Ο Πολυπολιτισμικός ‘μυστικός δείπνος’

Ένα από τα πλέον επίμαχα ζητήματα που απασχολούν τον αυτο-αποκαλούμενο “Προοδευτικό Χώρο” είναι η πολυσυζητημένη έννοια της ‘Πολυπολιτισμικότητας’.

Προοδευτικός θεωρείται αυτός που θέλει την εξέλιξη και την αλλαγή προς το καλύτερο.

Για να πετύχει αυτόν το σκοπό, απορρίπτει μια ήδη δοκιμασμένη και κατά την κρίση του αποτυχημένη συνταγή.

Σε ότι αφορά την Πολυπολιτισμικότητα, πάγια στάση του “προοδευτικού χώρου” είναι η απόρριψη του αναχρονιστικού και συντηρητικού κατεστημένου, που διέπεται από οποιαδήποτε ξενοφοβία και αντιτίθεται πεισματικά σε κάθε ξενόφερτη επιρροή.

Πως όμως αντιδρά ένας “προοδευτικός πολίτης” όταν ανακαλύπτει ότι  είναι ο ίδιος κληρονόμος ενός κατ’ εξοχήν κοσμοπολίτικου πολιτισμού που δεν δύναται να αναγνωρίσει;

Επιπροσθέτως πως αντιμετωπίζεται η ύπαρξη μιας Πολυπολιτισμικότητας όταν εκείνη προέρχεται από τον πλέον απίθανο και θεωρητικά πλέον συντηρητικό χώρο, αυτόν της Εκκλησίας;

Ας εξετάσουμε τον “Μυστικό Δείπνο”.

Με τον Μυστικό Δείπνο αρχίζει η μη αναστρέψιμη πορεία του αποκαλούμενου Θείου Δράματος που αποκορυφώνεται με την Ανάσταση. Στην μέχρι τότε πορεία του Χριστού επί της γης, ο ίδιος αυτοπροσδιορίζεται αφηρημένα ως απεσταλμένος του Θεού. Κατά τη διάρκεια αυτού του γεύματος με σκοπό τον εορτασμό του πατροπαράδοτου Εβραϊκού Πάσχα, ο Χριστός  ανακοινώνει επισήμως στους μαθητές του ότι Αυτός είναι ο αναμενόμενος Σωτήρας (ο Μεσσίας)  και αποκαλύπτει την θεάνθρωπινη φύση του.

Εκείνη τη στιγμή αποκόπτεται από τη δική του θρησκεία και χαράζει έναν καινούργιο δρόμο.

Ο εορτασμός του Εβραϊκού Πάσχα είναι ένα έθιμο που αναβιώνει την τελευταία νύχτα της παραμονής των Ισραηλιτών στην Αίγυπτο, γύρω στο 1350 π.χ., με κάθε οικογένεια έγκλειστη στο κατάλυμα της, υπό τη διαταγή του Μωυσή, ενώ στους δρόμους περιπλανιόταν άγγελος Κυρίου, σκορπώντας οργή του Θεού, στέλνοντας στον θάνατο το πρωτότοκο παιδί κάθε Αιγυπτιακής οικογένειας. Το πλήγμα ήταν τεράστιο στην Αιγυπτιακή κοινωνία, με αποτέλεσμα ο Φαραώ να διατάξει την απελευθέρωση των σκλάβων και να επιτρέψει την  Έξοδο τους από τη χώρα.

Πριν μερικά χρόνια στη Νέα Υόρκη κάποιοι φίλοι με κάλεσαν σπίτι τους να γιορτάσουμε το Εβραϊκό Πάσχα

Η γιορτή ξεκίνησε το σούρουπο σε ένα σπίτι γεμάτο παιδιά που διακατέχονταν από ενθουσιασμό.

Το έπος αρχίζει γύρω στον 15ο αιώνα Π.Χ. με μαζική μετανάστευση Ισραηλιτών στην Αίγυπτο αναζητώντας ασφάλεια λόγω στρατιωτικών εισβολών στη χώρα τους. Σταδιακά υποδουλώθηκαν. Το 1350 Π.Χ. αυτή η στρατιά δούλων είχε ενσωματωθεί στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας και αποτελούσε ουσιαστικό κομμάτι της ανάπτυξης της Αιγυπτιακής οικονομίας, μέσω του οποίου το Κράτος διεκπεραίωνε μεγαλειώδη έργα υποδομής (φράγματα, δρόμους, μνημεία ακόμη και ολόκληρες πόλεις) με το ελάχιστο δυνατόν εργατικό κόστος (παρέχοντας υποτυπώδη στέγη και τροφή). Για να εξαναγκάσει τον Φαραώ στην απελευθέρωση του λαού του από τα δεσμά της σκλαβιάς, ο Μωυσής προέβη σε μία σειρά από θεόσταλτες φυσικές καταστροφές, γνωστές και ως  “Πληγές του Φαραώ”.

Αυτές τις θεομηνίες αφηγούνται στο Πασχαλινό τους δείπνο οι συνεχιστές της παράδοσης στα παιδιά, υπό  μορφή παραμυθιού. Δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία να συμμετέχουν διαδραστικά, κάνοντας τα επιπροσθέτως κοινωνούς της Ιστορίας τους, για κάθε “πληγή” (μυίγες, ακρίδες, βατράχια) χορηγούνται τα ανάλογα παιχνίδια ή σκίτσα. Για την προσομοίωση του θεόσταλτου χαλαζιού, πετούσαν…μπαλάκια του πινγκ-πονγκ.

Η επιλογή του συγκεκριμένου εορτασμού για την αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητας του Χριστού, έχει τεράστια ψυχολογική, συμβολική αλλά και επικοινωνιακή σημασία.

Η λεγόμενη ‘Εξοδος αποτελεί την αφετηρία του Μωσαϊκού Νόμου επάνω στον οποίον βασίζεται ο Ιουδαϊκός πολιτισμός. Επιλέγοντας και εκείνος το Πάσχα, ο Χριστός αποσπάται από το Μωσαϊκό Νόμο αναλαμβάνοντας τη θέση του Σωτήρα, ηγέτη και ποιμένα που θα οδηγήσει

Η προσδοκία του Σωτήρα είναι ο λόγος για τον οποίο ο συγκεκριμένος εορτασμός κλείνει πατροπαράδοτα με κάθε παριστάμενο να ρίχνει σ’ ένα επιλεγμένο ποτήρι λίγο από το κρασί του. Βγάζοντας το ποτήρι στο δρόμο, ο αρχηγός της οικογένειας προσκαλεί τον προφήτη Ησαΐα ( αυτόν που το 800 Π.Χ. προφήτευσε την έλευση του Μεσσία) να πιεί το κρασί και κυριολεκτικά να ‘μερακλώσει’ (ν’ αρχίσει να τραγουδάει και να χορεύει).   Δεν είναι τυχαίο ότι η Ορθόδοξη Θρησκεία, απο όλες τις μορφές της Βίβλου, επέλεξε για προστάτη του δικού μας γάμου τον Ησαϊα, και ότι ο γάμος θεωρείται κατοχυρωμένη πράξη από τη στιγμή που, με Διονυσιακή κατάνυξη, ο προφήτης σέρνει τον χορό, ευλογώντας ταυτόχρονα την τεκνοποίηση, με ότι αυτό συνεπάγεται…..

Αντί να προσφέρει το κρασί στον Ησαϊα , ο Χριστός προέβη στη μεγάλη διαφοροποίηση:

ανακοινώνοντας ότι ο Μεσσίας είχε καταφθάσει, προσέφερε το δισκοπότηρο στους μαθητές του, δηλώνοντας ότι περιείχε το αίμα του, και εδραιώνοντας με αυτή του την κίνηση την Θεία Κοινωνία και τον Χριστιανισμό.

Θρησκεία ειναι η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Με αποδοχή ότι υπάρχουν ανώτερες δυνάμεις, άκτιστων ενεργειών, όπως η Φύση, το Σύμπαν, ο Χρόνος, η Ζωή, ο Θάνατος. Αυτή η αποδοχή ενσωματώνεται μέσα στη ζωή πολλών ενώ αποτελεί σανίδα σωτηρίας σε άλλους που βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Παράδοση είναι η σχέση του ανθρώπου με την κοινωνία, το όχημα με το οποίο η Θρησκεία διαιωνίζεται. Παράδοση είναι και ο συνδετικός κρίκος με κάτι πολύτιμο, που επιβάλλεται να προστατεύουμε και όχι να κακοποιούμε: τα παιδικά μας χρόνια.

Η περίπτωση του Μυστικού Δείπνου αποδεικνύει περίτρανα ότι ο Ελληνικός πολιτισμός όχι μόνο δεν φοβάται να ενσωματώσει ξένα στοιχεία αλλά και τολμά να αφομοιώσει μια ολόκληρη ξενόφερτη θρησκεία. Επιπλέον, συμπεριλαμβάνει Πρόσφυγες, Εργασιακά, Μεταναστευτικό. Στοιχεία που θα ζήλευε οποιαδήποτε “Προοδευτική Ατζέντα” και που θα ήταν χρήσιμα σε κάθε προοδευτικό άτομο, ώστε να προωθήσει ουσιαστικές αλλαγές, προσεγγίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ακόμα και τα πλέον αντιδραστικά μέλη της κοινωνίας , και μάλιστα “σε σημείο πέναλτι” !

Πολλοί αυτο-αποκαλούνται άθεοι, ελάχιστοι όμως είναι αυτοί που δεν πηγαίνουν το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην Ανάσταση και ακόμα λιγότεροι που δεν συμμετέχουν στο Πασχαλινό τραπέζι.

Άλλο η πίστη και άλλο το έθιμο. “Σαν δεν μπορείς να το αλλάξεις, Μην το ταράζεις!”

Ο μεγαλύτερος σύμμαχος του φασισμού είναι η ημιμάθεια.

Η πραγματικότητα είναι απλή και αφοπλιστικά αγνή: Σε όποιον δρόμο της Ελλάδας, του Σικάγου ή της Σιγκαπούρης κυκλοφορούν Έλληνες λίγο πριν τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου, θα δεις κόσμο να τρέχει προς την ίδια κατεύθυνση και τους γονείς να φωνάζουν χαρωπά: ” Τρεχάτε παιδιά…..Θα αναστήσουν!…”

*Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΟΥΣΣΟΥ είναι πρόεδρος του εξωραϊστικού συλλόγου ‘Ο Λυκαβηττός’ και ιδρυτικό μέλος του σωματείου  ‘Συμβίωση’ για την προάσπιση αστικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εχει επιτελέσει Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων.