Φόβος και αβεβαιότητα στο Χάρβαρντ – Ο “ιδεολογικός πόλεμος” του Τραμπ
Διαβάζεται σε 7'
Η κλιμάκωση της επίθεσης της κυβέρνησης Τραμπ στο Χάρβαρντ που έχει προκαλέσει φόβο και αβεβαιότητα σε χιλιάδες φοιτητές, δεν είναι άλλο παρά ένας ιδεολογικός πόλεμος που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη
- 24 Μαΐου 2025 15:21
Η λέξη αναστάτωση είναι λίγη για να περιγράψει αυτό που επικρατεί μεταξύ των διεθνών φοιτητών στο campus του Χάρβαρντ, παρά την προσωρινή δικαστική εντολή αναστολής που μπλοκάρει το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ να αφαιρέσει από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ τη δυνατότητα εγγραφής ξένων φοιτητών.
Με πρωτοφανείς αιχμές κατά του Χάρβαρντ για υποκίνηση βίας, αντισημιτισμό, ακόμα και συνεργασία με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, η διοίκηση Τραμπ ανακοίνωσε την Πέμπτη (22/05), ότι το πανεπιστήμιο «δεν μπορεί πλέον να εγγράφει ξένους φοιτητές», ενώ οι ήδη εγγεγραμμένοι αλλοδαποί φοιτητές πρέπει να μεταγραφούν ή να χάσουν τη βίζα τους.
Επιπλέον, η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε στον εξής εκβιασμό: αν το Χάρβαρντ θέλει να αποκτήσει ξανά το «προνόμιό» του, θα πρέπει να παραδώσει μέσα στις επόμενες μέρες πληροφορίες για τους φοιτητές του, βίντεο ή ηχητικά ντοκουμέντα εντός ή εκτός πανεπιστημιακού χώρου, με διεθνείς φοιτητές που συμμετέχουν σε διαδηλώσεις, σε παράνομες ή επικίνδυνες δραστηριότητες τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι δικηγόροι του Χάρβαρντ από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι τα κολέγια και τα πανεπιστήμια έχουν «συνταγματικά προστατευμένο δικαίωμα να διαχειρίζονται μια ακαδημαϊκή κοινότητα και να αξιολογούν τη διδασκαλία και την έρευνα χωρίς κυβερνητική παρέμβαση».
Φόβος και αβεβαιότητα στις τάξεις των φοιτητών
Το κλίμα στο Χάρβαρντ την Παρασκευή, την επομένη της πρωτοφανούς αυτής απόφασης ήταν αμήχανο. Τα μαθήματα έχουν ολοκληρωθεί για τη χρονιά και αυτή τη περίοδο γίνονται οι προετοιμασίες για τις τελετές αποφοίτησης. Στον προαύλιο χώρο στήνονταν κιόσκια, ενώ οι φοιτητές νοικιάζουν τους τιβένους τους και κανονίζουν τα εισιτήρια για τα μέλη των οικογενειών τους.
Για όσους αποφοιτούν, αυτή η εβδομάδα θα έπρεπε να είναι γιορτινή. Όμως για τους ξένους φοιτητές που ελπίζουν να μείνουν στις ΗΠΑ, ήταν 24 ώρες γεμάτες αναταραχή, όπως σημειώνει το BBC.
Όλο το πρωί, οι διεθνείς φοιτητές του Χάρβαρντ προσπαθούσαν να μάθουν τι θα συμβεί. Θα έπρεπε να φύγουν αμέσως από τις ΗΠΑ; Βρίσκονταν τώρα υπό την απειλή απέλασης;
Ο Κόρμακ Σάβιτζ από το Ντάουνπατρικ, στην κομητεία Ντόουν της Βόρειας Ιρλανδίας, απομένουν έξι μέρες μέχρι να αποφοιτήσει με πτυχίο στην πολιτική και τις γλώσσες. Έχει δεχτεί μια δουλειά στις Βρυξέλλες, εν μέρει λόγω της αβεβαιότητας στις ΗΠΑ.
«Ξέρεις ότι είσαι εντάξει αν παραμένεις νόμιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες για τις επόμενες 90 μέρες, αλλά δεν ξέρεις αν μπορείς να επιστρέψεις και να ολοκληρώσεις το πτυχίο σου», είπε την Παρασκευή. «Δεν ξέρεις αν μπορείς να μείνεις και να εργαστείς στις ΗΠΑ, ενώ είσαι στα πρόθυρα της αποφοίτησης.»
Η απόφαση δυσκολεύει επίσης τα σχέδια των φοιτητών που εξακολουθούν να είναι εγγεγραμμένοι, όπως ο Ρόχαν Μπατούλα, που είναι στο τρίτο έτος από το Ηνωμένο Βασίλειο, που θα στηριχθεί στη βίζα του για να εργαστεί στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο.
«Φοβόμουν ότι αν πήγαινα στην πατρίδα μου, δεν θα μπορούσα να επιστρέψω», είπε στο BBC, γι’ αυτό αποφάσισε να παραμείνει στο campus.
Για ορισμένους, η ανακούφιση ήταν εμφανής όταν ήρθε η είδηση της αναστολής από το δικαστήριο της Βοστώνης, αλλά η αβεβαιότητα παραμένει.
Οι ξένοι φοιτητές που φοιτούν τώρα στο Χάρβαρντ εκφράζουν ανησυχίες ότι η διαμάχη αυτή θα μπορούσε να τους αναγκάσει να μεταφερθούν σε άλλο πανεπιστήμιο ή να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Η καταγραφή στο σύστημα SEVP είναι απαραίτητη για τις φοιτητικές βίζες και, αν το Χάρβαρντ αποκλειστεί από τη βάση δεδομένων, οι φοιτητές μπορεί να θεωρηθούν ότι παραβιάζουν τους κανόνες και ενδέχεται να απελαθούν.
«Υπάρχει πολύς θυμός, οι άνθρωποι νιώθουν ότι χρησιμοποιούνται ως πιόνια σε ένα παιχνίδι» σημείωσε μεταξύ άλλων φοιτητής στο BBC.
Γιατί ο Τραμπ στοχεύει τους διεθνείς φοιτητές
Η παρουσία ξένων φοιτητών – που αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού αριθμού φοιτητών του Χάρβαρντ – σύμφωνα με τη διοίκηση Τραμπ, δεν αποτελεί δικαίωμα, αλλά ένα προνόμιο που το Χάρβαρντ αρνήθηκε να τιμήσει.
Το πανεπιστήμιο από την πλευρά του, υπογραμμίζει ότι ο τερματισμός της προσέλευσης διεθνών φοιτητών θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την ίδια τη βάση ύπαρξης του ιδρύματος, το οποίο προσελκύει κορυφαίους μελετητές παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον διαδικτυακό ιστότοπό του, το Χάρβαρντ, που κατατάσσεται μεταξύ των καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο και 162 απόφοιτοί του έχουν τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ, φιλοξενεί φέτος περίπου 6.700 «διεθνείς φοιτητές», περίπου το 27% του συνόλου.
Τα νέα αιτήματα για βίντεο από διαδηλώσεις έθεσαν επίσης ερωτήματα σχετικά με την ελευθερία του λόγου, με το πανεπιστήμιο να μιλά για «κραυγαλέα παραβίαση» του νόμου και των δικαιωμάτων ελευθερίας του λόγου.
Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ υποστήριξαν από την πλευρά τους ότι η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να απελάσει από τη χώρα ξένους φοιτητές που προκαλούν αναταραχές. Στη μήνυση που κατέθεσε το πανεπιστήμιο, αναφέρει ότι η κυβέρνηση δεν ανέφερε καμία συγκεκριμένη εξουσία για να ζητήσει τα βίντεο από τις διαδηλώσεις.
Πέρα από την κατάφωρη παραβίαση των προσωπικών δεδομένων των φοιτητών που θα σηματοδοτούσε η «συμμόρφωση» του πανεπιστημίου με τις παραπάνω προσταγές, η στρατηγική αυτή του Ντόναλντ Τραμπ έχει μια πιο συνολική διάσταση. Όπως σημειώνουν οι New York Times, στοχεύει στην αναδιάταξη του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το οποίο ο πρόεδρος θεωρεί εχθρικό προς τους συντηρητικούς, εξαλείφοντας αυτό που χαρακτηρίζει ως αντισημιτισμό στις πανεπιστημιουπόλεις και τις πολιτικές για τους τρανς και τη διαφορετικότητα, που σύμφωνα με την κυβέρνηση βασίζονται στη «woke» ιδεολογία.
Το Χάρβαρντ αντιτείνει ότι έχει παράσχει όλα τα δεδομένα που απαιτούνται νόμιμα και ότι η αδιάκοπη εκστρατεία πίεσης της κυβέρνησης – που περιλαμβάνει και τη διακοπή δισεκατομμυρίων σε ομοσπονδιακές ερευνητικές επιχορηγήσεις – ισοδυναμεί με προσπάθεια κατάληψης του ιδρύματος, εκφοβίζοντας το πανεπιστήμιο προκειμένου να αλλάξει το τι διδάσκει και ποιους προσλαμβάνει.
“Το Χάρβαρντ είναι πολύ πιο ισχυρό απ’ όσο φαντάζεται κανείς στην Ελλάδα. Νομίζω αυτός είναι ο λόγος που στοχοποιείται: επειδή είναι η επιτομή της φιλελεύθερης, μορφωμένης Αμερικής. Ο Τραμπ ήθελε έναν αντίπαλο: στην αρχή ήταν η Κίνα. Τώρα είναι το Χάρβαρντ” είπε την Παρασκευή ο Στέφανος Τύρος, Έλληνας ερευνητής στο Χάρβαρντ, που μίλησε στο NEWS 24/7.
Ο ίδιος βλέπει πίσω από την απόφαση Τραμπ μια απόπειρα ιδεολογικού ελέγχου του Χάρβαρντ. Όπως λέει, πριν από δύο μήνες είχε σταλεί στο πανεπιστήμιο μια επιστολή, υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης του αντισημιτισμού, η οποία στην πραγματικότητα “ζητούσε να μπει εξωτερικός ελεγκτής μέσα στο Χάρβαρντ, για να ελέγχει την “ιδεολογική ποικιλομορφία” των ερευνητικών ομάδων”.
“Αν ένα ερευνητικό γκρουπ δεν έχει 50-50 πολιτικές απόψεις -αν δεν έχει δηλαδή ανθρώπους που ψηφίζουν Τραμπ- τότε θεωρείται ότι δεν υπάρχει ιδεολογική ποικιλομορφία, οπότε κόβεται η χρηματοδότηση”, σημείωσε. “Όλα αυτά δεν είχαν καμία σχέση με πραγματικό ενδιαφέρον για τον αντισημιτισμό. Ήταν απλώς μία προσπάθεια για να ελέγξουν πολιτικά το Χάρβαρντ”.
Άλλωστε την Παρασκευή, μιλώντας από το Οβάλ Γραφείο, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε: «Το Χάρβαρντ θα πρέπει να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί» και άφησε να εννοηθεί ότι εξετάζει μέτρα και κατά άλλων πανεπιστημίων.