Θα έχουμε πάντα το Βουκουρέστι

Στη Γενεύη οι συνομιλίες για το Κυπριακό συνεχίζονται, αλλά στην πραγματικότητα διεξάγονται για να διεξαχθούν, με χαμηλές προσδοκίες και με τους συμμετέχοντες να συμμετέχουν για να μην κατηγορηθούν ότι δεν επιθυμούν λύση στο πιο δύσκολο διπλωματικό πρόβλημα του πλανήτη.

Οι Αμερικανοί θα ήθελαν βεβαίως μία “λύση” ακόμη και εντός εισαγωγικών στο Κυπριακό, που θα επέτρεπε να μπει και η Τουρκία στο παιχνίδι των αγωγών και του φυσικού αερίου στην περιοχή, μαζί με την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ελλάδα.

Όμως στην πραγματικότητα το αμερικανικό ενδιαφέρον αυτή την περίοδο στην περιοχή στρέφεται στα Σκόπια, όπου υπάρχει και μία τεράστια αμερικανική βάση. Το News24/7 έχει γράψει εδώ και καιρό για τις πιέσεις που ασκούν ΗΠΑ, αλλά και Γερμανία, προκειμένου να υπάρξει “εδώ και τώρα” συμφωνία για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.

Αυτή είναι η ουσιαστική προτεραιότητα για Αμερικάνους και Γερμανούς, που επικαλούνται την ανησυχία για νέες εστίες αναταραχών στα Βαλκάνια την ώρα που η Τουρκία του Ερντογάν επιθυμεί μετά το δημοψήφισμα ιδίως να εμφανίζεται ως ηγέτης των μουσουλμάνων της περιοχής.

Ο πραγματικός λόγος της ανησυχίας τους όμως έγκειται στη σχέση Σερβίας- Ρωσίας. Η ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια είναι που προβληματίζει Ουάσινγκτον και Βερολίνο, για αυτό και στρέφουν ξανά με επιμονή το βλέμμα στα Σκόπια.

Η ΠΓΔΜ διαθέτει πλέον νέα κυβέρνηση που σε αντίθεση με την κυβέρνηση Γκρουέφσκι είναι τουλάχιστον στα λόγια πιο διαλλακτική και δεν αναλώνεται μόνο σε προκλήσεις με αγάλματα του Μεγαλέξανδρου και οικειοποίηση των μακεδονικών συμβόλων. Παρόλα αυτά όμως (ή ίσως ακριβώς για αυτό) είναι απόλυτα σαφής ως προς τον πραγματικό στόχο της: Να εκμεταλλευθεί την αμερικανική διάθεση για να πιέσει για ένταξη στο ΝΑΤΟ ως ΠΓΔΜ και “ύστερα συζητάμε και βλέπουμε”.

Κάτι τέτοιο βεβαίως θα συνιστούσε απόλυτη παράβαση της απόφασης της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008, όταν παρόλο που ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος έσπευδε προκαταβολικά να καλωσορίσει τη “Μακεδονία” στη συμμαχία, το ελληνικό βέτο (με τη στήριξη κυρίως της Γαλλίας και μίας σειράς άλλων χωρών) είχε ως αποτέλεσμα στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου να αναφέρεται ότι η ένταξη της ΠΓΔΜ θα επέλθει όταν υπάρξει αμοιβαία αποδεκτή ονομασία.

Το “erga omnes” είναι το κυριότερο στοιχείο της απόφασης και αυτό προσπαθεί να αποφύγει η σκοπιανή ηγεσία, με αμερικανικές πάντα πλάτες, ζητώντας να προχωρήσει η πρόσκληση της χώρας στο ΝΑΤΟ ως ΠΓΔΜ και αφήνοντας την εκκρεμότητα της ονομασίας για αργότερα. Αυτό φυσικά θα είχε ως αποτέλεσμα, όσες χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια ως “Μακεδονία” να συνεχίσουν να τα αποκαλούν έτσι, αφού δε θα υπήρχε συμφωνία για ονομασία “έναντι όλων”. Και προφανώς από την ώρα που τα Σκόπια θα είχαν πάρει αυτό που ήθελαν, δε θα είχαν κανένα λόγο πια να συζητήσουν ξανά με την Ελλάδα, πλην μόνο της ομαλοποίησης των διμερών σχέσεων.

Αυτό προφανώς και εκ των πραγμάτων δε μπορεί να γίνει αποδεκτό από καμία ελληνική κυβέρνηση και κανένα ελληνικό κόμμα- τουλάχιστον όχι χωρίς τεράστιες αντιδράσεις από την κοινή γνώμη.

Ίσως για αυτό ο Κοτζιάς έχει… ξεμείνει εδώ και επτά μέρες στη Γενεύη, βρίσκοντας στην αγκομαχούσα διαπραγμάτευση για το Κυπριακό μία θαυμάσια διπλωματική πρόφαση για να αποφύγει τον ειδικό απεσταλμένο του γγ του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς που επρόκειτο να έρθει χθες στην Αθήνα μετά τα Σκόπια. Αν αληθεύουν δε οι πληροφορίες εκ Θεσσαλονίκης ότι ο Νίμιτς παραθερίζει στη Χαλκιδική αναμένοντας τον Κοτζιά να επιστρέψει, το πράγμα καταντά σχεδόν κωμικό. Και είναι σαφές ότι ο αμερικανικός παράγοντας θα πιέσει όσο μπορεί.

Βέβαια και οι Αμερικάνοι προφανώς γνωρίζουν ότι:

Αφενός καμία ελληνική κυβέρνηση δε μπορεί έτσι ξαφνικά να υποχωρήσει από τα συμφωνηθέντα στο Βουκουρέστι. Ο Τσίπρας δεν έχει περιθώριο να ανοίξει κι άλλα μέτωπα, όσο για τη ΝΔ, υπάρχει μεταξύ άλλων και ο Αντώνης Σαμαράς που έχτισε πολιτική καριέρα πάνω στο Σκοπιανό και δε θα άφηνε μία υποχώρηση να περάσει έτσι.

Το θέμα βέβαια δεν είναι να ικανοποιηθουν ελληνικοι εθνικισμοί και ψευτοπερηφάνειες, αλλά να μη δοθεί έδαφος σε εθνικισμό μίας άλλης χώρας και να λυθεί το ζήτημα προς όφελος όλων με μία συμφωνία σε μία ονομασία που δε θα βάζει υποθήκες αλυτρωτισμού για το μέλλον, προδιαγράφοντας νέα προβλήματα στα Βαλκάνια.

Διότι όπως δεν είναι αποδεκτός ο εθνικισμός των “δικών μας” δεν είναι αποδεκτός και ο εθνικισμός “των άλλων”, αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, πέρα από ταμπέλες “ψευτοπατριωτισμού” και “ψευτοπροοδευτισμού”.

Αφετέρου εξάλλου είναι δύσκολο για μία σκοπιανή κυβέρνηση να πουλήσει στο εσωτερικό της χώρας της μία νέα συμφωνία, η οποία θα έβαζε μια για πάντα ταφόπλακα στη “μακεδονική” φενάκη. Φενάκη που φόρεσε αρχικά στο κρατίδιο αυτό ο Τίτο στα πλαίσια της Γιουγκοσλαβίας και η οποία κατέληξε μία συλλογική αυταπάτη όταν μετά τη διάλυση του μορφώματος αυτού οι σκοπιανοί αναζητούσαν μία εθνική ταυτότητα ως συνεκτικό ιστό μίας ανεξάρτητης ύπαρξης. Και πιάστηκαν από οράματα “μακεδονικού” αλυτρωτισμού για να βρουν ενα κοινό στοιχείο οι βουλγάρικης και αλβανικής καταγωγής κάτοικοι της. Ποιος σκοπιανός πρόεδρος θα μπορούσε σε αυτό το καζάνι που βράζει να βγάλει το καπάκι του ονόματος και να παραδεχθεί ότι μία βασική πολιτική γραμμή τόσων ετών ήταν λάθος;

Συνεπώς μία λύση δεν είναι εύκολο να βρεθεί, όσο και να το θέλουν Αμερικάνοι ή Γερμανοί. Εκτός εάν πεισθούν τα Σκόπια να αποδεχθούν επιτέλους το Βουκουρέστι, από το οποίο η Ελλάδα δε μπορεί να κάνει πίσω.

*Η Βίκυ Σαμαρά είναι αρχισυντάκτρια πολιτικού του News247.gr