Ευρωπαϊκές Πολιτικές Κατευθύνσεις: Προώθηση του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής

«Η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.»

– Άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο όρος «Ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» διατυπώνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο Άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για την ευρωπαϊκή αντίληψη της ζωής μέσα από την οικοδόμηση μίας Ένωσης ισότητας στην οποία όλοι έχουμε την ίδια πρόσβαση σε ευκαιρίες. Αφορά τον εφοδιασμό των ανθρώπων με γνώση και εκπαίδευση, χωρίς αποκλεισμούς. Αφορά επίσης την ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες και τη σιγουριά ότι είμαστε ασφαλείς στα σπίτια και στους δρόμους. Παράλληλα, περιλαμβάνει την προστασία των ασθενέστερων και πιο ευάλωτων συνανθρώπων μας μέσω μέτρων πρόληψης, ανίχνευσης και αντιμετώπισης υβριδικών απειλών. Στην «ομπρέλα» της Προώθησης του Ευρωπαϊκού Τρόπου ζωής συγκαταλέγεται και η ανάπτυξη οδών για νόμιμη μετανάστευση για ένταξη στην κοινωνία με αξιοπρέπεια, διασφαλίζοντας τη συνοχή της εξωτερικής και εσωτερικής διάστασης της μετανάστευσης.

Σημαντικές παράμετροι για να αισθάνονται οι Ευρωπαίοι πολίτες ασφαλείς τόσο στον πραγματικό όσο και στον ψηφιακό κόσμο είναι η καταπολέμηση σοβαρού εγκλήματος, της τρομοκρατίας και των κυβερνοαπειλών. Ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής βρίσκεται και η δράση για την προστασία των καταναλωτών, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2020. Στόχος είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους και η προστασία των δικαιωμάτων τους εν μέσω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.

Όλες οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν στον πυρήνα τους τον πολίτη μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Ωστόσο, απειλές που αμφισβητούν τα νομικά, πολιτικά και οικονομικά θεμέλια της Ένωσης είναι ορατές. Μία από αυτές, εσχάτως είναι και η υγειονομική κρίση λόγω COVID-19. Όπως έχει αναφέρει και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς: «Η πανδημία – εκτός άλλων – αποτελεί και μία σιωπηρή κοινωνική κρίση, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί».

Στην ίδια κατεύθυνση, ο οργανισμός HERA έρχεται ως απάντηση στην πανδημία. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ότι: «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε και θα αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο τις διασυνοριακές απειλές που αφορούν την υγεία». Σύμφωνα με την Κομισιόν ο ΗΕRA θα πρέπει να διασφαλίζει την «ανάπτυξη, κατασκευή, προμήθεια και διανομή ιατρικών προϊόντων» σε περιπτώσεις κρίσεων ενισχύοντας μία Ευρωπαϊκή Ένωση υγείας.

Στο ίδιο πλαίσιο, η προσφυγική κρίση της περιόδου 2015-2016 αφενός έφερε στην επιφάνεια τις αδυναμίες στους μηχανισμούς και αφετέρου κατέδειξε την πολυπλοκότητα διαχείρισης του φαινομένου. Η πρακτική και ο δημόσιος διάλογος συγκλίνουν στο ότι σημαντικά στοιχεία για ένα νέο ξεκίνημα στον τομέα της μετανάστευσης αποτελούν τα ισχυρά σύνορα, ο εκσυγχρονισμός του ευρωπαϊκού συστήματος χορήγησης ασύλου και η συνεργασία με τις χώρες εταίρους.

Στο προσκήνιο της διαφύλαξης του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, εντάσσεται και η πρώτη στρατηγική για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού. Η δράση αυτή αποτελεί το μεγαλύτερο παράδειγμα ότι η Ευρώπη λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα μαθήματα του παρελθόντος και προχωράει στη λήψη μέτρων για την πρόληψη του αντισημιτισμού, την προώθηση έρευνας, εκπαίδευσης και προώθησης του ολοκαυτώματος. Τα μέτρα αυτά συμπληρώνονται από τις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ για την αντιμετώπιση του αντισημιτισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αυτό που οραματίζεται και η Πρόεδρος, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι η ανάδειξη της Ευρώπης σε μια κοινότητα δικαίου όπου τα μέλη της όχι μόνο ωφελούνται, αλλά αναλαμβάνουν και ίσο μερίδιο ευθύνης. Η αλληλεγγύη και η ασφάλεια της Ένωσης πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά, προκειμένου να δημιουργηθεί μία νέα αντίληψη για την ευθύνη που φέρει η Ευρώπη στον κόσμο.