Χαλινάρι στο Δραγασάκη για το χρέος

Οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη στη Βουλή, πως αποκλείεται μεγάλη απομείωση του χρέους, βρέθηκαν σε προφανή αντίθεση με την κεντρική γραμμή του Μαξίμου, που δίνει μεγάλη μάχη με στόχο την όσο ταχύτερη και καλύτερη ρύθμιση του ζητήματος: Το θέμα του χρέους είχε προτάξει άλλωστε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατά τη συνέντευξη τύπου στη ΔΕΘ.

Αν και από το Μαξίμου απέφυγαν να αδειάσουν δια διαρροών τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης (οι.. αυτόνομες κινήσεις του οποίου κατά καιρούς έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια στο πρωθυπουργικό επιτελείο), είναι σαφές ότι ο κ.Δραγασάκης μάλλον εξέφραζε προσωπικές απόψεις, καθώς στη συνέχεια εξέδωσε ανακοίνωση, η οποία διανεμήθηκε μέσω του γραφείου τύπου του πρωθυπουργού και από την οποία όχι τυχαία απουσίαζε η επίμαχη φράση που ακούστηκε στην αίθουσα του κοινοβουλίου: “Δεν θεωρώ εύκολο να πετύχουμε μεγάλη απομείωση του χρέους για την Ελλάδα γιατί και οι πιστωτές μας είναι υπερδανεισμένοι”.

Είναι γεγονός ότι ο στόχος αυτός είναι δύσκολος, αλλά προφανώς στην κυβέρνηση θεωρούν ότι τέτοιες δηλώσεις προδίδουν ηττοπάθεια εν όψει μίας δύσκολης συζήτησης και συνεπώς θέλουν να δείχνουν ότι δεν θεωρούν δεδομένη την τελική ρύθμιση για το χρέος, ώστε να πιέσουν για μία όσο το δυνατόν καλύτερη λύση.

Η ανακοίνωση της αντιπροεδρίας

Σύμφωνα με την ανακοίνωση που είχε διανεμηθεί νωρίτερα, ο κ.Δραγασάκης αναφέρθηκε στην ιστορική και κοινωνική ανάγκη να αναζητήσουμε τις αιτίες της υπερχρέωσης της χώρας ώστε να αποκτήσουμε την απαραίτητη συλλογική αυτογνωσία και παράλληλα να διαμορφώσουμε ένα κοινό πλαίσιο που θα αποτρέπει την επανάληψη ανάλογων οικονομικών και κοινωνικών τραγωδιών στο μέλλον, μιλώντας στην Υποεπιτροπή της Βουλής των Ελλήνων με θέμα «Το Χρέος και η Απομείωση του» της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων.

Σύμφωνα με τον κ. Δραγασάκη, η συγκρότηση της Υποεπιτροπής πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά επίκαιρη στιγμή καθώς έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ειδικότερα με βάση τα όσα ορίζει η απόφαση του Eurogroup της 25ης Μαίου 2016, τα μέτρα που θα ληφθούν για την απομείωση του ελληνικού χρέους θα αφορούν στη βραχυπρόθεσμη, στη μεσοπρόθεσμη και στη μακροπρόθεσμη διάσταση του χρέους. 

Στη συνέχεια, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης επεσήμανε πως μετά το PSI το ελληνικό χρέος διακρατείται κυρίως από ευρωπαϊκά κράτη, μερικά εκ των οποίων έχουν ήδη υψηλό δημόσιο χρέος, ή από ευρωπαϊκούς θεσμούς που στηρίζονται χρηματοδοτικά από Κράτη Μέλη. Αυτό σημαίνει πως πέρα από τη λύση που μπορούμε και πρέπει να επιδιώξουμε σε διμερές επίπεδο είναι απαραίτητη η ρύθμιση του ζητήματος του χρέους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στη βάση της αμοιβαιοποίησης, ούτως ώστε η λύση να είναι ριζική και μόνιμου χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, η Υποεπιτροπή μπορεί να συμβάλει στη θεμελίωση και τεκμηρίωση των ελληνικών θέσεων και διεκδικήσεων όπως και στην ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης της χώρας, καθώς η αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους αφορά και τις επόμενες γενιές. Σημείωσε, μάλιστα, χαρακτηριστικά πως είναι αναγκαίο να καταβληθούν προσπάθειες για κοινές ή ευρείας αποδοχής διαπιστώσεις για το παρελθόν και αντίστοιχα κοινές ή ευρείας αποδοχής προτάσεις για το παρόν και το μέλλον, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι ο κάθε βουλευτής ή το κάθε πολιτικό κόμμα δεν θα διατηρεί τις απόψεις σε όποια θέματα κρίνει αναγκαίο.

Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ανέφερε πως η παρούσα Υποεπιτροπή έχει να παίξει έναν ρόλο σύνθετο. Αφενός πρέπει να ασχοληθεί με τα χαρακτηριστικά και τα αίτια της συγκεκριμένης χρεοκοπίας, αφετέρου να διαμορφώσει και να προτείνει τους όρους και τις προϋποθέσεις υπέρβασης του συγκεκριμένου ιστορικού μοτίβου, στη βάση του οποίου ένας κύκλος δανεισμού οδηγεί σε υψηλό δημόσιο χρέος, στη συνέχεια στη χρεοκοπία, κατόπιν στον αποκλεισμό από τις αγορές και εν τέλει στην επιβολή καθεστώτος διεθνούς επιτροπείας.

Στην ομιλία του, ο κ. Δραγασάκης επεσήμανε τρία σημεία καταλυτικά για την υπέρβαση του παραπάνω ιστορικού μοτίβου:

Το πρώτο σημείο περιλαμβάνει το παραγωγικό σύστημα και το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Έως τώρα είχαμε ένα παραγωγικό μοντέλο που βασιζόταν στην κατανάλωση – στο μεγαλύτερο μέρος της εισαγόμενων προϊόντων – και χρηματοδοτούταν από το συνάλλαγμα της ναυτιλίας και του τουρισμού και φυσικά από δάνεια. Πρέπει να μεταβούμε σε ένα παραγωγικό σύστημα βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης με ισχυρά χαρακτηριστικά αναδιανομής.  

Το δεύτερο σχετίζεται με ζητήματα δημοσιονομικής διαχείρισης. Για παράδειγμα, εξετάζοντας και την πείρα άλλων χωρών, μια πρόταση που θα μπορούσε να κατατεθεί στον επικείμενο διάλογο για την Συνταγματική Αναθεώρηση θα ήταν η θέσπιση ενός ανώτατου ορίου στην εξέλιξη του δημοσίου χρέους, ο οποίος θα εγκρίνεται από τη Βουλή με ενισχυμένη πλειοψηφία.

Το τρίτο σημείο αφορά την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων που αποτελούν γενεσιουργό αιτία αλλά και παράγοντα επιδείνωσης του προβλήματος υπερχρέωσης.

Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης υποστήριξε πως η συγκρότηση κοινοβουλευτικών επιτροπών που ανέλαβαν το έργο να διερευνήσουν τις αιτίες εκτόξευσης του δημοσίου χρέους είναι μια παγκόσμια πρακτική, από την οποία δεν μπορεί να απέχει η ελληνική Βουλή, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον καθώς η αντιμετώπιση του ελληνικού δημοσίου χρέους θα αποτελέσει πρόκριμμα για τον τρόπο αντιμετώπισης και άλλων υπερχρεωμένων χωρών.

Επίσης η συγκρότηση της Υποεπιτροπής ικανοποιεί μία από τις βασικές συστάσεις των δύο τελευταίων εκθέσεων των Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ Λουμίνα και Μποχοσλάφσκι, σύμφωνα με την οποία η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε έναν ανεξάρτητο και διαφανή έλεγχο προκειμένου να καθοριστούν οι αιτίες της υπερχρέωσης και να λογοδοτήσουν όσοι είναι υπεύθυνοι για αυτή την εξέλιξη.

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο κανονισμός 472/2013 της ΕΕ καθώς στο Άρθρο 7 παράγραφος 9 επισημαίνεται ότι «…τα κράτη μέλη που υπόκεινται σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής διεξάγουν πλήρη έλεγχο των δημόσιων οικονομικών τους προκειμένου να εκτιμήσουν, μεταξύ άλλων, τους λόγους που οδήγησαν σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα χρέους και να εντοπίσουν οποιαδήποτε πιθανή παρατυπία».

Όπως ανέφερε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, η Υποεπιτροπή της Βουλής μπορεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο με όρους κοινοβουλευτικής διπλωματίας,  επικοινωνώντας τα θέματα του ελληνικού χρέους στο Ευρωκοινοβούλιο, στα άλλα εθνικά κοινοβούλια, στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών καθώς και σε άλλους διεθνείς φορείς και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Ακόμη η Υποεπιτροπή θα πρέπει να λειτουργήσει ως κόμβος διαλόγου, στον οποίο Έλληνες και ξένοι επιστήμονες θα διατυπώνουν τις θέσεις τους, διάφοροι φορείς θα καταθέτουν τις προτάσεις τους και θα συγκεντρώνονται προς αξιοποίηση μελέτες για το θέμα της υπερχρέωσης.

Φωτό: sooc.gr