ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΤΟΥΝΕΛ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA ΚΡΥΒΕΤΑΙ Η (ΠΛΑΣΤΙΚΗ) ΕΥΤΥΧΙΑ;
Τι σημαίνει τελικά το “να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου”, μια “συμβουλή” που διαβάζουμε συνεχώς στα social media;
“You are worthy of capture. Of celebration. Of admiration. You are worthy of being seen and witnessed. Of being looked at with awe and with joy… When I stop to take a photo of myself, it is a way to say that I am here. I have something to say that can’t be spoken in words. It might be deep and poetic, or maybe I just damn well love my outfit and think you should see it. And that yes, it is a way to say I want to be seen and I no longer hold shame in that wanting.”
Jeanette LeBlanc
Είμαστε οι κεντρικοί χαρακτήρες και αξίζουμε να μας θαυμάζουν!
Η έκρηξη της δημοφιλίας των φωτογραφιών selfies -φωτογραφίες στις οποίες είμαστε οι κεντρικοί χαρακτήρες- είναι συνδεδεμένη με την έκρηξη χρήσης των social media.
Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών, φωτογραφίες στις οποίες συμπεριλαμβάνονται ανθρώπινα πρόσωπα λαμβάνουν 38% περισσότερα “likes” σε σχέση με τις υπόλοιπες φωτογραφίες, ως εκ τούτου δεν είναι τυχαία η επιθυμία των χρηστών των κοινωνικών μέσων να μοιράζονται εικόνες του εαυτού. Οι χρήστες κατευθύνονται εκεί επειδή αναγνωρίζουν ότι τέτοιου είδους υλικό αυξάνει τη δημοφιλία τους.
Κάθε πλατφόρμα, από το Instagram έως το Tinder, μέσω των αλγόριθμών τους ωθεί τους χρήστες να μοιράζονται φωτογραφίες του εαυτού τους για να κρίνουν άλλοι χρήστες πόσο «αρέσουν», πόσα «like» μπορούν να κερδίσουν.
Αυτό που δεν αντιλαμβανόμαστε πολλοί είναι ότι για τις εταιρείες, το πιο σπουδαίο πράγμα σχετικά με αυτές τις φωτογραφίες δεν είναι οι φωτογραφίες αυτές καθ’ αυτές, είναι τα προβλεπτικά σήματα που αντλούνται από αυτές.
Τα πρόσωπα είναι σημαντικά γιατί τους επιτρέπουν να αναλύουν τις εκατοντάδες διαφορετικές κινήσεις των μυών του προσώπου που υποδηλώνουν συγκεκριμένα συναισθήματα και αντιδράσεις. Μετά, χρησιμοποιούν αυτή τη γνώση για να εκπαιδεύουν αλγόριθμους στην πρόβλεψη της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Και αυτές οι προβλέψεις έχουν αξία, και πωλούνται. Σε ποιους πωλούνται; Όχι σε εμάς. Εμείς δεν είμαστε οι πελάτες. Πωλούνται σε επιχειρήσεις, σε πελάτες δηλαδή που θέλουν να μεγιστοποιήσουν την αξία των δεδομένων μας για τις εταιρείες τους, με οποιονδήποτε τρόπο μπορούν.
H Bailey Parnell αναδεικνύει μία άλλη πτυχή. Λέει ότι το πρόβλημα είναι ότι στα social media δεν είμαστε οι πελάτες, είμαστε το προϊόν. Οι άλλοι αποδίδουν αξία σε εμάς. Και προσαρμόζουμε αναλόγως τις κινήσεις μας.
Λ.χ., κατεβάζουμε φωτογραφίες από το προφίλ μας που δεν έχουν αποδώσει όσο καλά θα περιμέναμε. Μαθαίνουμε τι αρέσει και ποστάρουμε αντίστοιχο υλικό. Προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες του κοινού και προσπαθούμε να μαντέψουμε την λειτουργία του αλγορίθμου. Επιζητούμε να παράγουμε πιο αποδοτικό υλικό. Αλλάζουμε.
«Αλλάζει η αίσθηση της ταυτότητάς μας. Συνδέουμε την αυτοεκτίμησή μας με αυτό που σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, και μετά το ποσοτοκοποιούμε για να το δούνε όλοι. Και έχουμε εμμονή με αυτό. Πρέπει να βγάλουμε αυτή τη selfie σωστά και θα βγάλουμε 300 φωτογραφίες για να είμαστε σίγουροι. Μετά, θα περιμένουμε την κατάλληλη ώρα για να τη δημοσιεύσουμε. Είμαστε τόσο εθισμένοι που ο οργανισμός μας αντιδρά όταν δεν μπορούμε να συμμετέχουμε», λέει η Bailey Parnell.
Η “ΠΛΑΣΤΙΚΗ” SELFIE
Η Ιωάννα Τούνη, μία διάσημη επειδή είναι διάσημη ελληνικής προέλευσης, δηλώνει με περηφάνεια:
«Χθες -Σαββατόβραδο- ανάγκασα τον κολλητό μου να κάτσει στην θέση του συνοδηγού και να με βγάλει 171 φωτογραφίες μέχρι να βγω μ***άρα».
Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα οι νέοι άνθρωποι από 16 έως 25 ετών ξοδεύουν 16 λεπτά για να βγάλουν την τέλεια selfie.
Η εξωτερική εμφάνιση μετατρέπεται σε ζήτημα επιλογής για την οποία καλείσαι να λάβεις τις σωστές αποφάσεις. Το σώμα γίνεται ένα ακόμα πεδίο που μπορούν να ληφθούν αποφάσεις με οικονομικό αντίκτυπο. Το σώμα τεμαχίζεται.
«Καθώς οι Ελληνίδες έχουν σπάσει τα ταμπού επιζητούν με αυξανόμενη συχνότητα ένα σφριγηλό, μεγαλύτερο και πιο ανορθωμένο στήθος. Αυξανόμενη ζήτηση έχουν επίσης οι μέθοδοι που αφαιρούν το τοπικό λίπος, όπως η λιποαναρρόφηση και η λιπογλυπτική», λέει η Δρ. Αναστασία Σεφέρη–Δανιήλ, MD, PhD, πλαστική χειρουργός στο Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ.
Οι ενέσιμες θεραπείες, όπως η μεσοθεραπεία, το μπότοξ, το υαλουρονικό, η αυξητική και η βελτίωση του σχήματος των χειλιών, παραμένουν από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες, ενώ έδαφος φαίνεται να κερδίζει ο συνδυασμός της βλεφαροπλαστικής με προφιλοπλαστική.
Αυξητική τάση παρατηρείται επίσης στη λειτουργική και αισθητική ρινοπλαστική, στην ωτοπλαστική, αλλά και στην αιδοιοπλαστική και στην αυξητική πέους, ενώ μεγάλη ζήτηση παρατηρείται και στη σμίλευση των γλουτών με χειρουργικό ή αναίμακτο τρόπο.
Η πλαστική χειρουργική σε βοηθά να ανεβάσεις την αυτοεκτίμησή σου και να «αγαπήσεις τον εαυτό σου», να γίνεις «η καλύτερη δυνατή εκδοχή του».
Είναι καλύτερη εκδοχή επειδή αξιοκρατικά αρέσει περισσότερο.
Σύμφωνα με νέα στοιχεία της Αμερικάνικης Κοινωνίας Πλαστικών Χειρούργων, οι πλαστικές χειρουργικές καταγράφουν μία εκρηκτική αύξηση στις ΗΠΑ.
Μεταξύ του 2000 και του 2016, η αύξηση έφτασε το 132% και σε αυτό τον αριθμό δε συμπεριλαμβάνονται στοιχεία σχετικά με τις επεμβάσεις λόγω ατυχημάτων, αρρώστιας ή επεμβάσεις αλλαγής φύλου που γίνονται όλο και πιο συχνές.
Το 2018, οι Αμερικάνοι ξόδεψαν πάνω από 16,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε πλαστικές χειρουργικές για τη βελτίωση της εικόνας τους. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται μια ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των «ενισχυτικών» χειρουργικών επεμβάσεων.
Το 2025 μόνο στις ΗΠΑ το ποσό που θα ξοδευτεί θα φτάσει τα 44 δις δολάρια. Συνολικά η βιομηχανία της ομορφιάς έχει αξία άνω των 532 δισεκατομμυρίων δολαρίων και μεγαλώνει πιο γρήγορα παρά ποτέ.
Μετά την πανδημία καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση σε πλαστικές χειρουργικές που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία με τις επεμβάσεις στους άνδρες να παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση.
Πρόκειται για έναν αγώνα βελτίωσης της εικόνας του εαυτού, για να μπορέσουν τα άτομα να αγαπήσουν τον εαυτό τους και έτσι να «αγαπηθούν» σε έναν κόσμο όπου η «αγάπη», όπως αποτυπώνεται νουμερικά στα κοινωνικά μέσα, ανοίγει τον δρόμο προς την επιτυχία και την ευτυχία.
Τα αποτελέσματα άλλης έρευνας αποτυπώνουν ότι η πλειοψηφία αυτών που κάνουν πλαστικές χειρουργικές έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση από τη ζωή, δεν αισθάνονται αρκετά ελκυστικοί και έχουν ως πρότυπα μιντιακές περσόνες και κυρίως influencers.
Αναζητούμε αυτό που θα διασφαλίσει την αυτοεκτίμηση και την «αγάπη».
Η Suzanne Eder υποστηρίζει ότι όταν πιστεύουμε ότι κάτι κάνουμε λάθος ή ότι κάτι πάει στραβά με εμάς που πρέπει να το φτιάξουμε, η διαδικασία αυτοβελτίωσης γίνεται μία που σχετίζεται με το να φτιάξουμε τον εαυτό μας, τη γραμμή τερματισμού, τον στόχο.
Οπότε αγωνιζόμαστε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο γιατί μόνο τότε αντλούμε ικανοποίηση, που σημαίνει ότι χάνουμε την όποια ευκαιρία για να αντλήσουμε ικανοποίηση στο εδώ και τώρα.
Και εξαιτίας αυτής της ίδιας λανθασμένης πίστης έχουμε μία τάση να κρίνουμε τον εαυτό μας σε κάθε βήμα γιατί βρισκόμαστε σε μία διαδικασία διαρκούς σύγκρισης του εαυτού μας με έναν στόχο που διαρκώς μετακινείται και δεν μπορούμε να φτάσουμε.
Αποδυναμώνουμε τους εαυτούς μας όταν ακολουθούμε το μονοπάτι κάποιου άλλου, όχι το δικό μας. Και δε βρίσκουμε ικανοποίηση. Απλά, ποτέ δεν είμαστε αρκετά καλοί.
Η ΠΙΕΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΝΕΟΣ
Νέα έρευνα αποτυπώνει ότι υπάρχει μία πολύ μεγάλη αύξηση που φτάνει στο 30% σε ελαφριάς μορφής επεμβάσεις αντιγήρανσης σε ηλικίες μόλις άνω των 20 ετών. Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να παραμείνεις για πάντα νέος.
Διαμορφώνεται μία πεποίθηση ότι οφείλουμε να εργαζόμαστε ενάντια στη γήρανση.
Η γήρανση μετατρέπεται σε πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Δεν επιτρέπεται να γερνάς.
Πρόσφατα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Sky News δείχνουν ότι μέσα σε δύο χρόνια σημειώθηκε αύξηση 21% στις ηλικίες 11 έως 16 ετών που χρησιμοποιούν ενυδατικές κρέμες κατά της γήρανσης και αύξηση 150% στα προϊόντα λεύκανσης δοντιών, γεγονός που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στα social media.
Αν και οι δερματολόγοι προειδοποιούν ότι ορισμένα προϊόντα μπορεί όχι μόνο να μην έχουν αποτέλεσμα, αλλά ακόμα και να δημιουργήσουν βλάβες για ανθρώπους τόσο νέους σε ηλικία, αυτό δεν φαίνεται ικανό να σταματήσει τη συγκεκριμένη τάση.
Ένα νεαρό κορίτσι εμφανίζεται στην κάμερα.
«Είναι τα δέκατα τρίτα γενέθλιά μου!» τραγουδάει, «είναι η αγαπημένη μου μέρα του χρόνου!».
Για τα επόμενα δύο λεπτά, παρακολουθούμε να βάζει μια σειρά από κρέμες και τονωτικά σε όλο της το πρόσωπο.
«Είναι απλά ωραίο. Μπορώ να ξεκινήσω τα πρωινά μου μιλώντας, κάνοντας την περιποίηση της επιδερμίδας μου και προετοιμάζοντας τον εαυτό μου για την ημέρα», λέει.
Πολλοί από τους ένα εκατομμύριο οπαδούς της στο TikTok είναι κορίτσια της ηλικίας της και νεότερα.
Νωρίτερα φέτος αναφέρθηκε ότι η Gen Alpha (γεννημένη μετά το 2010) βρίσκεται πίσω από το 49% της αύξησης των πωλήσεων προϊόντων περιποίησης δέρματος στις ΗΠΑ.
Μια ξεχωριστή μελέτη της Kantar διαπίστωσε μια ανησυχητική αύξηση του άγχους για τη γήρανση.
Μέσα σε μόλις ένα χρόνο σημειώθηκε αύξηση κατά 23% των κοριτσιών ηλικίας 11 έως 16 ετών που δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι έχουν λεπτές γραμμές και ρυτίδες και 10% περισσότερα ανησυχούσαν για τους μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια τους.
Αυτή η ανασφάλεια μεταφράζεται σε προϊόντα που αγοράζουν.
«Υπάρχει η ψευδαίσθηση ενός διαρκούς παρόντος, μια ανάγκη διαρκούς αυτοβελτίωσης και συνήθως πίσω από αυτή κρύβεται ένα άγχος για τον θάνατο. Η ιδεολογία της επιλογής πραγματικά βασίζεται στην ιδέα μίας αδιάκοπης προόδου, στη δυνατότητα για αδιάκοπη αυτόβελτίωση του ατόμου. Στο επίκεντρο της ιδεολογίας βρίσκεται μία άρνηση του θανάτου», λέει η Renata Salecl.
Το γήρας δεν είναι πλέον μία φυσική κατάσταση, είναι μία αρρώστια που χρήζει θεραπείας.
Η πίεση για να παραμείνεις νέος εκφράζεται καθημερινά πλέον και μέσω εξειδικευμένων blogs αλλά και άρθρων σε μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες που ενημερώνουν για «το λαχανικό που δε σας αφήνει να γεράσετε» και τα «10 πράγματα που πρέπει να κάνετε καθημερινά για να μείνετε για πάντα νέοι», για όσα επιτρέπονται και όσα απαγορεύονται για να νικήσεις το γήρας και για να κρατήσεις τον εγκέφαλό σου σε απόλυτη λειτουργία.
Άλλωστε, στην εποχή των Instagram μοντέλων γιατί θα έπρεπε να φαντάζει παράξενο που οι νεότερες γενιές κυρίως είναι εμμονικές με τη νεότητα και την τελειότητα;
Σκρολάρουμε σε ένα feed δίχως τέλος επιλεγμένων selfies φωτογραφιών και στιγμιότυπων από τη ζωή, που μικρή σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Πλέον, δεν συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τον γείτονά μας ή με αυτούς που συνυπάρχουμε στα πλαίσια μίας πραγματικής κοινότητας αλλά ψηφιακά μέσω των social media με εξιδανικευμένες εκδοχές ανθρώπων από όλο τον κόσμο.
Ξοδεύουμε περισσότερο χρόνο σχολιάζοντας τις ζωές και πατώντας like στις selfies διασήμων παρά με τους γείτονές μας. Τους αισθανόμαστε κοντά μας. Προσπαθούμε να τους μοιάσουμε.
Το 2019 ο Βρετανός φωτογράφος μόδας John Rankin πήρε πορτραίτα 15 εφήβων και τους ζήτησε να επεξεργαστούν τις φωτογραφίες τους ώστε να είναι έτοιμος για ποστάρισμα στα social media. Η πλειοψηφία αυτών επεξεργάστηκαν τόσο πολύ την εικόνα του εαυτού τους ώστε να μην έχουν παρά μικρή σχέση με την πραγματική εικόνα τους, αλλάζοντας δραστικά το σχήμα της μύτης, των ματιών, των χειλιών, προσθέτοντας δραματικό make up και επεμβαίνοντας σε «ατέλειες».
Οι λογαριασμοί μας στα social media είναι γεμάτες με τέλειες φωτογραφίες, celebrities και influencers με φουσκωμένα χείλη και στήθη, δέρμα τεντωμένο με botox, επεξεργασμένων με ένα τρόπο μέσω προγραμμάτων που δημιουργούν μία εικόνα που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα που όμως γίνονται το στάνταρ της ομορφιάς που οι γυναίκες συγκρίνονται.
Η συγκεκριμένη συνθήκη αναμένεται να χειροτερεύσει με την αύξηση της επιρροής των influencer τεχνητής νοημοσύνης αφού πλέον η σύγκριση θα γίνεται με απόλυτα τεχνητές, μη ρεαλιστικές κατασκευές.
FANS TOΥ WANABE CELEBRITY
Σύμφωνα με τη Susanna Jolly η Σωματική Δυσμορφική Διαταραχή επηρεάζει όλο και πιο συχνά τους νέους ανθρώπους. Πολλοί εξ αυτών οδηγούνται στην απόφαση για συνεχείς «θεραπείες» της εικόνας του εαυτού τους με πλαστικές χειρουργικές επεμβάσεις.
Κάθε φορά που κάνουν μια εγχείρηση, συνειδητοποιούν ότι υπάρχει μία άλλη καλύτερη επιλογή ή κάποιο άλλο σημείο του σώματος που χρήζει βελτίωσης. Ποτέ δεν είναι αρκετά ικανοποιημένοι.
Ένας ασθενής λέει: «Αρχικά, αισθάνεσαι καλύτερα, αλλά τελικά υπερισχύει το συναίσθημα ότι δεν είναι αρκετό». Μόλις το 10% των ασθενών με Σωματική Δυσμορφική Διαταραχή μένει ικανοποιημένο με τα αποτελέσματα. Το 15% των ανθρώπων που προχωρούν σε πλαστικές επεμβάσεις έχουν αυτή την ασθένεια.
Πάντα υπάρχει κάτι που μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, προς τον «αληθινό εαυτό», αυτόν που ταιριάζει με την εικόνα που θα θέλαμε να έχουμε.
Ποτέ μία επέμβαση δεν είναι αρκετή. Όμως, ο ιδανικός εαυτός υπάρχει!
Ο ασθενής μισεί την εικόνα του εαυτού του επειδή είναι αυτό που δε μπορεί να είναι: ο αληθινός εαυτός που κρύβεται πίσω από τις ατέλειες.
Εν τέλει, σημασία δεν έχει το να βρεις τον «αληθινό εαυτό» αλλά η αναζήτησή του… Η αναζήτηση είναι που κινεί την οικονομία.
Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Dr. David Veal «δύο στους τρεις ασθενείς που με επισκέπτονται με Σωματική Δυσμορφική Διαταραχή έχουν μία ανάγκη να ποστάρουν συνεχώς εικόνες του εαυτού τους στα social media».
Έρευνες αποτυπώνουν ότι οι selfies είναι ένας κυρίαρχος λόγος που νέοι άνθρωποι καταφεύγουν σε χειρουργικές επεμβάσεις με τις επεμβάσεις στη μύτη, στα μαλλιά και στα βλέφαρα να παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο.
Ο Matthew Schulman, πλαστικός χειρούργος στη Νέα Υόρκη λέει ότι «ασθενείς έρχονται με φωτογραφίες selfies που έχουν βελτιωθεί μέσω ειδικών φίλτρων που έχει το Snapchat και μας λένε ότι έτσι θέλει να μοιάζει το σώμα τους».
Η συγκεκριμένη αίσθηση του κ. Schulman αποτυπώνεται και σε μία πρόσφατη έρευνα με τον τίτλο «Selfies – Living in the Era of Filtered Photographs» που δημοσιεύτηκε στο “Journal of the American Medical Association”.
Σύμφωνα με την έρευνα 55% των πλαστικών χειρούργων έχουν ασθενείς που ζητούν να βελτιώσουν το πώς φαίνεται ο εαυτός τους όταν πέρνουν φωτογραφίες selfies. Όπως σημειώνεται υπάρχει μία άνοδο της τάξης του 13% σε σχέση με παρόμοια έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί το 2016.
Σε μία εποχή όπου η ανάρτηση τέτοιου τύπου φωτογραφιών έχει μεγάλη αξία, το πώς αποτυπώνεται ο εαυτός σε αυτές τις φωτογραφίες αποκτά σημασία.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Πλαστικών Χειρούργων ο συνολικός αριθμός χειρουργείων αυξήθηκε κατά 11% από το 2016 έως το 2016 με σχεδόν 230.000 επεμβάσεις να γίνονται σε έφηβους από 13 έως 19 ετών.
Σύμφωνα με αναφορά του 2018, πάνω από 40% αυτών που προχωρούν τελικά σε χειρουργείο λένε ότι ένας από τους σημαντικούς λόγους που το κάνουν είναι για να φαίνονται καλύτερα στις selfies που ποστάρουν σε Instagram, Snapchat, Facebook.
«Όλο και περισσότεροι ασθενείς μας χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα για να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις. Οι καταναλωτές βρίσκονται μόνο ένα βήμα μακριά από το να βρουν την αγάπη και μία καινούργια εμφάνιση, και αυτή η τάση θα ισχυροποιηθεί τα επόμενα χρόνια».
Ο Δρ. Patrick Byrne, διευθυντής του Τμήματος Πλαστικής Προσώπου στη Σχολή Ιατρική του Πανεπιστημίου John Hopkins λέει ότι στην εποχή της selfie, οι άνθρωποι βλέπουν πιο συχνά το πρόσωπό τους.
«Η εμπειρία ειδικά των νεότερων σε ηλικία ανθρώπων, το πώς σχετίζονται με το ίδιο το παρουσιαστικό τους είναι εξαιρετικά διαφορετική από οποιοδήποτε άλλη εποχή στην ιστορία.
Είχαμε βεβαίως και στο παρελθόν φωτογραφίες, αλλά τις βλέπαμε και σκεφτόμασταν για αυτές κάποιες φορές μέσα στον χρόνο. Όμως τώρα είμαστε σε έναν κόσμο όπου εκτιθόμαστε στην φωτογραφία του εαυτού μας χιλιάδες φορές μέσα σε ένα χρόνο».
Παλιότερα, οι ασθενείς πήγαιναν στον χειρούργο με την εικόνα κάποιας αγαπημένης διασημότητας και προσπαθούσαν να αντιγράψουν κάποια χαρακτηριστικά τους. Σήμερα, με τις δυνατότητες που δίνουν προγράμματα βελτίωσης της εικόνας του εαυτού μας για χρήση σε selfies που ποστάρουμε στα social media, o καθένας μπορεί να μεταμορφώσει τις φωτογραφίες τους στην έκδοση του εαυτού τους που επιθυμούν.
«Πρόκειται για μία ανησυχητική τάση γιατί αυτές οι φιλτραρισμένες selfies συχνά παρουσιάζουν μία εικόνα του εαυτού μας που θολώνουν τα όρια στο μυαλό των ασθενών μεταξύ του τι είναι πραγματικότητα, τι είναι εφικτό και τι είναι φαντασία».
Γινόμαστε οι fans του wannabe celebrity φιλτρατισμένου καλύτερου ψεύτικου εαυτού μας και θέλουμε να του μοιάσουμε. Eίναι όμως ανέφικτο…
Σε άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε φοιτητές πανεπιστημίων σε χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας αποτυπώνεται η πεποίθησή ότι η άνοδος στην κοινωνική ιεραρχία δεν εξαρτάται πλέον τόσο από τις γνώσεις ή το ταλέντο, αλλά από το πόσο όμορφοι και θετικοί είμαστε, στοιχεία που δημιουργούν δημοφιλία.
«Σήμερα, δε χρειάζεται να έχεις ταλέντο. Αν είσαι αρκετά σέξι μπορείς να γίνεις διάσημος και πλούσιος», είπε η 24χρονη Κατρίνα από το Μόσταρ.
Οι Καρντάσιανς είναι η προσωποποίηση μίας ολόκληρης κυρίαρχης φιλοσοφίας, σύμφωνα με την οποία ο καθένας μπορεί να πετύχει αρκεί να «αρέσει», αρκεί η παρουσία του να δημιουργεί ενδιαφέρον, αρκεί να τραβά την προσοχή, αρκεί να είναι αρκετά δημοφιλής.
Ο καθένας μπορεί να γίνει influencer, ΥouΤube celebrity. Όλοι μπορούν να τα καταφέρουν αρκεί να κάνουν τις σωστές επιλογές. Αρκεί να ακολουθούν τις τάσεις και να είναι «κουλ». Αρκεί να αρέσει αρκετά στο κοινό που πάντα παρακολουθεί.
Το άτομο δεν ορίζεται από τις κοινωνικές συνθήκες της ζωής του, είναι αυτός που έχει τον έλεγχο του πεπρωμένου του και με τις σωστές αποφάσεις μπορεί να πετύχει.
Ο δημοσιογράφος των New York Ties Alex Kuczynski γράφει στο βιβλίο της “Beauty Junkies” ότι το 75% των ανθρώπων που κάνουν πλαστική χειρουργική κερδίζουν λιγότερα από 50.000 δολλάρια το χρόνο.
«Και οι φτωχοί έχουν το δικαίωμα να είναι όμορφοι», λέει ο Dr. Pitangui στη Βραζιλία.
Στο Ρίο υπάρχουν δημόσια νοσοκομεία που προσφέρουν πλαστική χειρουργική δίχως κανένα κόστος ενώ και οι ιδιωτικές κλινικές χαμηλώνουν τόσο τις τιμές ώστε πλέον η πλαστική χειρουργική να είναι πλέον μία δυνατότητα για πολλούς παραπάνω.
Ο κάθε προλετάριος θα μπορούσε να είναι μέλος της «νέας βασιλικής οικογένειας», της οικογένειας Καρντάσιανς.
Στις κοινωνίες ρίσκου που ζούμε όπου κυριαρχούν οι ακραίες οικονομικές ανισότητες, αρχίζουν να πιστεύουν ότι δεν είναι απλά προλετάριοι σκλάβοι, ότι το να είναι προλετάριοι είναι μία ταυτότητα που τους περιορίζει, ότι είναι και αυτοί αφεντικά που έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, ότι δε χρειάζονται αφεντικά από πάνω τους για να κάνουν αυτό που γνωρίζουν ότι είναι σωστό.
Τώρα δεν είναι προλετάριοι, δεν είναι αρκετά κουλ να είναι προλετάριοι, είναι οι μελλοντικοί εν δυνάμει youtube celebrities ή influencer. Μπορούν να τα καταφέρουν να γίνουν οι μελλοντικοί Καρντάσιανς. Πλούσιοι επειδή είναι δημοφιλείς. Πλούσιοι επειδή αρέσουν οι selfies τους.
Είναι αφέντες του εαυτού τους, καθορίζουν το πεπρωμένο τους.
Είναι content creators! No more prostitutes, onlyfans.
Κι αν δε μπορείς να γίνεις σα την Καρντάσιαν ή σα την Emily Ratajkowski δε σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσεις να προσπαθείς να βελτιώνεσαι, ότι δε μπορείς να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του αληθινού εαυτού σου. Ότι δε μπορείς να ασκήσεις επιρροή με την παρουσία σου.
Σε αυτό τον κόσμο της ελευθερίας, όλοι μπορούν να γίνουν οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού τους. Όλοι μπορούν να γίνουν διάσημοι.
«Η πλαστική χειρουργική μπορεί να σε κάνει να μοιάζεις ως η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου»:
«Τα μέσα ενημέρωσης εστιάζουν σε αυτούς τους λίγους που χρησιμοποιούν την πλαστική χειρουργική για να μοιάσουν σε κάποιο αγαπημένο τους celebrity, όμως η πραγματικότητα είναι ότι η πλειοψηφία των ασθενών μας απλά θέλουν να μοιάζουν με τις καλύτερες εκδοχές του αληθινού εαυτού τους», αναφέρεται σε σχετικό άρθρο…
Γίνε η καλύτερη εκδοχή του ρεαλιστικού εαυτού σου. Κάνε τις σωστές επιλογές και βελτιώσου. Φρόντισε και αγάπησε τον εαυτό σου.
Τώρα μπορείς να γίνεις έστω ένα διάσημο plus size μοντέλο. Μπορείς να γίνεις “body positive” influencer ή youtube celebrity. Μπορείς να ποστάρεις αρετουσάριστες φωτογραφίες ακολουθώντας το τρέντι hashtag #nofilter. Είσαι ελεύθερος να κυνηγήσεις το όνειρό σου.
Θα τα καταφέρεις, αν αγαπάς αρκετά τον εαυτό σου.
Be real, ρε γαμώτο!
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΝΩΡΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙΣ
Σύμφωνα με έρευνες, πλέον ένα πολύ σημαντικό ποσοστό νέων ανθρώπων δε θέλουν να γίνουν αστροναύτες ή πυροσβέστες ή γιατροί ή δασκάλοι, αλλά διάσημοι. Διάσημοι ως τραγουδιστές και ηθοποιοί όπως και παλιότερα αλλά πλέον και ως youtube streamers, instagram celebrities και gamers.
«Το να γίνεις διάσημος είναι ένα όνειρο για πολλά παιδιά σήμερα», αναφέρεται στο wikihow. Το να γίνεις διάσημος είναι μία δύσκολη μάχη όμως «αν προσπαθήσεις αρκετά σκληρά μπορεί να φτάσεις πιο κοντά στα όνειρά σου»!
Ποτέ δεν είναι αρκετά νωρίς για να πετύχεις. «Η Billie Elish ήταν διάσημη στα 13 της, εγώ στα 13 μου έκλεινα απλά την πόρτα του ψυγείου μου αργά για να δω πότε σβήνουν τα φώτα», γράφει ένας χρήστης στο youtube. Φαίνεται ότι πολύ συμφωνούσαν μαζί του αφού του έδωσαν 36.000 likes. Έτσι, έγινε κι αυτός έστω για λίγο διάσημος.
Η Kylie Jenner, η μικρή αδελφή της Κιμ Καρντάσιαν σε ηλικία 20 ετων έγινε η νεότερη δισεκατομμυριούχος στην ιστορία. Η περιουσία της βασίζεται στα φουσκωμένα από σιλικόνη χείλη της και την πώληση κραγιον μέσα από την ιστοσελίδα της τα οποία προωθεί μέσω των social media.
«Τι μπορείς να μάθεις από 12 παιδιά που έγιναν εκατομμυριούχοι», λέει ένα άλλο άρθρο που απευθύνεται σε παιδιά που ψάχνουν να «εμπνευστούν» αλλά και σε ενήλικες που αργήσανε να «πετύχουν».
Ποτέ δεν ειναι αρκετά νωρίς για να ξεκινήσεις να προσπαθείς να γίνεις διάσημος και πλούσιος, όπως ποτέ δεν είναι αρκετά αργά και για να πετύχεις.
«Ιστορίες επιτυχίας», λέει ο τίτλος του άρθρου, «άτομα που έγιναν εκατομμυριούχοι μετά τα 40».
Η επιτυχία μπορεί να έρθει και αργότερα. Επιτυχημένος είναι μόνο αυτός που γίνεται πλούσιος. [120]
Περίπου το 45% των γενιών Z και Millenials έχουν εμμονή με την ιδέα να γίνουν πλούσιοι.
Την ίδια στιγμή, η υπερβολικά διαδεδομένη «κουλτούρα της σύγκρισης» μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν προκαλέσει ένα κύμα «οικονομικής δυσμορφίας» («money dysmorphia»).
«Όλοι θέλουν να γίνουν πλούσιοι», επαναλαμβάνει με βεβαιότητα και ο Αμερικάνος δισεκατομμυριούχος David Siegel.
Η δουλειά του είναι να πουλά πολυτελείς κατοικίες μέσω του συστήματος timeshare σε πελάτες που ανήκουν στην εργατική τάξη. «Αν δε μπορούν να είναι πλούσιοι, θέλουν να αισθάνονται πλούσιοι, και αν δε θέλουν να αισθάνονται πλούσιοι τότε μάλλον είναι νεκροί», είπε.
Το Αμερικάνικο Όνειρο, σημειώνει η Lauren Greenfield, δημιουργός του ντοκιμαντέρ «Generation Wealth» έχει μετατραπεί σε Αμερικάνικη Ψευδαίσθηση.
Σύμφωνα με Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών από το 2018 σε σχέση με την ακραία φτώχια, «οι ΗΠΑ έχουν το υψηλότερο ποσοστό εισοδηματικών ανισοτήτων σε όλο τον Δυτικό κόσμο…». Η χώρα έχει επίσης «ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά κοινωνικής κινητικότητας σε όλες τις πλούσιες χώρες του κόσμου».
Στις ΗΠΑ, όπως αναφέρει η έκθεση «οι ταχυδρομικοί κώδικες είναι ένας εξαιρετικά αξιόπιστος τρόπος για να προβλέψεις το εργασιακό μέλλον ενός παιδιού και την μελλοντική οικονομική του προοπτική».
Αλλά αυτό δε σταματά την ψευδαίσθηση από το να λειτουργεί. Δε μας σταματά από το να πιστεύουμε ότι μπορούμε να γίνουμε διάσημοι και πλούσιοι, αρκεί να κάνουμε τις σωστές ατομικές επιλογές. Ότι ο εαυτός μας είναι υπεύθυνος για την όποια επιτυχία ή αποτυχία.
Ο David Brooks υποστηρίζει ότι η κοινωνία μας σήμερα επενδύει βαριά στην εξιδανίκευση του εαυτού. Γονείς και σχολεία αφοσιώνονται στη διαφύλαξη της αυτοεκτίμησης, και δίνουν αξία στην αυτοέκφραση στα παιδιά και στους μαθητές τους.
Η φιλοδοξία που η κοινωνία μας δοξάζει είναι αυτή που λέει ότι πρέπει να είσαι αληθινός στον εαυτό σου ακολουθώντας αυτό για το οποίο έχεις πάθος. Το να μεταδίδεις τον εαυτό μέσω της κατασκευής μίας εξιδανικευμένης περσόνας στα social media είναι πλέον σχεδόν αναγκαστικό.
Ως αποτέλεσμα, λέει ο Brooks, έχουμε λιγότερη ενσυναίσθηση και κοιτάζουμε τη σχέση μας με τους άλλους υπό το φως της χρηστικότητας, λες και οι άνθρωποι είναι αντικείμενα.
Ζούμε στην «Εποχή της Selfie (φωτογραφίες του Εαυτού)», λέει, και προσθέτει ότι ήδη έχουν καταγραφεί 140.000 διαφορετικές χρήσεις της συγκεκριμένης φράσης από την Google με την τάση αυτή να μη φαίνεται ότι θα αλλάξει σύντομα.
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΝΑΡΚΙΣΙΣΜΟΣ
Ο Άντονι Γκίντενς πάλι έφτανε σε παρόμοιες διαπιστώσεις ήδη από το 1991, όταν ακόμα δεν υπήρχε καν η έννοια του ίντερνετ για την πλειοψηφία του κόσμου και δεν υπήρχαν οι selfies.
Μιλούσε για τη μοντέρνα κοινωνία και την κυριαρχία ενός νεοφιλελεύθερου μοντέλου στο οποίο η ταυτότητα του εαυτού βρίσκεται στον πυρήνα της αποδοτικής λειτουργίας και μετατρέπεται σε ένα «πρόγραμμα» που κάθε άτομο έχει την ευθύνη της προσπάθειας ολοκλήρωσής του.
Η κατασκευή της ταυτότητας του εαυτού χαρακτηρίζεται από την αντικειμενοποίηση και εμπορευματοποίηση του σώματος και της προσωπικότητας, σημειώνε ο Baudrillard ήδη το 1998.
Η αγορά οδηγεί το άτομο στο να προωθήσει και να πουλήσει τον εαυτό του, το άτομο πείθεται για την αναγκαιότητα επένδυσης στην προσωπικότητά και το σώμα του ώστε να μεταμορφωθεί σε πιο δυναμικό, πιο τέλειο, πιο λειτουργικό αντικείμενο.
Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο παθολογικός ναρκισσισμός αναφέρεται σε άτομα που το κύριο αντικείμενο της αγάπης είναι ο εαυτός τους, παρά κάποιος άλλος.
Ο Holmes το 2001 σημείωνε σχετικά με τους ναρκισσιστές ότι:
«…καλύπτει ένα εύρος διαφορετικών καταστάσεων στις οποίες οι άνθρωποι ασχολούνται παθολογικά με τον εαυτό τους, ανίκανοι να συσχετιστούν ή να πλησιάσουν άλλους εκτός και αν αυτοί έχουν μία χρηστικότητα για τις ανάγκες του εαυτού τους… καταφεύγουν σε συμπεριφορές αυτοπραϋντικές όπως τα ναρκωτικά, σε σκόπιμο αυτοτραυματισμό (όπως την πρόκληση βλάβης σε σχέσεις με άλλους ανθρώπους), επιζητούν τις συχνές αλλαγές ερωτικών συντρόφων, δεν εξαρτώνται και δεν επιζητούν να εξαρτώνται από κανέναν άλλο πέρα από τον εαυτό τους»
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών ο ναρκισσιστής:
«…έχει μία υπερβολική αίσθηση της σημασίας του εαυτού του καθώς και των δικαιωμάτων του. Οι ναρκισσιστές έχουν διαρκώς φαντασιώσεις επιτυχίας, θαυμασμού, ομορφιάς και ιδεατής αγάπης.
Ο ναρκισσιστής απαιτεί και επιθυμεί διαρκώς τον θαυμασμό των άλλων ενώ έχουν μη ρεαλιστικές απαιτήσεις από τον εαυτό τους και άλλους.
Το κέντρο του κόσμου είναι ο εαυτός τους, απασχολούνται με τον εαυτό τους και η συμπεριφορά τους που είναι επικεντρωμένη στον εαυτό συνήθως προκαλεί προβλήματα στη σχέση του με άλλους ανθρώπους καθώς συνειδητά ή ασυνείδητα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τους άλλους προς ιδίον όφελος.
Ο ναρκισσιστής θα δείξει μία απουσία ενσυναίσθησης, ευαισθησίας και δε θα δώσει χρόνο στο να αναγνωρίζει την υποκειμενικές εμπειρίες άλλων και μπορεί να ζηλέψει ή να πιστεύει ότι οι άλλοι τον ζηλεύουν».
Άραγε, ο ορισμός του ναρκισσισμού δεν αποτελεί μία ταιριαστή περιγραφή του σημερινού ανθρώπου της εποχής της αγάπης του εαυτού και των selfies;
ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΥ ΑΠΟΖΗΤΑ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ
Και κατά πόσο ο ναρκισσισμός είναι μία απαραίτητη συνθήκη για την αποδοτική λειτουργία της αγοράς στις νεοφιλελεύθερες τεχνολογικά ανεπτυγμένες κοινωνίες που ζούμε;
Το βέβαιο είναι ότι λειτουργούμε σε ένα πλέγμα σχέσεων που ευνοούν ναρκισσιστικές συμπεριφορές.
Βρισκόμαστε σε μία διαρκή διαδικασία βελτίωσης του εαυτού. Η αναγκαιότητα να είμαστε οι καλύτερες εκδόσεις του εαυτού μας, να βρισκόμαστε σε αναζήτηση του αληθινού εαυτού που είναι στον πυρήνα της λειτουργίας των social media, δεν είναι επιλογή, αποτελεί μία ανάγκη της βιομηχανίας που μετατρέπεται σε ανάγκη του ατόμου και γίνεται αποδεκτή στο επίπεδο της επιθυμίας.
Υπό ένα άλλο πρίσμα η εμμονική απασχόληση με τον εαυτό μας στρέφει το βλέμμα μας μακριά από το σύστημα το οποίο διαμορφώνει τις συνθήκες της ύπαρξής μας, σε μία εποχή μάλιστα που οι οικονομικές ανισότητες βρίσκονται σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα.
Όσο παραπάνω αισθανόμαστε ένοχοι και ντροπιασμένοι για τις αποτυχίες μας τόσο παραπάνω δίνουμε ακόμη παραπάνω προσοχή στον εαυτό μας για τη βελτίωσή του, για να κάνουμε τις σωστές επιλογές για τη βελτίωσή του, νοιώθουμε αγχωμένοι για την ανικανότητά μας να ευτυχήσουμε και να πετύχουμε, και κλείνουμε περισσότερα τα μάτια μας σε ότι συμβαίνει στην κοινωνία. Γινόμαστε ανίκανοι να αγωνιστούμε συλλογικά για να βελτιώσουμε και τις δικές μας συνθήκες ζωής.
Καλούμαστε να είμαστε πάντα λειτουργικοί, αγωνιζόμαστε να παραμείνουμε πάντα νέοι, όπως μία μηχανή που ποτέ δεν πρόκειται να γεράσει. Κι έχουμε ταυτόχρονα την υποχρέωση να είμαστε διαρκώς ευτυχισμένοι, όπως ένα ρομπότ, ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης που θα πρέπει να είναι πάντα αποδοτικό και χαρούμενο. Πάντα έτοιμο να αποδόσει στο υψηλότερο των ικανοτήτων του.
«Νομίζω ότι υπάρχει μία σκοτεινή πλευρά στο να κάνεις διαρκώς θετικές σκέψεις», λέει ο Svend Brinkmann από το Πανεπιστήμιο του Άαλμποργκ. «Πιστεύω ότι οι σκέψεις και τα συναισθήμματά μας πρέπει να καθρεπτίζουν τον κόσμο που ζούμε. Όταν κάτι κακό συμβαίνει, πρέπει να μας επιτρέπεται να έχουμε αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα γιατί αυτός είναι ο τρόπος που κατανοούμε τον κόσμο».
Ο Brinkmann φοβάται ότι η κοινωνία φτάνει σε ένα σημείο όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δε μπορούν να συζητήσουν τις ανησυχίες και τα προβλήματά τους με τους φίλους τους γιατί πιστεύουν ότι πρέπει να προσποιούνται ότι τα πάντα είναι διαρκώς θαυμάσια στη ζωή τους, όπως τα ψηφιακά τους avatars στα social media.
Είμαστε όλοι υπό τρομερή πίεση να είμαστε διαρκώς χαρούμενοι, λέει ο Brinkman. Είμαστε υπέυθυνοι για την ευτυχία και ένοχοι για τη δυστυχία μας και δεν έχουμε δικαίωμα να επιβαρρύνουμε τους άλλους με τα ατομικά μας προβλήματα.
Είναι ένας κόσμος όπου το να έχεις ανασφάλειες, το να μην είσαι διαρκώς αισιόδοξος, το να μην έχεις συνεχώς αυτοπεποίθηση περίπου δεν επιτρέπεται. Ανεξαρτήτως συνθηκών ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να αγωνίζεται ώστε να παρουσιάζει διαρκώς μία εικόνα ευτυχίας. Και οταν αναπόφευκτα αποτυγχάνει, φταίει αυτός.
Ο καλύτερος εαυτός πρέπει να είναι ευτυχισμένος.
Δεν του επιτρέπεται να είναι λυπημένος, θυμωμένος, απογοητευμένος.
«Η ζωή είναι γεμάτη στρες. Αλλά δε χρειάζεται να είναι», λέει η ειδικός του πώς να «χακάρεις» τη ζωή για να τη φέρεις στα μέτρα σου.
Μόλις 1 στους 3 Αμερικάνους αισθάνονται ευτυχισμένοι και αυτό είναι ένα πρόβλημα.
Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις μια καλή και σταθερή δουλειά και οι λογαριασμοί και οι υποχρεώσεις αυξάνονται; Πνίγεσαι από τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες και τα στενά χρονικά όρια που έχεις για να φέρεις εις πέρας τις εργασίες σου σε αγχώνουν; Μη φοβάσαι, υπάρχουν λύσεις!
Πλέον, υπάρχουν ειδικά προγράμματα που υπόσχονται να σε βοηθήσουν να μειώσει τα επίπεδα άγχους σου όπως το Stress Check και το Welltory ή να αυξήσουν την «ευτυχία» σου, όπως το Happify και το Happier.
Υπάρχουν apps όπως το Daylio και το Pacifica που καταγράφουν τη διάθεσή σου ή όπως το ThinkUp που σε βοηθούν να τη βελτιώσεις, το Live Happy που σου προσφέρει «θετικές» ιδέες, σκέψεις, ιστορίες, συνεντεύξεις με «ηγέτες» στον τομέα της θετικής ψυχολογίας για να σε κάνουν να αισθάνεσαι πιο «θετικός» και να γίνεις πιο ανταγωνιστικός, πιο ικανός να ανταπεξέλθεις στις δυσκολίες και να λάβεις τις σωστές αποφάσεις. Αν έχεις θετική διάθεση, αν δεν είσαι αρνητικός, όλα αντιμετωπίζονται!
Υπάρχουν χάπια που ενισχύουν άμεσα «διαύγεια, ενέργεια, μνήμη, αντοχή».
Είναι επιτακτικό να είσαι ευτυχισμένος.
Υπάρχουν τα εργαλεία για να το πετύχεις!
“ESTRAGON
What am I to say?
VLADIMIR
Say, I am happy.
ESTRAGON
I am happy.
VLADIMIR
So am I.
ESTRAGON
So am I.
VLADIMIR
We are happy.
ESTRAGON
We are happy. (Silence.) What do we do now, now that we are happy?”
— Samuel Beckett, Waiting for Godot