“THE DEVIL’S PLAN”: ΤΟ ΑΜΙΜΗΤΟ ΚΟΡΕΑΤΙΚΟ ΡΙΑΛΙΤΙ ΤΟΥ NETFLIX

Το Devil’s Plan δεν είναι σαν οποιοδήποτε άλλο ριάλιτι έχεις δει ποτέ. Ίσως και να είναι το ριάλιτι για τους εγκεφαλικούς τύπους που μισούν τα ριάλιτι.

Εμπνευσμένο από τον δημιουργό Τζέονγκ Τζονγκ-γιέον σαν σύνθεση επιρροών από παραδοσιακούς κορεάτικους γρίφους και σπαζοκεφαλιές, με λίγο από Survivor και αντίληψη κοινωνικών δυναμικών, το Devil’s Plan κλείνει 12 celebrities (για την Κορέα – για εμάς μάλλον όχι) σε έναν κοινόβιο χώρο για μερικές μέρες καθώς παίζουν το ένα περίπλοκο παιχνίδι μετά το άλλο. Μέσα από τα παιχνίδια κερδίζουν Κομμάτια που μεταφράζονται σε κομμάτια χρηματικού ποσού στο τέλος. Όποιος ή όποια μείνει με 0 Κομμάτια, αποκλείεται από το παιχνίδι και αποχωρεί.

Είναι μια εντυπωσιακή προσέγγιση στην τηλεόραση των κοινωνικών δυναμικών και των συμμαχιών, να βλέπεις κάθε στιγμή που περνάει μια ντουζίνα μεταξύ τους αγνώστους να σπάνε το κεφάλι τους για να σκεφτούν στρατηγικές, ευρηματικές λύσεις, αλλά και τις βέλτιστες πιθανές συμμαχίες.

Είναι επίσης, ειλικρινά κάτι το βαθιά κορεάτικο. Σε μια αγγλική διασκευή ενός τέτοιου κορεάτικου ριάλιτι, με τίτλο Genius Game, οι κριτικές από τα mainstream μέσα φανέρωναν ένα έκδηλο μπέρδεμα. «Δεν καταλαβαίνω τους γρίφους», γράφει ένα κείμενο. «Για 8 λεπτά απλά μας εξηγούν κανόνες!», αναφέρει ένα άλλο. Στην Κορέα, αυτό ακριβώς ήταν το ίδιο το μυστικό της επιτυχίας.

Τι είναι λοιπόν ακριβώς το Devil’s Plan;

Η 2η σεζόν κάνει πρεμιέρα σήμερα στο Netflix, οπότε θα μιλήσουμε για την 1η σαν δομή – με τον αστερίσκο πως η 2η θα έχει σίγουρα κάποιες αλλαγές στο φορμάτ.

Κάθε μέρα, οι διαγωνιζόμενοι παίζουν δύο παιχνίδια. Ένα main match κι ένα prize match. Το πρώτο είναι το βασικό διαγωνιστικό κομμάτι – στο δεύτερο οι παίχτες κατά βάση αυξάνουν τα Κομμάτια που έχουν στην κατοχή τους, άρα και το τελικό χρηματικό ποσό.

Ήδη από το πρώτο main match παίρνεις μια γεύση του κοντρολαρισμένου χάους που προσφέρει το παιχνίδι καθώς, ναι, για 8 λεπτά μια απρόσωπη φωνή εξηγεί σε παίχτες και θεατές τους περίπλοκους κανόνες του πρωτότυπου παιχνιδιού.

Εν προκειμένω, το παιχνίδι The Virus Game, αποτελούσε ένα περίπλοκο role playing όπου οι παίχτες τραβούσαν τυχαία τους χαρακτήρες τους. Στο παιχνίδι υπήρχαν οι τρομοκράτες (που θέλουν να σκοτώσουν τους πολίτες), ένας αστυνομικός (που προσπαθεί να τους σκοτώσει), ένας φανατικός (που κερδίζει Κομμάτια όσο πιο γρήγορα καταφέρει να θυσιαστεί και να γίνει μάρτυρας), επιστήμονες (που αναπτύσουν αντίδοτο για τον θανατηφόρο ιό που σπέρνουν οι τρομοκράτες), δημοσιογράφος (που ερευνά τις ταυτότητες των παιχτών) και τέλος οι απλοί πολίτες (που θέλουν, απλά, να μην πεθάνουν).

Κάθε χαρακτήρες έχει άλλο στόχο στο παιχνίδι κι άλλα όπλα στη διάθεσή του. Οι τρομοκράτες έχουν τον ιό που μεταδίδουν μυστικά – στην αρχή, κανείς δεν ξέρει την ταυτότητά τους. Ο αστυνομικός έχει σε κάθε γύρο μια σφαίρα και επιλέγει ποιον θα σκοτώσει – αλλά αν οι τρομοκράτες τον ξεγελάσουν, τότε θα τη φάνε αθώοι πολίτες. Ή, ακόμα χειρότερα, οι επιστήμονες ή ο δημοσιογράφος. Ο δε φανατικός θέλει απλά να σκοτώθεί. Δεν τον νοιάζει πώς και από ποιον.

Είναι μια φανταστικά περίπλοκη δυναμική, με παίχτες που κρύβουν τις ταυτότητές τους, που προσπαθούν να ξεγελάσουν τους άλλους, ή ίσως και να δημιουργήσουν συμμαχίες.

Μέσα από την ένταση αυτού του παιχνιδιού (που έχει μια τρομερά απρόβλεπτη κατάληξη!) σχηματίζονται οι δύο κεντρικές συμμαχίες που καθορίζουν όλη τη σεζόν: Μια ολιγομελής ομάδα από αουτσάιντερς που σκέφτονται διαρκώς out of the box, και μια τεράστια συμμαχία υπό την καθοδήγηση του ORBIT, ενός ευφυούς αστρονόμου που βασίζει τη στρατηγική του στο κάθε παιχνίδι έχοντας ως απώτερο σκοπό να προστατέψει όλους τους συμμάχους του.

«Ήξερα από πριν πως δεν ήταν ανταγωνιστικός παίχτης, αλλά δεν περίμενα να ηγηθεί του παιχνιδιού με αυτό τον τρόπο», είπε σε συνέντευξή του ο δημιουργός της σειράς. (Προσοχή, στο λινκ υπάρχει spoiler για όλη την έκβαση της 1ης σεζόν.) «Παρόλο που δεν ήταν η κατεύθυνση που ήθελα, δεν υπήρχε τίποτα που να μπορώ να κάνω. Ήταν μια νέα προσέγγιση που δεν έχουμε ξαναδεί σε survival shows πριν, οπότε είχε νόημα να υπάρξει μια νέα αφήγηση».

Ακόμα δηλαδή κι ο Τζέονγκ πιάστηκε απροετοίμαστος, μπροστα στην εξέλιξη που πήρε το ίδιο του το παιχνίδι.

Άλλα main matches βασίζονται σε μπλόφες, σε λογική, σε ισχυρές συμμαχίες που ακολουθούν αυστηρά πλάνα, σε προδοσίες, σε διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει skill που δεν ακονίζεται από τους συμμετέχοντες. Και είναι πολύ έξυπνα και πρωτότυπα: Ένα από αυτά είναι ένα απλό ταμπλό που οι παίχτες προσπαθούν να προχωρήσουν τετράγωνα για να φτάσουν στον τερματισμό, αλλά διαρκώς μεταβάλλεται ο κανόνας βάσει του οποίου κινούνται! Κάθε παίχτης έχει τον προσωπικό του (κρυφό) κανόνα, και κάθε παίχτης στο γύρο του μπορεί να αλλάξει τους συλλογικούς κανόνες, με αποτέλεσμα μια συνθήκη που σε έστελνε τρένο προς τον τερματισμό, ξαφνικά να σε καταδικάσει σε αποκλεισμό.

Τα δε prize matches είναι πιο μαζεμένα και απαιτούν συνεργασία. Είναι παιχνίδια μνήμης, μαθηματικών skills, δεξιοτήτων επαγωγής, παρατηρητικότητας, ταχύτητας – ή όλα τα παραπάνω. Παιχνίδια όπως: Με τους κύβους που έχετε στη διάθεσή σας, σχηματίστε όσες λέξεις είναι κι οι παίχτες γύρω από το τραπέζι, αλλά απαγορεύεται να περισσέψει έστω ένα γράμμα.

Ή: παρατηρήστε για μερικά λεπτά μια τεράστια εικόνα γεμάτη χαρακτήρες και λεπτομέρειες μέσα σε ένα νοσοκομείο, και ύστερα θα πρέπει να απαντήσετε μια σειρά ερωτήσεων χωρίς να την κοιτάτε. Ερωτήσεις που ξεκινούν από το «τι χρώμα καπέλο φόραγε ο τάδε επισκέπτης» μέχρι «ποια είναι η ημερομηνία» – κάτι που έπρεπε να προκύψει από έναν φοβερό συνδυασμό σκέψεων και παρατηρήσεων, και που φυσικά δεν αναγράφεται ευθέως πουθενά στην εικόνα.

Γύρω από αυτά τα παιχνίδια, υπάρχει ένας άλλος κρυφός γρίφος που απλώνεται σε όλη τη σεζόν και για τον οποίον οι παίχτες δεν είναι καν ενήμεροι – αλλά το άτομο που θα το παρατηρήσει και έπειτα θα το λύσει, μπορεί να λάβει ένα τρελό προβάδισμα. Χωρίς spoilers, θα πούμε απλά πως το payoff της συγκεκριμένης πλοκής είναι κάτι το τρομερά εντυπωσιακό και έντονο.

Το Devil’s Plan δεν φύτρωσε όμως έτσι ξαφνικά. Είναι η διεθνής εκδοχή ενός ολόκληρου industry τέτοιων σόου που ευδοκιμούν στην Κορέα εδώ και πάνω από μια δεκαετία.

Η αρχή έγινε με το Genius Game του 2013, το οποίο συνέλαβε ο ίδιος δημιουργός πίσω από το Devil’s Plan. Για την ακρίβεια, το Devil’s Plan είναι σαν reboot ή καλύτερα σαν μετεξέλιξη του Genius. Εκεί, κάθε επεισόδιο οι παίχτες μαζεύονταν σε έναν χώρο (δεν ζούσαν εκεί, οπότε απουσιάζει το στοιχείο του Big Brother ριάλιτι) όπου διαγωνίζονταν σε ένα main match. Όποιο άτομο έβγαινε τελευταίο πήγαινε στο Death Match, παίρνοντας μαζί του έναν ακόμα παίχτη της επιλογής του (εκτός από τον νικητή του εκάστοτε παιχνιδιού). Εκεί, σε 1 εναντίον 1, συχνά παραλλαγή κάποιου παραδοσιακού κορεάτικου παιχνιδιού ή γρίφου, ή παιχνιδιών τύπου πόκερ αλλά με έξτρα layers στοιχημάτων, όποιο άτομο έχανε, έφευγε από το παιχνίδι.

Είναι μια απίστευτη αισθητική και δομή τηλεόρασης, που νιώθω πως σε έναν δυτικό θεατή θα μοιάζει σαν χαοτικό σοκ. Τα γελάκια δίνουν τη θέση τους σε μια συνεχή τρεχάλα όταν κανείς καταλάβει πως έχει προδωθεί. Οι οδηγίες, τρομερά αναλυτικές στην αρχή του επεισοδίου μας εξηγούν κάθε πτυχή του παιχνιδιού για κανένα δεκάλεπτο. Κάθε συμμαχία εξηγείται. Κάθε στρατηγική αναλύεται με voice over και διαγράμματα.

Σε διάφορα σημεία του επεισοδίου, κάποιος παίχτης θα κάνει κάτι φαινομενικά παράλογο ή απρόσμενο, και ξαφνικά ένα εφέ rewind θα μας πάει 2-3 ώρες πίσω για να μας αποκαλύψει μια κρυφή συμμαχία που δεν είχαμε προσέξει. Η οθόνη γεμίζει διαρκώς με γράμματα, με σχόλια και με εφέ. Μια αληθινή τρέλα, που όμως συνυπάρχει με μια απίστευτη συγκέντρωση, προσοχή και σεβασμό, όλων των παιχτών απέναντι στους κανόνες και τη διαδικασία του κάθε παιχνιδιού.

Το Genius ακολούθησαν μια ντουζίνα τουλάχιστον πολύ επιτυχημένων αντίστοιχων ριάλιτι. Άλλα με εντονότερο το στοιχείο των συμμαχιών όπως το Society Game, όπου μια δημοκρατική «κοινωνία» και μια δικτατορική έρχονται σε σύγκρουση μέσα από διαφορετικές δοκιμασίες σε κάθε επεισόδιο. To Game of Blood διαφημίζεται ως «το πιο άδικο και παράλογο» k-brain show, με συνεχείς δοκιμασίες συνεργασίας και προδοσίας ανάμεσα σε παίχτες που συγκατοικούν για όσο κρατά η σεζόν.

Το The Great Escape παρουσιάζει μια σειρά από escape rooms που γίνονται όλο και μεγαλύτερα. Το Girls’ High Mystery Class διαδραματίζεται στο ίδιο ριάλιτι/fantasy σύμπαν(!) με το Great Escape και βάζει στοιχεία θρίλερ και cosplay στους γρίφους και τις δοκιμασίες. (Οι σειρές αυτές είναι επίσης από τον δημιουργό του Devil’s Plan, που είναι μάλλον ο auteur όλου αυτού του industry). Το Crime Scene, παρουσιάζει υποθέσεις fictional φόνων που οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να «λύσουν» στο κάθε επεισόδιο.

Πρόκειται για μια απίστευτη μοντέρνα παράδοση που κορυφώνεται στο εύρος, στην αγωνία, στο δράμα και στους εξεζητημένους γρίφους και τα social skill πρωτότυπα παιχνίδια του Devil’s Plan. Το οποίο ακόμα και σαν Netflix σόου δεν βγάζει και πολύ νόημα: Αν το τέλειο περιεχόμενο για τους Netflix executives είναι κάτι που χαζεύεις στο background, το Devil’s Plan είναι το ακριβές αντίθετο. Δεν έχεις περιθώριο να πάρεις τα μάτια σου από την οθόνη ούτε για δευτερόλεπτο, χωρίς να χάσεις την πλοκή.

Κάτι ανάμεσα σε Squid Game και Crystal Maze, σε περιοδικό με σταυρόλεξα και σε επιτραπέζιο RPG, το Devil’s Plan έρχεται ως μετεξέλιξη και κορύφωση ενός ολόκληρου υπο-είδους τηλεοπτικής διασκέδασης. Εκπροσωπώντας εν τέλει κάτι που μοιάζει αληθινά, αγνά μοναδικό.