Το “Pacta Sunt Servanda” του Βερολίνου σε Αθήνα και Κομισιόν

Προειδοποίηση τόσο προς την Αθήνα όσο και προς την Κομισιόν ήταν το χθεσινό μπλόκο της Γερμανίας στη δόση των 15 δισ. στο παρά πέντε της οριστικής ολοκλήρωσης ενός δύσκολου προγράμματος για την Ελλάδα.

 Το βέτο εξασκήθηκε με αφορμή τη μη αύξηση του ΦΠΑ στα 5 νησιά του Αιγαίου που πλήττονται από την προσφυγική κρίση με την τυπική δικαιολογία ότι ήταν «μνημονιακή υποχρέωση» που δεν εκπληρώθηκε. Ο πραγματικός στόχος του Βερολίνου ωστόσο είναι να σταματήσει την συζήτηση για ξήλωμα μνημονιακών μέτρων.

 Οι αναφορές κυβερνητικών στελεχών περί ενδεχόμενου μη εφαρμογής των περικοπών στις συντάξεις δεν ανησυχούσαν το Βερολίνο, όσο ο «σκληρός πυρήνας» του οικονομικού επιτελείου (ο υπουργός οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του κ. Γιώργος Χουλιαράκης) επέμενε ότι έχει συμφωνηθεί θα υλοποιηθεί.

 Οι ανησυχίες ξεκίνησαν όταν στη λογική των αλλαγών φάνηκε ότι μπαίνει και η Κομισιόν. Ο επίτροπος αρμόδιος για θέματα Οικονομίας, Φορολογίας και Τελωνείων κ. Πιέρ Μοσκοβισί «ρίσκαρε» να κάνει στην Αθήνα τη δήλωση ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται μεν αλλά δεν είναι και άκαμπτες για να εισπράξει οξύτατες αντιδράσεις ακόμη και από την Αξιωματική Αντιπολίτευση.

Η κίνηση αυτή σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Κομισιόν γνώριζε και είχε συμφωνήσει με την διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου χωρίς να έχουν ερωτηθεί οι υπόλοιποι θεσμοί πυροδότησε τη χθεσινή παρέμβαση με την Γερμανίας που δεν εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις «πρωτοβουλίες που μπορεί να αναπτύξει στο μέλλον. Βιάστηκε να δώσει ένα μήνυμα αποφεύγοντας να δημιουργήσει συνθήκες νέας μίνι κρίσης για την Ελλάδα

Για τον λόγο αυτό άλλωστε δεν επιστράτευσε τους πιο πιστούς συμμάχους της εντός Ευρωζώνης αφού η επίσης «σκληρή» Ολλανδία, η Αυστρία και η Φιλανδία, και η Σλοβακία ενέκριναν χθες το κλείσιμο του τρίτου προγράμματος και την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ.

Η βιασύνη του Βερολίνου οφείλεται σε μια λεπτομέρεια που έχει διαφύγει της προσοχής πολλών: Ότι κατά τη μεταμνημονική εποπτεία το πρώτο λόγο θα έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την οποία θα συνοδεύουν για πιο ειδικά θέματα η ΕΚΤ και ο ESM ενώ το ΔΝΤ θα κάνει την δική του εξάμηνη «χαλαρή» αξιολόγηση.

Επιπλέον έχει διαφύγει της προσοχής ότι μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος αν αποδεδειγμένα δεν επηρεάζεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως το 2022 και 2,2% για τα επόμενα χρόνια, θα υπάρχει το περιθώριο αλλαγής κάποιων μέτρων με «ισοδύναμα» έστω και αν αυτά θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι δανειστές

Χθες, όχι τυχαία, ο κ. Μοσκοβισί ήταν ο μόνος από τους εκπροσώπους των θεσμών στην συνέντευξη μετά το Eurogroup που δεν τοποθετήθηκε στην ερώτηση που έγινε για τις συντάξεις μη θέλοντας να ρίξει «λάδι στην φωτιά». Ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Μάριο Σεντένο πιο ήπια και ελάχιστα πιο αυστηρά ο κ. Κλάους Ρέγκλινγκ επέμειναν στο ότι οι δεσμεύσεις θα πρέπει να τηρούνται χωρίς εξαιρέσεις.

Θα πρέπει κανείς να παρατηρήσει ωστόσο ότι η Γερμανία έδωσε το μήνυμα χωρίς να αλλάξει στην ουσία την εικόνα. Τα 28 εκατ. ευρώ που «κοστίζει» το μέτρο του ΦΠΑ στα νησιά μπορεί να αναπληρωθεί χωρίς πρόβλημα. Αυτό δεσμεύτηκε χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και έγινε αποδεκτό με την επικύρωση της ολοκλήρωσης του τρίτου προγράμματος και της εκταμίευσης της δόσης να θεωρούνται δεδομένα αν και με κάποια καθυστέρηση.

 Με αυτήν τη λογική, σήμερα το ΔΣ του ESM θα εγκρίνει κατ αρχήν την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια θα πρέπει να περιμένει περίπου ένα δεκαήμερο την έγκριση της ολοκλήρωσης του προγράμματος και της εκταμίευσης της δόσης από το Γερμανικό κοινοβούλιο ώστε να κάνει μια τηλεδιάσκεψη για εγκρίνει και την τελική εκταμίευση των χρημάτων.