Δημήτρης Βασιλάκης: Ο διεθνούς φήμης Έλληνας τζαζίστας, στο TEDxAthens

Πώς μπορείς να παντρέψεις την μουσική με την πολιτική; Πώς μπορεί η Jazz να μας θυμίσει τις πραγματικές αρχές και τις αξίες της δημοκρατίας; Ένας τζαζίστας, έχει τις απαντήσεις.

Με μια καριέρα ζηλευτή στον χώρο της μουσικής, ο διεθνούς φήμης τζαζίστας Δημήτρης Βασιλάκης ακολουθεί, πιστός στην τέχνη του, τη δική του πορεία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Χτίζοντας (σ)το όνειρο του.

Το BBC τον βάφτισε “Έλληνα Θεό της Jazz”, το ελληνικό Πανεπιστήμιο άνοιξε την αγκαλιά του για να τον υποδεχτεί, θρύλοι της τζαζ παίζουν και έπαιξαν μαζί του κι εκείνος πλάι τους, ενώ τα διεθνή βραβεία και οι διακρίσεις έρχονται το ένα μετά το άλλο.

“Οραματίζομαι μια Jazz Βουλή”

Λίγο πριν την ομιλία του στο TEDxAthens, μίλησε στο NEWS247 για το Jazz όραμα του για τη Δημοκρατία, για το πώς βλέπει την πατρίδα του εν μέσω  κρίσης αλλά και για τα άμεσα πλάνα του. Και δικαιολόγησε το γιατί θεωρείται ένας από τους κορυφαίους τζαζίστες αυτή τη στιγμή στον πλανήτη, παίζοντας μια αυθόρμητη εκτέλεση του θρυλικού “Summertime”. Κι ας ξεκίνησε από το New Wave των 80’s.

 

“Από το New Wave των 80’s και το Πολυτεχνείο, στις Jazz σκηνές του κόσμου”

Ο πολυτάλαντος Δημήτρης Βασιλάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Τον κέρδισε όμως ο πλανήτης και η μουσική. “Ξέρεις, νοιώθω πολίτης του κόσμου όλου”, μας λέει. Όλου όμως.

Από μικρή ηλικία έμαθε πιάνο, κιθάρα και βιολί. “Έπαιζα μόνος μου σχεδόν όλα τα όργανα από πολύ μικρή ηλικία”, δηλώνει ο ίδιος.

“Σαν έφηβος, μαζί με τον αδερφό μου, είχαμε μια new wave μπάντα, τους Art of Parties. Μεγαλώνοντας ανακάλυψα τον υπέροχο κόσμο, τον ωκεανό της Jazz και μαγεύτηκα. Μουσικά έχω επηρεαστεί από pop μουσική των 60’s, Beatles, Stones κλπ. Όμως η Jazz δεν έχει ημερομηνία λήξης, το κατάλαβα στην πορεία και την αγάπησα φανατικά γιατί είναι ότι πιο απελευθερωτικό υπάρχει”, προσθέτει.

Στα 18 του, ο Δ. Βασιλάκης πέρασε την  πύλη του Πολυτεχνείου για να σπουδάσει χημικός μηχανικός, αλλά τελικά αποφάσισε να υπηρετήσει τη μουσική του τρέλα.

Σπούδασε κλασικό σαξόφωνο, πιάνο και σύνθεση στο London College of Music και συνέχισε τις μουσικές Jazz σπουδές του στην Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου. Οι πρώτες εμφανίσεις του έλαβαν χώρα στο Λονδίνο, ενώ έδινε πάντα πολλές συναυλίες εντός και εκτός συνόρων. Το 1999 ηχογράφησε το πρώτο του άλμπουμ και έκτοτε συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες της Jazz σκηνής.

Έχει παίξει σε διάφορα φεστιβάλ στο εξωτερικό από την Αμερική μέχρι τα Βαλκάνια, έχει διευθύνει την Big Band του Δήμου Αθηναίων, έχει παρουσιάσει πολλά  μουσικά εκπαιδευτικά προγράμματα στο Μέγαρο Μουσικής ενώ πέρασε και από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας σαν διδάκτορας.

“Η μαγεία της Jazz είναι ότι δεν ξεχωρίζει κανέναν. Πάνω στο Band Stand είναι όλοι ίσοι έναντι ίσων. Παίζεις επειδή έχεις να πεις κάτι, αν δεν έχεις, δεν παίζεις καν”

Το 1999 ηχογράφησε στην Candid το ντεμπούτο του με τίτλο “Secret Path” και το 2001 με την συμμετοχή και παραγωγή του David Liebman , το “Daedalus Project – Labyrinth”, ένα άλμπουμ που γρήγορα δέχτηκε εξαιρετικές κριτικές. Ακολούθησαν το “Parallel Lines”, “Jazz of Bentley” και το “Across the universe”.

Η Jazz σαν μουσικό “πολίτευμα”

“Η Jazz είναι πραγματικά το πιο παγκόσμιο μουσικό είδος και αυτό θέλω να περάσω και στο ελληνικό κοινό. Πάνω σε αυτό βασίζεται και η όλη ιδέα του “Jazz Democracy”, που θα είναι άλλωστε και το κεντρικό αντικείμενο ομιλίας μου στο φετινό TEDxAthens”, λέει.

“Σε 18 λεπτά στο TEDx θα μιλήσουμε για την Jazz δημοκρατία. Αρχικά παρουσιάσαμε την ιδέα στο Τόκιο. Έχει να κάνει κυρίως με την επικοινωνία, έχει να κάνει με τη γλώσσα. Η Jazz μπορεί να μεταλλάσσεται και να λέει τα πάντα με μια αφήγηση, χωρίς τα πράγματα να είναι γραμμένα.

Είναι η παράλληλη πορεία και η συνεργασία, το 1+1=11. Το θέμα είναι ότι η δημοκρατία και η πολιτική, είναι έννοιες που υπάρχουν στο παγκόσμιο λεξιλόγιο και οι Έλληνες τις έχουμε δώσει. Και χαίρομαι που θα μιλήσω για αυτά στην Ελλάδα. Η δομή της μουσικής που παίζω, της Jazz, μπορεί να μας θυμίσει πώς πρέπει να λειτουργεί η δημοκρατία. Στην Ιαπωνία είχα ένα Γιαπωνέζο πιανίστα στην σκηνή. Παίζαμε μαζί και δείχναμε ότι παρότι δεν μιλάμε την ίδια γλώσσα, μπορούμε να συμφωνήσουμε και να διαφωνήσουμε”, αναφέρει.

“Στην Ελλάδα έχει χαθεί το αίσθημα του σεβασμού και της συνεργασίας”

“Με το μουσικό κουαρτέτο που θα βρεθώ στη Στέγη για την ομιλία, παίζουμε χρόνια μαζί. Στόχος είναι να αναδείξουμε την Jazz σαν μια παγκόσμια γλώσσα. Η μουσική αυτή έχει στοιχεία οικουμενικά. Ας πούμε, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, με αυτό το είδος, μπορώ να “μιλήσω”. Η Jazz από την άλλη βασίζεται σε δομές που τηρούνται. Οι αυτοσχεδιασμοί είναι δομημένοι, δεν παίζουμε ότι να’ ναι. Όταν παίζουμε υπηρετούμε την Jazz και τους κανόνες της. Έτσι συνδέεται και με τη δημοκρατία. Αυτοεκφράζεσαι, αυτοσχεδιάζεις, συνθέτεις επί τόπου, εκφράζεσαι ελεύθερα αλλά πάνω σε δυνατούς κανόνες. Η Jazz δεν είναι χαοτική, διέπεται από κανόνες και είναι ανοιχτή στην κριτική”, αναλύει ο Δ. Βασιλάκης.

“Την ώρα που σολάρω, οι υπόλοιποι “σχολιάζουν”. Υπάρχει συνεχής ανταλλαγή ιδεών, δεν συνοδεύει στεγνά κανείς τον άλλο. Υπάρχει ισότητα και ισοδυναμία, εκφράζονται πολλαπλές απόψεις και οι άλλοι επεξεργάζονται τα δεδομένα μέχρι να πάρουν τον λόγο επί σκηνής. Αυτό είναι και η δημοκρατία που την έχουμε ξεχάσει όπως θα έπρεπε να είναι. Πάνω στη σκηνή σεβόμαστε ο ένας τον άλλο και τη διαφορετικότητα μας, ακούμε ο ένας τον άλλο και παραδειγματιζόμαστε. Μακάρι αυτό να γινόταν σε ένα στρογγυλό τραπέζι, στις Επιτροπές, στη Βουλή”.

Σεβασμός στη διαφορετικότητα

Συνεχίζοντας ο ίδιος μιλάει για την υπέροχη αντίθεση της δημιουργικής ασυμφωνίας. “Παίζοντας ο καθένας φέρει το είδος και τις επιρροές του. Τέσσερις διαφορετικοί άνθρωποι μπορούμε παρά τα διαφορετικά μας στυλ να επικοινωνήσουμε. Θέλουμε να δείξουμε την εποικοδομητική διαφωνία. Στην Ελλάδα έχει χαθεί το αίσθημα του σεβασμού και της συνεργασίας. Θα ήταν ωραίο να υπήρχε μια Jazz Βουλή”, λέει ο ίδιος απαντώντας σε ερώτηση μας για το πάντρεμα της Jazz με τους νέους όρους δημοκρατίας το 2013.

Περί ρατσισμού

“Υπάρχει ρατσισμός στην Ελλάδα;” είναι η επόμενη ερώτηση και πώς βλέπει την ελληνικότητα του μέσα στη μουσική.

“Βλέπω τον εαυτό μου, την ελληνικότητα μου, μέσα σε κάτι το πολύτιμο. Η ελληνικότητα μου είναι πολύτιμη και γι’ αυτό θέλω να βάλω στοιχεία της στη μουσική μου, όχι όμως να τα επιβάλλω. Η ελληνικότητα θέλω να μπει σαν νέα ιδέα. Την Ελλάδα την λατρεύω, αισθάνομαι τυχερός που γεννήθηκα εδώ. Είμαι όμως πολίτης του κόσμου, έξω από κάθε σωβινισμό. Ζώντας έξω συνειδητοποιείς πόσο πολύ μπορείς να γίνεις ανθρωπιστής. Πολλές φορές το να είμαι ξένος κάπου μου δίνει δύναμη, είναι κάτι το απελευθερωτικό για μένα. Δε με αγγίζουν οι χαρακτηρισμοί ξενοφοβίας και ο ρατσισμός”, αναφέρει.

“Ναι, στην Ελλάδα υπάρχει ρατσισμός. Εμείς έχουμε δώσει τους όρους της φιλοξενίας και τους ξεχνάμε. Από την άλλη, έχουμε μεγάλη καρδιά. Ξέρουμε πώς πρέπει να φερθούμε τους ξένους. Όμως είχαμε μάθει χωρίς πολλούς ξένους. Το να ζεις σε μικρή κοινωνία είναι δύσκολο. Και η Ελλάδα είναι μια μικρή κοινωνία, είναι μαι μικρογραφία του τι γινόταν στο εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια με την ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων.

Η Jazz ωστόσο, δε γνωρίζει από ρατσισμό και διακρίσεις και γι’ αυτό ευδοκιμεί στα μεγάλα αστικά κέντρα. Και σίγουρα η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της είναι και θέμα νοοτροπίας και ζήτημα του πώς εν τέλει προσεγγίζεις την κουλτούρα σου και ευνοείς την διαφορετικότητα. Τα μικρά Σκόπια ας πούμε έχουν Μουσική Ακαδημία και δίνουν διπλώματα για τη Jazz μουσική”, προσθέτει.

Τι θα αλλάζατε στην Ελλάδα του 2013;

“Την νοοτροπία. Έχουμε την νοοτροπία ότι θα τα κάνουμε όλα για την πάρτη μας. Δεν δουλεύουμε καλά με το σύνολο. Αυτό είναι το βασικό. Αναλωνόμαστε σε μικροπολιτική και στο περιτύλιγμα και ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του. Και σε αυτό φταίνε και οι πολιτικοί. Χρειαζόμαστε εφαρμόσιμες προτάσεις και λύσεις, όχι περιτύλιγμα. Υπάρχει κομματικοποίηση, όχι πολιτικοποίηση. Στο εξωτερικό οι πολιτικοί δεν εμφανίζονται τόσο πολύ στα κανάλια. Ξαναλέω, εμένα με ενδιαφέρει η ουσία, να δούμε πώς μπορούμε να βγούμε πρακτικά από την κρίση, να δράσουμε από κοινού. Η πολιτικοποίηση που μοιάζει με την οπαδική λογική που έχουμε στην Ελλάδα δεν οδηγεί πουθενά.

Πρέπει επίσης να επενδύουμε στην κουλτούρα. Θα έπρεπε να έρχονται εδώ να σπουδάσουν τη γλώσσα μας, όχι να τη σπουδάζουν μόνο στην Οξφόρδη. Όλα ξεκινάνε από την Πολιτεία, όμως Πολιτεία είμαστε όλοι. Όταν ο άλλος πετάει ένα σκουπίδι κάτω, φταίει ο ίδιος, όχι το Κράτος του. Και σίγουρα φταίνε και τα media που εμμένουν στην εικόνα και στο κουτσομπολιό, μόνο σε ότι πουλάει και κάνει νούμερα”, απαντάει ο Δ. Βασιλάκης.

“Θα βοηθούσε και μια βόλτα έξω, το χαστούκι του εξωτερικού βοηθάει. Είχαμε συνηθίσει να ζούμε με πολλά. Οι Έλληνες έξω ζούσαν με ελάχιστα πράγματα, εντός συνόρων ήμασταν κακομαθημένοι”

“Η τέχνη γεννάει ευκαιρίες”

“Λόγω κρίσης υπάρχουν αφορμές. Οι καλλιτέχνες δίνουν πράγματα που δεν έδιναν πριν. Βγάζουν και αναζητούν νέα πράγματα σε όλες τις εκφάνσεις της τέχνης. Σε έναν νέο θα έλεγα, θα τον συμβούλευα μέσα στην κρίση να είναι ο εαυτός του. Οι δυσκολίες μας κάνουν να απογοητευτούμε και να χάνουμε τον εαυτό μας. Η φλόγα της δημιουργίας υπάρχει αλλά χρειάζεται συντήρηση.

Ο τόπος μας, δίνει ενέργεια και ώθηση. Γίνονται πολλά σε αυτή τη μικρή χώρα, υπάρχει ταλέντο. Ωστόσο θα βοηθούσε και μια βόλτα έξω, το χαστούκι του εξωτερικού βοηθάει. Είχαμε συνηθίσει να ζούμε με τα πολλά. Οι Έλληνες έξω ζούσαν με ελάχιστα πράγματα, ενώ εντός συνόρων ήμασταν κακομαθημένοι. Χρειάζεται ένα μικρό χαστουκάκι. Όσοι σπουδάζουν έξω βλέπουν πώς ο κόσμος σέβεται την τέχνη. Θέλω πλέον να μπω σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο και να νιώσω το ίδιο δέος”, λέει ο τζαζίστας και προσθέτει:

“Η λύση όμως δεν είναι το να εγκαταλείψει κανείς τη χώρα. Η λύση είναι να πάρει αν θέλει τη γεύση και να παλέψει εδώ. Αν φύγουν όλα τα μυαλά, ποιος θα μείνει πίσω; Το να μείνει εδώ και να ματώσει, να πονέσει, έχει νόημα. Ναι, δεν υπάρχει υποδομή, όμως από την άλλη και έξω υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός. Πρέπει κανείς να πάει έξω να πάρει τη γνώση και να επιστρέψει για να βοηθήσει, και να έχει τη δύναμη να προχωρήσει. Πιστεύω πως στην εποχή της κρίσης ανοίγουν πράγματα. Πριν την κρίση υπήρχαν στεγανά και όρια από όσους είχαν πάρει τον έλεγχο. Τώρα οι δομές ανοίγουν και ευνοούνται οι νέες ιδέες”.

The Greek Gang

Μία από τις ιδέες του Δ. Βασιλάκη, είναι και το “The Greek Gang”. Ο ίδιος εξηγεί:

“Σαν ιδέα άρχισε με τους Jazz Warriors στο Λονδίνο, μια τζαζ πλατφόρμα που αναδεικνύει νέους μουσικούς της Jazz. Κυρίως από ghettos ή inner cities και deprived communities όπως τα αποκαλούμε, πολύ συχνά των μαύρων ή afro-caribbeans. Τους μαθαίνει και τους δίνει δυνατότητα να παίζουν και να αναπτύσσουν την δική τους φωνή, κάτι που μοιάζει με τα θρυλικά γκρουπ του Miles, ή του Art Blakey ‘s με τους jazz messengers. Και τους βγάζει από τα ναρκωτικά και την περιθωριοποίηση.

Πρόκειται για ένα βραβευμένο concept και educational platform στην Βρετανία. Μέσα από αυτή την συνεργασία μαζί τους, από το 2002, άρχισε η ιδέα και υλοποιήθηκε, πρώτα από το group Jazz Greek warriors, με το οποίο παίξαμε και στο φεστιβάλ Jazz της Τεχνόπολης, αλλά και στην συνέχεια με τους “The Greek Gang”.

Αποτελούνται από πρώην μαθητές μου, και νυν super παίκτες κυρίως στο Λονδίνο όπου έχουν μαζευτεί αρκετοί, με πολύ επιτυχημένες εμφανίσεις στο London Jazz Festival. Και είναι όλοι πλέον υπέροχοι μουσικοί που κι εγώ για να παίξω μαζί τους πρέπει να προπονηθώ σκληρά.

Σε ότι αφορά την Jazz στην Ελλάδα νομίζω πως υπάρχει πολύ ταλέντο αλλά δεν βοηθούν τα όσα προβάλλονται για κατανάλωση και δυστυχώς λόγω κρίσης, έχουν κλείσει πολλοί χώροι. Υπάρχει όμως αγάπη για τη μουσική αυτή στη χώρα μας, το βλέπω από τα παιδιά με τα οποία συνεργάζομαι. Χρειάζονται όμως να γίνουν πολλά από το Κράτος, όχι μόνο για τη Jazz αλλά και για τις Τέχνες γενικά”.

Και εγένετο “Art Escape Movement”

“Τι είναι το Art Escape Movement;”, τον ρωτάμε. “Η λογική ήταν να κάνουμε κάτι το δικό μας σαν Guerilla Movement. Να χτυπήσουμε μια πόρτα και να πούμε “θες λίγη Jazz για το βραδινό σου;”. Ή να καταλάβουμε ένα πάρκο και να παίζουμε μουσική.

Μιλάμε για ένα δίκτυο συνεργασίας. Κατά καιρούς κάνουμε διάφορα δρώμενα. Έδωσα την ιδέα και όποιος θέλει φυσικά μπορεί να την πραγματοποιήσει και να την εξελίξει. Μέσα από όλο αυτό γεννήθηκε η παράσταση – δρώμενο “Γεννήτρια” που ανεβαίνει στο θέατρο Cartel και στην οποία συμμετέχω. Για την ακρίβεια ανεβαίνει στις 14-15 και 21-22 Δεκεμβρίου και είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτή”.

Ο Δημήτρης Βασιλάκης θα μιλήσει και θα παίξει ζωντανά στη σκηνή του TEDxAthens που θα διεξαχθεί στις 29 και 30 Νοεμβρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Και όποιος θέλει να τον ακούσει ζωντανά, μπορεί να βρεθεί τα Σάββατα στο Jazz Point (Ακαδημίας 18).

Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο TEDxAthens 2013 μπορούν να επισκεφθούν το http://2013.tedxathens.com/ και να συμπληρώσουν τη σχετική αίτηση.

Λίγα λόγια για το TEDxAthens:

Το TEDxAthens ξεκίνησε την δράση του το 2009 και είναι μία από τις πρώτες TEDx εκδηλώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Στόχος του TEDxAthens, είναι να αναδείξει και να προωθήσει την εμπειρία του TED σε τοπικό επίπεδο, παρουσιάζοντας ομιλητές που εμπνέουν με τις ιδέες, τα οράματα και τα επιτεύγματά τους. Το TEDxAthens 2012 παρακολούθησαν περίπου 1.500 άτομα.

Για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε ομιλίες, παρακαλούμε επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες www.ted.com, www.tedxathens.com και http://blog.tedxathens.com ή ακολουθήστε μας στο facebook http://www.facebook.com/tedxathens και στο twitter @Tedxathens.