‘Τρίτος πόλος’ αλλά ποιος και πώς;

Είτε το ομολογούν είτε όχι οι βασικοί πρωταγωνιστές, η εκλογή Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ ήταν αυτή που τάραξε τα λιμνάζοντα νερά στο χώρο του ριζοσπαστικού κέντρου και της κεντροαριστεράς και (ξανα)νοιξε τη συζήτηση για την συγκρότηση ενός «τρίτου πόλου».

Πρόκειται λοιπόν για μια συζήτηση που δεν ανοίγει με τους καλύτερους οιωνούς, γιατί δείχνει να προκύπτει ως αποτέλεσμα μιας ανάγκης επιβίωσης και  όχι μιας συνειδητής πολιτικής επιλογής. Ακόμα και πριν από την εκλογή Μητσοτάκη, τα δημοσκοπικά ευρήματα για τα κόμματα του χώρου, κυρίως το Ποτάμι και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ήταν αποκαρδιωτικά, καθώς τα έδειχναν να συρρικνώνονται αντί να επωφελούνται από την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ. Η διαφορά είναι ότι τότε συρρικνωνόταν μαζί και η ΝΔ αλλά η πορεία άρχισε να αντιστρέφεται μετά την εκλογή νέου αρχηγού και την ορατή προοπτική της ανάληψης της εξουσίας. Το «μεταρρυθμιστικό προφίλ» του κ. Μητσοτάκη προκάλεσε ισχυρές αναταράξεις και στο  Ποτάμι και στο ΠΑΣΟΚ, που μεταφράστηκαν σε αποχωρήσεις, προσχωρήσεις, ακόμα και διαγραφές (περίπτωση Γρηγοράκου) μαζί με αρκετές, συχνά άτσαλες και σπασμωδικές, προσπάθειες οριοθέτησης του δικού τους ζωτικού χώρου.

Το αρχικό μειονέκτημα δεν είναι ανυπέρβλητο γιατί συχνά στην πολιτική οι εξελίξεις επιβάλλουν στα κόμματα ανακατατάξεις και τομές και όχι το αντίστροφο. Αρκεί να υπάρχει ισχυρή πολιτική τεκμηρίωση για την όποια επιλογή και η απόφαση να έχει ειλικρινή στήριξη και να έχει ληφθεί μέσα από μια γνήσια δημοκρατική διαδικασία. Κάπου εκεί άλλωστε «ναυάγησαν» ή υπονομεύτηκαν εκ των έσω οι διάφορες απόπειρες ανασυγκρότησης του χώρου που έγιναν το προηγούμενο διάστημα.

Σήμερα η συζήτηση δείχνει και πάλι να εγκλωβίζεται σε λάθος βάση: Εάν ο νέος φορέας θα έχει τη μορφή συμπαράταξης, όπως προτείνει η Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ή εάν θα πρόκειται για νέο ενιαίο κόμμα, όπως προτείνουν πολλοί άλλοι. Εάν θα περιλαμβάνει το ριζοσπαστικό κέντρο όπως υποστηρίζει ο κ. Βενιζέλος ή θα περιορίζεται στο χώρο της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας όπως ζητάει ο κ. Χατζησωκράτης. Ο οποίος λέει «όχι» στον κ. Λεβέντη, στον οποίο ο κ. Βενιζέλος λέει «γιατί όχι», ενώ ο κ. Χατζησωκράτης, αν και λέει  «όχι» στο κέντρο λέει «ναι» στο Ποτάμι, του οποίου ο Αρχηγός μόλις προχθές επανέλαβε ότι αγωνίζεται για ένα «μεγάλο μεταρρυθμιστικό ρεύμα» που θα στηρίζεται στο «προοδευτικό ριζοσπαστικό κέντρο»!

Είναι προφανές ότι όλο αυτό δεν οδηγεί πουθενά κι επειδή οι συνθήκες δεν είναι ώριμες για να ανταποκριθεί κανένας φορέας στο κάλεσμα κάποιου άλλου-κυρίως δε αυτό αφορά το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ- μια λύση θα ήταν να ακολουθηθεί αντίστροφη διαδικασία: Το Ποτάμι θα κάνει έτσι κι αλλιώς το Συνέδριό του, στα τέλη του μηνός. Εκεί θα αποφασίσει για την ταυτότητα, τις θέσεις, τη φυσιογνωμία και το πώς θέλει να πορευτεί από δω και πέρα. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜ. ΑΡ, Κινήσεις Πολιτών) θα πρέπει να κάνει τη δική της προγραμματική συνδιάσκεψη, με συγκεκριμένες θέσεις για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες. Θέσεις που δεν θα τους χωρούν «όλους» μένοντας σε διακηρύξεις και γενικότητες αλλά θα δίνουν στίγμα για το πώς αντιλαμβάνεται το ρόλο της στις νέες συνθήκες. Το στίγμα αυτών των προτάσεων θα είναι που θα  καθορίσει τη φυσιογνωμία της και στη βάση αυτού θα πρέπει να καλέσει άλλες όμορες δυνάμεις είτε να συνασπιστούν είτε να συν-δημιουργήσουν κάποιον άλλο φορέα. Όλα τα άλλα υπάρχει κίνδυνος να μοιάζουν με «ξαναζεσταμένο φαγητό», που δεν θα αφορούν παρά μόνο μηχανισμούς ή κάποιους παράγοντες που αναζητούν ρόλο και πάντως όχι την κοινωνία..

* H Άννυ Ποδηματά είναι δημοσιογράφος, πρώην ευρωβουλευτής και πρώην Αντιπρόεδρος του ΕΚ.