Από Τζαβέλλα και Δαλιανίδη, μέχρι Γιάνναρη: Επτά ταινίες-ορόσημο του ελληνικού σινεμά

Από Τζαβέλλα και Δαλιανίδη, μέχρι Γιάνναρη: Επτά ταινίες-ορόσημο του ελληνικού σινεμά

Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου υπογράφει ένα επταήμερο αφιέρωμα στον ντόπιο κινηματογράφο με δωρεάν προβολές στο Ολύμπιον της Θεσσαλονίκης.  

Τι είναι η πατρίδα μας; Έτη φωτός μακριά από όσα ρομαντικά και περιγραφικά διατρανώνει το «σχολικό» ποίημα του Ιωάννη Πολέμη, η πατρίδα είχε φέτος μια λαμπρή ευκαιρία να αναρωτηθεί και επισήμως πάνω σ’ αυτό το καίριο ερώτημα. Γιόρταζε τα 200 χρόνια της ως αυθύπαρκτο σύγχρονο κράτος, όπως όλοι ξέρουμε. Μόνο που έχοντας ήδη διανύσει τα ¾ του επετειακού 2021 λίγα πράματα μπορεί να πει κανείς πως έγιναν προς αυτήν την κατεύθυνση… Η πανδημία και οι πρωτόγνωρες αλλαγές που επέβαλε λειτούργησαν σίγουρα ως μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για αυτήν την χαμένη ευκαιρία. Ενδεχομένως και να είναι όντως έτσι, αν και η εναλλακτική του διαδικτύου, ενώ λειτούργησε περίφημα σε πλείστες άλλες εκφάνσεις του συλλογικού μας βίου, στην περίπτωση του «1821-2021» παρέμεινε οφλάιν –ίσως και οφσάιντ…

Εν πάση περιπτώσει, στο ύστατο βιράζ της επετειακής φιέστας έρχεται το σινεμά να βγάλει κάπως το φίδι απ’ την τρύπα. Τέχνη μαζικά λαϊκή, και σε απόλυτη συνάρτηση με την εκάστοτε εποχή που την γεννάει, ο κινηματογράφος έχει την ικανότητα να αποτυπώνει, άλλοτε υπόκωφα κι άλλοτε φωναχτά, την ζωή έτσι όπως είναι. Ακόμη κι αν πρόκειται για ταινία επιστημονικής φαντασίας… Γιατί το σινεμά είναι πολλά περισσότερα από τις ιστορίες που αφηγείται. Αξίες, κυρίαρχοι προβληματισμοί, χούγια ανθρώπων και λαών, καλαμπούρια-φετίχ, επικαιρικές αφορμές, συλλογικά παραμυθιάσματα, ιστορικά ξεκαθαρίσματα και αιώνιοι φόβοι καταφέρνουν και περνάνε μέσα από τις ταινίες, άμεσα ή παραβολικά, δίνοντας στίγμα για εποχές και λαούς.

Η ελληνική πραγματικότητα σε φιλμ

Συνεπώς, πολύ καλά το σκέφτηκε η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου κι έστησε – υπό την αιγίδα της γενικά άφαντης Επιτροπής «Ελλάδα 2021»– ένα μίνι κινηματογραφικό αφιέρωμα με τον θαυμάσιο τίτλο «Χώρα, σε βλέπω: Ο 20ος αιώνας του ελληνικού σινεμά». Σε επιμέλεια των σκηνοθετών, Σύλλα Τζουμέρκα και Ελίνας Ψύκου, το αφιέρωμα –που εντάσσεται στο ομότιτλο ευρύτερο πρόγραμμα της Ακαδημίας για την διάσωση, ψηφιοποίηση, προβολή και μελέτη ελληνικών ταινιών του 20ού αιώνα– προσπέρασε τις περισπούδαστες αναλύσεις, τις στρογγυλές τράπεζες και τα ρέστα, κι άφησε τις ταινίες να μιλήσουν από μόνες τους.

Επελέγησαν εφτά εμβληματικές ταινίες, ολότελα διαφορετικές μεταξύ τους, ταινίες που άρεσαν ή τέλος πάντων συζητήθηκαν στις μέρες τους. Σίγουρα, πάντως, ταινίες αντιπροσωπευτικές της εκάστοτε εποχής. Όλες μαζί, ως άλλο επταήμερο της Δημιουργίας, συνθέτουν το πολυπρισματικό πορτρέτο της Ελλάδας του 20ου αιώνα.

Οι ταινίες, που θα προβληθούν από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 6 Οκτωβρίου, είναι η μια πλευρά της είδησης. Η άλλη, που δεν είναι καθόλου υπολειπόμενη, είναι ο χώρος που θα τις φιλοξενήσει. Η ιστορική αίθουσα Ολύμπιον της Θεσσαλονίκης, 10 μήνες μετά την τελευταία της προβολή, σβήνει και πάλι τα φώτα της για να υποδεχτεί το κινηματογραφόφιλο κοινό, προσφέροντάς του δωρεάν επτά ταινίες που, ούτε λίγο ούτε πολύ, άλλαξαν την ιστορία του εγχώριου σινεμά. Συγκεκριμένα (οι παρουσιάσεις των ταινιών βασίζονται στο δελτίο Τύπου):

Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου, «Λούφα και παραλλαγή»


Στην διάρκεια της αναγκαστικής τους θητείας το 1967 και 1968, λίγο πριν και αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας, μια ομάδα στρατιωτών έχει αποσπαστεί στην τότε νεοσύστατη τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ. Ο σταθμός, επιφορτισμένος με την ψυχαγωγία του στρατεύματος, παρήγαγε μόνο προπαγανδιστικές ταινίες και επίκαιρα. Η ταινία ακολουθεί τις κωμικοτραγικές καταστάσεις της καθημερινότητας των στρατιωτών παραδίδοντας ένα απόλυτα αληθινό πορτρέτο μιας ολόκληρης εποχής.

Μέσα από μια συνθήκη καταπίεσης και ανελευθερίας, ο Νίκος Περάκης, βουτά στα προσωπικά του βιώματα και στήνει μια σπαρταριστή σάτιρα, όπου ο παραλογισμός καλύπτει την απόγνωση σε μια απολαυστικά δομημένη πολιτική φάρσα. Εμπνευσμένο από αληθινά πρόσωπα και γεγονότα της θητείας του σκηνοθέτη, και με αυθεντικότητα ως προς την γλώσσα και το ύφος της εποχής, το φιλμ ζωντανεύει το ξεκίνημα της δικτατορίας μέσα από ένα πικρά κωμικό φίλτρο και μια εντυπωσιακή άσκηση ισορροπίας τόνου και περιεχομένου. Παιγμένη από ένα χαρισματικό καστ, η «Λούφα» παραμένει αιχμηρή, καίρια και διασκεδαστική έως σήμερα.

► Η ταινία θα προβληθεί σε ψηφιακή κόπια, με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους θεατές.

Σκηνοθεσία: Νίκος Περάκης | 1984 | 96´ | Παραγωγή: Συνεργασία ΕΠΕ (Stefi Film), Eλληνικό Kέντρο Kινηματογράφου, Σπέντζος Φιλμ, Νίκος Περάκης Filmproduktion | Σενάριο: Νίκος Περάκης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Πανουσόπουλος | Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου | Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης | Σκηνικά: Γιώργος Κολιοπάντος | Κοστούμια: Χάιντρυν Μπραντ (aka Χάιδω Περάκη) | Ήχος: Μαρίνος Αθανασόπουλος | Μακιγιάζ: Νίκη Ψιμούλη, Αμαρυλλίς Σινιόσογλου

Παίζουν: Τάνια Καψάλη, Ιφιγένεια Μακάτη, Ρόκι Τέιλορ, Δημήτρης Πουλικάκος, Αντώνης Μανιάτης, Νίκος Καλογερόπουλος, Γιώργος Κιμούλης, Τάκης Σπυριδάκης, Φώτης Πολυχρονόπουλος, Γιάννης Χατζηγιάννης, Πάρις Τσέλιος, Σταύρος Ξενίδης, Ανδρέας Φιλιππίδης, Χρήστος Βαλαβανίδης, Αντώνης Θεοδωρακόπουλος, Νίκος Τσαχιρίδης

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβεία Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερης Α´ Ανδρικής Ερμηνείας & Καλύτερου Μοντάζ, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1984. Επίσημο Διαγωνιστικό, Φεστιβάλ Βερολίνου 1985. Ειδική μνεία, Φεστιβάλ Βαλένθια 1985.

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου, «Πρωινή περίπολος»


Σε μια έρημη, κατεστραμμένη πόλη, μια γυναίκα βαδίζει ολομόναχη. Προσπαθεί να διασχίσει την απαγορευμένη ζώνη και να φτάσει στη θάλασσα. Παντού παραμονεύουν παγίδες και η Πρωινή Περίπολος την παρακολουθεί. Οι μηχανισμοί της πόλης λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Ηλεκτρονικές φωνές καλούν τους ανύπαρκτους πολίτες να εγκαταλείψουν την πόλη. Ένας άντρας, από τους λίγους επιζώντες, που τώρα φρουρεί την πόλη, εμφανίζεται ξαφνικά κοντά της. Θα πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, θα προσπαθήσουν να θυμηθούν το παρελθόν. Μια σχέση βίας και θανάτου, μια ιστορία αγάπης σ’ έναν αβάσταχτο κόσμο, τι νόημα μπορεί να έχει;

Πιστή στο μετα-αποκαλυπτικό όραμα του Νίκου Νικολαΐδη για έναν πιθανό μελλοντικό κόσμο, η «Περίπολος» εκτυλίσσεται σε μια ερειπωμένη Αθήνα, όπου τα πάντα μοιάζουν στοιχειωμένα και οι άνθρωποι απλά αντηχούν τα ήθη και τις σχέσεις ενός κάποιου παρελθόντος. Μέσα από τη χρήση λογοτεχνικών αποσπασμάτων, και κινούμενο σε ένα ποιητικό και ταυτόχρονα σκληρό περιβάλλον, το φιλμ ζωντανεύει έναν εφιάλτη που (μπορεί να) αναφέρεται στο χτες, το αύριο, το τώρα. Χαρακτηριστικό δείγμα του κινηματογραφικού σύμπαντος του Νικολαΐδη, πρόκειται για μια θαυματουργή ταινία, φτιαγμένη με λιγοστά μέσα στην Ελλάδα των ‘80s, της οποίας η επίδραση παραμένει ανυπολόγιστη.

► Η ταινία θα προβληθεί σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, που δημιουργήθηκε το 2020 από τους κληρονόμους του σκηνοθέτη.

Σκηνοθεσία: Νίκος Νικολαΐδης | 1987 | 108´ | Παραγωγή: Νίκος Νικολαΐδης, ΕΚΚ, Μαρί-Λουίζ Βαρθολομαίου | Σενάριο: Νίκος Νικολαΐδης, με αποσπάσματα από έργα των Δάφνη ντι Μωριέ, Φίλιπ Κ. Ντικ, Ρέημοντ Τσάντλερ, Χέρμαν Ράουτσερ | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ντίνος Κατσουρίδης | Μοντάζ: Ανδρέας Ανδρεαδάκης | Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος | Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρί-Λουίζ Βαρθολομαίου | Ήχος: Ηλίας Ιονέσκο, Σίβυλλα Κατσουρίδη

Παίζουν: Μισέλ Βάλεϊ, Τάκης Σπυριδάκης, Παναγιώτης Θανασούλης, Τάκης Λουκάτος, Ράνια Τριβέλα, Χάρης Μαύρος, Νίκος Χατζής, Λιάνα Χατζή, Βίκυ Καβούρη

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβείο Σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1987. Βραβείο Φωτογραφίας, Βραβείο Σκηνογραφίας & Βραβείο Τεχνικών Επιτεύξεων, Κρατικά Βραβεία Ποιότητας ΥΠ.ΠΟ. 1988. Επίσημη Συμμετοχή στα Φεστιβάλ: Μόντρεαλ 1987, Αβοριάζ 1988, Σανρέμο 1988, Πορτό Φανταστίκ 1989, Κάιρο 1989, Τετουάν 1989.

Σάββατο 2 Οκτωβρίου, «Πρόσωπα λησμονημένα»


Ο Τόνι, ένας περιθωριακός τύπος του υπόκοσμου, επιστρέφει στην Ελλάδα από την Αμερική ύστερα από χρόνια. Σε ένα καμπαρέ της Τρούμπας βρίσκει ξανά την παλιά του ερωμένη, την Μαρία, η οποία είχε εγκαταλείψει για χάρη του άντρα και κόρη κι είχε γίνει πόρνη. Η κόρη της, Άλκη, ετοιμάζεται τώρα να παντρευτεί τον Παύλο, έναν πλούσιο νεαρό. Έχει ζήσει τόσα χρόνια πιστεύοντας πως η μητέρα της έχει πεθάνει. Όμως ο Τόνι τηλεφωνεί στον πατέρα της Άλκης και του ζητά χρήματα, προκειμένου να μην της αποκαλύψει την αλήθεια για τη μητέρα της. Και τότε, η Μαρία θα κάνει τα πάντα για να προστατέψει την κόρη της και να μην αφήσει τα δικά της λάθη να καταστρέψουν την ευτυχία της.

Δυο χρόνια μετά το ντεμπούτο του («Χειροκροτήματα», 1944), ο σκηνοθέτης-ορόσημο του ελληνικού σινεμά, Γιώργος Τζαβέλλας, επιστρέφει με τα «Πρόσωπα», την πρώτη του συνεργασία με τον Φιλοποίμενα Φίνο. Με την ταινία για πολύ καιρό χαμένη, και με τον ίδιο τον δημιουργό να την έχει αποκηρύξει κατά την κυκλοφορία (ήταν εμπορική αποτυχία), οι δεκαετίες που μεσολάβησαν την αποκατέστησαν ως σημαντικό εκπρόσωπο του μεταπολεμικού σινεμά. Ο Τζαβέλλας μάς βυθίζει στον κόσμο ενός αγνού μελοδράματος γεμάτο αμαρτωλούς γκάνγκστερ και ξεπεσμένους αριστοκράτες. Με φόντο την αθηναϊκή εικονογραφία και με ήρωες στο έλεος της ηθικής και της μοίρας, ο σκηνοθέτης εμπνέεται από τη λαϊκή λογοτεχνία κερδίζοντας την κριτική της εποχής, που χαρακτήρισε το έργο εφάμιλλο των σημαντικότερων διεθνών παραγωγών.

► Η ταινία θα προβληθεί σε ψηφιακή κόπια, με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους θεατές.

Σκηνοθεσία: Γιώργος Τζαβέλλας | 1946 | 86´ | Παραγωγή: Φίνος Φιλμ, Ωρίων | Σενάριο: Γιώργος Τζαβέλλας | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Πρόδρομος Μεραβίδης | Μοντάζ: Φιλοποιμήν Φίνος | Μουσική: Γιώργος Μαλλίδης | Ήχος: Φιλοποιμήν Φίνος | Μακιγιάζ: Σταύρος Κελεσίδης

Παίζουν: Στέλλα Γκρέκα, Αιμίλιος Βεάκης, Μιράντα Μυράτ, Γιώργος Παππάς, Ζινέτ Λακάζ, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Αθανασία Μουστάκα, Δήμος Σταρένιος, Μαρίκα Φιλιππίδου, Τζόλυ Γαρμπή, Κούλης Στολίγκας, Νάσος Κεδράκας, Αλέκος Γκόνης, Γιώργος Κοκούλης, Σώτος Αρβάνης, Τάκης Σαλιάρης, Γ. Λόγγος

Κυριακή 3 Οκτωβρίου, «Κορίτσια για φίλημα»


Η Ρένα, διευθύντρια τουριστικού γραφείου στην Νέα Υόρκη, έρχεται για διακοπές στην Ελλάδα μαζί με την ανιψιά της, Τζένη. Ο αδελφός της Ρένας χρειάζεται χρήματα για μια δουλειά κι εκείνη, για να τον βοηθήσει, ταξιδεύει στην Ρόδο για να συναντήσει τον επιχειρηματία Πέτρο Ράμογλου. Ο υιός Ράμογλου, ο Ανδρέας, κι ο φίλος του Κώστας ενδιαφέρονται να μπουν στο καλλιτεχνικό στερέωμα και ξετρελαίνονται με την Τζένη. Αποφασίζουν να την διεκδικήσουν ακολουθώντας ένα παλαβό σχέδιο αλλαγής ρόλων: ο Ανδρέας παριστάνοντας τον φτωχό Κώστα θα γοητεύσει την Τζένη, ενώ ο Κώστας υποδυόμενος τον πλούσιο Ανδρέα θα γνωρίσει την Έφη Ράμογλου, κόρη του επιχειρηματία. Αυτή η ανταλλαγή ρόλων θα δημιουργήσει ένα ντόμινο από μπελάδες και παρεξηγήσεις.

Όταν μιλάμε για εμπορικό ελληνικό μιούζικαλ, λίγες ταινίες μπορούν να σταθούν δίπλα στην κλασική επιτυχία του Γιάννη Δαλιανίδη, με το απόλυτο all-star cast της εποχής. Πάνω σε μια κλασική δομή παρεξηγήσεων και πλαστοπροσωπίας στήνεται ένα ξέφρενο θέαμα, όπου χαρακτήρες και καταστάσεις μπλέκονται απολαυστικά εν μέσω μουσικής και χορευτικών, σε μια συνταγή τόσο ιδανικά εκτελεσμένη που δικαιολογημένα το φιλμ παραμένει διαχρονική αξία της ελληνικής τηλεόρασης. Ιστορικής σημασίας, μιας και για πρώτη φορά έγχρωμη ελληνική ταινία γυρίζεται σε σινεμασκόπ, το φιλμ γίνεται εμπορικό φαινόμενο κερδίζοντας την μάχη των ταμείων ανάμεσα στις 93 (!) ελληνικές ταινίες εκείνης της χρονιάς.

► Η ταινία θα προβληθεί σε ψηφιακή κόπια, με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους θεατές.

Σκηνοθεσία: Γιάννης Δαλιανίδης | 1965 | 104´ | Παραγωγή: Φίνος Φιλμ | Σενάριο: Γιάννης Δαλιανίδης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης | Μοντάζ: Πέτρος Λύκας | Μουσική: Μίμης Πλέσσας | Σκηνικά: Μάρκος Ζέρβας | Κοστούμια: Α. Σταυροπούλου | Ήχος: Θανάσης Γεωργιάδης | Μακιγιάζ: Νίκος Ξεπαπαδάκος

Παίζουν: Ζωή Λάσκαρη, Ρένα Βλαχοπούλου, Μάρθα Καραγιάννη, Κώστας Βουτσάς, Ανδρέας Ντούζος, Χλόη Λιάσκου, Γιάννης Βογιατζής, Αλέκος Τζανετάκος, Γιώργος Γαβριηλίδης, Γιώργος Βρασιβανόπουλος, Άγγελος Μαυρόπουλος, Περικλής Χριστοφορίδης, Νίκος Παπαναστασίου, Ειρήνη Κουμαριανού, Μαρία Γκέκα, Κίτυ Ναυπλιώτου, Έλεν Ρωμανού, Μαρία Μαυριδόγλου, Αλέκα Χρηστίδη, Μάγδα Κιούρκου

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου, «Δοκιμή»


Καθώς η αντίσταση κατά της Χούντας κορυφωνόταν, ο Ζιλ Ντασέν μαζί με την Μελίνα Μερκούρη συνέχιζαν από την εξορία την επί σειρά ετών αντιδικτατορική τους δράση σε Ευρώπη και Αμερική. Το 1974, ο Ντασέν δημιούργησε αυτό το θαρραλέα αταξινόμητο φιλμικό δοκίμιο πάνω στις λαϊκές εξεγέρσεις, παρουσιάζοντας τις πρόβες και τα γυρίσματα μιας ταινίας που είχε ως θέμα τα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973, καθώς και τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι αντιχουντικοί αγωνιστές.

Συνδυάζοντας ντοκουμέντο, αναπαράσταση, μπρεχτικές δομές, πρόζα, μουσική και τις δικές του σκέψεις και εμπειρίες, ο Ντασέν δημιουργεί ένα φιλμ γεμάτο ενέργεια, πόνο αλλά και ελπίδα. Ο Θεοδωράκης και ο Μαρκόπουλος εκτελούν ζωντανά τα τραγούδια τους, η Μελίνα τραγουδάει το «Με το λύχνο του άστρου» από το «Άξιον εστί», προσωπικότητες της εποχής διαβάζουν ποιήματα, γράμματα φυλακισμένων και άλλα ντοκουμέντα του αντιδικτατορικού αγώνα, ενώ συγχρόνως παρεμβάλλονται κινηματογραφημένα επίκαιρα και αυθεντικές μαρτυρίες. Η «Δοκιμή» ολοκληρώθηκε με την πτώση της Χούντας και δεν κυκλοφόρησε ποτέ εμπορικά, παραμένοντας ένα καλλιτεχνικό και πολιτικό αίνιγμα.

► Η αγγλόφωνη ταινία θα προβληθεί με ελληνικούς υπότιτλους σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της ΕΑΚ.

Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν | 1974 | 88´ | Σενάριο: Ζιλ Ντασέν | Παραγωγή: Μελίνα Μερκούρη για τη Nike Films | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Άλαν Μέτζκερ | Μοντάζ: Σούζαν Μπάουμαν | Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης και δύο τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου | Σκηνικά: Νταν Κουίν | Ήχος: Μπιλ Ντέιλι

Παίζουν: Μελίνα Μερκούρη, Μίκης Θεοδωράκης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Ρένος Μάντης, Στάθης Γιαλελής, Ρόμπιν Γκούντμαν, Στιβ Ίνγουντ, Ολυμπία Δουκάκη, Τζέρρυ Ζάφερ, Γιάννης Ιορδανίδης, Τζον Μοράτους, Δημήτρης Χατζής, Τζον Ράντολφ, Τζέρολντ Ζίμαν, Λούις Ζόρικ, Σάλεμ Λούντβιχ, Στιβ Καρπ, Λου Τιάνο, Τομ Ηλιόπουλος, Φίλις Μακμπράιντ, Αριστείδης Φίλιπ Ντιβάλ, Στίβεν Ντιακρούσι, Γιώργος Πανουσόπουλος, Μάικλ Χάρντσταρκ, Μάικλ Μάλινς, Σάρα Κάνινγκχαμ, Τζέιμς Δούκας, Κρέγκ Αντονάτσι, Έλενα Κάραμ, Μπρέντα Κάριν, Βέρα Λόκγουντ, Τομ Όλντριτζ, Ζιλ Ντασέν. Ειδική συμμετοχή: Άρθουρ Μίλερ, Λόρενς Ολίβιε, Λίλιαν Χέλμαν, Μαξιμίλιαν Σελ, Ρεξ Ριντ

Τρίτη 5 Οκτωβρίου «Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας»


Ένας εύπορος μεγαλοαστός κι οι τρεις γιοι του βρίσκονται σε μια επιβλητική εξοχική έπαυλη, όπου αρχίζουν να υποκύπτουν στην νωθρότητα, απαλλαγμένοι από την ανάγκη οποιασδήποτε εργασίας. Η ακινησία γίνεται μεταδοτική και απλώνεται στον κόσμο τους σε σημείο ώστε πλέον να μοιάζουν με ζωντανούς-νεκρούς. Βγαίνουν από τον λήθαργο μόνο για φαγητό και σεξ. Ένας γιος επιχειρεί να φύγει μαζί με την υπηρέτρια, όμως πριν απομακρυνθεί νιώθει την κούραση να καταλαμβάνει το κορμί του, πριν κοιμηθεί επί τόπου στο σημείο όπου βρίσκεται. Ένας άλλος γιος κοιμάται αδιαλείπτως. Υπάρχει διέξοδος από την ηδονή της τεμπελιάς; Σε αυτόν τον κόσμο νοητικά γερασμένων, οκνηρών αρσενικών, μόνο η γυναίκα υπηρέτρια εκπροσωπεί μια θετική ενέργεια κίνησης και βούλησης.

Έχοντας πρόσφατα επιστρέψει στην Ελλάδα από το Παρίσι, και λίγα χρόνια μετά το σκηνοθετικό του ντεμπούτο («Τα χρώματα της ίριδας», 1974), ο Νίκος Παναγιωτόπουλος καταθέτει ίσως την πιο καθοριστική ταινία της φιλμογραφίας του αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στο εγχώριο κινηματογραφικό τοπίο. Σε μια πρώιμη δουλειά του που ανθίζει στο πέρασμα του χρόνου, ο Παναγιωτόπουλος ενορχηστρώνει μια σκοτεινή σάτιρα, που κοιτά με οίκτο την οκνηρή και παρακμιακή μεγαλοαστική τάξη της εποχής. Απόγονος ενός Μπουνιουέλ και προπομπός ενός μεταγενέστερου ελληνικού σινεμά, το φιλμ είναι αλληγορικό δίχως ποτέ να παγιδεύεται στον χρόνο (του), διατηρώντας την σουρεαλιστική δύναμή του όσο και την ανάλαφρη διάστασή του, που το έχει μετατρέψει σε διαχρονικό classic αγαπημένο.

► Η ταινία θα προβληθεί με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους θεατές σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της ΕΑΚ.

Σκηνοθεσία: Νίκος Παναγιωτόπουλος | 1978 | 117´ | Παραγωγή: Alix Film Productions Ltd | Σενάριο: Νίκος Παναγιωτόπουλος (από το μυθιστόρημα τού Αλμπέρ Κοσερί) | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ανδρέας Μπέλλης | Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου | Μουσική: Γκούσταβ Μάλερ | Σκηνικά: Διονύσης Φωτόπουλος | Κοστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος | Ήχος: Νίκος Αχλάδης | Μακιγιάζ: Φανή Αλεξάκη

Παίζουν: Όλγα Καρλάτου, Γιώργος Διαλεγμένος, Νικήτας Τσακίρογλου, Δημήτρης Πουλικάκος, Βασίλης Διαμαντόπουλος, Κώστας Σφήκας, Ήβη Μαυρίδη, Θανάσης Κονιάρης

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Χρυσό Βραβείο, Φεστιβάλ Λοκάρνο 1978. Β΄ Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Βραβείο Φωτογραφίας, Βραβείο Σκηνογραφία & Βραβείο Μοντάζ – ΠΕΚΚ, 19ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου 1978. Αργυρό Βραβείο, Φεστιβάλ Σικάγο 1978.

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου, «Από την άκρη της πόλης» (προλογίζει ο σκηνοθέτης)


Η καθημερινότητα μιας μικρής παρέας Ρωσοπόντιων, από τις περιπέτειες στην γειτονιά έως τις μικροκλοπές και το ψωνιστήρι στην Ομόνοια. Ο Σάσα, ο Κοτσιάν κι ο Παναγιώτης είναι μετανάστες από το Καζακστάν που ζουν στο Μενίδι και θέλουν να κατακτήσουν τον κόσμο. Ήρθαν στην Ελλάδα πριν λίγα χρόνια και νιώθουν ακόμα αποκλεισμένοι στη νέα τους πατρίδα. Ο Σάσα βρίσκεται σε διαρκή σύγκρουση με τον πατέρα του, και με μια δουλειά σε οικοδομή που μισεί. Ο Παναγιώτης φροντίζει μια πόρνη, μέχρι ο νταβατζής της να βρει κάποιον να την πουλήσει, αλλά την ερωτεύεται. Καθώς ένας φίλος τους πεθαίνει από νοθευμένη ηρωίνη, οι οργισμένα αδιέξοδες διαδρομές όλων των ηρώων διασταυρώνονται με συνταρακτικά αποτελέσματα.

Ηλεκτρισμένο πορτρέτο μιας περιπετειώδους εφηβείας αποκλεισμένης στο περιθώριο, για μια παρέα νέων οι οποίοι αποτολμούν την κατάκτηση της μεγάλης πόλης που απλώνεται μπροστά τους. Μια κατάκτηση που δεν θα είναι παρά απλώς το επόμενο βήμα προς την εκπλήρωση ενός ονείρου που μοιάζει πάντα φευγαλέο. Οι τρεις ήρωες ξεκινούν με ορμή «Από την άκρη της πόλης», όμως η σύγκρουση είναι πάντα σαρωτική. Η ταινία που θεμελίωσε τον Κωνσταντίνο Γιάνναρη ως έναν νέο μεγάλο δημιουργό του ελληνικού σινεμά, λίγο πριν την αυγή του 21ου αιώνα και τον «Δεκαπενταύγουστο» (2001).

► Η ταινία θα προβληθεί με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους θεατές σε νέα αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της ΕΑΚ.

Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Γιάνναρης | 1998 | 90´ | Σενάριο: Κωνσταντίνος Γιάνναρης | Παραγωγοί: Αναστάσιος Βασιλείου, Διονύσης Σαμιώτης | Executive producer: Μαρία Πάουελ | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Αργυροηλιόπουλος | Μοντάζ: Ιωάννα Σπηλιοπούλου | Μουσική: Άκης Δαούτης | Σκηνικά: Μιχάλης Σαμιώτης | Κοστούμια: Σάννυ Αλμπέρτη | Ήχος: Ντίνος Κίττου | Μακιγιάζ: Ελευθερία Ευθυμίου | Kομμώσεις: Χρόνης Τζήμος | Παραγωγή: Μύθος, Rosebud, Hot Shot Productions, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου

Παίζουν: Στάθης Παπαδόπουλος, Δημήτρης Παπουλίδης, Θεοδώρα Τζήμου, Κώστας Κοτσιανίδης, Παναγιώτης Χαρτοματσίδης, Ανέστης Πολυχρονίδης, Νίκος Καμόντος, Στέλιος Τσεμπογλίδης, Γιώργος Μαυρίδης, Παναγιώτα Βλαχοσωτηρίου, Σύλβια Βενιζελέα, Αιμίλιος Χειλάκης, Βάσσιας Ελευθεριάδης,΄Εβρη Σωφρονιάδη, Γιάννης Κοντραφούρης, Τάσος Νούσιας

Βραβεία / Διακρίσεις / Συμμετοχές σε Φεστιβάλ: Βραβείο Σκηνοθεσίας, και 2ο Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1998. Επίσημη Συμμετοχή, Πανόραμα Φεστιβάλ Βερολίνου 1999.

Πληροφορίες

«Χώρα, σε βλέπω: Ο 20ος αιώνας του ελληνικού σινεμά», Ολύμπιον (Πλ. Αριστοτέλους 10, Θεσσαλονίκη), από 30 Σεπτεμβρίου μέχρι 6 Οκτωβρίου. Είσοδος δωρεάν με σειρά προτεραιότητας, ώρα έναρξης προβολών 21:00.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα