Σοσιαλιστικό φλερτ για έναν γάμο… α λα ελληνικά

Μπορεί να χάθηκε κάπου μεταξύ προσφυγικού και αξιολόγησης  ή να καλύφθηκε από την ένταση της αντιπαράθεσης για τη Δικαιοσύνη, αλλά η επίσκεψη – αστραπή του Μάρτιν Σουλτς στην Αθήνα αποδεικνύει το σταθερό ενδιαφέρον  των Ευρωπαίων σοσιαλιστών για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα.

Ο Πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου κατευθυνόταν προς την Κύπρο, αλλά εκμεταλλεύτηκε το ταξίδι για να πραγματοποιήσει ορισμένες «άτυπες» επαφές στην Αθήνα. Ο κ. Σουλτς είδε τον πρωθυπουργό, την Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, κατά μία εκδοχή και τον επικεφαλής του Ποταμιού, το γεγονός, μάλιστα, ότι αυτές οι συναντήσεις δεν ανακοινώθηκαν, τροφοδότησε νέα σενάρια πιέσεων για ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος.

Προφανώς, στις συνθήκες που διαμορφώνονται και με την πόλωση να έχει καταλάβει το πρώτο τραπέζι μπροστά στην πολιτική πίστα, το πέρασμα από την περίοδο των αναμετρήσεων σε μία φάση συνεννόησης μοιάζει σχεδόν αδιανόητο.

Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές το ξέρουν. Δουλεύουν ωστόσο για το μέλλον, πιέζοντας, ώστε η συγκατοίκηση Τσίπρα – Καμμένου να δώσει τη θέση της σε μία πιο «φυσιολογική» σύνθεση, στο πλαίσιο της οποίας θα μπορούσαν να συναντηθούν ο ευρωπαϊκός ΣΥΡΙΖΑ με το χώρο της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας και τα κόμματα του πολιτικού κέντρου.

Η φροντίδα των ευρωσοσιαλιστών να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση δεν αφορά μόνο το σενάριο που έχουν κατά νου για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, αλλά και την επιλογή τους να μετακινηθούν – τουλάχιστον, επικοινωνιακά – πιο αριστερά.

Η «ένταξη» του Αλέξη Τσίπρα στο κάδρο της ασθμαίνουσας να βρει βηματισμό ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, γεγονός που δύο φορές το τελευταίο διάστημα επέβαλε με την επιμονή του ο Φρανσουά Ολάντ,  εξυπηρετεί την ανάγκη αυτής ακριβώς της μετατόπισης: εμφανίζει τους σοσιαλιστές σε ανοιχτό διάλογο με την ευρωπαϊκή Αριστερά και εγγράφει στην ατζέντα τους τη θεματολογία αντιμετώπισης της λιτότητας.

Η εξωτερική πίεση για την ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος είναι, συνεπώς, και δεδομένη και, κατά τα φαινόμενα, διαρκώς εντεινόμενη. Η «αντικατάσταση» των ΑΝΕΛ με έναν ή περισσότερους πιο συμβατούς εταίρους θα μετέδιδε ένα μήνυμα σύγκλισης της σοσιαλδημοκρατίας με την Αριστερά, όπως αντίστοιχη τάση θα αποτύπωνε και το ενδεχόμενο συνεργασίας των Ισπανών σοσιαλιστών με τους  Podemos.

Η πολιτική, βεβαίως, ακόμα και στο υψηλότερο επίπεδο, δεν γράφεται με «αν»… Μπορεί οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές να επείγονται να «κλείσουν» ένα γάμο… α λα ελληνικά, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι θα γεμίσει άνθη το ρήγμα που χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Επί του παρόντος, άλλωστε, και παρά το σφιχτό πρέσινγκ των Ευρωπαίων σοσιαλιστών, ο ενδιάμεσος χώρος εξακολουθεί να αποκρούει  κάθε ιδέα συνεργασίας με τον Αλέξη Τσίπρα, πετώντας την μπάλα στην εξέδρα της  (αδύνατης να προκύψει, λόγω της αρνητικής στάσης ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ)οικουμενικής κυβέρνησης.

Παρ’ όλα αυτά, με δεδομένες όλες τις αντιπαλότητες και τις καχυποψίες που έχουν καλλιεργηθεί, το επεισόδιο Καμμένου – Μουζάλα εγγράφει στην ημερήσια διάταξη το ενδεχόμενο ανασύνθεσης του κυβερνητικού σχήματος, προοπτική η οποία πιθανά θα γίνει εμφανέστερη, εάν και εφόσον κλείσει η αξιολόγηση και ανοίξει η διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους.  Έχει ενδιαφέρον, μάλιστα, ότι για πρώτη φορά στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και στην αρθρογραφία της «Αυγής» καταγράφεται ευθέως η ανάγκη αναζήτησης νέων συμμάχων, με το επιχείρημα ότι η ατζέντα των ΑΝΕΛ δεν αντέχει θεσμικές τομές, όπως η διάκριση των ρόλων εκκλησίας και κράτους, και παρεμβάσεις που θα στοχεύουν σε κομβικά εθνικά ζητήματα, όπως η επίλυση της οριστικής ονομασίας της ΠΓΔΜ, που, όπως υποστηρίζεται, οφείλει να προωθήσει η κυβέρνηση.

Προφανώς, οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές έχουν πλήρη εικόνα της δύσκολης «χημείας» που χαρακτηρίζει τις σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τις δυνάμεις που συγκροτούν τη Δημοκρατική Συμπαράταξη και με το Ποτάμι. Γνωρίζουν, ωστόσο, επίσης, και δεν διστάζουν να το επαναλαμβάνουν, ότι «και η μετάβαση του ΣΥΡΙΖΑ από την άρνηση στον ρεαλισμό δεν μπορούσε να προβλεφθεί…» Κλισέ ή όχι, το «ποτέ μη λες ποτέ» εξακολουθεί να παραμένει απαράβατη πολιτική αρχή…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος