Ψάχνοντας φιλότιμο σε ένα “επιτελικό” κράτος

Η επίκληση στο φιλότιμο των Ελλήνων, ως μέσο ανάσχεσης του κορονοϊού και μάλιστα από τα πιο επίσημα χείλη, είχε νόημα όταν ήρθε το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα, τον περασμένο Φεβρουάριο.

Και είχε νόημα στο πλαίσιο των μέτρων που λάμβανε τότε η κυβέρνηση, υπό τον χρήσιμο φόβο των εικόνων που έφταναν από τη γειτονική Ιταλία.

Η κυβέρνηση έπαιρνε μέτρα και μάλιστα δύσκολα και σκληρά και οι πολίτες καλούνταν να πειθαρχήσουν. Και το έκαναν. Το έκαναν όμως  έχοντας πάρει το μήνυμα ότι υπάρχει μια σοβαρή προσπάθεια σε εξέλιξη για ένα ζήτημα ζωής και θανάτου. Το φιλότιμο και η πειθαρχία τους, ερχόταν ως απαραίτητο συμπλήρωμα, σε μια σοβαρή αντιμετώπιση από την επίσημη πολιτεία. Το κράτος έθετε τους κανόνες.

Το φιλότιμο και η ατομική ευθύνη, δεν έπαιρνε τη θέση της ευθύνης της συντεταγμένης πολιτείας. Αυτό είναι μια σημερινή κατασκευή της προπαγάνδας, που επιχειρεί να συγκαλύψει όσα ακολούθησαν από τη μέρα, που στην Ελλάδα αποφασίσαμε ότι η απειλή του κορονοϊού δεν μας αφορά πια.

Αλλά ας γυρίσουμε λίγους μήνες πίσω.

O κορονοϊός φτάνει στην Ελλάδα και η κυβέρνηση σταδιακά, αλλά έγκαιρα αρχίζει να παίρνει δύσκολα μέτρα.

Η αντιπολίτευση στέκεται στο ύψος της και κρατά υπεύθυνη και λογική στάση, κάτι καθόλου αυτονόητο αν σκεφτεί κανείς τα προηγούμενα χρόνια.

Δεν μπορούμε καν να υποθέσουμε τι θα γινόταν, αν σε μια τέτοια συγκυρία ασκούνταν αντιπολίτευση με ύφος “Μακεδονομάχου” ή “Γερούν γερά” και “βάστα Σόιμπλε”. Πιθανότατα δεν θα φτάναμε στο “βάστα Covid”, αλλά ποιος βάζει το χέρι του στη φωτιά;

Το κράτος, στο κλείσμο, λειτούργησε, άκουσε τους ειδικούς και οι πολίτες είχαν και υπομονή και φιλότιμο και πειθαρχία. Οι εξαιρέσεις ήταν ελάχιστες, αν σκεφτούμε το μέγεθος της προσπάθειας και την ανατροπή, που ήρθε στη ζωή όλων μας.

Όταν η εξάπλωση άρχισε να τίθεται υπό μερικό έλεγχο, είναι προφανές ότι η “υπέροχη ιδέα” της πολιτικής εκμετάλλευσης μπήκε από το παράθυρο -αν είχε φύγει ποτέ.

Το αφήγημα της χώρας που αντιμετώπισε με επιτυχία τον κορονοϊό, είχε δόσεις αλήθειας, αλλά το άνοιγμα μετατράπηκε σε άναρχη έξοδο από την καραντίνα, που θύμιζε μόνο ένα πράγμα: την έξοδο των Γαλατών από το χωριό του Αστερίξ, με τους πάνοπλους Ρωμαίους απέναντι.

Μόνο που οι ήρωες των Γκοσινί και Ουντερζό, στην έξοδό τους είχαν και μαγικό ζωμό. Η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμα ούτε φάρμακο, ούτε εμβόλιο, αλλά εμείς τελειώσαμε με τον κορονοϊό σαν να πατήσαμε ένα διακόπτη. Λίγες μέρες μετά το έβλεπες παντού και κυρίως σε καφετέριες, πλατείες και μπαρ.

Το ερώτημα είναι ποιος έχει την ευθύνη για τον χαβαλέ που ακολούθησε, ποιος έδωσε το λάθος μήνυμα και πού αρχίζει και πού τελειώνει η ατομική ευθύνη, πριν μετατραπεί σε κυβερνητική καραμέλα. Η απάντηση προφανής. Αυτός που πήρε τα εύσημα για την εφαρμογή των μέτρων στο κλείσιμο: η κυβέρνηση.

Υπάρχει βεβαίως το επιχείρημα της επικείμενης οικονομικής καταστροφής και άρα έπρεπε να ανοίξουμε γρήγορα και να διαφημίσουμε την επιτυχία μας. Δεκτό.

Αλλά, πρώτον, για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών, που έχουν προεξοφληθεί, καλό είναι να εκπονηθούν συγκεκριμένα σχέδια για τα δισ. ευρώ που θα έρθουν από την ΕΕ και με τα σημερινά δεδομένα, δεν είμαστε ικανοί να απορροφήσουμε. Το άναρχο άνοιγμα, δεν φαίνεται να συμβάλλει ιδιαίτερα, αν δει κανεις τους τζίρους των καταστημάτων και τον αριθμό των τουριστών που τελικά ήρθαν στην Ελλάδα.

Δεύτερον, κανείς δεν έχει εξηγήσει επαρκώς γιατί η έξοδος από την καραντίνα δεν συνοδεύτηκε με αυστηρά μέτρα και κυρίως με περιφρούρηση αυτών των μέτρων. Επαναλαμβάνουμε, ο επικίνδυνος χαβαλές που ακολούθησε και το ξέσπασμα των πολιτών έπρεπε να είχε προβλεφθεί και αντιμετωπιστεί, αλλά αυτό θα δημιουργούσε δυσαρέσκεια και θα χάλαγε το αφήγημα της “επιτυχούς αντιμετώπισης του κορονοϊού στην Ελλάδα”.

Το “άνοιγμα” μετά την καραντίνα, συνοδεύτηκε από παλινωδίες, κακό σχεδιασμό πολλά μπρος – πίσω (η πληρότητα στα πλοία είναι κραυγαλέο παράδειγμα) και ερασιτεχνική αντιμετώπιση της καθημερινότητας (πχ τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς).

Αποδείχθηκε περίτρανα, ότι το κλείσιμο, απαιτούσε ένα κράτος με ένστικτο επιβίωσης, αλλά το άνοιγμα ένα σοβαρό επιτελικό κράτος και έναν λεπτομερή επιστημονικό σχεδιασμό. Και επειδή το επιτελικό κράτος στην Ελλάδα λειτουργεί μόνο όσον αφορά την αναπαραγωγή της εξουσίας, τα κάναμε θάλασσα.

Τώρα, ο αριθμός και η εξέλιξη των κρουσμάτων είναι ο καθρέφτης όλων των παραπάνω και ήδη κατασκευάζεται το αφήγημα της ατομικής ευθύνης. Ωστόσο, αυτό το αφήγημα εξακολουθεί να μην απαντά στο ερώτημα γιατί το βγαίνουμε από την καραντίνα έγινε “έξοδος απο το γαλατικό χωριό”.

Εδώ που φτάσαμε, πρέπει να γίνει διαχείριση αυτής της κατάστασης και είναι απορίας άξιον τι ακριβώς περιμένουμε. Τον Δεκαπενταύγουστο; Να ολοκληρώσουν οι επιτελείς του επιτελικού κράτους τις διακοπές τους; Τα 200 κρούσματα τη μέρα;

Υπάρχουν πολλά κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν ενόψει του Χειμώνα, για τον οποίο οι λοιμωξιολόγοι προειδοποιούν ότι θα είναι πολύ δύσκολος.

Είναι αρκετά ενισχυμένο το ΕΣΥ για να αντέξει ακόμα δυσκολότερες καταστάσεις ή μείναμε στα χειροκροτήματα;

Υπάρχει σχέδιο για τα σχολεία ή θα εφαρμόσουμε τηλεκπαίδευση για ολίγους σε ημερομηνίες που κάποια στιγμή θα αποφασιστούν; Πώς οι γονείς θα διευκολυνθούν για να σχεδιάσουν τους επόμενους δύσκολους μήνες; Θα δουλέψει και εκεί μήπως η ατομική ευθύνη;

Υπάρχει πλάνο για το πώς θα εφαρμστούν και κυρίως θα περιφρουρηθούν τα όποια περιοριστικά μέτρα σε έναν πληθυσμό, που έχει περάσει από την πειθαρχία στη μη συμμόρφωση, με ευθύνη της Πολιτείας;

Υπάρχει σχέδιο για επιχειρήσεις, που και πάλι θα αναγκαστουν να μεταβάλλουν τη λειτουργία τους ή και να κλείσουν και για τους χιλιάδες ανέργους του τουρισμού;

Αν το σχέδιο είναι το “εμβόλιο φιλότιμου” ή το γνωστό “πάμε και βλέπουμε”, τότε ενόψει Δεκαπενταύγουστου ας πούμε και εμείς “βοήθα Παναγιά μου” και καλή μας τύχη.