Εκλογικός νόμος: Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε…

Εκλογικός νόμος: Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε…
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ. ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012. (EUROKINISSI // ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ) Eurokinissi

Στην περίπτωση των εκλογικών συστημάτων ισχύει ό,τι και με τα ποτήρια. Μπορείς να τα δεις, μισοάδεια ή μισογεμάτα...

Τελικά, αγιάζει ο σκοπός τα μέσα ή, μήπως, μέσα αναντίστοιχα υπονομεύουν και ακυρώνουν το σκοπό; Στην περίπτωση των εκλογικών νομοθεσιών, όπου “σκοπός”  είναι η αυθεντική αποτύπωση της λαϊκής βούλησης και “μέσα” τα εκάστοτε εκλογικά συστήματα, η απάντηση δεν είναι πάντα εύκολη, καθώς υπεισέρχεται και η μεταβλητή της πολιτικής σταθερότητας, την οποία καθένας ερμηνεύει κατά το δοκούν, κοινώς προσαρμόζει στα μέτρα του.

Το 1989, επί παραδείγματι, ο ενιαίος Συνασπισμός (ΚΚΕ και ΕΑΡ) αρνήθηκε την πρόσκληση του Ανδρέα Παπανδρέου να νομοθετήσουν από κοινού την απλή αναλογική. “Δεν προκάνουμε”, λέγεται πως ήταν η απάντηση του αείμνηστου Χαρίλαου Φλωράκη…

Θεωρητικά και ιστορικά, η Αριστερά ήταν υπέρ της “απλής και άδολης”. Πολιτικά, ωστόσο, εκείνη την ταραγμένη εποχή, ήταν υπέρ της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ και κατά “του ΠΑΣΟΚ των σκανδάλων”. Το αποτέλεσμα ήταν η απλή αναλογική να μείνει στο συρτάρι και η πολιτική ζωή, αφού βυθίστηκε στη δίνη της πιο ακραίας πόλωσης, να γνωρίσει το βραχύβιο πείραμα μιας σύντομης – και σίγουρα όχι αξιομνημόνευτης για την αποτελεσματικότητά της – οικουμενικής διακυβέρνησης.

Η απλή αναλογική παραμένει στο συρτάρι και στις μέρες μας. Το περίφημο bonus των 50 εδρών διαστρέφει την αντιπροσώπευση, απογειώνει το πρώτο κόμμα, καθηλώνει το δεύτερο και κλείνει το μάτι επί το αναλογικότερο στα μικρά κόμματα. Καλό ή κακό – εξαρτάται από ποια οπτική γωνία το βλέπεις – το εκλογικό σύστημα που ισχύει, δίνει τη δυνατότητα ευχερούς σχηματισμού δικομματικών κυβερνήσεων ή υπό προυποθέσεις ακόμα και αυτοδύναμων, αν το ποσοστό του πρώτου κόμματος κυμαίνεται γύρω στο 38,5%.

Χρειαζόμαστε, άραγε, την αλλαγή του; Εξαρτάται… Στην περίπτωση των εκλογικών συστημάτων ισχύει ό, τι και με τα ποτήρια. Μπορείς να τα δεις, μισοάδεια ή μισογεμάτα. Με άλλα λόγια, ένα σύστημα απαράδεκτο από άποψη αναλογικότητας, που παραμορφώνει τη λαϊκή βούληση, είναι μια χαρά από άποψη σκοπιμότητας, αφού εγγυάται “ομαλές πολιτικές εξελίξεις” και αποτρέπει φαινόμενα ακυβερνησίας. Το ίδιο ισχύει βεβαίως και αντίστροφα: ένα σύστημα που δεν ευνοεί τις αυτοδυναμίες, ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις συνεργασίας και δι αυτών αποκλείει τα φαινόμενα μονοκομματικής αλαζονείας.

Με μια κουβέντα, διαλέγετε και παίρνετε: αναλογικό, αναλογικότερο, πλειοψηφικό… Ούτως ή άλλως, επιχειρήματα για να υποστηριχθεί η όποια επιλογή πάντα θα υπάρχουν..

Το ίδιο, άλλωστε, αναμένεται να συμβεί και τώρα, όπου η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ διαφαίνεται ότι προωθεί την αλλαγή του εκλογικού νόμου… Η ίδια θα ομιλεί περί της ανάγκης αυθεντικότερης αποτύπωσης της λαϊκής έκφρασης, οι αντίπαλοί της – ορισμένοι το κάνουν ήδη – θα επισείουν την απειλή της ακυβερνησίας, κάποιοι τρίτοι θα επιμένουν ότι και οι μεν και οι δε, καθείς κατά τα συμφέροντα και τις προσδοκίες του, κόβουν και ράβουν εκλογικά κοστούμια στο πατρόν του νέου διπολισμού.

Τι θέλουμε, όμως; Θέλουμε ένα εκλογικό σύστημα που θα δίνει κυβερνήσεις και θα αποτρέπει τις συνεχείς προσφυγές στην κάλπη ή ένα σύστημα δημοκρατικής αντιπροσώπευσης, που θα εξυγιάνει τη δημόσια ζωή και θα περιορίσει τα φαινόμενα διαφθοράς; Μας ενδιαφέρουν οι ισχυρές κυβερνήσεις ή μας ενδιαφέρει μια ισχυρή πολιτική ζωή, με πολιτικές δυνάμεις που θα σέβονται τη διαφάνεια και θεσμούς που θα αποτρέπουν τις νοσηρές όψεις του κομματικού συστήματος, όπως είναι η κυκλοφορία μαύρου πολιτικού χρήματος;

Αν τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου πιστεύουν ότι το εκλογικό σύστημα έχει το δικό του μερίδιο στην ανανέωση της πολιτικής ζωής και στην εμπέδωση μιας νέας αντίληψης στη σχέση πολιτικού – πολίτη, αξίζει να τολμήσουν όχι μόνο να παραμερίσουν τα εμπόδια που παραμορφώνουν τη βούληση των ψηφοφόρων, αλλά να επιχειρήσουν τομές – όπως είναι ο κατακερματισμός των αχανών εκλογικών περιφερειών – ικανές να σπάσουν τα άβατα, όπου φωλιάζουν η διαφθορά και η πελατειακή συναλλαγή.

Αν καταφέρουν να το κάνουν και με μεγάλες συναινέσεις, ακόμα καλύτερα…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα