Stress Tests: Αισιοδοξία στις τράπεζες για επιτυχία στην ανακεφαλαιοποιήση του κλάδου

Συνολικά κεφάλαια που θα αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 4,4 δισ. ευρώ θα πρέπει να αναζητήσουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες από διεθνείς και εγχώριους επενδυτές προκειμένου να είναι ιδιωτικοποιηθούν, από το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών με βάση το δυσμενές σενάριο που ανέρχονται σε 14,4 δισ. ευρώ.

Οι μειωμένες κεφαλαιακές ανάγκες που θα πρέπει οι τράπεζες να αντλήσουν από ιδιώτες επενδυτές, σε σχέση με το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών κάθε τράπεζας, προκύπτουν από: 1)Το γεγονός ότι αναγνωρίζεται ο αναβαλλόμενος φόρος ως εποπτικό κεφάλαιο, 2)Από το σύνολο των κεφαλαίων που θα δημιουργήσει η κάθε τράπεζα εσωτερικά, μέσω της υλοποίησης των σχεδίων αναδιάρθρωσης και 3) Από τη διαχείριση στοιχείων του παθητικού και συγκεκριμένα από τραπεζικά ομόλογα, υβριδικά, κλπ

Οι διαδικασίες της ανακεφαλαιοποίησης ξεκινούν από την Δευτέρα. Εφόσον οι 4 τράπεζες αντλήσουν τα 4,4 δισ. ευρώ θα ιδιωτικοποιηθούν. Σε διαφορετική περίπτωση τα κεφάλαια θα τοποθετηθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και δε θα γίνει εκκαθάριση που προβλέπει διάσωση εκ των έσω (bail in), δηλαδή με τη συμμετοχή στις ζημίες των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθετών με αποταμιεύσεις άνω των 100.000 ευρώ. Επισημαίνεται, ότι η λύση αυτή ήταν κατάκτηση της ΤτΕ και της κυβέρνησης, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση. Αυτά προκύπτουν από τους ευρωπαϊκούς ελέγχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που έγιναν για την αξιολόγηση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των ελληνικών τραπεζών, αλλά και από τις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενεργήθηκαν με δύο σενάρια, το βασικό και το δυσμενές.

Το σύνολο των 4,4 δισ. ευρώ που θα πρέπει να αντλήσουν οι τράπεζες από τις αγορές, αντιστοιχεί στο άθροισμα των ζημιών που προκύπτουν από την αξιολόγηση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών (Asset Quality Review) και των ασκήσεων προσομοίωσης του βασικού μακροοικονομικού σεναρίου της χώρας.

Συγκεκριμένα, από τους ελέγχους της ΕΚΤ προκύπτει ότι η Τράπεζα Πειραιώς έχει τις μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες με το δυσμενές σενάριο να ανέρχονται σε 4,933 δισ. ευρώ. Για να ιδιωτικοποιηθεί θα πρέπει να αναζητήσει από ιδιώτες κατ’ ελάχιστο, ιδιωτικά κεφάλαια ύψους 2,213 δισ. ευρώ.

Για την Εθνική Τράπεζα οι κεφαλαιακές ανάγκες με βάση το δυσμενές σενάριο ανέρχονται συνολικά 4,6 δισ. ευρώ, ενώ για να ιδιωτικοποιηθεί θα πρέπει να αναζητήσει από ιδιώτες 1,576 δισ. ευρώ.

Το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών με το δυσμενές σενάριο για την Alpha Bank ανέρχεται σε 2,743 δισ. εκατ. ευρώ, ενώ για να ιδιωτικοποιηθεί η τράπεζα θα πρέπει να αντλήσει από τις αγορές 263 εκατ. ευρώ. Η διοίκηση της τράπεζας δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου έως του ποσού 2,7 δισ. ευρώ.

Της τράπεζας Eurobank το σύνολο των κεφαλαιακών αναγκών με το δυσμενές σενάριο ανέρχεται σε 2,122 εκατ. ευρώ, από τα οποία θα πρέπει να αντλήσει ιδιωτικά κεφάλαια ύψους 339 εκατ. ευρώ προκειμένου να παραμείνει ιδιωτική.

Πρόβλεψη για Coco’s

Στις αυξήσεις κεφαλαίου θα χρησιμοποιηθεί ένα ακόμα χρηματοπιστωτικό «εργαλείο» που προβλέπει το νομοσχέδιο και είναι τα ομόλογα τύπου Coco’s (Contingent Convertible Bonds). Πρόκειται για «υπό αίρεση» μετατρέψιμα ομόλογα με  ψηλή απόδοση (8% έως 10%) που μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου. Τα Coco’s παρέχουν χρηματοοικονομική στήριξη και μειώνουν το κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν την δυνατότητα δημιουργίας εσόδων. Τα cocos θα χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με κοινές μετοχές Τα CoCos θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των ζημιών που προκύπτουν από το δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο που χρησιμοποιήθηκε στην άσκηση αντοχής.

Συγκεκριμένα, εφόσον μια τράπεζα υποβάλλει σχέδιο αναδιάρθρωσης και ζητήσει κρατική στήριξη θα μπορεί να συμμετέχει με κοινές μετοχές και με τα υπό αίρεση μετατρέψιμα ομολογιακά χρηματοοικονομικά εργαλεία (CoCos) στην ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η αναλογία των κοινών μετοχών και των CoCos θα καθοριστεί με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Αυτό προβλέπεται από το τελικό κείμενο του ν/σ που κατατέθηκε χθες (σσ Παρασκευή) στην Βουλή.

Στις τράπεζες υπάρχει ανησυχία για την εν λόγω αναλογία καθώς υπάρχουν πληροφορίες που φέρουν την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών για το δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο να καλύπτονται από το κράτος κατά 50% με κοινές μετοχές και κατά το άλλο 50% με CoCos. Εφόσον επιβεβαιωθούν αυτές οι πληροφορίες, μειώνεται η προσδοκώμενη απόδοση κεφαλαίων που θα έχουν οι ιδιώτες που δύναται να συμμετέχουν και ως εκ τούτου, αποτελεί αντικίνητρο για να μπουν στις επικείμενες Αυξήσεις κεφαλαίων. Από την άλλη πλευρά, η αυξημένη συμμετοχή του κράτους έναντι των ιδιωτών, επιβαρύνει περαιτέρω τους φορολογούμενους πολίτες της χώρας.

Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο έλεγχος στις τράπεζες και το ποσοστό συμμετοχής του δημοσίου δεν θα πρέπει να είναι σε τέτοιο βαθμό που θα αποτρέπει στους ιδιώτες να επενδύσουν κεφάλαιά τους. Οι ίδιοι αναφέρουν ότι ο στόχος της κυβέρνησης από την ανακεφαλαιοποίηση είναι αφενός να προσελκύσει ξένες επενδύσεις με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αλλά και το κράτος να συμμετάσχει με σημαντικό ποσοστό στο μετοχικό τους κεφάλαιο έτσι ώστε σε ενδεχόμενη ανάπτυξη να αυξηθούν και τα κέρδη του. Πληροφορίες από το υπουργείο οικονομικών αναφέρουν ότι

Όσον αφορά τις προνομιούχες μετοχές που έχει στην κατοχή του το ελληνικό δημόσιο, είναι ήδη τραπεζικό κεφάλαιο και μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου.

Νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς

Μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών όλες οι τράπεζες, εφόσον αντλήσουν τα απαιτούμενα ιδιωτικά κεφάλαια, θα γίνουν ιδιωτικές. Την πλειοψηφία, του 51% τουλάχιστον, θα την έχουν ιδιώτες μέτοχοι και την μειοψηφία, το κράτος. Τις διοικήσεις θα τις εκλέγουν οι ιδιώτες μέτοχοι και στην περίπτωση αυτή, κυρίως τα μεγάλα ξένα επενδυτικά Funds.

Ωστόσο, υπάρχει μία σημαντική διαφορά σε σχέση με το παρελθόν που είναι ποιοτική και πολιτική και αλλάζει ολόκληρο το τραπεζικό τοπίο. Μετά την επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση το κράτος θα κατέχει κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου. Στην προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση, αν και είχε την πλειοψηφία το κράτος, δεν είχε πλήρη δικαιώματα ψήφου, αλλά περιορισμένα. Μπορεί να έχει δηλαδή τη μειοψηφία, αλλά ουσιαστικά γίνεται βασικός εταίρος των ιδιωτών επενδυτών.

Τραπεζικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η προοπτική ιδιωτικοποίησης είναι εξαιρετικά θετική καθώς θα συνεισφέρει στην οικονομία, αλλά και στην πιστοληπτική ικανότητα από τους διεθνούς οίκους αξιολόγησης καθώς θα θεωρηθούν πιο αξιόπιστες. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι ο απώτερος σκοπός είναι να ιδιωτικοποιηθούν πλήρως έως την εκπνοή του τρέχοντος μεταρρυθμιστικού προγράμματος της χώρας, δηλαδή έως το τέλος του α’ εξαμήνου του 2018.

Αν παρόλα αυτά, δεν καταστεί εφικτή η πλήρης ιδιωτικοποίησή τους -έστω και αν το κράτος κατέχει 5% του μετοχικού κεφαλαίου μίας τράπεζας- από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ θεωρείται, ότι στο μετοχικό κεφάλαιο υπάρχει κρατική ενίσχυση και υπόκειται στους ευρωπαϊκούς κανόνες. Αυτό σημαίνει ότι οι κινήσεις τους σε αγορές του εξωτερικού θα είναι περιορισμένες.

Έλεγχος των πιστωτικών ιδρυμάτων

Οι τράπεζες μπαίνουν κάτω από ένα πολύ αυστηρό και πρωτόγνωρο ευρωπαϊκό ελεγκτικό πλαίσιο. Η διαχείριση των τραπεζικών εργασιών θα προβλέπει πλέον αναλυτικότατη και αυστηρότατη ευρωπαϊκή εποπτεία. Αυτό δημιουργεί μεγαλύτερη ασφάλεια από τη μία πλευρά, αλλά από την άλλη, ο κίνδυνος της απώλειας των αποφάσεων και της ευελιξίας των μάνατζμεντ των τραπεζών είναι υπαρκτός. Και τούτο διότι, όπως αναφέρει το τρίτο μνημόνιο θα ενταχθούν και στα τέσσερα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών τρία ανεξάρτητα μέλη, τα οποία θα προεδρεύουν σε όλες τις επιτροπές των Διοικητικών Συμβουλίων. Τις αποφάσεις θα τις παίρνουν μεν τα εκτελεστικά μέλη της διοίκησης, αλλά όλες οι αποφάσεις ανεξαιρέτως, θα περνούν από το μικροσκόπιο των τριών νέων μελών, είτε αυτές αφορούν τη διαχείριση κινδύνου ή τις χορηγήσεις ή την ελεγκτική επιτροπή, κοκ.

Η επόμενη μέρα

Σε ένα με δύο χρόνια θα αποδειχθεί εάν η επικείμενη, τρίτη (από το ξέσπασμα της κρίσης) ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα στεφθεί με επιτυχία για τα τέσσερα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα. Η επιτυχία θα εξαρτηθεί από πολλούς και αλληλένδετους παράγοντες και η απόδειξη θα έρθει από το αν θα χρειαστούν άμεσα, νέα κεφάλαια.

Συγκεκριμένα, με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης:

1.Θα είναι πλέον δεδομένο μετά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου εάν οι συστημικές τράπεζες είναι ιδιωτικές ή κρατικές. Αν δεν καλυφθούν από ιδιώτες, τότε θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία της διάσωσης εκ των έσω (bail-in) με τη συμμετοχή δηλαδή μετόχων, ομολογιούχων και καταθετών. Επιπλέον, μέρος των αναγκών θα καλυφθεί από κρατικά κεφάλαια που διαθέτει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Σε αυτήν την περίπτωση θα ενισχυθεί η συμμετοχή του κράτους.

2.Θα πρέπει να γίνουν οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις για να ισχύσουν οι μακροοικονομικές υποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test).

3.Να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση των συμφωνημένων προγραμμάτων αναδιάρθρωσης

4.Να αρχίσει η συστηματική αντιμετώπιση των “κόκκινων δανείων”

(Πηγή φωτογραφίας: Sooc.gr)