Ο Άρης Μεσσήνης στο NEWS 247: “Στην εμπόλεμη ζώνη, ο φόβος είναι σύντροφος”

Ο Άρης Μεσσήνης στο NEWS 247: “Στην εμπόλεμη ζώνη, ο φόβος είναι σύντροφος”

Συνέντευξη στο NEWS 247 παραχώρησε ο βραβευμένος φωτορεπόρτερ Άρης Μεσσήνης. Τι μας είπε για τις εμπειρίες του στην εμπόλεμη ζώνη της Λιβύης, αλλά και τις δυσκολίες που μπορεί κανείς να συναντήσει καταγράφοντας μια διαδήλωση στην Ελλάδα (Pics)

Ο βραβευμένος Έλληνας φωτορεπόρτερ Άρης Μεσσήνης*, ενόψει της συμμετοχής του στο ΤΕDxKalamata “Brave New World”, μίλησε στο NEWS 247 για το τι σημαίνει να υπηρετείς με συνέπεια το φωτορεπορτάζ, τις δύσκολες στιγμές, αλλά και την αξία του να αποτυπώνεις την αλήθεια σε έναν κόσμο, που γίνεται όλο και ποιο βίαιος.

Ο Α. Μεσσήνης μας περιέγραψε τις εμπειρίες του από τον εμφύλιο στη Λιβύη και τον φόβο που στην εμπόλεμη ζώνη, μπορεί να γίνει ο πιο χρήσιμος σύμβουλος.

Διαβάστε την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του σπουδαίου φωτορεπόρτερ και δείτε (πατώντας τα βελάκια) τις συγκλονιστικές φωτογραφίες που μας παραχώρησε από το προσωπικό του αρχείο.

–  Πότε ξεκίνησες να φωτογραφίζεις και πώς κόλλησες το “μικρόβιο” της φωτογραφίας;

Το “μικρόβιο” είναι οικογενειακό. Με πατέρα φωτορεπόρτερ και μητέρα δημοσιογράφο δύσκολο να ξεφύγεις. Ξεκίνησα να φωτογραφίζω από πολύ μικρός. Τα Σαββατοκύριακα που δεν είχα σχολείο ζητούσα από τον πατέρα μου να με παίρνει μαζί του στα γήπεδα και του “έκλεβα” μια μηχανή για να μάθω.

– Ποια ήταν η πρώτη σου δουλειά;

Η πρώτη μου επαγγελματική εμπειρία ήταν το 1996 στο αθλητικό φωτορεπορτάζ.

– Τι σημαίνει “καλή” φωτογραφία;

Καλή ειδησεογραφική φωτογραφία (για να μην μπερδεύουμε την τέχνη με το φωτορεπορτάζ)  είναι μια εικόνα  που περιέχει όσο πιο πολλές πληροφορίες γίνεται για τον αναγνώστη. Πέραν όμως των ενημερωτικών πληροφοριών, η καλή φωτογραφία πρέπει να μεταφέρει απόλυτα την ατμόσφαιρα, το κλίμα, την ένταση (αν υπάρχει) και να προβληματίζει και να γεννά ερωτηματικά στο αναγνωστικό κοινό, και όλα αυτά με όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό αλλά ουδέτερο τρόπο από πλευράς φωτογράφου, χωρίς να λείπει φυσικά και η αισθητική του “άποψη” όταν αυτό είναι επιτρεπτό από τις συνθήκες.

– Το επάγγελμα του φωτογράφου, θέλει καλώς εννοούμενη τρέλα; Υπήρξε κάποια στιγμή που πραγματικά φοβήθηκες για τη ζωή σου;

Όντως, υπάρχουν στιγμές που και ο ίδιος σκέφτομαι ότι, ίσως είμαι τρελός που βρίσκομαι σε κάποια μέρη. Κάποιος όμως πρέπει να κάνει κι αυτή τη δουλειά, που κατά τη γνώμη μου, είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό επάγγελμα.

Σε εμπόλεμες περιοχές η ζωή σου κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή. Πόσο μάλλον όταν βρίσκεσαι στην πρώτη γραμμή μιας μάχης και δέχεσαι πυρά. Ο φόβος, όταν τον διαχειρίζεσαι σωστά, είναι ο καλύτερος σύμβουλος και σύντροφος σου σε τέτοιες περιπτώσεις. Είναι αυτός που δε σε αφήνει να περάσεις την κόκκινη γραμμή και να κανείς το “επιπλέον βήμα” που μπορεί να καταστεί μοιραίο, κάτι σαν αυτό που λέει ο λαός “ο φόβος φυλάει τα έρμα”.

– Πριν το “κλικ”, προλαβαίνεις να σκεφτείς ή λειτουργείς αυθόρμητα; Για παράδειγμα τι σκέφτηκες όταν τράβηξες την επίμαχη βραβευμένη φωτογραφία με την κιθάρα;

Στις δύσκολες καταστάσεις σαφώς και λειτουργώ αυθόρμητα προσπαθώντας πάντα να βάλω στις εικόνες μου την δική μου φωτογραφική αισθητική. Στην εικόνα με τον κιθαρίστα ήταν τέτοια η έκπληξή μου όταν αντίκρυσα το θέαμα, όπου ενστικτωδώς σήκωσα τη μηχανή για να καταγράψω αυτό που συνέβαινε απέναντί μου χωρίς να προλάβω να σκεφτώ αυτό που γινόταν.

– Πώς θα περιέγραφες την εμπειρία σου στη Λιβύη; Υπάρχουν ομοιότητες με όσα γίνονται αυτό τον καιρό στην Αίγυπτο;

Στη Λιβύη είχαμε έναν εμφύλιο πόλεμο για την ανατροπή ενός καθεστώτος. Στην Αίγυπτο έχουμε πραξικόπημα και διαδηλώσεις. Αιματηρές και βίαιες μεν αλλά διαδηλώσεις, όχι πόλεμο. Δυστυχώς όμως, όπως τα βλέπω, κι εύχομαι να κάνω λάθος, δε θα αργήσει όπου μπορεί να δούμε να επαναλαμβάνεται η ιστορία της Λιβύης και στην Αίγυπτο, και τότε μόνο θα μπορέσουμε να κάνουμε συγκρίσεις. Το σίγουρο είναι ότι και οι δυο λαοί πάλεψαν και παλεύουν για τη δημοκρατία. Το δυσάρεστο όμως για τη Λιβύη είναι ότι ενώ το καθεστώς Καντάφι έπεσε, δε νομίζω ότι νίκησε η δημοκρατία, μέχρι τώρα τουλάχιστον. Αυτό φαινόταν πριν ακόμη τελειώσει ο πόλεμος και όσοι βρεθήκαμε εκεί πιστεύω ότι το καταλάβαμε.

– Πόσο δύσκολο είναι το επάγγελμα του φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα του 2013;

Σε μια χώρα που δεν υπάρχει φωτογραφική παιδεία είναι αρκετά δύσκολο να δουλεύεις όταν όλοι γύρω σου είναι καχύποπτοι κι εχθρικοί, και το αφήνω σε εσάς να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι να δουλέψεις.

– Οι συνάδελφοι σου από το εξωτερικό πώς περιγράφουν την κατάσταση στην Ελλάδα;

Με ανησυχία αλλά σίγουρα  πιο αντικειμενικά από τους Έλληνες. Βέβαια δε βιώνουν τις αδικίες που υφίσταται το μεγαλύτερο κομμάτι του λαού μας, αλλά σαν τρίτο μάτι σίγουρα έχουν μια πιο αντικειμενική άποψη.

Το λυπηρό είναι ότι εμείς δε μπορούμε ακόμη να δούμε αντικειμενικά τα πράγματα γι’ αυτό ίσως και δε μπορούμε να βρούμε λύση στο πρόβλημα.

– Υπάρχει λογοκρισία στις πορείες στην Αθήνα; Είναι τελικά το επάγγελμά σου, ένα “επάγγελμα υπό διωγμό”;

Ναι, αλλά όσο το επάγγελμα μας είναι κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα του κράτους, και για όσο ακόμη έχουμε Σύνταγμα, κανείς δε μπορεί να μας διώξει. Το θέμα είναι να κρατάς ουδέτερη στάση όταν δουλεύεις. Αν όχι, καλύτερα θα ήταν να φύγεις από μόνος σου ή να αλλάξεις επάγγελμα και να μην ονομάζεις τον εαυτό σου φωτορεπόρτερ.

– Προσωπικά έχεις δεχτεί επιθέσεις. Πιστεύεις πως υπάρχει κλιμάκωση της βίας και της καταστολής τα τελευταία χρόνια;

Σίγουρα υπάρχει κλιμάκωση της βίας. Όσο μάλιστα οι αδικίες μεγαλώνουν θα μεγαλώνουν και οι αντιδράσεις, βίαιες ή μη βίαιες, γεγονός που σημαίνει ότι θα αυξάνεται και η καταστολή. Όσο δεν ήμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε το μεγαλύτερο δημοκρατικό όπλο που έχουμε στα χέρια μας που είναι η ψήφος μας, για το κοινό και όχι για προσωπικό συμφέρον φυσικά, τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα.

*Ο Άρης Μεσσήνης, Επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), αποτυπώνοντας την τρέλα του πολέμου στη μάχη της Σύρτης στη Λιβύη, τιμήθηκε με το βραβείο Bayeux-Calvados για πολεμικούς ανταποκριτές και οι φωτογραφίες του από τα πεδία των μαχών στο εξωτερικό και τις διαδηλώσεις στην Ελλάδα κάνουν το γύρω του κόσμου.

 

** Δείτε τα γεγονότα γύρω μας από τη ματιά του και τη δική του οπτική γωνία στις 26 Ιουλίου στο Αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας.

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα