ΑΥΤΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΙΓΟΥΡΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟ 2030

Γενιές και γενιές μεγαλώσαμε με μια λίστα προϋποθέσεων που έπρεπε να τακτοποιήσουμε για να μας αποδεχθεί η κοινωνία. Ή τουλάχιστον να μην μας απορρίπτει -ως ανθρώπους.

Το βασικό «μενού» ήταν να τελειώνουμε το σχολείο, να σπουδάζουμε, να παίρνουμε πτυχίο -επιστήμονα-, να “πιάνουμε” δουλειά -ιδανικά στο δημόσιο, ώστε να τελειώνουμε μια και καλή με αυτά τα άγχη-, να παντρευόμαστε και να κάνουμε παιδιά.

Όσοι έβαλαν όλα τα τικ θα ήθελα να μου πουν αν μετά την συμπλήρωση της λίστας, είχαν την ευκαιρία να κάνουν και πράγματα που ήθελαν ή όχι, αφού με μεγάλη υπερηφάνεια δηλώνω ότι έκανα 1 στα 6. Δηλαδή, τελείωσα το σχολείο και “έπιασα” δουλειά, ωστόσο έδωσα μεγάλο αγώνα για να “σωθώ” από το κύμα που κατέληγε στο δημόσιο.

Τώρα, έρχονται η Gen Z και η τεχνητή νοημοσύνη για να γκρεμίσουν ολοσχερώς το “σύστημα” πάνω στο οποίο δομήθηκε ο μεταπολεμικός κόσμος.

Ενώ μέχρι πρότινος δύσκολα έβρισκες δουλειά χωρίς πτυχίο, στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να είναι περιττό -δεν το ζητούν καν, κάτι που σύντομα θα γίνεται παντού-, ενώ μεταξύ του 2010 και του 2021 σημειώθηκε μείωση της τάξεως του 15% στις εγγραφές σε πανεπιστήμια και κολέγια.

Υπήρξαν και περισσότερες από 350.000 έξοδοι τον πρώτο χρόνο της πανδημίας. Συνολικά λοιπόν, “χάθηκαν” 2.7 εκατομμύρια φοιτητές. Ένας από τους λόγους ήταν τα δίδακτρα που αυξήθηκαν κατά 140% (πολλές χιλιάδες δολαρίων) την τελευταία τετραετία.

Υποθέτω πως καταλαβαίνεις ότι λιγότεροι φοιτητές, σημαίνει λιγότερα πανεπιστήμια. Άρα αρχίζουν να απειλούνται και θέσεις εργαζόμενοι στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ανάλυση αναφέρει πως το 2032 θα υπάρχουν 6.000.000 κενά σε θέσεις εργασίας, εκ των οποίων το 43% θα απαιτεί τουλάχιστον ένα πτυχίο.

Στις προβλέψεις θα βρείτε δουλειές που δύσκολα θα υπάρχουν έως τότε. Θα τις έχει αναλάβει η ΑΙ.

Σε τι κόσμο έχετε φέρει τα παιδιά σας;

Να βοηθήσουμε.

«Μόνο οι δισεκατομμυριούχοι προτείνουν σε νέους να ακολουθήσουν το πάθος τους»

Η επαγγελματική αποκατάσταση αλλάζει άρδην, από το πώς την είχαν στο μυαλό τους γενιές που έζησαν πριν τις μεγάλες τεχνολογικές εξελίξεις, με την προτροπή ακόμα και καθηγητών πανεπιστημίου πια, να είναι πως αν θέλει ένας άνθρωπος να είναι επιτυχημένος, είναι χρήσιμος να μην ακολουθήσει το πάθος του (mantra προηγούμενων εποχών), αλλά να αποκτήσει σπάνιες και αξιόλογες ικανότητες. Τι σημαίνει αυτό;

Η προτίμηση εργασιών που έως τώρα δεν ήταν σε πρώτο πλάνο και δεν απαιτούν πτυχίο πανεπιστημίου τετραετούς φοίτησης.

Ο Scott Galloway, κλινικός καθηγητής μάρκετινγκ στη Stern School of Business του New York University και επιχειρηματίας ήταν προσκεκλημένος στο Uncensored CMO, κανάλι στο YouTube. Μεταξύ άλλων, κλήθηκε να δώσει την καλύτερη συμβουλή που θα μπορούσε να δώσει στους νέους, ως προς την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Ήταν πολύ απλά και πλήρως κατανοητή.

«Όσο λιγότερο σέξι είναι ένας κλάδος, τόσο μεγαλύτερη είναι η απόδοση στο κεφάλαιο σου. Μιλούσαμε για τον δημιουργικό κλάδο, στον οποίον πρέπει να είσαι στο κορυφαίο 1%, αν όχι στο κορυφαίο 0.1%, για να βγάζεις χρήματα.

Πέρυσι, το 83% δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για ασφάλεια υγείας, γιατί δεν είχε ετήσιο εισόδημα 23.000 δολάρια. Κατά βάση έχει 80% ανεργία.

«Δεν θέλω να διαλύσω τα όνειρα σας, αλλά θα πρότεινα να μπείτε στο χώρο του modeling, των σπορ, των νυχτερινών clubs, της φιλοξενίας, της μόδας ή σε όποιον άλλον τομέα ακούγεται cool, αν έχετε πολλά τρανταχτά σημάδια πως θα είστε στο κορυφαίο 1% -ιδανικά στο κορυφαίο 0.1%. Διαφορετικά, πηγαίνετε να κάνετε κάτι που είναι λιγότερο ρομαντικό».

Στο NYU προσκαλούμε δυο τύπους ομιλητών.

Είναι πολύ εντυπωσιακοί άνθρωποι που έχουν πολλά διαπιστευτήρια ή δισεκατομμυριούχοι, οι οποίοι πάντα ολοκληρώνουν με τη χειρότερη συμβουλή που μπορείς να δώσεις σε έναν νέο άνθρωπο: να ακολουθήσει το πάθος του.

Όποιος σου λέει να ακολουθήσεις το πάθος σου, είναι ήδη πλούσιος και έχει κάνει την περιουσία του από το χυτοσίδηρο ή τα ορυκτά.

Όταν είσαι νέος, αυτό που θες να κάνεις είναι να βρεις σε τι είσαι καλός και σε τι μπορείς να γίνεις καταπληκτικός, ιδανικά σε τομέα που έχει +90% ποσοστό απασχόλησης.

Κανένα παιδί δεν ονειρεύεται να γίνει νομικός ειδικός επί των φόρων. Ωστόσο, το κορυφαίο 10% του κλάδου βγάζει 1.000.000 δολάρια το χρόνο. Το κορυφαίο 1% ταξιδεύει με τζετ και έχει πολύ μεγαλύτερη γκάμα επιλογής συντρόφων από αυτήν που αξίζει.

Και αυτό γίνεται γιατί διάλεξαν κάτι που δεν είχε υπερεπάρκεια ανθρώπινου κεφαλαίου».

ΟΙ BLUE COLLAR ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΠΡΟΩΘΟΥΝΤΑΙ ΠΙΑ ΩΣ H ΣΙΓΟΥΡΗ ΛΥΣΗ

Mε την τεχνητή νοημοσύνη να αλλάζει συνολικά τον τρόπο που ξέραμε τη ζωή έως τώρα κι εύλογα τα επαγγέλματα που θα υπάρχουν σε μια δεκαετία, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι να μάθουμε να συνεργαζόμαστε με την ΑΙ και να ανακαλύψουμε τις δουλειές που θα δίνουν μια κάποια σταθερότητα, με τα νέα δεδομένα.

Οι Ασιάτες και οι Αμερικανοί έχουν κάνει τα κουμάντα τους (έρευνες) και έχουν καταλήξει πως η λύση είναι οι Blue Collar δουλειές. Όπου «blue collar» είναι επαγγέλματα που είναι χειρονακτικά ή περιλαμβάνουν σωματική εργασία και δεν χρειάζονται απαραίτητα πτυχίο πανεπιστημίου. Αρκεί η κατάρτιση ή η μαθητεία.

Πρόκειται για περιπτώσεις που το μεγαλύτερο ρόλο τον παίζει η εμπειρία, εν αντιθέσει με τις White Collar (θέσεις γραφείου που περιλαμβάνουν διευθυντικά, διοικητικά ή άλλα καθήκοντα που επικεντρώνονται στη δημιουργία και την εφαρμογή ιδεών και πολιτικών και συχνά απαιτούν ανώτερη εκπαίδευση), δουλειές που στο μυαλό των απανταχού γονέων ήταν προτεραιότητα έως τώρα.

Οι εκτιμήσεις να αναφέρουν πως η πλειοψηφία των White Collar καριέρες της μέσης τάξης θα εξαφανιστούν έως το 2030, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που θα τις δούμε στη συνέχεια.

Πότε;

Αφότου ασχοληθούμε πρώτα με τους Blue Collar.

Θα δώσω και παραδείγματα, αρχίζοντας από τα απόλυτα “στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα”, μετά τις εκατοντάδες αποτυχημένες απόπειρες να βρω σχετικούς τεχνίτες που να κάνουν και σωστά τη δουλειά και να έρχονται την ώρα που τάζουν: είναι οι ηλεκτρολόγοι και οι υδραυλικοί.

Blue Collar είναι και οι αγρότες, οι τεχνικοί συστημάτων κλιματισμού, οι “πατωματζήδες”, οι συγκολλητές, οι ξυλουργοί, οι μηχανικοί αυτοκινήτων, οι τεχνικοί βιομηχανικής συντήρησης, οι οδηγοί φορτηγού, νταλίκας, οι διανομείς, οι χειριστές ανυψωτικού, οι εργάτες οικοδομών, οι χειριστές βαρέων μηχανημάτων, οι συναρμολογητές και οι ελαιοχρωματιστές.

To αυτό ισχύει και για τους αθλητές. Oι κομμωτές και οι μανικιουρίστ δεν εργάζονται μεν, σε οικοδομές ή εργοστάσια, αλλά δεν χρειάζονται πτυχίο πανεπιστημίου. Οπότε ανήκουν και αυτά τα επαγγέλματα στη λίστα, όπως και εκείνο του επιστάτη και του φρουρού ασφαλείας.

Αν σκέφτεσαι πως υπάρχουν και δουλειές γραφείου που δεν θέλουν πτυχίο, ανήκουν στην κατηγορία που είναι γνωστή ως Pink Collar, όταν πρόκειται για γυναίκες. Το ’70 που προέκυψε αφορούσε την εξυπηρέτηση πελατών, τις νοσηλεύτριες και την εκπαίδευση.

Eδώ μάλλον είναι χρήσιμο να διευκρινίσω ότι τα ονόματα των βασικών κατηγοριών -προφανώς και υπάρχουν υποκατηγορίες- προέκυψαν από το χρώμα των κολάρων που φορούν οι εργαζόμενοι. Δηλαδή, το λευκό του πουκαμίσου για το γραφείο και το μπλε των φθηνών και ανθεκτικών τζιν των εργατών.

Όλα αυτά τα Blue Collar επαγγέλματα έχουν μέσους ετήσιους μισθούς από 15.000 έως 20.000 ευρώ, με πολλά να ξεπερνούν και τις 25.000 ευρώ. Όπως όλοι ξέρουμε, οι δεξιότητες, η εμπειρία και η εξειδίκευση ανεβάζει τα ποσά.

Γιατί η Gen Z προτιμάει τις χειρονακτικές εργασίες

Την τελευταία 20ετια σημειωνόταν -σταθερά κάθε χρόνο- μείωση ενδιαφέροντος στις χειρονακτικές εργασίες, με τους Millennials να μην ασχολούνται στο ελάχιστο και λόγω της κρίσης που σταμάτησε την οικοδόμηση. Αυτό άλλαξε από το 2020, με το ωρομίσθιο να αυξάνεται κατά 25% (από 18.70 δολάρια που ήταν το 2019 πήγε στα 23.43 το 2025). Στο ίδιο διάστημα, οι προσλήψεις Blue Collar εργατών ήταν πάντα περισσότερες από αυτές των White Collar της ίδιας ηλικιας.

Η Gen Z φάνηκε να προτιμάει τις χειρονακτικές εργασίες που πια τις χρειάζονταν οι χώρες και δεδομένης της συνταξιοδότησης των Boomers και της Gen X. Οι νέοι που δηλώνουν πως απολαμβάνουν να κάνουν πράγματα με τα χέρια τους που έχουν σημασία, συνήθως έχουν ως στόχο να αποκτήσουν την εμπειρία που θα τους βοηθήσει να γίνουν σύντομα εργοδότες του εαυτού τους.

Επιπροσθέτως, αντί να δώσουν 110.000 δολάρια για τέσσερα χρόνια σε πανεπιστήμιο (σε ιδιωτικό είναι 225.000), προτιμούν να δίνουν 20.000 δολάρια σε τεχνική σχολή που εγγυάται την αποκατάσταση. Άρα δεν αρχίζουν την ενήλικη ζωή με δυσβάσταχτα χρέη.

Αν αρχίσουν να μαζεύουν εμπειρίες ενώ είναι ακόμα στο σχολείο, μπαίνουν στην ενήλικη ζωή με χιλιάδες δολάρια (ή ευρώ) που έχουν αποταμιεύσει. Kαι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, δεν απειλούνται από την τεχνητή νοημοσύνη.

Πάμε τώρα, και σε δουλειές που υπάρχουν σήμερα και θα συνεχίσουν να υπάρχουν σε μια δεκαετία -για πιο μετά, δεν παίρνω όρκο για τίποτα.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Ο BILL GATES

Ο Bill Gates , o oποίος κάτι περισσότερο ξέρει από τεχνολογικά ζητήματα, είπε τον Φλεβάρη ότι σε λίγα χρόνια οι άνθρωποι θα είναι αχρείαστοι για τα περισσότερα πράγματα.

Αυτό θα γίνει όταν θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή η γενική τεχνητή νοημοσύνη (Αrtificial General Intelligence -AGI) «σύστημα που είναι ικανό να παρουσιάσει την όποια γνωστική δυνατότητα έχουν οι άνθρωποι», όπως είπε ο επικεφαλής του τομέα ΑΙ της Google (DeepMind), Ντέμης Χασάμπης.

Σύμφωνα με τον Gates, οι τρεις δουλειές που δεν έχουν λόγο να ανησυχούν -μέχρι νεοτέρας- είναι αυτοί που γράφουν κώδικες (οι προγραμματιστές), καθώς χρειάζονται για να εξελίσσουν, να εντοπίζουν σφάλματα και να ραφινάρουν περίπλοκα συστήματα, έως ότου η ΑGΙ δείξει πως διαθέτει τη δημιουργική ικανότητα επίλυσης προβλημάτων του ανθρώπου.

Ο δεύτερος τομέας που δεν απειλείται σε πρώτη φάση, είναι οι εξειδικευμένοι στην ενέργεια, με τη δημιουργικότητα των ανθρώπων να συμβάλλει στην διαχείριση των κανονισμών, τη δημιουργία βιώσιμων στρατηγικών και τη διαχείριση της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, με τη βοήθεια της ΑΙ.

Οι τρίτοι επαγγελματίες που κοιμούνται ήσυχοι είναι οι βιολόγοι. Προφανώς και η τεχνητή νοημοσύνη ήδη βοηθά με την ανάλυση δεδομένων, αλλά η έρευνα που μας πάει παρακάτω και οι νέες υποθέσεις είναι tasks που προϋποθέτουν ανθρώπινη διορατικότητα.

Πού καταλήγουμε;

Ό,τι και αν κάνει το παιδί σας στις Πανελλαδικές εξετάσεις, τίποτα δεν είναι σίγουρο. Οπότε αφήστε το να ανακαλύψει πώς προτιμάει να περάσει τις επόμενες δεκαετίες της ζωής του σε επαγγελματικό επίπεδο, ανάλογα με την προτεραιότητα του.