Κατόπιν εμού ο κατακλυσμός (Λουδοβίκος 14ος)

Έχουν περάσει 400 χρόνια από τότε που ο Λουδοβίκος 14ος προέβη στην ιστορική δήλωση “Κατόπιν Εμού ο κατακλυσμός” εννοώντας ότι με τον θάνατό του θα πέθαινε και η Γαλλία.

Έκτοτε κανένας πολιτικός, μονάρχης ή αιρετός, δεν προσέγγισε το μέγεθος μιας τέτοιας αλαζονείας. Λανθασμένα, ο Λουδοβίκος ήταν πεπεισμένος  ότι η Εξουσία, την οποία διαχειριζόταν και μάλιστα στην απόλυτη της μορφή, του ανήκε. Δηλώνοντας πως “Το Κράτος είμαι Εγώ” και αυτοαποκαλώντας τον εαυτό του ‘Βασιλιάς Ήλιος’ ο Λουδοβίκος είναι το πλέον κραυγαλέο παράδειγμα του πως ένας πολιτικός παρερμηνεύει την μυστηριώδη αυτή δύναμη που αποκαλούμε Εξουσία.

Εξουσία είναι η δυνατότητα που αποκτά κάποιος ως δικαίωμα να ελέγχει μια κατάσταση.

Στην Πολιτική, η εξουσία σε οποιαδήποτε μορφή (Δημοκρατία, Μοναρχία, Δικτατορία ) είναι το βασικό εργαλείο για την εύρυθμη λειτουργία του Κράτους.  Οπως δήλωσε ο προεδρος Ουίλσον ‘Οι θεσμοί κυβερνούν και οι κυβερνήσεις υπηρετούν αντιπροσωπεύουν τη λαϊκή βούληση”. Ότι βλέψη και να ‘χει ένας πολιτικός για την Εξουσία, το Κράτος βγαίνει πάντοτε νικητής, διότι σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις που έρχονται και παρέρχονται το Κράτος είναι ακατάλυτο και δεν έχει ημερομηνία λήξης. Ως εκ τούτου για τη διατήρηση της συνέχειας του, ακόμη και αν ο απερχόμενος θεωρεί την αλλαγή κυβέρνησης παρένθεση, η παράδοση της εξουσίας στον διάδοχο συμβολίζει αυτή τη συνέχεια. Για την περαιτέρω ενίσχυση της έννοιας  του ενιαίου κράτους,η μεταβίβαση γίνεται συμβολικά στον συγκεκριμένο χώρος όπου ασκείται η εξουσία, δηλαδή στο κτήριο όπου στεγάζεται το γραφείο του αρχηγού της κυβέρνησης (Μέγαρο Μαξίμου, οδός Ντάουνιγκ αρ. 10 για τη πρωθυπουργία του Ηνωμένου Βασιλείου, Μέγαρο Ελυζέ για την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας). Εθιμοτυπικά ο απερχόμενος αρχηγός  -ασκώντας πολιτική με ψυχραιμία- υποδέχεται στην είσοδο τον νεοεκλεγέντα, τον καλωσορίζει  (υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ομαλότητα στην αλλαγή ) και παραδίδοντας, τον ενημερώνει για τα πεπραγμένα όπως και για τη λειτουργία του γράφειακού χώρου. Με αυτή τη διαδικασία ολοκληρώνεται η μετάβαση εξουσίας. Πρόκειται για μία πολιτική αναγκαιότητα που συνειδητοποίησε ακόμη και ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας επι Δικτατορίας, Φαίδων Γκιζίκης , ο οποίος εν μέσω επιστράτευσης υπεδέχθη ,τον Ιούλιο του 1974,τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και του παρέδωσε την εξουσία , συμβάλλοντας στην ομαλή διέλευση από τη Δικτατορία στη Μεταπολίτευση.

Οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτή τη διαδικασία  πρέπει να αντιμετωπιστεί ως εχθρική πράξη ενάντια στο δημόσιο καλό. Υποχρεούμεθα όταν βγαίνουμε στα κοινά να σεβόμαστε τους θεσμούς που τα διέπουν.

Εξουσία και Καθήκον είναι δύο άρρηκτα συνδεδεμένες έννοιες με την Εξουσία να είναι υποτελής του Καθήκοντος.

Όσο οδυνηρό κι αν είναι,  όταν κάποιος πουλάει το σπίτι του έχει υποχρέωση να παραδώσει τα κλειδιά στον επόμενο ιδιοκτήτη. Για τον πολιτικό η μετάβαση εξουσίας ανήκει στα καθήκοντά του, άρα κρίνεται εν μέρει και βάσει αυτής.

Όταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο νικητής και ήρωας του Βρετανικού έθνους, υπέστη συντριπτική εκλογική ήττα το 1945 από τον φιλελεύθερο ‘Αττλη, δήλωσε κατά την τελετή παράδοσης Εξουσίας : “Χαιρετίζω τον ηρωϊκό μας λαό ο οποίος αφού μας ακολούθησε για τέσσερα χρόνια στον δρόμο της νίκης, τώρα ακολουθεί τα βήματα των μεταρρυθμίσεων του νέου πρωθυπουργού”.

Στην περίπτωση του Λευκού Οίκου το Οβάλ Γραφείο, παραδίδεται από πρόεδρο σε πρόεδρο. Το υπόλοιπο κτήριο παραδίδεται στην σύζυγο του νεοκλεγέντος προέδρου από την απερχόμενη πρώτη κυρία, η οποία αναλαμβάνει να ξεναγήσει τη διάδοχό της στα άδυτα της προεδρικής κατοικίας. Αλήθεια, τι πρέπει να αισθανόταν η Τζάκυ Κέννετυ όταν ξεναγούσε την Λαϊντυμπερντ Τζόνσον στον χώρο όπου κατοικούσε με τον σύζυγό της πρόεδρο Κένεντυ και εξαναγκαζόταν σε βίαιη έξωση λόγω της δολοφονίας του. Σεβόμενη τον ρόλο της, τον έπαιξε μέχρι τέλους. Εξίσου άβολα θα αισθάνθηκε έναν αιώνα νωρίτερα και η χήρα του Αβραάμ Λίνκολν ξεναγώντας την Κυρία ‘Αντρου Τζόνσον μετά τη δολοφονία του δικού της συζύγου.

Πολιτική είναι εθνικό θέμα αλλά και θέμα παιδείας. Συμβολίζει την ενότητα, τον πολιτισμό, τον διάλογο και πάνω απ’ όλα την Δημοκρατία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Εξουσία είναι αγαθό που ανήκει στους πολίτες και  παραχωρείται προσωρινά σε κάποιον πολιτικό για να τον στο καθήκον του να κυβερνήσει.  Πρόκειται για άσκηση του Νόμου για το καλό των πολλών. Υποχρέωση του καθενός είναι να την παραδώσει την ίδια στιγμή που ο λαός (δηλαδή ο νόμιμος ιδιοκτήτης της Εξουσίας)το απαιτεί και με τις ισχύουσες διαδικασίες.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για οποιονδήποτε πολιτικό από το να πιστέψει ότι η Εξουσία που κρατά στα χέρια του, του ανήκει… Πρόκειται για παρανόηση με ολέθριες συνέπειες για τον τόπο που κυβερνά, αφού κινδυνεύει να χαθεί κάθε μέτρο. Ακόμη πιο ολέθριες είναι οι επιδράσεις στην ψυχική ισορροπία του ιδίου.

Ούτε το πλέον ακραίο παράδειγμα κατάχρησης εξουσίας και σφετερισμού, ο Αδόλφος Χιτλερ δεν διανοήθηκε να μην υποταγεί στους άγραφους αυτούς νόμους. Όταν έσφιξε ασφυκτικά γύρω του ο κλοιός των εισβολέων, αρνούμενος να την παραδώσει στους νικητές, προτίμησε να παραδώσει ….το πνεύμα!

Προσεγγίσεις του τύπου “Κατόπιν Εμού ο γκρεμός!” δεν ευδοκιμούν στον πλανήτη Γή του 2015. Οι σημερινοί καιροί δεν προσφέρονται για προσωπικότητες σαν τον Βασιλιά Ήλιο. Οποιοσδήποτε πολιτικός φέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει να χαρακτηριστεί με την ελαφρότερη εκδοχή πολιτικού σχολιασμού των Μάνο Λοίζο/ Λευτέρη Παπαδόπουλου δια στόματος Αλίκης :

  “Η εξουσία μου μεγάλη

   Μα είναι άδειο το κεφάλι….

   Ο μικρός εγώ δικτατωρ

  Σε παλιάτσους αυτοκράτωρ…”

*Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΟΥΣΣΟΥ είναι πρόεδρος του εξωραϊστικού συλλόγου ‘Ο Λυκαβηττός’ και ιδρυτικό μέλος του σωματείου  ‘Συμβίωση’ για την προάσπιση αστικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εχει επιτελέσει Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων.