ΘΑ ΤΟΛΜΟΥΣΕΣ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΑΠΟ ΑΣΤΕΓΟ ΣΕ ΚΑΚΟΦΗΜΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ; ΕΜΕΙΣ ΤΟ ΚΑΝΑΜΕ

«Άφαντοι» δρόμοι και γειτονιές που παρακάμπτεις, με το φόβο της απειλής. Αποξενωμένα «πολύχρωμα» σοκάκια που πλημμύρισαν ουσίες, απόγνωση και ενοχή. Και το κέντρο της Αθήνας ξαφνικά μίκρυνε, αφού τραβήξαμε μία κόκκινη νοητή γραμμή. Αφήσαμε «εκτός», πολλές από τις ιστορικές προεκτάσεις και νευραλγικές αρτηρίες του. Από την πλατεία Βάθης, τη Σωκράτους, τη Σοφοκλέους και τη Ζήνωνος, μέχρι τη Μενάνδρου, την Αθηνάς και ολόκληρες γειτονιές σε Ψυρρή και Μοναστηράκι. Εκεί που ο – 52χρονος σήμερα – Χρήστος αυτοκαταστρεφόταν. Εκεί που ένιωθε στο πετσί του την απόλυτη «ηδονή της πτώσης», όπως θυμάται.

Εφτά χρόνια μετά πραγματοποιεί την ίδια διαδρομή. Και πλήρως «καθαρός» βλέπει το κέντρο όχι σαν «σκοτεινό» καταφύγιο για χρήση ηρωίνης, αλλά σαν την πόλη που του έδωσε τη δυνατότητα να βρει ξανά το «φωτεινό» μονοπάτι του προς τη ζωή. Για εκείνον, οι δρόμοι πέριξ του Εθνικού Θεάτρου έπαψαν να φέρνουν στο νου τις βραδιές που ο κρύος ιδρώτας έλουζε τις σκέψεις του και θόλωνε το μυαλό του. Σήμερα γνωρίζει πως το αναγεννησιακό κτίριο σχεδίασε ο Τσίλλερ στα πρότυπα της βιβλιοθήκης του Αδριανού και πολύ περισσότερο, γνωρίζει εκ πείρας πόσο θεραπευτικά λειτουργεί η δραματοθεραπεία στα πρώτα στάδια της απεξάρτησης.

Το WE του NEWS 247 ακολούθησε τον 52χρονο σε αυτές τις «αόρατες διαδρομές». Και μαζί ολοκληρώσαμε την πρώτη πιλοτική ξενάγηση στο κέντρο της Αθήνας από αστέγους. Με οδηγό τη μνήμη και εικόνες του παρελθόντος, περάσαμε από όλα τα κομβικά σημεία που τέμνονται με την σημερινή κάθαρση και είδαμε την Αθήνα μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες πρώην τοξικομανών και ανθρώπων που η τύχη δεν στάθηκε με το μέρος τους και βρέθηκαν στο δρόμο.

 

Τι είναι όμως οι «Αόρατες Διαδρομές» με ξεναγό τη «Σχεδία»;

«Αόρατες Διαδρομές» είναι ο τίτλος της νέας κοινωνικής πρωτοβουλίας του περιοδικού «σχεδία». Πρόκειται για ένα πρόγραμμα περιηγήσεων στο κέντρο της Αθήνας με οδηγούς (νυν και πρώην) αστέγους. Βασικός στόχος των περιηγήσεων είναι να ενεργοποιήσουν τον ίδιο τον άνθρωπο – οδηγό και να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι να ακουστούν οι προσωπικές μαρτυρίες των ίδιων και να γνωρίσουμε την πόλη μας από μια άλλη οπτική, όπως την έζησαν και εξακολουθούν να τη ζουν ευπαθείς συμπολίτες μας.

«Οι περιηγήσεις κινούνται στα πρότυπα διαδρομών που διοργανώνονται από περιοδικά δρόμου στο Μόναχο, το Αμβούργο και το Λονδίνο και ήδη γνωρίζουν τεράστια απήχηση», αναφέρει ο διευθυντής του περιοδικού «Σχεδία», Χρήστος Αλεφάντης.

Οι στάσεις, εφτά. Ο Ξενώνας φιλοξενίας αστέγων  του Δήμου Αθηναίων (Ξενοδοχείο IONIS),  ο ΟΚΑΝΑ στην Πλατεία Βάθης, το Διοικητικό Εφετείο στη Σωκράτους, το Εθνικό Θέατρο στην Αγίου Κωνσταντίνου, Κέντρο Ημέρας ΠΡΑΞΙΣ στη Δεληγιώργη, οι δομές ΚΥΑΔΑ – ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ – ΞΕΝΩΝΑΣ του υπουργείου Υγείας σε συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό, η Βαρβάκειος Αγορά με τους περιφερειακούς χώρους του πρώην κοινωνικού φαρμακείου, αλλά και τα στενά εκπόρνευσης αλλοδαπών κοριτσιών. Διάρκεια διαδρομής: Δύο ώρες. Οι οδηγοί στο σύνολό τους, τρεις. Τα βιώματα διαφορετικά. Η μοίρα κοινή: Στο δρόμο. Το μήνυμα ένα: η κινητοποίηση. «Αλλά για να έρθει η κινητοποίηση, πρέπει να προηγηθεί η ενημέρωση, η γνώση και η ευαισθητοποίηση», αναφέρουν ο Χρήστος, ο 50χρονος Λάμπρος και ο 39χρονος Γιάννης σε όλη μας τη βόλτα.

(Μία γεύση από ανάλογες περιηγήσεις στη Βαρκελώνη)

 

Οι άστεγοι μάς έδειξαν το δρόμο. Πώς είναι η Αθήνα μέσα από τα δικά τους μάτια;

Το ’91 σε μπλόκο της αστυνομίας, ο Χρήστος συνελήφθη από άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. για χρήση ηρωίνης και υπέστη φρικτή κακοποίηση και βασανισμό που ακόμη και σήμερα προσπαθεί  να ξεχάσει. Έξω από το Εφετείο και αφού μάς έχει αναφέρει ιστορικά στοιχεία του κτιρίου, η μνήμη αρνείται να τον προδώσει. «Ένιωσα κάτι που δεν αρμόζει σε άνθρωπο. Με ξεβράκωσαν μπροστά στον κόσμο και με ξυλοφόρτωσαν μέχρι να τους αποκαλύψω το όνομα του προμηθευτή μου. Με βασάνισαν. Ακριβώς εδώ, σε αυτό το τετράγωνο. Έκανα φυλακή 13 μήνες στον Κορυδαλλό. Μετά έγινε το δικαστήριο και αθωώθηκα. Αλλά στο κέντρο κράτησης, δεν κάναμε τίποτα. Καμία γνώση και καμία εκπαίδευση. Έμπαινες δηλαδή χρήστης και έβγαινες ληστής. Έπειτα από καιρό, όπως ήταν φυσικό, ξαναέμπλεξα».

Μετά από πολλά «κύματα» και δεκάδες προσπάθειες που κατέληγαν στο μηδέν, ο Χρήστος «καθάρισε» και τον τελευταίο ενάμιση χρόνο εργάζεται στη «Σχεδία» που όπως θυμάται χαρακτηριστικά «Από την πρώτη στιγμή που ήρθα εδώ, ένιωσα ζεστά και ανθρώπινα. Είδα μια κοπέλα στο δρόμο που κρατούσε ένα τεύχος και τη ρώτησα περί τίνος πρόκειται. Στην αρχή, της είπα ότι μου φάνηκε ακριβό (3 ευρώ)! Μου εξήγησε όμως κάποια πράγματα και μου είπε ότι μπορώ να το κάνω κι εγώ. Το γεγονός ότι είμαι ακόμη εδώ, σημαίνει πάρα πολλά για μένα. Το πιστεύω και δεν το λέω μόνο επειδή το πουλάω. Μου αρέσει. Αλλιώς, δεν θα ένιωθα καλά με τον εαυτό μου. Από τότε, έγινα άλλος άνθρωπος».

Με σημειώσεις στα χέρια και με υποβολέα τον Λάμπρο που κάθε τόσο προσθέτει ψιθυριστά χρηστικές πληροφορίες για τα κτίρια στο αυτί του Χρήστου, φτάσαμε στο ξενοδοχείο «Ιόλις», περάσαμε την πλατεία Βάθης και φτάσαμε έξω από το Εθνικό Θέατρο, στην Αγίου Κωνσταντίνου. «Για πολλά χρόνια ζούσα σαν κομπάρσος. Δεν μπορούσα ούτε το όνομά μου να πω. Ήμουν ντροπαλός και ζούσα στο περιθώριο, με τάσεις αυτοκαταστροφής. Παλιά δεν έβλεπα εδώ το Εθνικό Θέατρο. Δεν ήξερα καν τη σημασία του. Ήρθε όμως η στιγμή που μπήκα μέσα και έπαθα σοκ. Το κτίριο είναι ένα φοβερό αναγεννησιακό κόσμημα, με εξαιρετική ακουστική». «Και πώς το ξέρεις;», η αναπόφευκτη ερώτηση. Ο Χρήστος εντάχθηκε σε εξάμηνο πρόγραμμα δραματοθεραπείας, όταν αποφάσισε να νικήσει τον εθισμό του. «Με βοήθησε πολύ. Και κυρίως, ξεπέρασα το άγχος που είχα να εκτεθώ και να μιλήσω μπροστά σε κόσμο», απαντά. 

(Ο Χρήστος διηγείται τις δραματικές στιγμές που έζησε στο Εφετείο)

Ο ίδιος μένει αυτή τη στιγμή σε αποθήκη στο Κουκάκι, εύχεται όμως με το εισόδημά του από το περιοδικό να αποκτήσει σύντομα ένα κανονικό σπίτι. «Δεν εγκαταλείπω το στόχο μου εύκολα. Θυμάμαι σαν τώρα, όταν δεν είχα που να μείνω, ότι περίμενα ατελείωτες ουρές στην Πράξις απλά για να κουρευτώ. Από το τότε μέχρι και σήμερα, το Κέντρο Ημέρας βοηθά μετανάστες και μη, παρέχοντας πολλές υπηρεσίες. Όσοι δεν έχουν χρήματα, μπορούν να έρθουν εδώ να πιουν καφέ, να κάνουν μπάνιο, να πάρουν ρούχα, να ψυχαγωγηθούν στο ίντερνετ, να αλληλογραφήσουν με την πατρίδα τους και το σημαντικότερο: Αν μία οικογένεια είναι ένα βήμα πριν την έξωση, οι άνθρωποι της δομής αναλαμβάνουν να πληρώνουν λογαριασμούς για έξι μήνες και βοηθούν βασικά μέλη της οικογένειας, να βρουν δουλειά».

(Με τον Χρήστο Αλεφάντη, έξω από τη δομή “ΠΡΑΞΙΣ”)

Στα μάτια του Χρήστου μπορείς να διακρίνεις μόνο την καλοσύνη. Η αβεβαιότητα και το άγχος διαγράφτηκαν και πλέον σίγουρος για τα βήματά του, περνά χωρίς το φόβο να «ξανακυλήσε黨από την Κουμουνδούρου και άλλους «δύσκολους» δρόμους της Αθήνας.

Έξω από τη Βαρβάκειο Αγορά, η ξενάγηση θα λάβει τέλος. Και ο Χρήστος θα ευχαριστήσει τους συνοδοιπόρους του με απλά λόγια και λίγο άγχος (όπως ορίζει κάθε νέο ξεκίνημα): «Δρόμος για µένα σημαίνει χρόνια δύσκολα και μίζερα. Στην άκρη του δρόμου, όμως, πάντα υπάρχει ελπίδα. Γι’ αυτό και πιστεύω ακόμη στους ανθρώπους. Είναι και αυτοί ένα κομμάτι του δρόμου. Με αγχώνει να σάς μεταφέρω σωστά αυτά που θέλω να πω. Αλλά πιστεύω ότι όταν μιλάς τη γλώσσα της αλήθειας και βγάζεις με ειλικρίνεια αυτά που κρύβεις στην ψυχή σου, οι άλλοι θα σε καταλάβουν».

(Τέλος περιήγησης στην Αθηνάς και τη Βαρβάκειο Αγορά)

 

Βασικές πληροφορίες

•          Οι περιηγήσεις θα ξεκινούν κάθε Σάββατο από τις 20 Σεπτεμβρίου στις 11:00 το πρωί, έξω από τα γραφεία του περιοδικού δρόμου «Σχεδία». Θα ακολουθούν μια διαδρομή που περνά από την πλατεία Βάθης, τη Σωκράτους, την Πειραιώς, τη Μενάνδρου, τη Ζήνωνος, τη Δεληγιώργη, τη Σοφοκλέους και την οδό Αθηνάς, θα μπαίνουν στη γειτονιά του Ψυρρή και θα καταλήγουν στο Μοναστηράκι και ένα από τα καφέ που είναι ενταγµένα στο δίκτυο του «καφέ που περιμένει». Εκεί, θα υπάρχει η δυνατότητα για περισσότερη συζήτηση, αλλά και για έναν κερασμένο καφέ.

•          Διάρκεια: περίπου δύο ώρες

•          Κόστος συμμετοχής: 6,00 € (3,00 € για μαθητές)

•          Η συμμετοχή ανέργων και συνταξιούχων είναι δωρεάν

•          Οι συμμετέχοντες πρέπει να είναι από 15 ετών και άνω

•          Οι περιηγήσεις γίνονται στην ελληνική γλώσσα, αλλά υπάρχει η δυνατότητα διερμηνείας ανά γκρουπ (αγγλικά, ισπανικά, ιταλικά κ.ά)

•          Ο μέγιστος αριθμός συμμετοχών ανά γκρουπ είναι τα 15 άτομα και ο ελάχιστος αριθμός είναι τα 5 άτομα.

•          Σε περίπτωση που υπάρχει ενδιαφέρον από κάποιο γκρουπ (φορείς, σχολεία, αλλά και παρέες φίλων κ.λ.π.), είναι δυνατή η πραγματοποίηση περιήγησης σε διαφορετική μέρα της εβδομάδας, κατόπιν συνεννόησης.

Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων: Περιοδικό Δρόμου “Σχεδία”

Φαβιέρου 24-26, 104 38 Αθήνα

Φράγκων 24, 546 25 Θεσσαλονίκη

Τ: 213 – 0231220, 2313 – 013605,

www.shedia.gr

e – mail: [email protected]

f: shedia.streetaper

tw: _shedia