Πέθανε ο ποιητής Μάρκος Άνα

Πέθανε χθες σε ηλικία 96 ετών ο ποιητής Μάρκος Άνα, ο πολιτικός κρατούμενος με τα περισσότερα χρόνια φυλακής την εποχή του Φράνκο, ο πολιτικός κρατούμενος με τα περισσότερα χρόνια φυλακής στην παγκόσμια ιστορία. Ο ποιητής, «απεβίωσε την Πέμπτη στο νοσοκομείο Γκρεγκόριο Μαρανιόν, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και φίλους», αναφέρει η Mundo Obrero, μια έκδοση του ΚΚΙ στους κόλπους του οποίου παρέμεινε στρατευμένος μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Μάρκος Άνα (Mάρκος το όνομα του πατέρα του και Άνα της μητέρας του) γεννήθηκε στην Αλκονάδα, ένα μικρό χωριό της Σαλαμάνκα, το 1920, από φτωχή οικογένεια μεροκαματιάρηδων του κάμπου. Το πραγματικό του όνομα είναι Φερνάντο Μακάρρο Καστίγιο. Η ζωή του χαρακτηρίστηκε από το μόνιμο πάθος του να υπερασπίζεται τους κατατρεγμένους και την απόλυτη αφοσίωσή του στα κομμουνιστικά του ιδεώδη. Από την εποχή της πρώιμης νιότης του πολέμησε στον εμφύλιο πόλεμο, στην πλευρά των δημοκρατικών. Όταν ο πόλεμος τελείωσε το 1939, συνελήφθη, μαζί με χιλιάδες δημοκράτες, και καταδικάστηκε σε θάνατο. Έμεινε στη φυλακή 23 χρόνια. Σ’ αυτό το επώδυνο Πανεπιστήμιο, έγραψε τα ποιήματα που διαπέρασαν τους τοίχους των φυλακών και έκαναν γνωστό τ’ όνομά του στον κόσμο, γεγονός που συνέβαλε στην ανάπτυξη μιας εκστρατείας αλληλεγγύης προς το πρόσωπό του. Ήταν ένας από τους πρώτους ισπανούς πολιτικούς κρατουμένους που υπερασπίστηκε η Διεθνής Αμνηστία.

«Κατηγορούμενος για τρεις δολοφονίες για τις οποίες είχαν ήδη τουφεκιστεί άλλοι κρατούμενοι», μπήκε στη φυλακή σε ηλικία 19 ετών και δεν βγήκε παρά στα 42 του, υπενθύμισε η εφημερίδα El Pais, παρουσιάζοντάς τον ως «τον πολιτικό κρατούμενο που έμεινε κλεισμένος στις φυλακές του Φράνκο για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».

Αφού εντάχθηκε πολύ νέος στο Κομμουνιστικό Κόμμα, στρατεύθηκε στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών κατά τον εμφύλιο πόλεμο (1936-1939). Μετά τη νίκη των εθνικιστών, συνελήφθη στη Μαδρίτη.

Καταδικάσθηκε δις σε θάνατο, όμως η ποινή του μετατράπηκε σε κάθειρξη. Ο νεαρός κρατούμενος άρχισε τότε να γράφει βιβλία ποίησης –όπως το «Espana a tres voces» (Η Ισπανία σε τρεις φωνές)– για τα οποία κέρδισε εγκώμια από τον Πάμπλο Νερούντα ή τον Ραφαέλ Αλμπέρτι. Ο πατέρας του είχε σκοτωθεί σε βομβαρδισμό στη διάρκεια του εμφυλίου.

Όταν απελευθερώθηκε το 1961, ο Μάρκος Άνα εξορίσθηκε στο Παρίσι όπου διηύθυνε το Κέντρο Ενημέρωσης και Αλληλεγγύης «με τον Πάμπλο Πικάσο ως επίτιμο πρόεδρο», υπενθύμισε η Mundo Obrero.

Μετά τον θάνατο του Φράνκο το 1975, μπόρεσε να επιστρέψει στην Ισπανία, όπου συνέχισε να γράφει και να αγωνίζεται για την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, ιδιαίτερα αυτών που κρατούνταν στη Χιλή από τη δικτατορία του Πινοτσέτ.

Αντιδρώντας στον θάνατό του, ο ηγέτης του κόμματος Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας τον χαιρέτισε στο Twitter ως «έναν ήρωα του λαού». «Είσαι το καμάρι των συντρόφων σου και δικό μας», έγραψε.

Το 2007 ο Μάρκος Άνα είχε δημοσιεύσει απομνημονεύματα με τίτλο «Πείτε μου πώς είν’ το δέντρο!» και στη συνέχεια, το 2013, ένα βιβλίο αφιερωμένο στη νεολαία που αντιμετώπιζε την οικονομική κρίση, το «Vale la pena luchar» (Αξίζει τον κόπο να μάχεσαι).

Το 2015, στα 95 του, έδωσε μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα eldiario.es , στην οποία υπενθύμιζε πως ουδέποτε υπήρξε «οπαδός της εκδίκησης».