Air India: Τα 98 δευτερόλεπτα της μοιραίας πτήσης – Στο φως ο διάλογος των πιλότων

Λίγα δευτερόλεπτα πριν τη μοιραία συντριβή της πτήσης Air India 171, που σημειώθηκε στις 12 Ιουνίου, καταγράφηκε μια ανεξήγητη ενέργεια στο πιλοτήριο: οι διακόπτες ελέγχου καυσίμου του αεροσκάφους Boeing 787 Dreamliner μετακινήθηκαν ξαφνικά από τη θέση “run” στη θέση “cut-off“, δηλαδή διακοπής λειτουργίας.

Η αλλαγή αυτή είχε την τραγικότερη εξέλιξη: Μέσα σε δευτερόλεπτα, και οι δύο κινητήρες τέθηκαν εκτός λειτουργίας, προκαλώντας απότομη απώλεια ύψους και οδηγώντας στη συντριβή του αεροσκάφους, το οποίο είχε απογειωθεί με προορισμό το Gatwick του Λονδίνου.

Το προκαταρκτικό πόρισμα, που έδωσε στη δημοσιότητα η ινδική υπηρεσία έρευνας αεροπορικών δυστυχημάτων (AAIB), δεν καταλήγει σε κανένα συμπέρασμα για τα αίτια, δεν αποδίδει ευθύνες για το δυστύχημα, ούτε εξηγεί πώς και γιατί μετακινήθηκαν οι διακόπτες. 

Αυτό που υπογραμμίζει ωστόσο είναι πως ο ένας από τους δύο πιλότους ρώτησε τον άλλο γιατί σταμάτησε την τροφοδοσία των κινητήρων με καύσιμα – ο δεύτερος απάντησε πως δεν το είχε κάνει.

Την ίδια στιγμή, νέα στοιχεία από τα ηχητικά ντοκουμέντα μέσα από το πιλοτήριο περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την υπόθεση, αφήνοντας πλήθος ερωτηματικών αναπάντητα.

Τι συνέβη στις 12 Ιουνίου;

Στις 13:38 [08:08 GMT] το απόγευμα της 12ης Ιουνίου, το Dreamliner αναχώρησε από το Αχμενταμπάντ για το Γκάτγουικ του Λονδίνου με 230 επιβάτες, 10 μέλη πληρώματος καμπίνας και 2 πιλότους.

Μέσα σε λιγότερο από 40 δευτερόλεπτα από την απογείωση, το αεροσκάφος Boeing 787 Dreamliner της Air India έχασε και τους δύο κινητήρες κατά την αρχική του άνοδο.

Στο πρώτο τέτοιο περιστατικό για ένα 787 Dreamliner, το αεροπλάνο συνετρίβη πάνω σε κτιριακές εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου BJ Medical College και σε παρακείμενες κατοικίες, μέσα σε πυκνοκατοικημένο προάστιο της πόλης, σε απόσταση μόλις σχεδόν 2 χιλιομέτρων από τον διάδρομο προσγείωσης.

Η πρόσκρουση ήταν καταστροφική: το αεροσκάφος διαλύθηκε, ενώ ξέσπασε μεγάλης έκτασης φωτιά που κατέστρεψε τμήματα πέντε κτιρίων. Όλοι οι επιβαίνοντες στο αεροπλάνο, εκτός από έναν, σκοτώθηκαν. Ο μοναδικός επιζών ήταν ο Vishwaskumar Ramesh, ένας 40χρονος Βρετανός υπήκοος ινδικής καταγωγής.

Από την πτώση του αεροσκάφους έχασαν τη ζωή τους στο έδαφος 19 άνθρωποι και άλλοι 67 τραυματίστηκαν.

Τι αποκάλυψε η έρευνα;

Η έρευνα για το φονικότερο αεροπορικό δυστύχημα των τελευταίων δέκα ετών παγκοσμίως βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη υπό την εποπτεία της AAIB, της αρμόδιας Υπηρεσίας Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων που υπάγεται στο υπουργείο Πολιτικής Αεροπορίας της Ινδίας. Στην έρευνα συμμετέχουν επίσης ειδικοί της Boeing, καθώς και εκπρόσωποι από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική έκθεση, το αεροσκάφος θεωρούνταν πλήρως αξιόπλοο, με πιστοποιητικό πτητικής ικανότητας σε ισχύ μέχρι τον Μάιο του 2026. Είχε πραγματοποιηθεί προγραμματισμένη συντήρηση και δεν υπήρχαν επικίνδυνα φορτία στο αεροσκάφος.

Ωστόσο, οι ερευνητές υπενθυμίζουν προειδοποίηση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) από τον Δεκέμβριο του 2018, σχετικά με ενδεχόμενο κατασκευαστικό σφάλμα στο σύστημα διακόπτη  ελέγχου καυσίμου. Η συγκεκριμένη προειδοποίηση αφορούσε πιθανή απενεργοποίηση της λειτουργίας κλειδώματος.

Στην έκθεση για τη συντριβή της Air India σημειώνεται ότι αυτή η συμβουλή είχε προκληθεί από αναφορές φορέων εκμετάλλευσης αεροσκαφών Boeing 737, στις οποίες τονίζεται ότι οι διακόπτες ελέγχου καυσίμων είχαν βρεθεί να έχουν εγκατασταθεί με τους μηχανισμούς ασφάλισής τους απενεργοποιημένους.

Η Air India δήλωσε στους ερευνητές ότι δεν πραγματοποίησε ελέγχους στο πλαίσιο αυτής της σύστασης, καθώς δεν ήταν υποχρεωτική.

Η έκθεση αποκαλύπτει επίσης πως το σύστημα ελέγχου ισχύος (throttle control module) είχε αντικατασταθεί δύο φορές – το 2019 και το 2023 – χωρίς όμως να αφορά άμεσα το σύστημα των διακοπτών καυσίμου, και χωρίς να έχουν αναφερθεί σχετικές βλάβες από το 2023 και μετά.

Τέλος, επισημαίνεται πως κρίσιμα συστήματα όπως η Ram Air Turbine (RAT) και η βοηθητική μονάδα ισχύος (APU) ενεργοποιήθηκαν και επιχείρησαν αυτόματη ανάκαμψη, αλλά επιτεύχθηκε μόνο μερική ανάφλεξη του κινητήρα πριν από τη συντριβή του αεροσκάφους.

Τι αποκαλύπτει η ηχογράφηση από το πιλοτήριο;

Ηχητικό ντοκουμέντο από το πιλοτήριο της μοιραίας πτήσης της Air India 171 αποκαλύπτει τα δραματικά δευτερόλεπτα λίγο πριν τη συντριβή.

Αμέσως μετά την απογείωση, και με τους δύο κινητήρες να σβήνουν ταυτόχρονα, ένας από τους πιλότους ρωτά τον άλλον:
“Γιατί το έκοψες;“. Η απάντηση ήταν “δεν το έκανα εγώ“.

Οι πιλότοι επιχείρησαν γρήγορα να ανακτήσουν τον έλεγχο: οι διακόπτες καυσίμων επανήλθαν στη θέση “run”, η Ram Air Turbine ενεργοποιήθηκε και η βοηθητική μονάδα ισχύος (APU) ξεκίνησε αυτόματα.

Σύμφωνα με την έκθεση, ο Κινητήρας 1 άρχισε να επανεκκινείται, όμως ο Κινητήρας 2 δεν ανέκτησε ώθηση. Λίγα δευτερόλεπτα πριν από τη συντριβή, από πιλοτήριο ακούστηκε ένα πανικόβλητο σήμα κινδύνου: “MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY“.

Τι παρατήρησε ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας;

Ο υπεύθυνος ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο του Αχμενταμπάντ δεν έλαβε καμία περαιτέρω απάντηση μετά την αποστολή σήματος “MAYDAY”, το μόνο που παρατήρησε ήταν τη συντριβή του αεροσκάφους εκτός των ορίων του αεροδρομίου.

Το υλικό από τις κάμερες κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης του αεροδρομίου έδειξε ότι το σύστημα Ram Air Turbine (RAT) του αεροσκάφους είχε τεθεί σε λειτουργία κατά την αρχική άνοδο αμέσως μετά την απογείωση. Στη συνέχεια το αεροσκάφος άρχισε να χάνει ύψος πριν διασχίσει το περιμετρικό τείχος του αεροδρομίου.

Η έκθεση δεν έχει ακόμη προσδιορίσει αν η μετακίνηση των διακοπτών καυσίμου έγινε λόγω μηχανικού σφάλματος ή ανθρώπινου λάθους, ενώ οι ερευνητές δεν έχουν επίσης αναγνωρίσει ακόμα ποιος μιλά στο ηχητικό ντοκουμέντο του πιλοτηρίου, καθώς δεν έχει γίνει “voice-speaker identification”.

Η προκαταρκτική έκθεση για το τραγικό δυστύχημα της πτήσης AI171 της Air India καταγράφει με ανατριχιαστική ακρίβεια κάθε δευτερόλεπτο από τη στιγμή της απογείωσης μέχρι τη μοιραία συντριβή. Ένα χρονικό μόλις 98 δευτερολέπτων που κατέληξε στη χειρότερη αεροπορική τραγωδία της τελευταίας δεκαετίας.

Το χρονικό της συντριβής:

08:07:33 (GMT): Δίνεται άδεια απογείωσης από τον διάδρομο 23 του αεροδρομίου Ahmedabad.

08:07:37: Το αεροσκάφος ξεκινά την επιτάχυνση στον διάδρομο απογείωσης.

08:08:33: Φτάνει ταχύτητα V1 (153 κόμβοι) – το σημείο χωρίς επιστροφή για απογείωση.

08:08:35: Φτάνει ταχύτητα Vr (155 κόμβοι) – σημάδι για ανύψωση.

08:08:39: Καταγράφεται η απογείωση.

08:08:42: Ταχύτητα αιχμής στους 180 κόμβους. Ταυτόχρονα, οι διακόπτες καυσίμου και των δύο κινητήρων μεταβαίνουν απροειδοποίητα στη θέση “cut-off”.

08:08:47: Οι κινητήρες χάνουν ισχύ. Ενεργοποιείται η Ram Air Turbine (RAT).

08:08:52: Ο διακόπτης καυσίμου του Κινητήρα 1 επιστρέφει στη θέση “run”.

08:08:54: Ξεκινά η αυτόματη ενεργοποίηση της βοηθητικής μονάδας ισχύος (APU).

08:08:56: Ο διακόπτης καυσίμου του Κινητήρα 2 επανέρχεται και αυτός στη θέση “run”.

08:09:05: Από το πιλοτήριο μεταδίδεται το σήμα κινδύνου “MAYDAY MAYDAY MAYDAY”.

08:09:11: Καταγράφονται τα τελευταία δεδομένα – το αεροσκάφος συντρίβεται.