Βλέπω το θάνατό σου σε facebook live

Μια ακόμη αποτρόπαια δολοφονία κινηματογραφήθηκε και μεταδόθηκε στο facebook τις περασμένες ημέρες, θέτοντας έτσι πρακτικά και ηθικά διλήμματα για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τις ευθύνες των εταιριών social media. Πατέρας σκότωσε το 11 μηνών κοριτσάκι του στην Ταϊλάνδη και μετέδωσε την αποτρόπαια πράξη του στο facebook. Οι υπεύθυνοι της πλατφόρμας αφαίρεσαν φυσικά το βίντεο, ενώ η αστυνομία των νησιών Πουκέτ εντόπισε τον δράστη, ο οποίος μετά την απεχθή πράξη του αυτοκτόνησε.

Το facebook εξέδωσε ανακοίνωση για το περιστατικό λέγοντας: “Πρόκειται ένα αποτρόπαιο γεγονός και οι καρδιές μας είναι με την οικογένεια του θύματος. Δεν υπάρχει θέση για τέτοιου είδους πράξεις στο Facebook”. Η δολοφονία έρχεται λίγες μόνο ημέρες μετά την ζωντανή αναμετάδοση του θανάτου μιας ηλικιωμένης, που έπεφτε νεκρή από τα πυρά άνδρα στο Οχάιο των ΗΠΑ. Ο δράστης στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση του ιδρυτή του Facebook, Μαρκ Ζούκεμπεργκ που σχολίασε: “Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό, τι είναι δυνατό για να αποτρέπουμε τέτοιες τραγωδίες”.

Τον Γενάρη μια μητέρα στην πολιτεία Οχάιο των ΗΠΑ, αφού μαγνητοσκόπησε και ανέβασε στο Facebook βίντεο, στο οποίο φαίνεται να έχει δέσει στον τοίχο με μονωτική ταινία τον δίχρονο γιο της. Και τα περιστατικά βίας και παράνομων πράξεων σε ζωντανή μετάδοση στο διαδίκτυο δεν έχουν τελειωμό.

Εγκλήματα στο Facebook Live

Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης εισήγαγε πριν από ένα περίπου χρόνο μια καινοτόμα εφαρμογή με την οποία κάθε χρήστης μπορεί να μεταδίδει ζωντανά εικόνα από το προφίλ του. Τότε, ο ίδιος ο Ζούκεμπεργκ έκανε λόγο για τεχνολογία που θα επιτρέπει “την υποστήριξη του πιο προσωπικού, συναισθηματικού, ωμού (χρησιμοποίησε τη λέξη raw) και εσωτερικού τρόπου επικοινωνίας των ανθρώπων”. Αυτή του η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο αρκετές φορές από τότε, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Η αποτρόπαια πράξη του βιασμού, η κακοποίηση ατόμων με ειδικές ανάγκες, ως και ο φόνος μεταδόθηκαν μέσω του Facebook Live ζωντανά, καθιστώντας θέαμα τα πιο βίαια ένστικτα των ανθρώπων.

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΣΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ

Μια ακόμη ανατριχιαστική χρήση της εφαρμογής έχει να κάνει με τη μετάδοση μέσω facebook της αυτοκτονίας χρηστών. Σύμφωνα με το USAtoday τον περασμένο Γενάρη μια 14χρονη κρεμάστηκε στο σπίτι της στη Φλόριντα των ΗΠΑ, ενώ νωρίτερα ένας άνδρας στο Λος Άντζελες μετέδωσε ζωντανά τη στιγμή που έστρεφε το όπλο προς το μέρος του και έθετε τέλος στη ζωή του. Έχουν καταγραφεί και διαπιστωθεί επτά περιπτώσεις αυτοκτονιών που μεταδόθηκαν ζωντανά μέσω facebook και άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε όλο τον κόσμο. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του facebook αρνήθηκε να δώσει στοιχεία για τον αριθμό των ατόμων που έφτασαν στο σημείο να μεταδώσουν το απονενοημένο βήμα μέσω της εφαρμογής.

Η Κέιτλιν Νικόλ Ντέιβις προέβαλε στο Facebook Live, στις 30 Δεκεμβρίου του 2016, ένα βίντεο διάρκειας περίπου 40 λεπτών στο οποίο βιντεοσκοπείται από το κινητό της τηλέφωνο σε κήπο, να κρεμάει ένα σχοινί σε ένα δέντρο και στη συνέχεια να λέει αντίο στους φίλους και την οικογένειά της. “Λυπάμαι που δεν είμαι αρκετά όμορφη. Συγγνώμη για όλα, πραγματικά συγγνώμη, αλλά δεν μπορώ άλλο”, λέει το κορίτσι, προτού περάσει το σχοινί γύρω από το λαιμό του και αυτοκτονήσει μπροστά στην κάμερα του κινητού του.

Ως αποτέλεσμα αυτών και άλλων παρόμοιων περιστατικών, η εταιρία ανακοίνωσε τον περασμένο Φλεβάρη πως θα ενσωματώσει ένα “εργαλείο” αποτροπής αυτοκτονιών σε πραγματικό χρόνο, προκειμένου να συμβάλλει στην πρόληψη παρόμοιων περιστατικών την ώρα που λαμβάνουν χώρα μέσω facebook live. Επιπλέον, ανακοινώθηκε η ενσωμάτωση live chat υποστήριξης για άτομα που έχουν αυτοκτονικές τάσεις.

Από το απλό έγκλημα, ως το φόνο

Μια ματιά στις περιπτώσεις που έχει διαλευκάνει η ελληνική δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος δείχνει πως οι περιπτώσεις απάτης, σεξουαλικής παρενόχλησης ή και κακοποίησης με όχημα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Στα τέλη Μαρτίου η δίωξη σχημάτισε δικογραφία σε βάρος 30χρονου άνδρα, ο οποίος αφού δημιούργησε «ψεύτικο» προφίλ με τα στοιχεία της, στο Facebook, το χρησιμοποίησε ζητώντας χρήματα από μία συνομήλικη διαδικτυακή της φίλη. Η τελευταία, την κάλεσε στο τηλέφωνο να την ρωτήσει πόσα χρήματα είχε ανάγκη και έτσι διαπίστωσαν οι δύο κοπέλες την απάτη.

Αρκετές είναι και οι περιπτώσεις που μέσω Facebook και άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης επιτήδειοι με ανήλικους, διακινώντας πορνογραφικό υλικό ή ακόμη και προκειμένου να προσεγγίσουν τα θύματά τους και να επιδιώξουν συνάντηση μαζί τους.  Στις αρχές Φλεβάρη, δικογραφία σχηματίστηκε σε βάρος 39χρονου που ερχόταν σε επαφή μέσω facebook με ανήλικα παιδιά και τους ζητούσε να του στείλουν γυμνές τους φωτογραφίες. Το περιστατικό κατήγγειλε 16χρονη, η οποία και δήλωσε στις αρχές πως ο άνδρας παρίστανε το συνομηλικό της και την έπεισε να του στείλει άσεμνες φωτογραφίες της, αλλά και βίντεο.

Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ

Οι αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, με την google και το twitter να συμπληρώνουν το ρόστερ των κολοσών, βρίσκονται υπό στενή επιτήρηση στην Ευρώπη για τον τρόπο με τον οποίο δρουν, από την ιδιωτικότητα έως το πόσο γρήγορα αφαιρούν παράνομο περιεχόμενο ή εκφράσεις μίσους. Οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έστειλαν επιστολές στις εταιρείες τον περασμένο Δεκέμβριο, ανακοινώνοντας ότι μερικοί από τους όρους παροχής υπηρεσιών τους παραβιάζουν την κοινοτική νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών και ότι χρειάζεται να κάνουν περισσότερα για να αντιμετωπίσουν απάτες και κομπίνες στους ιστότοπούς τους.

Σύμφωνα με επιστολές που είδε το πρακτορείο Reuters, μερικοί από τους όρους αυτούς περιλαμβάνουν την απαίτηση να καταφύγουν οι εναγόμενοι χρήστες σε δικαστήρια στην Καλιφόρνια, όπου εδρεύουν οι εταιρείες, αντί για τις χώρες στις οποίες κατοικούν οι χρήστες.

Social media και διακίνηση μίσους και βίας

Πριν από κάποιες ημέρες άλλωστε, μια σειρά από εταιρίες εμφανίστηκαν να ενοχλούνται και από το youtube και τις υπηρεσίες της google γενικότερα, καθώς η διαφήμισή τους προβαλλόταν πάνω σε βίντεο τρομοκρατών την ώρα που διέπρατταν εγκλήματα ή διέδιδαν μηνύματα μίσους μέσω της πλατφόρμας. Συνολικά 250 εταιρείες έχουν αποσύρει τις διαφημίσεις τους από τις πλατφόρμες της Google, καθώς αυτές μπορούν να εμφανιστούν μαζί με εξτρεμιστικό ή  ακατάλληλο περιεχόμενο.

Μετά τη L’Oreal, το BBC, την HSBC, την Audi, τη Volkswagen, την Guardian, την Toyοta, τα Mac Donald’s, την Domino’s και την Tesco, τη σκυτάλη πήραν οι εταιρείες AT & T, Johnson & Johnson και Verizon, οι οποίες προχώρησαν στο “πάγωμα” των διαφημίσεών τους στη Google, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πληρωμένος διαφημιστικός χώρος που έχει δώσει η εταιρεία συνυπάρχει στην ίδια σελίδα με βίντεο, κείμενα και γενικότερα υλικό που εκφράζει ακραίες-εξτρεμιστικές ιδεολογίες ή έχουν προσβλητικό περιεχόμενο.

Το ίδιο το Facebook απέτυχε να απομακρύνει δεκάδες αναρτήσεις εξτρεμιστών και παιδικής πορνογραφίας ακόμη και μετά την ενημέρωση των συντονιστών του μέσου κοινωνικής δικτύωσης για το ενδεχόμενο να περιείχαν παράνομο περιεχόμενο, σύμφωνα με έρευνα της βρετανικής εφημερίδας The Times που δημοσιεύτηκε λίγο πριν το Πάσχα.