Ιστορική απόφαση: Δικαστήριο της Κίνας επιδίκασε αποζημίωση για τα οικιακά σε απόφαση για διαζύγιο

Για πρώτη φορά στην ιστορία, δικαστήριο επιδικάστηκε σε γυναίκα ποσό για τις οικιακές εργασίες που έκανε κατά τη διάρκεια του γάμου τους, ως αποζημίωση στο διαζύγιο. Η παγκόσμια ‘πρώτη’ ανήκει στην Κίνα και στη δυνατότητα που προσφέρει ο πρώτος αστικός νόμος της χώρας -‘πέρασε’ στις 28/5 του 2020, με εφαρμογή από το Γενάρη του 2021-, έπειτα από διαβουλεύσεις 60 χρόνων. Τρεις χιλιάδες Βουλευτές δούλεψαν για να αναδιαμορφώσουν ό,τι ισχύει σε θέματα ιδιοκτησίας, γάμου, οικογένειας, προσωπικών δικαιωμάτων και κληρονομιάς, σε μια κοινωνία που ο άνδρας είχε τον πρώτο λόγο και τα διαζύγια ήταν απαγορευμένα -το στίγμα υπάρχει μέχρι σήμερα.

Πάμε όμως, στην ρηξικέλευθη απόφαση για την αποζημίωση των οικιακών εργασιών.

Δικαστήριο του Πεκίνου επιδίκασε σε γυναίκα το ποσό των 6.330 ευρώ, ως αποζημίωση που πρέπει να πληρώσει ο πρώην σύζυγος της, για τις δουλειές που έκανε εκείνη στο σπίτι κατά τη διάρκεια του γάμου τους. Σύμφωνα με τα έγγραφα, ο Chen ήταν σαν ‘τουρίστας’ στο ίδιο του το σπίτι, δηλαδή δεν ασχολείτο με την ανατροφή του παιδιού του, την οποία είχε αναθέσει στο εκατό τοις εκατό στην Wang, ενώ δεν ασχολείτο με την καθαριότητα της οικείας. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 2015 και χώρισε το 2018. Ο γιος τους ζει έκτοτε με τη μητέρα του.

Ο Chen κατέθεσε αίτηση διαζυγίου πέρυσι, με την Wang να είναι στην αρχή διστακτική, πριν συμφωνήσει να προχωρήσουν οι διαδικασίες. Τότε έκανε χρήση δικαιώματος που της έδωσε ο νέος νόμος για τα διαζύγια και επιτρέπει στην όποια πλευρά να ζητήσει αποζημίωση από την άλλη, εάν είναι αυτή που έχει αναλάβει την φροντίδα των παιδιών ή των ηλικιωμένων πεθερικών ή έχει κάνει τις περισσότερες οικιακές εργασίες. Το ποσό είναι κάτι που διαπραγματεύεται το ζευγάρι. Αν δεν καταλήξει κάπου, το δικαστήριο αναλαμβάνει να ‘βγάλει’ τον αριθμό.

Αυτό του Πεκίνου ενημέρωσε τον Chen πως πρέπει να πληρώσει στη Wang 50.000 yuan, για τις οικιακές εργασίες. O δικαστής Feng Miao της έδωσε 6.330 ευρώ για τις δουλειές, την επιμέλεια του παιδιού και 254 ευρώ, το μήνα ως διατροφή. Σε ό,τι αφορά την κατανομή των περιουσιακών στοιχείων (η Wang είχε ζητήσει και μέρος αυτών), εξήγησε πως σχετίζεται με την ‘ξεκάθαρη ιδιοκτησία’ που δεν γίνεται να περιλάβει τις οικιακές εργασίες “οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη δυνατότητα του συζύγου να επιτύχει προσωπική, ατομική ακαδημαϊκή εξέλιξη, αλλά δεν αντικατοπτρίζεται στην απτή ιδιοκτησία”.

Τι άλλο ‘δίνει’ ο νέος νόμος

Βάσει του νέου νόμου, αποζημίωση δικαιούται και όποια πλευρά έχει εξαπατηθεί, σε περίπτωση που η άλλη έχει κάποια σοβαρή ασθένεια, την οποία απέκρυψε πριν το γάμο. Αν υπάρχει δάνειο για το σπίτι, το μοιράζονται εφόσον η αίτηση περιλαμβάνει και τις δυο υπογραφές ή υπάρχει μεταγενέστερη σχετική έγγραφη συμφωνία. Τα όποια έξοδα γίνονται, πέραν αυτών που αφορούν τη διαβίωση του ζευγαριού, τα πληρώνει αυτός που τα έκανε, εκτός και αν αποδειχθεί πως ωφέλησαν και τις δυο πλευρές.

Ήταν σωστή η αποζημίωση της Wang;

Στο Omni Calculator μπορείτε να υπολογίσετε πόσα χρήματα αξίζουν οι δουλειές που κάνετε -και για τις οποίες δεν πληρώνεστε, όπως ό,τι αφορά το σπίτι και τα παιδιά σας. Στην Κίνα δεν έκαναν χρήση αυτού του ‘εργαλείου’, αλλά debate στα social media που αφορούσε την αξία των οικιακών που σύμφωνα με έρευνες, στις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις είναι δουλειά των γυναικών – αφιερώνουν τουλάχιστον διπλάσιο χρόνο σε αυτά από τους άνδρες. Σε poll του Phoenix Weekly, η αποζημίωση της Wang κρίθηκε (από το 94% των 427.000 που απάντησαν) ως σωστή, αλλά όχι επαρκής. Κάποιες από τις γυναίκες που πήραν μέρος, έγραψαν έναν από τους πιο δημοφιλείς ιδιωματισμούς της χώρας: “για να σώσεις τον εαυτό σου, μην παντρευτείς και μη κάνεις παιδιά”. Και κάπως έτσι φτάσαμε στο κύριο πρόβλημα που έχει η κυβέρνηση της Κίνας.

Πώς η Κίνα αποφάσισε να κάνει πιο δύσκολα τα διαζύγια

Το 1985 είχαν εκδοθεί 458.000 διαζύγια στην Κίνα, αριθμός που το 2003 (όταν έγινε πιο απλή η διαδικασία) έφτασε τα 1.3 εκατομμύρια, με τον αριθμό να παρουσιάζει διαρκή αύξηση από τότε έως σήμερα. Τα διαζύγια έγιναν 4.5 εκατομμύρια το 2018 ενώ μέσα στο 2020 εκδόθηκαν άλλα 4.7 εκατομμύρια. Ως προς αυτό έπαιξαν ρόλο οι εξαγγελίες της κυβέρνησης, σύμφωνα με τις οποίες επίκεινται αλλαγές που θα κάνουν πολύ πιο δύσκολο το διαζύγιο (η διαδικασία θα είναι χρονικά πολύ μεγαλύτερη και οι προϋποθέσεις πολλές και ιδιαίτερες). Εκ ου και εκατομμύρια ζευγάρια έκαναν σπριντ για να προλάβουν τις εξελίξεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αστικών Υποθέσεων, το 74% των αιτήσεων τις έχουν καταθέσει γυναίκες, με τους ερευνητές να εξηγούν πως αυτό οφειλόταν στην ανεξαρτητοποίηση τους και τη διαφορετική αντιμετώπιση προς το γάμο.

Η κυβέρνηση είχε διαφορετική προσέγγιση, τονίζοντας πως το φαινόμενο αυτό είχε αρνητική συνέπεια στη σταθερότητα και την αρμονία της κοινωνίας. Σημείωση: η Κίνα, όπου ακόμα είναι στίγμα το να είσαι διαζευγμένος, έχει στο επίκεντρο της κουλτούρας της την οικογενειακή αρμονία. Για αυτό και οι αρχές καθιέρωσαν τη δωρεάν επίσκεψη όσων ήθελαν να παντρευτούν σε οικογενειακούς συμβούλου -παρεμπιπτόντως, αυτή η ειδικότητα αναγνωρίστηκε στη χώρα το 2007. Χαΐρι όμως, δεν είδε και για αυτό έκανε νόμο την ‘περίοδο ηρεμίας’, δηλαδή τις 30 ημέρες μεταξύ της απόφασης για κατάθεση αίτησης διαζυγίου και της κατάθεσης. Εάν σε αυτό το διάστημα μετανιώσει η μια πλευρά το χωρισμό, η ‘περίοδος ηρεμίας’ αρχίζει να μετράει από το μηδέν. “Με αυτόν τον τρόπο θέλουμε να αποτρέψουμε τα παρορμητικά διαζύγια”, δήλωσε στην Guardian ο αντιπρόεδρος και καθηγητής νομικής του Tsinghua University, Cheng Xiao.

Ο εγκλωβισμός σε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας

Από την ‘περίοδο ηρεμίας’ εξαιρούνται οι κοινή συναινέσει αιτήσεις και οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας. Οι ειδικοί ωστόσο, τόνισαν πως το νέο μέτρο θα κάνει πολύ πιο σύνθετες αυτές τις περιπτώσεις, καθώς οι άνδρες θα μπορούν να μηδενίζουν την περίοδο ξανά και ξανά -και θα αναγκάζουν τις γυναίκες να μένουν με το θύτη, εκτός και αν μπορούν να καταθέσουν μήνυση που χρειάζεται πολλά λεφτά, τα οποία συνήθως δεν έχουν, αφού δεν δουλεύουν.

Ενώ οι κυβερνώντες περίμεναν πως με την καραντίνα του Covid-19 θα γίνει ‘έκρηξη’ γεννήσεων, επίσημα στοιχεία αποδεικνύουν πως ο πληθυσμός της Κίνας σύντομα θα φτάσει σε νέο αρνητικό ρεκόρ. Αυτό που έγινε στην καραντίνα ήταν να αυξηθεί η διάθεση των ζευγαριών να μη βλέπουν ο ένας τον άλλον, στο βαθμό που έχει δημιουργηθεί ειδική πλατφόρμα που ‘βγάζει’ χρήματα, πουλώντας ραντεβού με τους ειδικούς δικηγόρους.