Πώς το “φάντασμα” του Τσώρτσιλ δάμασε τον Τραμπ

Κατά την επίσκεψή του στη Βρετανία, ο Ντόναλντ Τραμπ έτυχε βασιλικής υποδοχής, αντάξια του βασιλιά που συχνά προσποιείται ότι είναι. Και οι εικόνες από την επίσκεψή του στο κάστρο του Ουίνδσορ το μαρτυρούν.

Χαρακτηριστικά ήταν τα στιγμιότυπα από τη μεταφορά του Αμερικανού προέδρου με την άμαξα της βασίλισσας Βικτώριας. Την ολόχρυση άμαξα της βασίλισσας για να φτάσει στο επίσημο δείπνο, για να τον βρουν κι εκεί χρυσά μαχαιροπίρουνα.

Το σκηνικό αυτό δεν ήταν καθόλου μακριά από τα μεγαλοπρεπή σκηνικά που λατρεύει. Και η βασιλική οικογένεια τού προσέφερε ίσως την πιο εντυπωσιακή υποδοχή που έχει δει ποτέ.

«Αυτό είναι πραγματικά μία από τις μεγαλύτερες τιμές της ζωής μου», είπε ο Τραμπ, απαντώντας στην πρόποση του βασιλιά.

Από όλα τα εγκώμια που του έχουν προσφέρει ξένες χώρες, αυτό ίσως να είναι το πιο εντυπωσιακό.

Η βρετανική μοναρχία ασκεί την τέχνη της διαπραγμάτευσης πολύ πριν γεννηθεί ο ίδιος ο Τραμπ. Έτσι και στην πρόσφατη επίσκεψή του, βασικός σκοπός της βρετανικής κυβέρνησης ήταν η προστασία από τα πιο ασταθή ένστικτα του Τραμπ, μια καλύτερη φορολογική συμφωνία, επενδύσεις για την αργά αναπτυσσόμενη τοπική οικονομία και να μην αφήσει την Ουκρανία στο έλεος του Πούτιν.

Ωστόσο, η βασιλική υποδοχή στον Τραμπ ήταν επίσης ένα παράξενο παραμύθι. Ο τρόπος με τον οποίο οι χώρες παρουσιάζονται σε τέτοιες περιστάσεις μπορεί να αποκαλύψει την πραγματική τους κατάσταση.

Οι τελετές προς τιμήν του Τραμπ θύμιζαν ένα ξεχασμένο αυτοκρατορικό καθεστώς. Η Βρετανία, παρόλο που ήταν κάποτε ισχυρή, τώρα εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την άμυνα και την οικονομία της. Αν και μπορεί να προσφέρει στρατιωτική μεγαλοπρέπεια, θα δυσκολευόταν να αναπτύξει μια αξιόπιστη στρατιωτική δύναμη στην Ευρώπη σε περίπτωση ρωσικής εισβολής. Στον 21ο αιώνα, πουλάει δόξες του 19ου.

Αλλά δεν υπήρξε ποτέ Αμερικανός πρόεδρος τόσο ευάλωτος στις βασιλικές κολακείες. 

Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον και ο Τζον Άνταμς ήταν εκείνοι που σίγουρα δεν θα “έπεφταν” με τέτοιου είδους μεταχειρίσης. Ο πρώτος μάλιστα, είχε δώσει υπόσχεση να μην πατήσει ποτέ το πόδι του στη Βρετανία. Ο Άνταμς δε, είχε εκφράσει ανοιχτά την αντιπάθειά του στις υποκλίσεις.

Ο Τραμπ όμως, δεν είναι καθόλου έτσι. Παίρνει αξία από τέτοιου είδους κινήσεις, θέλει τέτοια μεταχείριση και αγνοεί παντελώς οποιοδήποτε ιστορικό στις αμερικανο-βρετανικές σχέσεις. Μέχρι και ο Κάρολος αναρωτήθηκε (φωναχτά) ποια θα ήταν η αντίδραση των προγόνων τους, αν έβλεπαν αυτά που γίνονται σήμερα (μεταξύ Τραμπ και νυν βασιλιά).

Το CNN έγραψε για την επίσκεψη του Τραμπ στη Βρετανία. Και κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: ο κόσμος -στην πλειονότητά του- έχει αποφασίσει ότι ο μόνος τρόπος για να τιθασεύσει τον Αμερικανό πρόεδρο, είναι να του προσφέρει κολακείες που θα τονώσουν τη ματαιοδοξία του.

Μια δύσκολη πολιτική δοκιμασία

Η επίσκεψη του Τραμπ στη Βρετανία αποτέλεσε πρόκληση για τον Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ που, παρά τη νίκη του στις εκλογές, βρίσκεται σε πολιτική κρίση. Ο Στάρμερ χειρίστηκε καλά τη σχέση του με τον Τραμπ, αποφεύγοντας έναν φόρο 10% στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, ενώ συμφώνησε να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες και να στηρίξει την Ουκρανία.

Ωστόσο, οι πολιτικές του Στάρμερ είναι αμφιλεγόμενες. Πολλοί Βρετανοί βλέπουν τον Τραμπ ως διεφθαρμένο και με αξίες αντίθετες με αυτές της Δύσης. Παρά τις αντιδράσεις, ο λαϊκισμός του Τραμπ ενισχύει την επιρροή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, με το Κόμμα Μεταρρύθμισης του Νάιτζελ Φάρατζ να προηγείται στις δημοσκοπήσεις και να απειλεί τις παραδοσιακές δυνάμεις.

Η ομάδα του Τραμπ προσπαθεί να πιέσει τη Βρετανία σε ζητήματα ελευθερίας του λόγου και διαδικτυακών περιορισμών, ενώ ο Στάρμερ αντιμετώπισε και το σκάνδαλο με τον Βρετανό πρέσβη στην Ουάσιγκτον, Πίτερ Μάντελσον, λόγω της φιλίας του με τον Τζέφρι Έπσταϊν.

Οι διαδηλωτές κατά του Τραμπ κατά την επίσκεψη του στο Κάστρο του Ουίνδσορ έδειξαν την αντιπάθεια που υπάρχει για τον πρόεδρο, ενώ ο Δήμαρχος του Λονδίνου, Σαντίκ Καν, τόνισε ότι η Βρετανία πρέπει να πει την αλήθεια στην εξουσία και να σταματήσει την κολακεία.

Η ισορροπία του Στάρμερ έγινε ακόμη πιο δύσκολη όταν αναγκάστηκε να απολύσει τον Βρετανό πρέσβη στην Ουάσιγκτον Πίτερ Μάντελσον, ο οποίος βοήθησε στον προγραμματισμό της επίσημης επίσκεψης, λόγω της παλιάς φιλίας του με τον Τζέφρι Έπσταϊν. Η ατυχία αυτή εστίασε ακόμη περισσότερο την προσοχή στην αποτυχία του Αμερικανού προέδρου να απομακρυνθεί από τη δική του φιλία με τον Έπσταϊν.

Και οι βασιλικοί γόνοι σίγουρα δεν είναι αθώοι. Ο Πρίγκιπας Άντριου (ο δεύτερος γιος της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄) αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τα επίσημα καθήκοντα λόγω των δικών του σχέσεων με τον καταδικασμένο παιδόφιλο.

Όταν οι διαδηλωτές προβάλανε εικόνες του Τραμπ και του Έπσταϊν στους τοίχους του Κάστρου του Ουίνδσορ, μιλούσαν για πολλούς Βρετανούς που θεωρούν ότι ο Τραμπ δεν έπρεπε να είχε προσκληθεί καθόλου. Η αντιπάθεια τους εξηγεί γιατί το Ουίνδσορ- το οποίο αρχικά κατασκευάστηκε ως φρούριο- ήταν ένα καλό μέρος για να κοιμηθεί ο πρόεδρος.

Η δημόσια αποστροφή για τον Τραμπ έρχεται σε αντίθεση με την υποδοχή που έλαβε ο Μπαράκ Ομπάμα, κατά την επίσημη επίσκεψή του με την Βασίλισσα Ελισάβετ το 2011. Ωστόσο, ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος τον οποίο υποδέχθηκαν με διαδηλώσεις.

Ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν έφτασε στη Βρετανία το 1982 για μια επίσημη επίσκεψη και συνομιλίες με την Μάργκαρετ Θάτσερ, εν μέσω ανησυχιών ότι η επιθετική του ρητορική θα προκαλούσε πόλεμο με την Σοβιετική Ένωση. Ο Ρίγκαν ήταν ο πρώτος πρόεδρος που κοιμήθηκε στο Κάστρο του Ουίνδσορ, και η βασίλισσα μετρίασε τις ευαισθησίες της επίσκεψης συμμετέχοντας σε ιππασία με αυτόν στους κήπους του κάστρου, μια εικόνα που παραμένει η διαρκής αναμνήση της διαμονής του Ρίγκαν.

Τότε, ο αριστερός βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, Τόνι Μπεν, κατέγραψε στο ημερολόγιό του εντυπώσεις που θα ήταν οικείες στους σκεπτικιστές του Τραμπ 43 χρόνια αργότερα. «Ο Ρίγκαν είναι απλώς ένας αστέρας του κινηματογράφου που παίζει τον ρόλο του βασιλιά και η Βασίλισσα μοιάζει με αστέρι του κινηματογράφου σε ταινία για την Βρετανία. Η κ. Θάτσερ είναι μια απόλυτα βικτωριανή εθνικίστρια. Ντρέπομαι που ζω στη Βρετανία αυτή τη στιγμή».

Η “είσοδος” του Ουίνστον Τσώρτσιλ

Ο Τραμπ θα αφήσει τη μεγαλοπρέπεια του Κάστρου Ουίνδσορ για να βρει την αυστηρή πολιτική εξουσία στο Τσέκερς, την επίσημη εξοχική κατοικία των Βρετανών Πρωθυπουργών. Εκεί, θα του παρουσιαστούν αρχεία για τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, τον οποίο έχει δηλώσει ότι σέβεται ιδιαίτερα.

Κι αυτό ενδεχομένως να επιβεβαιώνεται από την αναφορά του στο επίσημο δείπνο, ότι το άγαλμα του Τσώρτσιλ επανατοποθετήθηκε στο Οβάλ Γραφείο.

Η εστίαση στον Τσώρτσιλ είναι σημαντική, καθώς η πολιτική του για την αμερικανική εμπλοκή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καθόρισε την τύχη των Ναζί και της Ιαπωνίας. Ο Τσώρτσιλ, παρόλο που δεν πίστευε ότι οι Αμερικανοί θα επέμβαιναν, αναγνώρισε την ανάγκη της αμερικανικής βοήθειας για την νίκη.

Η “ειδική σχέση” συχνά εκλαμβάνεται πιο σοβαρά στο Λονδίνο, ενώ ο Τραμπ παρακολουθείται για να δείξει αν η σχέση αυτή είναι τόσο “ειδική” όσο ισχυρίζεται.

Η Βρετανία ελπίζει ότι θα επιστρέψει στον Τραμπ με τα λόγια του Ρούζβελτ: “Τώρα όλοι βρισκόμαστε στο ίδιο καράβι”.