Η ΔΥΣΚΟΛΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΙΜΗ ΕΜΜΕΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΕ OFFSHORE

Το να «περάσει» η κυβέρνηση από τη Βουλή μια τροπολογία που επιτρέπει σε συζύγους και τέκνα βουλευτών κι υπουργών έμμεση συμμετοχή σε Υπεράκτιες Εταιρίες, ήταν από ό,τι φάνηκε εύκολη υπόθεση. Ιδίως όταν διαθέτει 155 βουλευτές και μια αντιπολίτευση δίχως τα ανάλογα αντανακλαστικά.

Το να την υπερασπιστεί, όμως, όταν αποκαλύπτεται το περιεχόμενό της, είναι μια άλλη ιστορία…

Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

Αυτό ακριβώς συνέβη την εβδομάδα που πέρασε με την τροπολογία με αριθμό 361/32 που ψηφίστηκε την Τετάρτη, ενταγμένη σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, αποκλειστικά από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας. Όλα τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης την καταψήφισαν.

Τι περιλαμβάνει αυτή η τροπολογία; Αλλαγή του καθεστώτος που ισχύει από το 2016 και απαγορεύει σε πολιτικούς (βουλευτές, μέλη κυβέρνησης, αρχηγούς κομμάτων, υπεύθυνους οικονομικών κομμάτων) όπως και στους/στις συζύγους και τα παιδιά τους να έχουν μετοχές σε εταιρίες του εξωτερικού.

Η καθολική αυτή απαγόρευση αντικαθίσταται πλέον από την πρόβλεψη να έχουν οι συγγενείς πρώτου βαθμού των πολιτικών προσώπων μετοχές σε αλλοδαπές εταιρίες. Αρκεί αυτές να εδρεύουν σε φορολογικά συνεργάσιμα κράτη. Με βάση λίστα που καθορίζεται από διεθνείς κανόνες.

Τι στην πραγματικότητα κάνει αυτή τροπολογία: Δίνει την δυνατότητα σε συζύγους και τέκνα πολιτικών να έχουν έμμεση συμμετοχή σε εταιρίες off-shore ή υπεράκτιες ή ltd ή ειδικού φορολογικού καθεστώτος. Όπως θέλετε πείτε τις.

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για εταιρικά σχήματα που έχουν «κατά κόρον» χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη καταστάσεων «μαύρου» πολιτικού χρήματος. Ως εκ τούτου θεωρούνται ο «Νο 1 εχθρός» της οικονομικής διαφάνειας.

Ο τρόπος με τον οποίοι σύζυγοι και τέκνα μπορούν να αξιοποιούν τέτοιες εταιρίες είναι απλός: Αρκεί να έχουν μετοχές σε μία απλή εταιρία του εξωτερικού, η οποία με την σειρά της συνδέεται με μία η περισσότερες off-shore εταιρίες.

Η δημιουργία μιας τέτοιας «αλυσίδας» δεν είναι και το πιο απλό πράγμα στον κόσμο. Απαιτεί τεχνογνωσία και διασυνδέσεις. Όμως είναι βέβαιο πως πρόκειται για μία δυνατότητα που θα διερευνήσει και τελικά θα «βρει άκρη» όποιος έχει το… ανάλογο κίνητρο.

ΠΙΟ ΚΡΥΦΑ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ

Είναι αλήθεια (κι ενδεικτικό για τις προθέσεις αυτών που νομοθέτησαν), πως η κυβέρνηση έκανε ότι μπορούσε για να μην προσέξει κανείς αυτή την ρύθμιση. Την κατέθεσε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Τετάρτης. Σε ένα νομοσχέδιο που ψηφίστηκε μόλις εννιά ώρες αργότερα.

Την τοποθέτησε με την μορφή άρθρου σε μία τροπολογία που περιλάμβανε έγκριση κονδυλίων για αμοιβές υπερωριών εργαζομένων στο ΕΚΑΒ και εργαζομένων στα δικαστήρια.

Τη διατύπωσε με τέτοιο τρόπο ώστε δύσκολα να αντιλαμβάνεται κανείς τι περιλαμβάνει. Ευελπιστώντας προφανώς πως κανείς δεν θα την προσέξει.

Δυστυχώς για την κυβέρνηση αυτό δεν συνέβη. Η ρύθμιση είδε το φως της δημοσιότητας, προκαλώντας συζητήσεις και αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εκτός από το περιεχόμενο της ρύθμισης, μάλιστα, κατήγγειλαν και τον τρόπο που επιχείρησε η κυβέρνηση να νομοθετήσει.

ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΗ ΘΕΣΗ

Η «μουλωχτή» νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης προκάλεσε αμηχανία στις τάξεις της Ν.Δ. Με κάποιους βουλευτές μάλιστα να κρατούν αισθητά αποστάσεις.

Όπως για παράδειγμα ο Δημήτρης Μαρκόπουλος που δήλωσε πως πούλησε τις εταιρικές μετοχές που είχε πριν μπει στην πολιτική. Σχολιάζοντας ότι «θεωρώ πως όταν μπαίνεις στην πολιτική, κάποια πράγματα τα ξεχνάς και εσύ και οι δικοί σου».

Το βάρος της υποστήριξης της ρύθμισης ανέλαβαν ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης. Ο τελευταίος δέχθηκε ερώτηση από το News 24/7, το οποίο ήταν από τα μέσα που ανέδειξαν το θέμα αυτό.

Αμφότεροι επιχείρησαν να αποφύγουν το ουσιώδες ερώτημα περί της δυνατότητας έμμεσης συμμετοχής σε offshore εταιρίες. Αναφέροντας πως η ρύθμιση που ψήφισαν έχει ρητή απαγόρευση για συγγενείς πρώτου βαθμού πολιτικών να μετέχουν ευθέως σε τέτοιου είδους εταιρικά σχήματα.

Κάτι που είναι μάλλον αυτονόητο. Αν νομοθετούσαν ότι είναι επιτρεπτό οι σύζυγοί και τα τέκνα να διαθέτουν offshore θα ήταν εξόφθαλμα προκλητικό για την κοινωνία.

Έτσι κατέφυγαν στο εξής… επιχείρημα: Ότι δεν επιτρέπεται ούτε η έμμεση συμμετοχή σε offshore επειδή αυτό ισχυρίστηκε σε μία τηλεοπτική δήλωσή του ο Γιώργος Φλωρίδης!

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης «δεν επιτρέπεται ούτε αν, για παράδειγμα, η εταιρεία ενός συγγενικού προσώπου είναι στη Γερμανία, να μπορεί η εταιρεία αυτή να συνεργάζεται, να έχει μία οποιαδήποτε σχέση με άλλη εταιρεία σε κάποια άλλη χώρα που απαγορεύεται, αυτό το απάντησε ρητώς σήμερα ο Υπουργός σε ερώτηση που δέχθηκε από συνάδελφό σας».

Το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι πως κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται πουθενά στον νόμο που ψηφίστηκε από την Βουλή! Πρόκειται για μία αυθαίρετη ερμηνεία που βασίζεται σε μία τηλεοπτική δήλωση του υπουργού Δικαιοσύνης.

Αν πράγματι η κυβέρνηση ήθελε κάτι τέτοιο να ισχύει θα μπορούσε κάλλιστα να το είχε αναγράψει στην ρύθμιση που ψήφισε. Αν και είναι ερώτημα το κατά πόσο θα μπορούσε κάτι τέτοιο να ελεγχθεί.

Το δεύτερο επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε ήταν πως η καθολική απαγόρευση για συμμετοχή των συγγενών πρώτου βαθμού των πολιτικών σε εταιρίες του εξωτερικού που ίσχυε επί εννιά χρόνια συνιστά παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Όπως είπε ο Παύλος Μαρινάκη ήταν «αντίθετη στο ενωσιακό δίκαιο. Αν υπήρχε η οποιαδήποτε προσφυγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτή τη συγκεκριμένη διάταξη, όπως ίσχυε μέχρι πρόσφατα, η χώρα μας θα είχε καταδικαστεί».

Μόνο που κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ για σχεδόν μια δεκαετία. Γιατί απλούστατα κανένας σύζυγος ή τέκνο πολιτικού δεν θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια προσφυγή. Όχι τουλάχιστον δίχως να εκθέσει για ζητήματα διαφάνειας τον πολιτικό με τον οποίο θα είχε συγγενική σχέση.

ΘΑ ΜΑΘΟΥΜΕ…

Η ψήφιση της τροπολογίας με αριθμό 361/32 πιθανότατα θα ξεχαστεί. Μία ακόμη είδηση μέσα στις χιλιάδες με τις οποίες «βομβαρδίζονται» καθημερινά οι πολίτες. Ποιος ξέρει όμως, μπορεί να την ξαναθυμηθούμε.

Ίσως την επόμενη φορά που κάποιο οικονομικό σκάνδαλο με εμπλοκή πολιτικών προσώπων και συγγενών τους θα οδηγήσει στα «σκοτεινά μονοπάτια» των διεθνών διαύλων διακίνησης χρήματος. Το έργο το έχουμε ξαναδεί άλλωστε…