν”, 16 στην πολυκατοικία της οδού Ψυχάρη στη Μεταμόρφωση, 7 στη μοιραία οικοδομή στην οδό Πίνδου της Νέας Φιλαδέλφειας, 3 στο εργοστάσιο “Φιλοπλάστ ΕΠΕ” και 6 στο εργοστάσιο “ΒΙΟΚΥΤ”.
Τα κτήρια που κατέρρευσαν και στα οποία σημειώθηκαν θάνατοι ήταν 27, ωστόσο κατηγορίες απαγγέλθηκαν μόνο για εφτά από αυτά.
Από τους 101 καταυλισμούς που στήθηκαν αρχικά για τους σεισμοπαθείς, μέχρι το 2004 είχαν κλείσει 19, ενώ ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να υπάρχουν με πιο γνωστό τον καταυλισμό του Στρατοπέδου Καποτά στους πρόποδες της Πάρνηθας.
Ο αναλυτικός κατάλογος των θυμάτων εδώ.
Ευχαριστούμε τον Φώτη Καρύδα για την άδεια χρήστης των βίντεό του