Τι θα γίνει με τη Ρωσία;

Το  κλίμα στις σχέσεις της Ρωσίας με την Δύση όλο και χειροτερεύει. Ο φραστικός πόλεμος ανάμεσα στις δύο πλευρές όλο και περισσότερο οξύνεται. Αντί να γίνονται προσπάθειες προσέγγισης και συνδιαλλαγής οι δύο πλευρές αγριεύουν και στολίζουν ο ένας τον άλλον με χαρακτηρισμούς που δηλητηριάζουν τις κοινωνίες τους και κάνουν την όποια μελλοντική προσέγγιση πολύ δύσκολη.

Πριν από λίγες ημέρες ο κ. Πούτιν, μιλώντας σε αξιωματούχους της χώρας του, φρόντισε έμμεσα να ταυτίσει την συμπεριφορά τη Δύσης με κινήσεις παλαιότερα της Χιτλερικής Γερμανίας. «Ο Χίτλερ» τόνισε, «με τις μισάνθρωπες ιδέες του προσπάθησε να καταστρέψει την Ρωσία και να μας πετάξει πίσω από τα Ουράλια». «Ξέρετε που οδήγησαν οι κινήσεις αυτές…» συμπλήρωσε με νόημα. Και κατέληξε, με προφανή υπερβολή: «Αν δεν είχαμε προσαρτήσει την Κριμαία θα είχαν βρεί άλλη δικαιολογία για να μας καθυποτάξουν και να μειώσουν τις δυνατότητές μας. Αυτό κάνει η Δύση  για αιώνες – όποτε μας βλέπουν να δυναμώνουμε εφαρμόζουν τέτοιες πολιτικές».

Δεν άργησε να απαντήσει η Δύση έμμεσα,  μέσω του Γερουσιαστή Μακ Καίην. Αναφερόμενος στην Ουγγαρία κατηγόρησε για φασιστικές μεθόδους τον Πρωθυπουργό της Ομπάν,  συμπληρώνοντας πως είναι «αγκαλιασμένος με τον Πούτιν». Ξεσηκώνοντας βέβαια θύελλα αντιδράσεων και στις δύο αυτές χώρες.

Την εποχή αυτή το αρνητικό κλίμα ενισχύεται και από το γεγονός πως η Ρωσική οικονομία υποφέρει όχι μόνο από τις κυρώσεις της Δύσης αλλά και από την μεγάλη πτώση των τιμών του πετρελαίου. Αν και το γεγονός πως τα Ρωσικά κρατικά wealth funds επενδυμένα σε δυτικές αξίες κρατούν υψηλά τα κρατικά έσοδα και την δυνατότητα χρηματοδότησης των Ρωσικών Τραπεζών, εν τούτοις η οικονομία της περνάει δύσκολες ώρες. Το ρούβλι έχει χάσει περίπου το 38% της αξίας του απέναντι στο δολάριο, ενώ η πτωτική του πορεία συνεχίζεται αμείωτη. Την ίδια ώρα οι ταραχές στο Γκρόζνυ της Τσετσενίας  επαναλαμβάνονται κινδυνεύοντας να κυλίσουν ολόκληρο τον Καύκασο (Νταγκεστάν, Ινγκουσέτια, Καπαρντίνο – Μπαλκάρια, Οσετία, Κερκέσια) στην περιδίνηση ενός αιματηρού νέου εμφύλιου.

Το πρόβλημα είναι πως Δύση και Ρωσία έχουν σε σημαντικούς τομές παράλληλα συμφέροντα. Ειδικότερα στο ζήτημα της αντιμετώπισης του ακραίου Ισλάμ θα έπρεπε λογικά  να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε ένα κοινό μέτωπο της λογικής εναντίον του θρησκευτικού φανατισμού. Αντίστοιχα δεν έχουν να μοιράσουν τίποτα σε επίπεδο γεωπολιτικής και ισορροπίας δυνάμεων. Αντίθετα με ότι θα μπορούσε να συμβαίνει με την Κϊνα λχ.

Μοναχά στο πεδίο της Ευρώπης δυνατόν να υπάρχει καχυποψία και ανταγωνισμός. Η ισχυροποίηση της Γερμανίας καλλιεργεί ανησυχίες για ενδεχόμενο μελλοντικό κοινό μέτωπο με την Ρωσία εναντίον των ΗΠΑ. Ένα ενδεχόμενο, με βάση τα σημερινά πάντα δεδομένα, πολύ μακρινό και μάλλον απίθανο. Σε όλα τα άλλα επίπεδα δεν έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα.

Το μοναδικό αγκάθι εξακολουθεί να είναι η Ουκρανία και τα πρώην σοβιετικά ευρωπαικά κράτη. Εδώ όμως η Δύση έχει σε πολλά σημεία δείξει έλλειψη ευαισθησίας για τις Ρωσικές θέσεις. Ο ίδιος ο Τζώρτζ Μπούς είχε διαβεβαιώσει τον Γκορμπατσώφ πως το ΝΑΤΟ δεν σκόπευε να ακουμπήσει πάνω στα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Κάτι που παραβιάσθηκε αρχικά με τα Βαλτικά κράτη. Μια ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ η την ΕΕ θα αποτελούσε για την Ρωσία καίρια πρόκληση. Και η Δύση παραβίασε ουσιαστικά τις δικές της φιλελεύθερες δημοκρατικές παραδόσεις αναγνωρίζοντας την αντισυνταγματική ανατροπή του τότε Ουκρανού Προέδρου από μια Βουλή που δεν είχε τέτοιο συνταγματικό δικαίωμα. Εκτοτε τα πράγματα κλιμακώθηκαν με κορύφωση την προσάρτηση της Κριμαίας και τις ταραχές στην ανατολική Ουκρανία.

Επιμένω πως Δύση και Ρωσία μπορούν να βρούν σημεία επικοινωνίας και να φθάσουν σε συμφωνία. Η ρήξη δεν συμφέρει κανένα από τους δύο. Ιδιαίτερα μπροστά  στην αναβίωση των φανατικών της ισλαμικής τζιχάντ. Μια οριστική ειρηνική συνεννόηση συμφέρει και τους δύο…   

*Ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος υπήρξε για πολλά χρόνια Βουλευτής, Υπουργός και Δήμαρχος Πειραιά. Από το 1994 έχει εγκαταλείψει την πολιτική κι απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, στην ενημέρωση και στον πανεπιστημιακό χώρο.