Από τον Μπόσκο ξεκινάει η χρεοκοπία…

Εάν επρόκειτο για άλλη, αμιγώς ιδιωτική επιχείρηση, εισηγμένη μάλιστα στο Χρηματιστήριο, οι εξελίξεις θα είχαν ήδη δρομολογηθεί και θα ήταν ραγδαίες.

Αντίθετα η ΔΕΗ, λόγω του δημόσιου χαρακτήρα της, του μεγέθους της και της κομβικής θέσης που έχει στην ελληνική οικονομία καταφέρνει να «κρύψει» εν μέρει την κρισιμότητα της κατάστασής της ή τουλάχιστον να μην εκφράζεται σε υψηλούς τόνους η ανησυχία που παρόλα αυτά είναι έντονη στις τάξεις όλων όσοι εμπλέκονται με την ενεργειακή αγορά.

Χωρίς υπερβολή, τα οικονομικά της ΔΕΗ αποτελούν δυναμίτη στα θεμέλια, όχι μόνον ολόκληρου του ενεργειακού συστήματος, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Ήδη η αδυναμία της επιχείρησης να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις της, έχει φέρει σε απόγνωση τους προμηθευτές της, τους εργολάβους, αλλά και τους υπόλοιπους παραγωγούς ρεύματος, κυρίως από Ανανεώσιμες Πηγές.

Επιπλέον, τα δάνεια της ΔΕΗ έχουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου γεγονός που πολλαπλασιάζει την επικινδυνότητα μιας πιθανής αδυναμίας αποπληρωμής κάποιας δόσης τους.

Μέσα στο 2017 η ΔΕΗ έχει να αναχρηματοδοτήσει λήξεις δανείων 640 εκατ. ευρώ. Στο τέλος Απριλίου λήγει ένα ακόμα ομόλογο 200 εκατ. ευρώ και οι τράπεζες δεν έχουν εγκρίνει ακόμα το νέο κοινοπρακτικό δάνειο, καθώς για να προχωρήσουν έχουν θέσει πολύ αυστηρούς όρους (εκχώρηση συμβάσεων πελατών κ.λπ.) που μάλλον στερούν παρά προσθέτουν ρευστότητα στην επιχείρηση.

Εάν η ΔΕΗ αποτύχει να συνάψει το κοινοπρακτικό δάνειο για την κάλυψη του προσεχούς ομολόγου, είναι βέβαιον ότι θα προτιμήσει, αντί της άμεσης χρεοκοπίας, να εξοφλήσει τη δόση παρακρατώντας – και πάλι – χρήματα από ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις που έχει στην αγορά ηλεκτρισμού. Ήδη έχει ανεξόφλητες οφειλές που ξεπερνούν τα 700 εκατ. ευρώ, χωρίς να λογαριάζουμε τα χρέη περίπου 900 εκατ. ευρώ προς τους εργολάβους.

Οι υποχρεώσεις των περίπου 700 εκατ. ευρώ που έχει η ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρισμού αφορούν κυρίως στις δύο θυγατρικές της (αλλά απολύτως ανεξάρτητες), ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, δηλαδή τις δύο εταιρείες που διαχειρίζονται τα δίκτυα, η μεν πρώτη της Διανομής η δε δεύτερη της Μεταφοράς. Οι διοικήσεις των θυγατρικών, υπό τον φόβο προφανώς και πιθανών ευθυνών που μπορούν να αποδοθούν στις ίδιες, έχουν ήδη προχωρήσει σε νομικές κινήσεις εναντίον της ΔΕΗ (εξώδικα, αγωγές κ.λ.π.) για τη διεκδίκηση των οφειλομένων.

Μεγάλο μέρος των χρημάτων που οφείλει η ΔΕΗ σε ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ είναι χρήματα που προορίζονται για τους υπόλοιπους ιδιώτες παραγωγούς ρεύματος (κυρίως από Ανανεώσιμες Πηγές) και όσο η ΔΕΗ δεν πληρώνει, τόσο αυτοί καθυστερούν να πάρουν τα χρήματά τους. Ήδη οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει τους 6 μήνες…

Ολόκληρη η αγορά περιμένει ρευστότητα από τη ΔΕΗ, εκείνον δηλαδή που κατέχει περίπου το 90% της λιανικής του ρεύματος και συνεπώς είναι ο μόνος που «μαζεύει λεφτά» από τους καταναλωτές για λογαριασμό όλων. Όταν η ΔΕΗ αδυνατεί να «μαζέψει λεφτά», τα λεφτά αυτά λείπουν όχι μόνον από τα ταμεία της αλλά και από τα ταμεία όλων των άλλων… Και η ΔΕΗ πράγματι αδυνατεί να εισπράξει από τους καταναλωτές, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα χρέη των πελατών προς την επιχείρηση έχουν φτάσει τα 2,6 δις. ευρώ!

Η «κάτω βόλτα» στην εισπραξιμότητα της ΔΕΗ άρχισε ουσιαστικά όταν μαζί με τους λογαριασμούς του ρεύματος μπήκε και το περίφημο «χαράτσι» για τα ακίνητα. Το κίνημα «δεν πληρώνω» στο οποίο πρωταγωνίστησε τότε ο αντιπολιτευόμενος  ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η αντικειμενική αδυναμία πολλών πολιτών να ανταποκριθούν, οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός απόλυτα ανεκτικού συστήματος και στην εμπέδωση της πεποίθησης ότι «η ΔΕΗ δεν κόβει το ρεύμα».

Σε αυτό το κλίμα ήρθε να προστεθεί η άτυπη πολιτική εντολή προς τη διοίκηση της ΔΕΗ να μην κόβει, πράγματι, το ρεύμα σε οφειλέτες μέχρι 1000 ευρώ. Αλλά «από τον Μπόσκο ξεκινάει η χρεοκοπία» όπως λέει χαρακτηριστικά παλιός και πολύπειρος έμπορος της Ορεινής Ηλείας (Ο Μπόσκος ήταν ο πλέον πένης και ταλαίπωρος κάτοικος της περιοχής, ο οποίος χρώσταγε προφανώς παντού…).

Με τα «φέσια» να κινούνται σε τόσο υψηλά επίπεδα, η ΔΕΗ χάνει επιπλέον έσοδα, τόσο από την απώλεια πελατών που μετακινούνται στους ιδιώτες παρόχους, όσο και από την έκπτωση 15% που εισήγαγε η ίδια πρόσφατα για τους καλοπληρωτές. Χάνει επίσης από τις νέες ρυθμίσεις για την απελευθέρωση της αγοράς (π.χ. δημοπρασίες φθηνού ρεύματος), όπως επιβάλλουν οι μνημονιακές υποχρεώσεις. Ας σημειωθεί, δε, ότι είναι υποχρεωμένη να περιοριστεί στο 50% της λιανικής του ρεύματος μέχρι το 2020, χωρίς να είναι σαφές από πού θα περιοριστούν, αντίστοιχα, και τα έξοδά της…

Ως εκ τούτου, μπορεί η πίεση που ασκούν τις τελευταίες ημέρες οι θεσμοί για άμεση πώληση του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων να κάνει μεγαλύτερο «θόρυβο» και να παράγει εντονότερα πολιτικά και επικοινωνιακά αποτελέσματα, ωστόσο στην πραγματικότητα, το μείζον είναι άλλο. Και αυτό το άλλο προκαλεί ζόφο…

*Ο Θοδωρής Παναγούλης είναι δημοσιογράφος.