Ένα αρχαίο βάζο επέστρεψε: Από τον Σπύρο Λούη στους Ναζί, και πάλι πίσω

Πρόκειται για τον μελανόμορφο σκύφο του 6ου αιώνα π.Χ., με παράσταση αγώνα δυο δρομέων, υπό το βλέμμα των κριτών, που δόθηκε ως δώρο από τον αρχαιοπώλη Ιωάννη Λάμπρο στον Σπύρο Λούη ως νικητή του Μαραθωνίου των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896.

Το κύπελλο αρχικά ανακαλύφθηκε σε έναν τάφο στη Θήβα. Αφού δόθηκε στο Σπύρο Λούη ως έπαθλο, το αγγείο είχε χαθεί για πολλά χρόνια μαζί με άλλα, και τελικά εντοπίσθηκε στο γερμανικό Πανεπιστήμιο απ’ όπου και τελικά επεστάφη.

Ο Γεώργιος Καββαδίας προϊστάμενος του Τμήματος Συλλογών Αγγείων και Έργων Μικροτεχνίας και Μεταλλοτεχνίας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου αναφέρει: “Το 2012, όταν ζητήθηκε να διερευνηθεί τι συνέβη στο αρχαίο αγγείο, άρχισα να ελέγχω τις βιβλιογραφίες και τα αρχεία. Θεωρούσαν ότι είχε καταγραφεί στα αρχεία μας, αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ.”

Πώς βρέθηκε στη Γερμανία το έπαθλο του Σπύρου Λούη; Η απάντηση πάει πίσω στις πιο σκοτεινές διαδρομές της ευρωπαϊκής ιστορίας του 20ου αιώνα. Όπως επισημαίνει ο αρχαιολόγος Γιώργος Καββαδίας, πίσω από τη «μεταφορά» κρυβόταν ο ιστορικός Βέρνερ Πέεκ, ενεργό μέλος του ναζιστικού κόμματος και επικεφαλής της χιτλερικής νεολαίας στην Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε μία ανεπίσημη επίσκεψη του Χέρμαν Γκέρινγκ στην Αθήνα, εξηγεί ο Έλληνας αρχαιολόγος, ο Πέεκ είχε φροντίσει να κρύψει τον σκύφο στον διπλωματικό σάκο.

Όπως ανακοινώθηκε, το αγγείο θα εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στο Μουσείο των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, στην Αρχαία Ολυμπία όπου και θα είναι πλέον η μόνιμη στέγη του.

«Θεωρούμε ότι η πραγματικά ευγενή χειρονομία του Πανεπιστημίου του Μίνστερ είναι εξαιρετικά σημαντική από μεριάς του γερμανικού προς τον ελληνικό λαό. Η πολιτιστική κληρονομιά ανήκει στους λαούς που τη δημιούργησαν. Με αυτή την έννοια εκφράζω και εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης την ευγνωμοσύνη όλων μας προς εσάς που προβήκατε μέσα σε ένα πλαίσιο εξαιρετικά θετικής συνεργασίας και συναδελφικής αλληλεγγύης στη συγκεκριμένη απόφαση», δήλωσε η κ. Μενδώνη κατά την τελετή παράδοσης.