Ο Αρχιεπίσκοπος ‘δανείζεται σκέψεις’ του Μητροπολίτη Σεραφείμ και επιτίθεται στην αριστερά

Οι παρεμβάσεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος το τελευταίο διάστημα πολλές και ποικίλες, με κορυφή βέβαια του παγόβουνου την ανοιχτή πλέον αντιπαράθεση με την κυβέρνηση για το θέμα των θρησκευτικών. Ο Ιερώνυμος επανέρχεται σε όλα τα θέματα που απασχολούν τις σχέσεις της Εκκλησίας με το ελληνικό κράτος, στην εισήγησή του προς την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος που αναρτήθηκε το πρωί της Τρίτης στο διαδικτυακό τόπο της.

Με “δάνεια” σκέψεων από τον γνωστό για τις αφοριστικές και εμπρηστικές δηλώσεις του Μητροπολίτη Σεραφείμ, με προτάσεις για το πολίτευμα που θα ήθελε η εκκλησία για την Ελλάδα και παραδείγματα πρακτικών εκμάθησης των θρησκευτικών από τη Γερμανία, ο Ιερώνυμος συντηρεί την αντιπαράθεση, σηκώνει τους τόνους και προϊδεάζει για ένα μπρα-ντε-φερ με οτιδήποτε μπορεί να θίξει τα συμφέροντα του ιερατείου.

Στην μακροσκελή εισήγηση των 85 σελίδων, ο Αρχιεπίσκοπος ξεκινά από μια εκτενή αναδρομή στην ιστορία της εκκλησίας, την οποία φροντίζει επιμελώς να συνδέσει με το ελληνικό Έθνος, από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως και σήμερα. Φτάνοντας μάλιστα στο σήμερα, αναφέρεται σε συνέχιση των διωγμών χριστιανών και πολεμική κατά της εκκλησίας, σε μια συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια όπως λέει “νά μᾶς θέσουν στό περιθώριο τῆς ἱστορίας καί τῆς σύγχρονης ζωῆς”.

Τι πολίτευμα θέλει η εκκλησία;

Σε άλλο σημείο της εισήγησης, ο Ιερώνυμος παραθέτει και τις επιδιώξεις της ορθοδόξου πίστης της χώρας για το πολίτευμα. “Τί πολίτευμα θά θέλαμε; Ἀσφαλῶς ὄχι αὐτό πού ζήσαμε στή νεώτερη Ἑλλάδα μέχρι σήμερα. Ἐννοῶ αὐτό τῆς φρικτῆς καταπίεσης, ἐκεῖνο τῆς «σιωπῆς» ἤ τῆς καλῶς ὀνομασθείσης «Βαβυλώνειας αἰχμαλωσίας καί πολιτικῆς πατρωνίας μας» ἤ ἐκεῖνο τῶν δικτατοριῶν καί πολιτικῶν ἀνωμαλιῶν” σχολιάζει και έρχεται στο ζήτημα που ανησυχεί την κεφαλή της Εκκλησίας, δηλαδή την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Για το λόγο αυτό ο Ιερώνυμος φροντίζει να υπογραμμίσει πως η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι ζήτημα κοινοβουλευτικό και όχι της κυβέρνησης, ενώ με επιμέλεια τονίζει πως το να γίνει πιο διακριτός ο ρόλος της εκκλησίας από το κράτος δεν είναι κάποια απαίτηση της ΕΕ, “όπως μας εκφοβίζουν οι εδώ παράγοντες”.

Τα λόγια του αγαπητού, αδερφού Σεραφείμ

Ξετυλίγοντας την συλλογιστική του, αλλά και απλώνοντας την πολεμική ενάντια στην κυβέρνηση, ο Αρχιεπίσκοπος στέλνει το μήνυμα πως όχι απλά δεν καταδικάζει τις εμπρηστικές δηλώσεις ιερωμένων που τοποθετούνται σε κοινωνικά θέματα ή ζητήματα πολιτικής, αλλά αντιθέτως τις ενστερνίζεται, τις αγκαλιάζει και τις προωθεί. “Γιά τό κεφάλαιο αὐτό θά δανεισθῶ τίς σκέψεις τοῦ ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. Σεραφείμ” γράφει στο υποκεφάλαιο που αφορά στο διαχωρισμό Κράτους και Εκκλησίας και παραθέτει το κείμενο που ακολουθεί, το οποίο επιτίθεται συλλήβδην στην αριστερά και τις φιλελεύθερες απόψεις που υποστηρίζουν έναν τέτοιο διαχωρισμό.

Γιά τό κεφάλαιο αὐτό θά δανεισθῶ τίς σκέψεις τοῦ ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. Σεραφείμ

“Τό πρόταγμα τοῦ λεγομένου χωρισμοῦ ἐπαναλαμβάνεται ἀπό προφανῶς ἀμοίρους Νομικῆς παιδείας, οἱ ὁποῖοι μέ ἐφαλτήριο τό λεγόμενο “θράσος ἀγνοίας τους” θέτουν πρός κατεδάφιση ὅ,τι συνιστᾶ τό κράτος δικαίου πού ἐπί διακόσια χρόνια σχεδόν πύργωσε ὁ λαός μας μέ αἷμα καί ἱδρώτα. […] Τά κόμματα τῆς ἀριστερᾶς μέ τή γνωστή φιλοσοφικοκοινωνική βιοκοσμοθεωρία τοῦ κομμουνιστικοῦ κοσμοειδώλου, ὅπως γνώρισε τόν χωρισμό αὐτό ὁ καταρρεύσας ὑπαρκτός σοσιαλισμός στό ἀνατολικό μπλόκ πού στήν οὐσία ἦταν διωγμός τῆς θρησκευτικῆς πίστεως, ἐλαύνονται ἀπό ἀποτυχημένα ἀθεϊστικά ἰδεολογήματα καί συναντῶται μέ τά ὑπόλοιπα κόμματα τοῦ νεοφιλελεύθερου χώρου κάτω ἀπό τίς ντιρεκτίβες τῆς Νέας Ἐποχῆς καί τῆς Νέας Τάξεως…

Τά κόμματα τῆς ἀριστερᾶς μέ τή γνωστή φιλοσοφικοκοινωνική βιοκοσμοθεωρία τοῦ κομμουνιστικοῦ κοσμοειδώλου, ὅπως γνώρισε τόν χωρισμό αὐτό ὁ καταρρεύσας ὑπαρκτός σοσιαλισμός στό ἀνατολικό μπλόκ πού στήν οὐσία ἦταν διωγμός τῆς θρησκευτικῆς πίστεως

Οι ιερές “απειλές” για τον ενδεχόμενο διαχωρισμό

Ὁ χωρισμός χωρίς νά ληφθοῦν ὑπ’ ὄψιν ἡ συλλειτουργία τῶν κοινωνικῶν θεσμῶν, ἡ ἰδιομορφία τοῦ πολιτιστικοῦ καί Ἐθνικοῦ παρελθόντος, οἱ ἀντιλήψεις καί ἡ ἰδιοσυγκρασία τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ εἶναι μία ἀφελής συνθηματολογία πού περιέχει μόνο ἄγνοια καί προκατάληψη”.

ἡ Πολιτεία οὔτε θέλει, ἀλλ’ οὔτε μπορεῖ πράγματι νά χωρισθῆ ἀπό τήν Ἐκκλησία μέ ὅρους κοινωνίας, ὅπως δέν μπορεῖ νά χωρισθῆ ἀπό ὁποιαδήποτε «γνωστή θρησκεία»

Ο Ιερώνυμος με τη σειρά του δηλώνει πεπεισμένος πως “ἡ Πολιτεία οὔτε θέλει, ἀλλ’ οὔτε μπορεῖ πράγματι νά χωρισθῆ ἀπό τήν Ἐκκλησία μέ ὅρους κοινωνίας, ὅπως δέν μπορεῖ νά χωρισθῆ ἀπό ὁποιαδήποτε «γνωστή θρησκεία»”. Όπως λέει επιδιώκεται η αποκοπή της από το λαό της, όμως ” Ἡ Ἐκκλησία ὑπῆρξε, εἶναι καί θα ὑπάρχει μάνα αὐτοῦ τοῦ λαοῦ μέ ὅ,τι αὐτό σημαίνει”. Καταλήγοντας, ο επικεφαλής της Εκκλησίας της Ελλάδος μοιάζει να προειδοποιεί με… αντίποινα την όποια προσπάθεια διαχωρισμού: ” Ἡ Πολιτεία ἄν τό θελήσει καί ἔχει τήν συγκατάθεση αὐτοῦ τοῦ λαοῦ ἄς τό ἐπιχειρήσει τηρώντας βεβαίως τίς ὑποχρεώσεις πού ἔχει ἀναλάβει ἀπέναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τίς σχετικές συμβάσεις”.

Ἡ Πολιτεία ἄν τό θελήσει καί ἔχει τήν συγκατάθεση αὐτοῦ τοῦ λαοῦ ἄς τό ἐπιχειρήσει τηρώντας βεβαίως τίς ὑποχρεώσεις πού ἔχει ἀναλάβει ἀπέναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τίς σχετικές συμβάσεις

Στη συνέχεια και ενώ έχει δηλώσει πως είναι αρμοδιότητα της βουλής η αναθεώρηση του Συντάγματος, σπεύδει να αυτοαναιρεθεί λέγοντας. “Ἡ σύνδεση τῆς προτάσεως γιά τήν ἀναθεώρηση τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ Συντάγματος (περί επικρατούσας Θρησκείας) μέ τήν ἰδεολογική πρότασή του γιά χωρισμό Ἐκκλησίας καί Πολιτείας ὑπερβαίνει τά ὅρια ἁρμοδιοτήτων ὄχι μόνον τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Βουλῆς” αναφέρει και προσθέτει: “Ἄλλωστε οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας οὔτε εἶναι, οὔτε μπορεῖ νά εἶναι μιά προσωπική ἤ ἰδεολογική ὑπόθεση ἐργασίας, ἀφοῦ εἶναι ὑπόθεση ἑνός λαοῦ καί μάλιστα ὄχι μόνο μέ μεγάλο ἱστορικό βάθος” κάνοντας λόγο για επιδίωξη που αποτελεί “ρῆξις ἰδεῶν”.

Η Πολιτεία γεννιέται, η Εκκλησία γεννά

Ξεδιπλώνοντας έτι περεταίρω την οπτική του για τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας εξηγεί τη διαφορά των δύο θεσμών. ” Ἡ Πολιτεία γεννιέται ἀπό τούς πολίτες της, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία γεννάει τά μέλη της” τονίζοντας: “Συνεπῶς, ἐνῶ ἡ σχέση τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας μέ τούς πολίτες εἶναι συμβατική, ἀντιθέτως ἡ σχέση τῆς Ἐκκλησίας μέ τά μέλη της εἶναι μητρική, γι’ αὐτό οἱ ρόλοι τους εἶναι ὄχι μόνο διακριτοί, ἀλλά καί διαφορετικοί, ἀφοῦ ἡ ὁποιαδήποτε σύγχυση ρόλων ἀπειλεῖ τήν ταυτότητα καί τῶν δύο θεσμικῶν ἐκφράσεων μιᾶς συντεταγμένης πολιτείας”.

Τέλος, αναφέρεται στην φράση του Συντάγματος που χαρακτηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία ως επικρατούσα θρησκεία, σημειώνοντας πως αυτό έχει απλώς διαπιστωτικό χαρακτήρα και δεν σημαίνει “καμμιά προνομιακή διάκριση”. Από το κείμενό του βέβαια απουσιάζει οποιοδήποτε σχολιασμός για την ένταξη των Ορθοδόξων κληρικών στον προϋπολογισμό της Πολιτείας από όπου και αμείβονται. Παρόλα αυτά αναφέρεται στα θέματα αυτά, σε κεφάλαιο αναφορικά με τις νομοθετικές λύσεις σε εκκλησιαστικά θέματα. Ανάμεσα σε αυτές σημειώνει πως οι αποσπώμενοι στο εξωτερικό ιερείς συνεχίζουν να αμείβονται από την οργανική τους θέση, ότι η μισθοδοσία του Κλήρου γίνεται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμής και εντάσσεται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας.

Ἡ Πολιτεία γεννιέται ἀπό τούς πολίτες της, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία γεννάει τά μέλη της” τονίζοντας: “Συνεπῶς, ἐνῶ ἡ σχέση τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας μέ τούς πολίτες εἶναι συμβατική, ἀντιθέτως ἡ σχέση τῆς Ἐκκλησίας μέ τά μέλη της εἶναι μητρική

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αναφορές του Αρχιεπισκόπου στην υπαγωγή ακινήτων της Εκκλησίας στη νομοθεσία για “στρατηγικές επενδύσεις” ιδιωτών ή πως τα εκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου μπορούν να ιδρύουν εταιρίες χωρίς την άδεια του κράτους. Αυτές και μια σειρά από διατάξεις ειδικά για την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία κάθε άλλο παρά “μη προνομιακή” μεταχείριση δεν υποδεικνύουν.

Στα θρησκευτικά, κάν’ το όπως η Γερμανία

Ο Ιερώνυμος φυσικά δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί στο φλέγον θέμα των θρησκευτικών, υπερασπιζόμενος ανοιχτά των ομολογιακό, κατηχητικό χαρακτήρα του. Προκειμένου μάλιστα να υπερασπιστεί τη θέση του, παραθέτει το παράδειγμα της ομοσπονδιακής Γερμανίας, η οποία για τις ανάγκες της επιχειρηματολογίας, δεν ανήκει στις δυνάμεις της Νέας Τάξης Πραγμάτων που θέλει να αφανίσει την πίστη, όπως ανέφερε παραπάνω στην εισήγησή του.

ὁ ὁμολογιακός χαρακτήρας τοῦ μαθήματος δέν θίγει τά δικαιώματα τῶν μειονοτήτων

“Τό μάθημα, λοιπόν, τῶν Θρησκευτικῶν γίνεται σέ σχέση κάι συμφωνία μέ τίς θεμελιώδεις ἀρχές τῆς ἑκάστοτε θρησκευτικῆς ὀντότητας διατηρουμένου τοῦ δικαιώματος τῆς κρατικῆς ἐπίβλεψης.  Ἡ διδασκαλία τῶν Θρησκευτικῶν στά δημόσια σχολεῖα μέ ἐξαίρεση τά ἐλεύθερα ὁμολογίας σχολεῖα (εἰδική κατηγορία σχολείων) εἶναι κανονική διδακτική κατεύθυνση. Χωρίς νά παραβλάπτεται τό δικαίωμα εὐθύνης τοῦ Κράτους ἡ διδασκαλία τῶν Θρησκευτικῶν γίνεται σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τίς ἀρχές τῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων. Κανένας ἐκπαιδευτικός δέν ἐπιτρέπεται νά ὑποχρεώνεται νά διδάξει Θρησκευτικά ἐνάντια στή θέλησή του” σημειώνει παραθέτοντας τα όσα προβλέπονται από τη γερμανική νομοθεσία και καταλήγει: “Κατά συνέπεια ὁ ὁμολογιακός χαρακτήρας τοῦ μαθήματος δέν θίγει τά δικαιώματα τῶν μειονοτήτων”.